1591786978-10123-35-2(1).pdf
893.8K
بررسی مولفه های فکری و فرهنگی خوزستان از دوره بریدیان تا آل بویه
نویسندگان: سید محمد احمدی مقدم
منبع: آفاق علوم انسانی سال سوم اسفند 1398 شماره 35
چکیده
خوزستان به دلیل اهمیت تاریخی و نقشی که در منطقه داشته، به عنوان انبار بصره، گلوگاه تنفسی
بغداد، مرکز تجمع و انباشت ثروت، حفظ، محل نگهداری اموال خراج و انواع مالیات از سراسر ایران،
به دارالخالفه بوده است. خوزستان به دلیل اهمیت سیاسی، فرهنگی و اقتصادی در طول تاریخ اسلام
از ابتدا تا عصر عباسی به گونه ای مستمر با کانون های قدرت مرتبط بوده است. در اواخر عصر بنی
عباس و به دلیل مشکلات داخلی یکی از خاندان های شیعی به نام آل بویه توانستند بر آنان مسلط
شوند که در سخاوت و دلیری و حسن تدبیر شهره بودند. این مقاله براساس روش کتابخانه ای تهیه
شده است و درصدد است نقش سرزمین خوزستان در توسعه علوم دینی و آموزشی را در زمان آل
بویه بیان نماید.
کلمات کلیدی: خوزستان، آغاز اسلام، آل بویه
#مقالات
@tarikh_j
عنوان مقاله:منازعات جانشینی بویهیان و تاثیر آن بر افول فرهنگ و تمدن اسلامی با تاکید بر علوم عقلی
الهام آقاجری - دانشجوی دکتری گروه تاریخ دانشگاه لرستان
محسن رحمتی - دانشیار گروه تاریخ دانشگاه لرستان
جهانبخش ثواقب - استاد گروه تاریخ دانشگاه لرستان
چکیده مقاله:
در قرون چهارم و پنجم، حاکمیت بویهی با ماهیت خاندانی،بخش قابل توجهی از قلمرو اسلامی را زیر فرمان داشت. اگر چه در قرن چهارم، فرهنگ و تمدن اسلامی در اوج رونق و شکوفایی بود؛ ولی تحت تاثیر عوامل متعدد از قرن پنجم به بعد، روند افول و سیر نزولی به خود گرفت. تقارن زمانی این پدیده با دوران ضعف سیاسی ناشی از منازعات داخلی در حکومت بویهیان، موید این پندار است که بین دو پدیده، رابطه علی- معلولی برقرار بوده است. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی، ضمن تشریح این منازعات به بررسی و تبیین تاثیر آن ها در فرهنگ و تمدن اسلامی پرداخته، به این پرسش پاسخ می دهد که منازعات جانشینی بویهیان چگونه بر افول فرهنگ و تمدن اسلامی به ویژه علوم عقلی اثر گذاشت یافته های پژوهش نشان می دهد که منازعات جانشینی بویهیان به کاهش قدرت سیاسی امیران این سلسله منجر شد و این امر نیز به نوبه خود ضعف نهاد وزارت، قدرتیابی رقیبان سیاسی سلطان، تضعیف رونق اقتصادی، تشدید ناامنی های اجتماعی، گسترش منازعات فرقه ای و شیوع جریان های فکری عقل ستیز را در پی داشت که این عوامل موجبات رکود علوم عقلی و در نتیجه افول و انحطاط فرهنگ و تمدن اسلامی را فراهم ساختند.
کلیدواژهها:
آل بویه, منازعات جانشینی, فرهنگ و تمدن اسلامی, علوم عقلی
#مقالات
@tarikh_j
سستی و مسئولیت پذیری چالشی در عصر غیبت نویسنده: جعفری، محمدصابر؛
بهار 1398 - شماره 49 علمی-پژوهشی (حوزه علمیه) (34 صفحه - از 313 تا 346)
یکی از چالشهای دوران غیبت، سستی و مسئولیتگریزی است. واژههای متعددی مبین این مفهومند. در روایت به گونههای متعدد مورد مذمت قرار گرفته است. در ادعیه و زیارات مختص به حضرت مهدی عج الله تعالی فرجه الشریف حذر از این چالش مورد تاکید قرار گرفته است. اموری نظیر شک و تردید و عدم ایمان به غیب، عدم توجه به سنتهای الهی و نقشآفرینی انسان، طول غیبت و دور دیدن ظهور، تغییر انگیزهها، بیانگیزگی، عدم آمادگی و محاسبه نکردن مشکلات (نداشتن آگاهی به راه و مشکلات آن)، یاس و نومیدی، راحتطلبی و لذتگرایی؛ برخی از عوامل سستی بوده که پیامد این سستی ادا نکردن و تباهسازی حقوق امام، جامعه منتظر و بشریت، تضییع کار و وظیفه، گناه، طولانی شدن غیبت و تاخیر ظهور، استبدال، نفاق و ندامت و پیشمانی است. برای پیشگیری و برونرفت از مسئولیتگریزی معرفتافزایی و اثبات و تعمیق باور به حضرت و ظهور، ایجاد محبت به امام و شوق نسبت به ظهور، نگاه فرانسلی، نوشتن برنامه، چشمانداز و استراتژی، پیمان و عهد و بیعت با امام و التزام به برنامه، مراقبه و مواخذه و توبیخ برخی از راهکارهایی است که براساس آیات و روایات پیشنهاد میشود. لینک کوتاه: http://noo.rs/93Prp #مقالات تنظیم کننده :زهراسادات حسینی @tarikh_j
سلام بر مجاهدین راه دانش
وقتتون پر ثمر🌸🌸🌸 📣📣قسمت دوم
سلسله جلسات👈 "مناسبات اهل البیت علیهم السلام با سادات حسنی"👉 با صوت دکتر حامد قرائتی عرضه می شود.
#سادات_حسنی
@tarikh_j
ج 19-حسنیان.m4a
24.42M
(قسمت دوم )سادات حسنی ✅ مناسبات سادات حسنی با اهل بیت ع
#سادات_حسنی
@tarikh_j
#رویداد_هفته
#حج_الوداع
پس از اعلان عمومي، مهاجرين و انصار و قبايل اطراف مدينه و مكه و حتي بلاد يمن و غير آن به سوي مكه سرازير شدند تا جزئيات احكام حج را شخصاً از پيامبر شان بياموزند و در اولين سفر رسمي حضرت، به عنوان حج شركت داشته باشند. اضافه بر آن كه حضرت اشاراتي فرموده بودند كه امسال سال آخر عمر من است و اين مي توانست باعث شركت همه جانبه مردم باشد.
جمعيتي حدود يك صد و بيست هزار نفر (گاهي بيشتر از آن را هم نقل كرده اند) در مراسم حج شركت كردند كه فقط هفتاد هزار نفر آنان از مدينه به همراه حضرت حركت كرده بودند، به طوري كه لبيك گويان از مدينه تا مكه متصل بودند.
حضرت چند روز به ماه ذی الحجه مانده از مدينه خارج شدند و بعد از ده روز طي مسافت در روز سه شنبه پنجم ذي الحجة وارد مكه شدند.اميرالمومنين عليه السلام هم كه قبلاً از طرف حضرت به يمن و نجران براي دعوت به اسلام و جمع آوري خمس و زكات و جزيه رفته بودند به همراه عده اي در حدود دوازده هزار نفر از اهل يمن براي ايام حج به مكه رسيدند.با رسيدن ايام حج در روز نهم ذي الحجة حضرت به موقف عرفات رفتند و بعد از آن اعمال حج را يكي پس از ديگري انجام دادند، و در هر مورد واجبات و مستحبات آن را براي مردم بيان فرمودند.
تنظیم: صدیقه اقاسی
@tarikh_j
رهنمودهای پیامبر در حجة الوداع
پيامبر دربارة تعليم اسرار حج و بيان سرّ بعضي از زواياي آن در حجة الوداع مطالبي فرمودند :
1 ـ تهذيب نفس و تزكيه روح در ابعاد توحيد و پيوند با امام و اتحاد و انفاق و حفظ هماهنگي عامة مؤمنان
2 ـ برقراري امنيت همه جانبه مردم و حفظ مال و خون آنان از تهاجم
3 ـ حفظ اصل مساوات و برابري فردي و نژادي
4 ـ پالايش جامعه اسلامي از سنت هاي جاهلي در مورد اموال و خون ها و بغض وکینه ها.
5 ـ رعايت حقوق زنان و با آنان به نيكي رفتار كردن و زحمات آنان را با خدمات متقابل و متعادل جبران كردن
6 ـ محترم شمردن حقوق خدمتگزاران و كارگران و زيردستان و برطرف كردن نيازمندي هاي آنان در خوراك و پوشاك، همانند خود
7 ـ اصول برادري و فضايل اخلاقي را نسبت به برادران اسلامي رعايت كردن و حيثيت و آبروي آنان را محترم شمردن و به مال و خون آنان تعدی نکردن
#حج_الوداع
@tarikh_j
8 ـ قرآن كريم و اهل بيت نبوت و امامت علیها السلام را گرامي داشتن و از اين دو وزنه وزين، الهام گرفتن و از آن ها جدا نشدن.
9 ـ همگان را در برابر قانون الهي مسئول دانستن و از احكام اسلام پاسداري كردن و به عنوان ره توشه حج و زيارت كعبه آن چه را در آن صحنه گذشت به غايبان رساندن.
10 ـ ولايت و امامت اميرالمومنين، علي بن ابيطالب علیه السلام را مطرح كردن و امت را با امام آشنا كردن و امام را به امت شناساندن و اطاعت او را چون اطاعت پيامبر دانستن و در نتيجه حيات جامعه را زندگي معقول و اسلامي كردن و از زندگي جاهلي نجات دادن.
منابع :(تاريخ يعقوبي 112/2 وكافي 295/1بحارالانوار، ج 21، ص 405-319-385 فروغ ابديت، ج 2، صص 835-726
تنظیم :صدیقه آقاسی
#حج_الوداع
@tarikh_j
ابن بطوطه تقریباً معاصر با مارکو پولو بود ولی بیش از سه برابر مارکوپولو راه پیمود. ابن بطوطه را میتوان یکی از بزرگترین سیاحان تاریخ بشری محسوب کرد. این جهانگرد معروف مراکشی چهار یا پنج بار به ایران سفر نمود و در تمام سفرهای شرقی خود از زبان فارسی برای ارتباط با غیرعربها استفاده کرد. سفرهای او در دو سوی سواحل دریای فارس و شهرهای فارس از جمله شیراز، خوزیه (خوزستان)، تُستر (شوشتر)، تبریز و خراسان خواندنی است. درسفرنامه ابن بطوطه به کرّات از گستردگی زبان فارسی تا هند تاکید داشته است. تنظیم : فاطمه میری طایفه فرد #سفرنامه #ابن_بطوطه
@tarikh_j
🍀دهلی
مساحت این شهر زیاد و بسیار معمور است. دهلی فعلا از چهار شهر تشکیل میشود که در مجاورت هم و متصلبههم قرارگرفته، یکی را به همین نام دهلی میخوانند که از بنای هندویان و قسمت قدیمی شهر است. فتح دهلی در سال ۵۸۴ اتفاق افتاد. قسمت دیگر شهر را “سیدی” مینامند که دارالخلافه نیز خوانده میشود. قسمت سوم را تغلقآباد مینامند و آن را سلطان تغلق پدر پادشاه هند ساخته است. قسمت چهارم دهلی “جهان پناه” نام دارد که مخصوص سکونت محمدشاه، سلطان هند بود؛ که ما به حضور او میرفتیم. شهر دهلی بیستوهشت در دارد که آنها را “دروازه” مینامند. تنظیم :فاطمه میری طایفه فرد #سفرنامه #ابن_بطوطه
@tarikh_j
🍀اندلس
بهوسیلهی کشتی به اندلس یعنی سرزمینی که برای ساکنین و مسافران و مقیمان ثواب و اجر فراوان مقرر است رفتم. اولین شهری که از کشور اندلس دیدم جبلالفتح یا جبلالطارق بود. تنظیم :فاطمه میری طایفه فرد #سفرنامه #ابن_بطوطه
@tarikh_j
🍀دمشق
دمشق بهترین و زیباترین شهرهای جهان است که ادای حق آن را از قدرت و ضعف و بیان بیرون است. دراینباره سایه گسترده و آب سلسبیل که همچو مار در پیچوخم کوچهها فرو میپیچد و باغهایی که نسیم جانبخش آن دل را زنده میسازد. در برابر نظارگان به خودآرائی میپردازد؛ و فریاد میزند اینک رامش گاه جهان و زیبایی آب در این شهر چندان است که پنداری که خاک آن از فراوانی آب به تنگ آمده و مشتاق تشنگی است. توگویی سنگهای سخت این شهر با تو سخن میگویند. تنظیم :فاطمه میری طایفه فرد #سفرنامه #ابن_بطوطه
@tarikh_j
🍀 مشهد
«از توس به مشهدالرضا (ع) آمدیم. نسَب او از این قرار است: علی بن موسی، الکاظم بن جعفر، الصادق بن محمد، باقر بن علی، زین العابدین بن حسین شهید بن امیرالمؤمنین، علی بن ابی طالب (ع). مشهد نیز شهری بزرگ و پرجمعیت است و میوه ها و آب ها و آسیاب های زیادی دارد. در این شهر، با طاهرمحمدشاه ملاقات کردم. عنوان طاهر به اصطلاح مردم آنجا، همان است که در مصر و شام و عراق، نقیب و در سند و هند و ترکستان، سیّد اجل می گویند. و نیز از مردم این شهر بود قاضی شریف، جلال الدین که او را در هندوستان ملاقات کردم و شریف علی و دو پسران او، امیر هندو و دولت شاه که از ترمد تا بلاد هند در مصاحبت من آمدند و همه مردمان نیکی بودند. مشهد مکرّم امام رضا (ع) قبه های بزرگ دارد. قبر امام در داخل زاویه ای است با مدرسه ای و مسجدی در کنار آن. این عمارت ها همه با سبکی بسیار زیبا ساخته شده و دیوارهای آن کاشی است. روی قبر، ضریحی [صندوقی] چوبی قرار دارد که سطح آن را با صفحات نقره پوشانیده اند. از سقف مقبره نیز قندیل های نقره آویزان است. آستان درِ قبّه هم از نقره است و پردۀ ابریشم زردوزی بر در آویخته. داخل بقعه با فرش های گوناگون مفروش گردیده. روبه روی قبر امام، قبر امیرالمؤمنین هارون الرشید واقع شده که آن هم صندوقی دارد و شمعدان ها و چراغ ها روی آن می گذارند. هنگامی که رافضیان [شیعیان] وارد بقعه می شوند، قبر هارون را به لگد می زنند و امام رضا (ع) را سلام می کنند.»
تنظیم:فاطمه میری طایفه فرد
#سفرنامه
#ابن_بطوطه
منبع: سفرنامه ابن بطوطه / ترجمهی محمدعلی موحد / جلد ۱ / ص ۴۷۰
@tarikh_j