📷 سمت راست: #سپهبد_باقر_کاتوزیان نوه مرحوم #حاج_ملاجعفر_چاله_میدانی در سنین جوانی.
سمت چپ: برادر وی شیخ مرتضی کاتوزیان از علمای تهران
✍ به خاطر دارم مرحوم آیت‌الله مجتهدی عملکرد سپهبد کاتوزیان را همچون علی بن یقطین در دربار عباسی عنوان می‌کردند.
🔹دکتر #احمد_مهدوی_دامغانی درباره مجالس عزاداری در منزل #سپهبد_کاتوزیان (سپهبد نیروی زمینی شاهنشاهی) می‌نویسد:
مجلس منزل مرحوم سپهبد باقر کاتوزیان در خیابان وزرا یا تلویزیون در اراضی عباس‌آباد... در میان امرای ارتش آن زمان مرحومان سپهبد مرتضی زاهدی (که با سپهبد فضل‌الله زاهدی هیچ نسبت خانوادگی نداشت) و سپهبد باقر و برادرش سپهبد کاظم کاتوزیان از تقوا و طهارت نفس و اعتقاد راسخ مذهبی ممدوحی برخوردار بودند.
برادر دیگر این دو سپهبد، عالم مشهور طهران، مرحوم حاج #شیخ_مرتضی_کاتوزیان بود.
در مجلس مرحوم کاتوزیان، عموم طبقات و سکنه آن اطراف و بسیاری از اهل علم و کارمندان پست شرکت می‌کردند و تا آخرین سال حیات آن مرحوم، آن مجلس منعقد می‌شد. وفات ایشان در اواخر دهه ۶۰ در طهران واقع شد رحمت‌الله علیه.
🔹حجت‌الاسلام #شیخ_حسین_انصاریان می‌فرماید:
سال ۱۳۴۹ اولین دیدار من و سپهبد کاتوزیان در خانه‌ای در خیابان زیبا بود. در آن جلسه دعای کمیل خواندم و در پایان همان جلسه بود که مرا برای روضه اول ماه به خانه‌اش دعوت کرد که این جلسات تا قبل از پیروزی انقلاب ادامه یافت. علما هم در مجالس روضه او شرکت می‌کردند...
(استاد انصاریان در سال ۱۳۵۰ به دعوت مرحوم کاتوزیان و به همراه وی به حج مشرف شد)
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
✍ سخن پیرامون سابقه تاریخی #حوزه_علمیه_آیت_الله_مجتهدی ما را به حدود سال ۱۲۵۰ق می‌برد که شبستان قدیمی #مسجد_حاج_ملاجعفر بنا شد.
منظور از حاج ملاجعفر نیز یکی برترین فقها و مراجع دارالخلافه طهران در عهد قاجار یعنی مرحوم #حاج_ملاجعفر_چاله_میدانی است که در کوچه مجاور همین مسجد که آن نیز به نام وی است سکونت داشت و در این مسجد به اقامه جماعت و تبلیغ و البته تدریس و افتاء می‌پرداخت.
بعدها که #مسجد_امین_الدوله بزرگ (واقع در مسیر خیابان سیروس که در زمان رضاخان تخریب شد) ساخته شد، مرحوم حاج ملاجعفر برای اقامه جماعت به آنجا رفت و امور مسجد حاج ملاجعفر به فرزندش #حاج_شیخ_عیسی_چاله_میدانی سپرده شد.
(محل قرار گرفتن هر دو مسجد را در نقشه تهران قدیم می‌بینید)
📜 حاج ملاجعفر دو وصیتنامه دارد که در اولی وصیت کرده بود بدنش را همین مسجد امین‌الدوله دفن کنند؛ اما چندی بعد و در دومی وصیت کرد که پیکرش را به عتبات حمل و در نجف اشرف به خاک بسپارند. طبیعی است که اگر ایشان بر وصیت نخست خود باقی مانده بود، شاید امروز قبرش در وسط خیابان سیروس (خیابان شهید مصطفی خمینی فعلی) قرار می‌گرفت.
🔹بعد از شیخ عیسی مسجد حاج ملاجعفر تا حدودی متروکه شد تا آنکه اهالی محل از مرحوم #آیت_الله_مجتهدی که چندی بود از قم به تهران بازگشته و در #مسجد_امین_الدوله کوچک و جایی دیگر، تدریس داشت، دعوت کردند تا محل تدریس خود را به مسجد حاج ملاجعفر منتقل سازد.
اینگونه بود که با آمدن ایشان و شاگردانشان، این مسجد مدرسه دیرینه‌سال، رونقی دوباره یافت.
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
.
🌱 مرحوم #آیت_الله_مجتهدی درباره سابقه تاریخی شبستان قدیمی #مسجد_حاج_ملاجعفر می‌فرمود:
«حاج حسین مس فروش... چهل سال پیش به من می گفت: من چهارده ساله بودم که به مسجد حاج ملا جعفر می‌آمدم. می‌گفت: من آن زمان جوان بودم؛ سحرها که به اینجا می‌آمدم، توی آن شبستانِ (قدیم)، برای نماز شب جا نبود. نه افرادی با قیافه شماها؛ بلکه قیافه امیر کبیر. ریش، کلاه پوستی، عبا و قبا؛ وقتی این افراد وارد مسجد می‌شدند، اول کلاهش توی مسجد می‌آمد و بعد خودش. آن انتها که الان یک دفتر ساخته اند، کفش‌کن بود. طاقش کوتاه بود. می‌گفت: اول کلاهش می آمد. نیم متر کلاه امیر کبیری؛ کلاه های قدیم. خودشان هم قد بلند بودند.
یکی از این افراد، #حاج_سید_باقر_کسایی بود؛ جد حاج #سید_مهدی_خرازی. یک عکسی دارم که حاج سید باقر کسایی با #حاج_ملا_جعفر در این عکس هستند. ۲۹۰ قمری این عکس افتاده.»
آیت الله مجتهدی در ادامه فرمودند: «آقا سید باقر که ۲۵ سال آخر عمرش رخت خوابش را جمع کرده بود. آن وقت بچه هایش یکی شده آیت الله خرازی در قم که سال ۷۵ قمری عید غدیر توی حیاط (مدرسه آیت الله مجتهدی) آیت‌الله خوانساری روی سرش عمامه گذاشت و حاج #سلطان_الواعظین_شیرازی صاحب #شبهای_پیشاور هم منبر رفت. اینها فامیلی اصلی شان کسائی بود. چون عبا می‌فروختند. از آنجا که بعدها توی بازار خرازی داشتند به آنها خرازی گفتند.»
🎤 بیانات آیت الله مجتهدی (ره) در آذرماه ۸۴
📷تصویر سمت راست: #حاج_ملاجعفر_چاله_میدانی در کنار فرزندان و برخی از اخیار. حاج سید باقر کسایی هم در تصویر دیده می‌شود. سال ۱۲۹۰ق.
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
✍ در زمان قاجار در تهران دو #مسجد_امین_الدوله وجود داشت؛ یکی بزرگ و دیگری کوچک.
🔹#فرخ_خان_کاشی ملقب به #امین_الدوله که در دربار قاجار سمت‌های گوناگونی از سفارت خارجه و حکمرانی داخله و وزارت داشت، در محله بازار تهران همان‌جایی که اکنون مسجد امین‌الدوله معروف هست زندگی می‌کرد. خانه بزرگی داشت که مسجد امین‌الدوله فعلی مسجد سرخانه او به حساب می‌آمد.
🔸متصل به بنای مسجد امین‌الدوله خانه #امین_خلوت قرارداشت. او از رجال دربار و برادرزاده و داماد فرخ‌خان امین‌الدوله بود. همین چند روز قبل در #تهران_گردی وقتی به کوچه امین‌الدوله رفتم دیدم که هنوز بنای فرسوده و متروک خانه امین‌خلوت باقی است. خانه‌ای که نام و نشان آن را در نقشه سال ۱۳۰۵ق تهران قدیم می‌بینیم.
🔹امین‌الدوله بعدها مسجد بزرگی در #محله_چاله_میدان و در جای همان چاله بزرگ چاله‌میدان بنا کرد که آن هم مسجد امین‌الدوله نامیده شد و گفته‌اند ۱۴ ستون بزرگ داشت و امامت آن را به مجتهد بزرگ دارالخلافه #حاج_ملاجعفر_چاله_میدانی واگذار کرد. بعد از وی هم پسرش حاج شیخ موسی در آن مسجد اقامه جماعت می‌کرد.
🔸این مسجد در زمان احداث #خیابان_سیروس در زمان رضاخان از بین رفت. اکنون #هنرستان_راهیان_قدس پایین‌تر از چهارراه سیروس در بخشی از بنای مسجد امین‌الدوله بزرگ قرارگرفته است. بخش دیگر مسجد هم در خیابان افتاده است.
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
💠 ضمن تشکر از مدیریت حوزه علمیه آیت‌الله حق‌شناس بابت برگزاری مسابقه کتابخوانی #حاج_آقا_مجتهدی و همزمانی این طرح با #هفته_کتاب،
مطالعه این اثر را به همه طلاب و اساتید محترم توصیه می‌کنیم.
📖 این کتاب، در آغاز به بیان پیشینه‌ای از شهر تهران و محله چاله میدان و سپس شرح حال مرحوم #حاج_ملاجعفر_چاله_میدانی به عنوان بانی #مسجد_حاج_ملاجعفر که بعدها مسجد و مدرسه آیت‌الله مجتهدی نامیده می‌شود می‌پردازد.
در ادامه شرح حال آیت‌الله مجتهدی از تولد تا وفات و به ویژه دوران مدیریت مدرسه بیان می‌شود و سپس سیره عملی این عالم ربانی که بخش عمده‌ای از کتاب را تشکیل داده است ارائه می‌گردد.
🕌 @tarikh_hawzah_tehran