✍ عالم ربانی و عارف عظیم الشأن آیت‌الله#میرزا_عبدالکریم_حق_شناس یکی از شاگردان#امام_خمینی(ره) و از نمایندگان ایشان بود که در دوران طاغوت واسطه رساندن وجوهات شرعیه مردم به حضرت امام بود.
🗂در یکی از #اسناد_ساواک مربوط به تاریخ ۵۲/۶/۱۸ آمده است:
🔹حاج شیخ عبدالکریم طهرانی حقشناس امام جماعت #مسجد_امین_الدوله و مدرس قدیم #مدرسه_سپهسالار وجوهاتی جهت خمینی فرستاده و می‌فرستد و رسید آن را نیز دریافت می‌دارد به طوری که اخیراً یکی از دوستان یاد شده رسید واصله را دیده است.
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
✍ چند مرتبه‌ای توفیق دیدار و گفتگو با عبد صالح و‌مؤمن پرهیزکار مرحوم #حاج_محسن_قلهکی را داشتم.
در روند نگارش کتاب #حاج_آقا_مجتهدی هم مصاحبه ای با ایشان داشتم که زحمت کشیدند و به #مدرسه_آیت_الله_مجتهدی تشریف آوردند و گفتگو کردیم.
🍃مرحوم حاج محسن آقانبی قلهکی فرزند محمود آقای شیخ محمدباقر بود.
در سنین نوجوانی در #مدرسه_حاج_ابوالفتح تحصیل مقدمات علوم دینی را آغاز کرد. کتاب «التصریف» و مقداری از «هدایه» را خوانده بود که در سن ۱۳ سالگی به راهنمایی یکی از دوستانش جهت استفاده از دروس مرحوم #شیخ_محمدحسین_زاهد به #مسجد_امین_الدوله رفت و جامع المقدمات، سیوطی و مغنی را از ایشان فراگرفت. مرحوم قلهکی ۱۵ ساله بودند که با آمدن مرحوم #آیت_الله_مجتهدی به مسجد امین‌الدوله، به جمع شاگردان ایشان پیوستند و مدتی در همان مسجد و مسجدی دیگر و سپس #مسجد_حاج_سید_عزیزالله از تدریس آیت‌الله مجتهدی در کتابهای لمعه و معالم و ... بهره‌بردند.
🔹حاج محسن قلهکی از همان آغاز تحصیل، روزها در بازار کار می‌کرد و در کنار کار عمدتا شبها به تحصیل علوم دینی می‌پرداخت و چون منزلشان نزدیک خیابان لرزاده بود، صبح و شب در #مسجد_لرزاده از انفاس مرحوم #شیخ_علی_اکبر_برهان مستفیض می‌شد.
حاج محسن قلهکی بعدها برای فراگرفتن رسائل و مکاسب نزد مرحوم #حاج_شیخ_حسین_کنی از مدرسین مبرز حوزه تهران رفت که در خانه خود تدریس می‌کرد.
✨ایشان عالمی با تقوا و پرهیزکار بود که در بازار تهران بیش از آنکه به کسب و کار بپردازد، مشکلات مردم را حل و فصل می‌کرد و به سؤالات شرعی و اخلاقی مراجعین مخصوصاً در تجارت پاسخ می‌داد.
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
📷 استاد جاودان در سنین جوانی در محضر استاد خود آیت‌الله حقشناس
🗓 به مناسبت ۱ مرداد سالگرد رحلت فقیه و عارف عظیم الشأن #آیت_الله_حقشناس
✨حاج #شیخ_محمدعلی_جاودان درباره استاد خود آیت‌الله حقشناس می‌نویسند:
✍«شب بيست يكم محرم سال 1373 قمري مطابق با سال 1331 شمسي #شيخ_محمدحسين_زاهد به لقاء الهي رفت. ايشان وصيت كرده بود كه براي اداره و امامت نماز مسجدشان، آيت ا... حقشناس را دعوت كنند، و فرموده بود كه: «ايشان علما و عملا از من جلوتر است.» بزرگان محل و سرشناسان اهل مسجد به قم مي روند، و به محضر آيت ا... بروجردي (ره) ميرسند، و از ايشان درخواست مي كنند كه حاج آقاي حقشناس را براي امامت مسجد امينالدوله كه در كوچه چهل تن بازار تهران واقع بود، مأمور كنند. آيت الله بروجردي طبق نقل كساني كه در اين جمع به محضرشان رفته بودند، فرمودند : «شما فكر نكنيد، يك طلبه است كه به تهران مي آيد، شما مرا به همراه خود به تهران مي بريد.»
✨آيت الله حقشناس مي فرمودند: «بازگشت به تهران براي من بسيار گران بود. قم براي من، محل پيشرفت و ترقي علمي و عملي بود و به هيچ وجه ميل به آمدن به تهران را نداشتم.» روزهاي سختي بر ايشان گذشته بود. به مشورت با امام رضوانا... عليه مي روند، ايشان مي فرمايند: «وظيفه است، بايد برويد.» عرض مي كنند: «شما چرا نمي رويد؟» ايشان مي فرمايند: «به جدم قسم اگر گفته بودند: روح الله بيايد، من مي رفتم.»
🔹آیت‌الله حقشناس بعدها علاوه بر اداره #مسجد_امین_الدوله تولیت #مدرسه_سپهسالار_قدیم را برعهده گرفتند.
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
✍ سخن پیرامون سابقه تاریخی #حوزه_علمیه_آیت_الله_مجتهدی ما را به حدود سال ۱۲۵۰ق می‌برد که شبستان قدیمی #مسجد_حاج_ملاجعفر بنا شد.
منظور از حاج ملاجعفر نیز یکی برترین فقها و مراجع دارالخلافه طهران در عهد قاجار یعنی مرحوم #حاج_ملاجعفر_چاله_میدانی است که در کوچه مجاور همین مسجد که آن نیز به نام وی است سکونت داشت و در این مسجد به اقامه جماعت و تبلیغ و البته تدریس و افتاء می‌پرداخت.
بعدها که #مسجد_امین_الدوله بزرگ (واقع در مسیر خیابان سیروس که در زمان رضاخان تخریب شد) ساخته شد، مرحوم حاج ملاجعفر برای اقامه جماعت به آنجا رفت و امور مسجد حاج ملاجعفر به فرزندش #حاج_شیخ_عیسی_چاله_میدانی سپرده شد.
(محل قرار گرفتن هر دو مسجد را در نقشه تهران قدیم می‌بینید)
📜 حاج ملاجعفر دو وصیتنامه دارد که در اولی وصیت کرده بود بدنش را همین مسجد امین‌الدوله دفن کنند؛ اما چندی بعد و در دومی وصیت کرد که پیکرش را به عتبات حمل و در نجف اشرف به خاک بسپارند. طبیعی است که اگر ایشان بر وصیت نخست خود باقی مانده بود، شاید امروز قبرش در وسط خیابان سیروس (خیابان شهید مصطفی خمینی فعلی) قرار می‌گرفت.
🔹بعد از شیخ عیسی مسجد حاج ملاجعفر تا حدودی متروکه شد تا آنکه اهالی محل از مرحوم #آیت_الله_مجتهدی که چندی بود از قم به تهران بازگشته و در #مسجد_امین_الدوله کوچک و جایی دیگر، تدریس داشت، دعوت کردند تا محل تدریس خود را به مسجد حاج ملاجعفر منتقل سازد.
اینگونه بود که با آمدن ایشان و شاگردانشان، این مسجد مدرسه دیرینه‌سال، رونقی دوباره یافت.
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
✍فقیه و عارف عظیم‌الشأن آیت‌الله #میرزا_عبدالکریم_حقشناس روز ۸ رجب برابر با ۱ مرداد ۸۶ دار فانی را وداع گفت و پیکرش مطهرش روز ۱۰ رجب برابر با ولادت امام جواد علیه السلام تشییع و در حرم مطهر حضرت عبدالعظیم علیه السلام به خاک سپرده شد.
☘ایشان فقیهی برجسته از شاگردان آیت‌الله بروجردی بود که آیت‌الله خویی نیز اجتهادشان را تأیید کرده بود.
پس از درگذشت #شیخ_محمدحسین_زاهد اهالی #مسجد_امین_الدوله از محضر آیت‌الله بروجردی درخواست کردند آیت‌الله حقشناس را به تهران بفرستند اما ایشان در ابتدا مخالفت می‌کنند. امام خمینی ره به ایشان اصرار می‌کنند که این دعوت را بپذیرند. آیت‌الله حقشناس می‌گوید: چرا خودتان نمیروید؟ امام می‌فرمایند: والله اگر گفته بودند روح‌الله بیاید، میرفتم.
این امر حکایت از اهتمام پیشینیان به حضور در تهران دارد و اشخاصی چون آیت‌الله حقشناس در تمام عمر شریف خود با سیره اجتماعی خویش و ارتباط نزدیک و صمیمی با عموم مردم، نمونه کاملی از رفتار یک عالم ربانی را به ظهور رساندند.
📽فیلم بالا دربردارنده تصاویری کمتر دیده شده از این عالم ربانی است. در این فیلم #استاد_میرهاشم_حسینی تولیت مکرم مدرسه علمیه آیت‌الله مجتهدی هم در حال آماده‌سازی آیت‌الله حقشناس برای وضو دیده می‌شوند.
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
✍ در زمان قاجار در تهران دو #مسجد_امین_الدوله وجود داشت؛ یکی بزرگ و دیگری کوچک.
🔹#فرخ_خان_کاشی ملقب به #امین_الدوله که در دربار قاجار سمت‌های گوناگونی از سفارت خارجه و حکمرانی داخله و وزارت داشت، در محله بازار تهران همان‌جایی که اکنون مسجد امین‌الدوله معروف هست زندگی می‌کرد. خانه بزرگی داشت که مسجد امین‌الدوله فعلی مسجد سرخانه او به حساب می‌آمد.
🔸متصل به بنای مسجد امین‌الدوله خانه #امین_خلوت قرارداشت. او از رجال دربار و برادرزاده و داماد فرخ‌خان امین‌الدوله بود. همین چند روز قبل در #تهران_گردی وقتی به کوچه امین‌الدوله رفتم دیدم که هنوز بنای فرسوده و متروک خانه امین‌خلوت باقی است. خانه‌ای که نام و نشان آن را در نقشه سال ۱۳۰۵ق تهران قدیم می‌بینیم.
🔹امین‌الدوله بعدها مسجد بزرگی در #محله_چاله_میدان و در جای همان چاله بزرگ چاله‌میدان بنا کرد که آن هم مسجد امین‌الدوله نامیده شد و گفته‌اند ۱۴ ستون بزرگ داشت و امامت آن را به مجتهد بزرگ دارالخلافه #حاج_ملاجعفر_چاله_میدانی واگذار کرد. بعد از وی هم پسرش حاج شیخ موسی در آن مسجد اقامه جماعت می‌کرد.
🔸این مسجد در زمان احداث #خیابان_سیروس در زمان رضاخان از بین رفت. اکنون #هنرستان_راهیان_قدس پایین‌تر از چهارراه سیروس در بخشی از بنای مسجد امین‌الدوله بزرگ قرارگرفته است. بخش دیگر مسجد هم در خیابان افتاده است.
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
✍ به دعوت حجت‌الاسلام والمسلمین آقای زرین‌پر، مدیریت محترم #حوزه_علمیه_آیت_الله_حق_شناس سری به این مرکز علوم دینی موفق در مرکز بازار تهران زدم و فضای دو مدرسه #مدرسه_فیلسوف_الدوله و #مدرسه_امین_الدوله را از نزدیک دیدم و علاوه بر مرور تاریخچه هر دو فضا با دوستان، با برنامه‌های علمی و تربیتی آن آشنا شدم.
🔹حوزه علمیه آیت‌الله حقشناس زیر نظر حجت‌الاسلام والمسلمین میرهاشم حسینی اداره می‌شود و به لطف خدا جزء بهترین مدارس حوزه تهران به شمار می‌رود.
📚از نکات حایز اهمیت در امور علمی و فرهنگی مدرسه، مجموعه نشریات تخصصی «امین» است که باعث ارتقاء سطح علمی و توانایی پژوهشی و نگارشی طلاب می‌شود.
نکات تاریخی:
۱. مدرسه فیلسوف‌الدوله از بناهای ساخته شده توسط میرزا محمد کاظم خان رشتی، ملقب به #فیلسوف_الدوله ، از اطباء دوره قاجار و صاحب کتاب #حفظ_الصحه_ناصری است که در سال ۱۳۲۵ق دار فانی را وداع گفته و در همین مدرسه مدفون شده است.
این مدرسه رقبات وقفی بسیاری دارد که توسط بازماندگان فیلسوف‌الدوله اداره می‌شود و متاسفانه چیز چندانی عاید رسیدگی به امور مدرسه نمی‌شود.
۲. مدرسه امین‌الدوله که در گذشته بیشتر به عنوان #مسجد_امین_الدوله شناخته می‌شد، بعدها در دوران پهلوی دوم به خاطر تعلیم و تربیت طلاب در فضای مسجد توسط مرحوم #شیخ_محمدحسین_زاهد ، مدرسه‌ای علمیه به همین عنوان در آن شکل گرفت که در زمان #آیت_الله_حق_شناس به اوج رسید و برکات آن تاکنون نیز ادامه دارد.
مسجد امین‌الدوله یکی از پایگاه‌های مهم مبارزاتی در دوران نهضت امام خمینی (ره) بوده است.
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
🔹مبارزات سیاسی #آیت_الله_جاودان
✍ آیت‌الله حاج شیخ محمدعلی جاودان از علمای فعلی تهران متولد ۱۳۲۴ش، از سالهای دهه ۴۰ در #مسجد_امین_الدوله به فعالیت علمی، تبلیغی و به طور نامحسوس فعالیت سیاسی اشتغال داشتند.
در پی گزارشی مبنی بر فعالیت مخفیانه وی و دوستانش علیه رژیم در مسجد امین الدوله، ساواک آنان را مدتی تحت تعقیب قرار داد ولی به چیزی دست نیافت.
📃 در گزارشی به تاریخ 7 /11 /47 آمده است:
«به قرار اطلاع جوانانی که مرکز فعالیتشان در مسجد امین الدوله می باشد اخیرا به ۵ دسته تقسیم شده و هدفشان فعالیت سری و زیر زمینی به منظور پشتیبانی از روحانیون افراطی و مبارزه با دولت و ایجاد بلوا و آشوب و احیانا ترور مقامات مملکتی می باشد.
جعفر کلاهدوز، مهدی زمانی، سیدتقی خاوری، کاظم عینکچی، تحت نظر شیخ محمد جاویدان ساکن خیابان سیروس کوچه حمام گلشن دست چپ درب اول فعالیت دارند... این افراد ,دستگاه تکس, را برای نام جمعیت خود انتخاب کرده اند.»
📃در گزارش دیگری در تاریخ ۴۷/۱۱/۹ آمده:
«نام دستگاه تکس با نظر شیخ محمد جاودان و چند نفر دیگر انتخاب شده است... در صورت تصویب به منظور روشن شدن موضوع شیخ محمد جاودان احضار و بطور غیرمستقیم سئوالاتی در این زمینه از وی به عمل آید.»
📃اما در نامه دیگری ساواک چنین اعلام نظر می‌کند:
«احضار شیخ محمد جاودان در حال حاضر به مصلحت نمی‌باشد.»
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
هدایت شده از تاریخ حوزه طهران
📷 استاد جاودان در سنین جوانی در محضر استاد خود آیت‌الله حقشناس
🗓 به مناسبت ۱ مرداد سالگرد رحلت فقیه و عارف عظیم الشأن #آیت_الله_حقشناس
✨حاج #شیخ_محمدعلی_جاودان درباره استاد خود آیت‌الله حقشناس می‌نویسند:
✍«شب بيست يكم محرم سال 1373 قمري مطابق با سال 1331 شمسي #شيخ_محمدحسين_زاهد به لقاء الهي رفت. ايشان وصيت كرده بود كه براي اداره و امامت نماز مسجدشان، آيت ا... حقشناس را دعوت كنند، و فرموده بود كه: «ايشان علما و عملا از من جلوتر است.» بزرگان محل و سرشناسان اهل مسجد به قم مي روند، و به محضر آيت ا... بروجردي (ره) ميرسند، و از ايشان درخواست مي كنند كه حاج آقاي حقشناس را براي امامت مسجد امينالدوله كه در كوچه چهل تن بازار تهران واقع بود، مأمور كنند. آيت الله بروجردي طبق نقل كساني كه در اين جمع به محضرشان رفته بودند، فرمودند : «شما فكر نكنيد، يك طلبه است كه به تهران مي آيد، شما مرا به همراه خود به تهران مي بريد.»
✨آيت الله حقشناس مي فرمودند: «بازگشت به تهران براي من بسيار گران بود. قم براي من، محل پيشرفت و ترقي علمي و عملي بود و به هيچ وجه ميل به آمدن به تهران را نداشتم.» روزهاي سختي بر ايشان گذشته بود. به مشورت با امام رضوانا... عليه مي روند، ايشان مي فرمايند: «وظيفه است، بايد برويد.» عرض مي كنند: «شما چرا نمي رويد؟» ايشان مي فرمايند: «به جدم قسم اگر گفته بودند: روح الله بيايد، من مي رفتم.»
🔹آیت‌الله حقشناس بعدها علاوه بر اداره #مسجد_امین_الدوله تولیت #مدرسه_سپهسالار_قدیم را برعهده گرفتند.
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
🔸تکفیر یکی از وعاظ تهران به خاطر این اعتقاد: ناصرالدین شاه نایب امام زمان(عج) است!
✍ حاج سید حسن واعظ کاشانی از #وعاظ_تهران در زمان ناصرالدین شاه قاجار بود. او معتقد بود که پادشاه وقت نائب امام زمان علیه السلام است و دعا برای وی واجب است. کاشانی بعد از بر این اظهار نظر هجمه‌ای علیه او راه انداخت و جمعی از #علمای_تهران او را به خاطر این باور تکفیر کردند.
#صدرالعلماء او را مرتد دانست و سید محمدرضا طباطبائی سنگلجی کافرش خواند. طباطبایی می‌گفت: علمای بزرگ ما کسی را تکفیر می‌کنند اما اعیان به او لقب #سلطان_الذاکرین می‌دهند.
سید حسن کاشانی در یکی از روزهای ماه رمضان که در #مسجد_امین_الدوله منبر رفت و با دلشکستگی به دفاع از عقیده خود پرداخت. او متن تأییدیه #حاج_ملاعلی_کنی و برخی علمای دیگر را که تدین و دانش او را تأیید کرده بودند روی منبر خواند.
روزی دیگر روی منبر قرآنی را از زیر بغل درمی‌آورد و شهادت می‌دهد که مسلمان است. بعد وسط روضه [احتمالا جهت برانگیختن احساسات] با کوبیدن سنگی، سر خود را می‌شکند و از حال می‌رود و مردم گریه بسیاری می‌کنند.
در همین روزها وقتی که کاشانی در #مسجد_مروی و بعد از نماز حاج ملاعلی کنی قصد داشت به منبر برود، ولوله‌ای بپا شد و جمعی مانع این امر شدند. حاج ملاعلی هم دستور داد واعظی که همه روزه منبر میرفته وعظ کند.
📚منبع: گزارش‌های نظمیه از محلات تهران ص۷۲۴ تا ۷۴۰
📷تصویر: یک مجلس روضه در زمان قاجار
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
▪️انا لله و انا الیه راجعون
✨آیت‌الله سید رسول موسوی تهرانی از مفاخر حوزه تهران و اساتید معظم حوزه علمیه قم دار فانی را وداع گفت.
🔹قسمتی از مصاحبه با این استاد عالیقدر:
«وقتی آقای مجتهدی آمدند تهران، اون موقع شغل بنده زرگر بود. شنیدیم یک آقایی آمدند و جوانها دورشان جمع شدند و درس می‌گویند ابتدا یک مسجد کوچکی بود نزدیک #مسجد_امین_الدوله. ما رفتیم اونجا. دو سه هفته‌ای هم بیشتر نشد اونجا بودیم، ایشان منتقل شدند به این مسجد. همین مسجد ملا جعفر که ایشان هم امام جماعت شدند و هم درسشان می‌آمد اونجا. ما هم دیگه اینجا منتقل شدیم.
من شب و روز درس می خواندم. صبح، عصر، شب. البته من پیش ایشان اونقدری درس نخواندم. یک مقدار مقدمات، یک مقدار سیوطی، یک مقدار مغنی. بقیه درس ما #مسجد_حاج_ابوالفتح و #مسجد_لرزاده بود و بیت آقایان، مثلا بیت آقای بتولی و آقای حاج سید هاشم آقا حسینی و حاج محمد تقی جعفری (علامه جعفری) بود. بیشتر درس ما منزل آقای [حاج شیخ حسین] کنی، بعضی از بزرگان حوزه، بود.
ولی چون (آقای مجتهدی) کسی را نداشت، قحط الرجال بود، دو سال نشد که من شدم مدرس رسمی مسجد. البته اون موقع مسجد بود ما هم تو مسجد می خوابیدیم. اصلا اتاقی هیچی نبود. من و #حاج_آقافخر_تهرانی با هم در شبستان می‌خوابیدیم. منتها ایشان صبح که می‌شد می‌رفت می‌خوابید. شب بیدار بود. ما تازه اول کارمون بود، روزی چندتا درس من می‌گفتم. این تدریس ادامه داشت تا ۱۵ سال من اونجا درس می گفتم.
📷 تصویر: آیت‌الله سید رسول موسوی در آغاز طلبگی، نشسته در سمت راست آیت‌الله مجتهدی
🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran