eitaa logo
گذرگاه «انجمن علمی‌پژوهشی تاریخ‌جامعةالزهرا(س): قم»
1هزار دنبال‌کننده
3.1هزار عکس
138 ویدیو
307 فایل
گذرگاه «کانال‌انجمن‌علمی‌پژوهشی‌تاریخ‌جامعةالزهرا(س)؛ قم» 📜پل ارتباطی @tarikh_jz مالکیت فکری و محتوایی کانال، متعلق به انجمن علمی تاریخ جامعةالزهرا(س) است. انتشار فایل‌های صوتی، تصویری، عکس نوشته‌ها و پست‌ها صرفا با ذکر منبع بلامانع است.
مشاهده در ایتا
دانلود
📌 .... آیا روایت زیر صحیح است و به استناد آن می توانیم در امام (ع) صورت را یا با سیلی کنیم یا گریبان خود را بدریم؟ قال الصادق سلام الله علیه: وَ قَدْ شَقَقْنَ الْجُيُوبَ وَ لَطَمْنَ الْخُدُودَ الْفَاطِمِيَّاتُ عَلَى الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ(ع) وَ عَلَى مِثْلِهِ تُلْطَمُ الْخُدُودُ وَ تُشَقُّ الْجُيُوبُ. امام صادق(ع) فرمود: (زنان فاطمي) برای حسين بن علي(ع) گريبان هایشان را چاک داده و بر صورت هایشان لطمه زدند و بر فردی مثل حسین(ع) باید بر صورتها لطمه زد و گریبان ها چاک کرد. 📚طوسی، تهذيب الأحكام، ج‏8، ص 325 📚حرعاملی، وسائل الشيعة، ج‏22، ص 402 📌 : اولا: این روایت را نخستین بار شیخ طوسی(ره) متوفای 460هـ در کتاب تهذیب الاحکام با چند واسطه از امام صادق(ع) نقل کرده اند. در بین این واسطه ها دستکم درباره 2 نفر از آنان اطلاعی در دست نیست و درباره وثاقت سومی هم بین علمای رجال شیعه اختلاف وجود دارد. در واقع شیخ (ره) این روایت را از فردی که معلوم نیست نقل کرده که او نیز به نوبه خود از فردی دیگر که اعتبارش معلوم نیست و او از فرد سومی که وثاقتش معلوم نیست، شنیده که امام صادق(ع) چنین فرموده اند. بنابراین سند روایت است و نمی توان با قاطعیت ادعا کرد که امام(ع) چنین فرموده اند. ثانیا: اگر متن کامل روایت را ملاحظه کنیم خواهیم دید که در بخش نخست روایت آمده که گریبان دریدن و سیلی به صورت زدن تنها در و مادر و برادر و بستگان(نسبی) – بجز فرزند - جایز است وگرنه کفاره دارد. این حکم شرعی در رساله های توضیح المسائل نیز آمده است. اینکه زنان فاطمی برای امام حسین(ع) چنین عزاداری کرده باشند دقیقا می تواند از این باب باشد که آنان بستگان نزدیک حضرت (س) یعنی خواهران و دختران و برادرزاده های حضرت بودند. در هر حال باید "متن کامل روایت" ارائه شود نه اینکه یک بخش از روایت را برش بدهیم و عجولانه نشر کنیم. اینکه امام(ع) فرموده باشند: سزاوار است برای امام حسین(ع) گریبان دریده شود و ... نیز می تواند ناظر به زنان خاندان سیدالشهدا(س) باشد و معلوم نیست عمومیت داشته باشد. ثالثاً : روایت دیگری داریم که خراشیدن صورت را می کند؛ شیخ مفید در الارشاد روایتی نقل کرده که می گوید امام (ع) سفارش کرده بود که حضرت (س) در عزای ایشان گریبان ندرد و به صورتش سیلی نزند: «یا اُخَيَّة ... لَا تَشُقِّي‏ عَلَيَ‏ جَيْباً وَ لَا تَخْمَشِي‏ عَلَيَّ وَجْها » خواهر عزیزم! ... (در عزاداری) برای من گریبانت را پاره مکن و صورتت را خراش مده! 📚شیخ مفید، الارشاد، ج2، ص94 همچنین در سیدبن طاوس آمده که حضرت (س) قبل از وقتی ماجرای امام حسین(ع) درباره را شنیدند سیلی به صورت زدند ولی امام حسین(ع) فرمودند: "ما را (این کار) دشمن شاد نکن" 📚 اللهوف على قتلى الطفوف؛ ترجمه فهرى، ص90 رابعا: حتی اگر فرض بگیریم که سیلی زدن به صورت و گریبان دریدن درباره امام حسین(ع) برای همه مردم جایز است، باز هم باید به شرایط زمان و مکان توجه کرد زیرا گاهی کاری جایز است اما بخاطر شرایط خاص رسانه ای و تبلیغاتی و اینکه بهانه به دست رسانه های وهابی داده نشود ناگزیریم از شیوه های بهتری به جای آن وجود دارد استفاده کنیم. این همانند آن است که در زمان (ص) از کلمه « » استفاده می کردند که جایز بود ولی وقتی همین کلمه به ابزاری به دست برای تمسخر مسلمانان تبدیل شد، دستور الهی آمد که به جای «راعنا» از کلمه «اُنظرنا» استفاده شود که همان معنا را می رساند ولی قابلیت سوء استفاده ندارد. 📚ر.ک: ترجمه و تفسیر آیه 104 سوره بقره، تفسیر المیزان. http://eitaa.com/joinchat/2809069591C5d884e4f60
آيا ماجراي عروسي حضرت قاسم (عليه السلام) در كربلا صحت دارد؟ بيشتر تحليل گران واقعه عاشورا، عروسي حضرت قاسم بن الحسن(عليه السلام) را نادرست مي دانند. محدث قمي در منتهي الآمال دامادي حضرت قاسم را رد کرده و مي فرمايد: قصه ي دامادي حضرت قاسم در كربلا, صحت ندارد و حضرت قاسم به اتفاق همه ، بدون نسل است . ايشان اضافه مي كند: امام حسين (عليه السلام ) سكينه را به عبدالله تزويج كرده بود كه پيش از انجام عروسي در كربلا شهيد شد، دخترش فاطمه را به حسن مثني داده بود و بر اساس برخي روايات يك دختر كوچكي هم در مدينه داشت كه در حد ازدواج نبود. پس قاسم با كدام دختر امام حسين (عليه السلام ) ازدواج كرده است ؟!(1) علامه مجلسي بر اين باور است که ماجراي عروسي قاسم سند معتبري ندارد. منشأ اين حکايت دو کتاب است؛ يکي منتخب المراثي، اثر شيخ فخرالدين طريحي ـ نويسنده ي مجمع البحرين ـ و ديگري روضة الشهدا، نوشته ي ملاحسين کاشفي ـ صاحب انوار سهيلي ـ است. اين کتاب اولين مقتلي است که به فارسي نوشته شده است.(2) بدون ترديد در وقايع عاشورا تحريفاتي صورت گرفته و در واقعيات اين حادثه مهم تاريخ اسلام و تشيع دستكاري ‏هايي شده و بر همگان لازم است با اين تحريفات به مبارزه برخيزند، تا عاشورا و حوادث آن آن گونه كه واقع شده؛ به گوش جهانيان برسد. يكي از اين تحريفات دامادي حضرت قاسم بن الحسن (عليه السلام) است كه در برخي از مجالس مذهبي متأسفانه با حسّاسيت خاصي به آن مي‏پردازند. اين تحريفات در عين حال كه واقعيت تاريخي اين حادثه را مخدوش مي‏كند، ما را از اهداف اساسي واقعه عاشورا و درس‏هايي كه از آن حادثه عظيم مي‏توان گرفت، دور مي‏كند. اصولاً جريان عروسي حضرت قاسم در كتاب‏هاي اوليه تاريخي ذكر نشده و اين مطلب بعدها در تاريخ وارد شده و در روضه‏ها و تعزيه‏ها به واسطه جريان احساسي خاصي كه در آن وجود دارد و براي داستاني كردن اين حادثه و به نمايش درآوردن آن، از اين حادثه كه واقعيت ندارد، سوءاستفاده مي‏شود. با اين هدف كه چون گرياندن مردم ثواب دارد و هر چه آب و تاب آن بيشتر شود، مردم را بيشتر مجذوب مي‏كند، از وقايعي كه هيچ سند صحيح تاريخي ندارند، استفاده شده است. جواني كه هنوز سيزده يا چهارده سال بيشتر ندارد و شايد هنوز به سن بلوغ نرسيده است و در گرماگرم نبردي كه حتي فرصت خواندن نماز را در حال آرامش ندارند و در زير باران شمشيرها و تيرها نماز خوف را به جا مي‏آورند، زماني كه مصيبت و غم گرداگرد خيام حسين و ياران او را گرفته است، زماني كه همه شوق شهادت بر سر مي‏ پروراند و مي‏خواهند هر چه زودتر اجازه ميدان گرفته و به فيض شهادت نائل شوند، زماني كه امام حسين(عليه السلام) از حضرت قاسم در مورد شهادت سؤال مي‏كند و او پاسخ مي‏دهد كه از عسل شيرين تر است و بدين ترتيب آرزوي قلبي خود را شهادت بيان مي‏كند، نه عروسي كه در وقت فراغت و آسايش و شادي لازم است، نه هنگام جنگ و مبارزه و در گرماگرم شهادت، مسئله عروسي حضرت قاسم نه منطقي و عقلي است و نه از جهت تاريخي سند معتبري دارد، نيز از حقيقت و واقعيات عاشورا و اهداف و پيام‏هاي آن فاصله بسيار دارد.(3) از جمله شخصيت هاي ديگري که به نادرستي ماجراي عروسي حضرت قاسم(عليه السلام) اشاره کرده اند عبارتند از: - شيخ جعفر شوشتري در کتاب فوايد المشاهد (ص 51) - قاضي طباطبايي در کتاب تحقيق درباره اول اربعين (ص 689 - 683) - شيخ عباس قمي در کتاب منتهي الامال (ج 1، ص 700) - علّامه مامقاني در کتاب تنقيح المقال (ج 2، جزء 2، ص 19) - شيخ محمّدتقي شوشتري در کتاب قاموس الرجال (ج 8، ص 466) و.... پي نوشتها: (1). منتهي الامال،شيخ عباس قمي،انتشارات هجرت، تابستان 1374، چاپ هشتم، ج 1، ص 700. (2). رياض القدس المسمي بحدائق الانس، مرحوم صدرالدين واعظ قزويني، ج 2، ص 42. (3). حماسه حسيني، مرتضي مطهري، ج 1، ص 28، انتشارات صدرا، خرداد 1364. -----------❀❀✿❀❀--------- @tarikh_j
چرا مراسم عزاداری امام حسین(ع) پیش از شهادت ایشان صورت می‌گیرد؟ عشق و محبّت به حضرت باعث شده که دوستداران امام ، پیش از عاشورا خود را آماده کنند و لباس‌ سیاه بپوشند، نیز مساجد، تکایا و حسینیه ها را سیاهپوش کنند. عزادارى براى اباعبدالله(ع) عزادارى معمولى نیست؛ بلکه تبدیل به فرهنگ فراگیر شده است. وقتى تبدیل به فرهنگ شد، دیگر زمان و مکان نمى شناسد، از این رو تا نسیم محرّم به مشام جان می‌وزد، پوشیدن لباس عزا و سیاهپوش کردن کوچه و خیابان ها و مساجد و تکیه ها شروع می‌‌ شود. البته بعد از عاشورا و حتی تا ماه صفر و در غیر محرم نیز عزادارى در فرصت هاى مناسب برگزار می‌‌ شود، شیعیان به دستور اولیاى دین مخصوصاً به دستور امامان بعد از امام حسین(ع) براى زنده نگه داشتن اهداف امام و فرهنگ عاشورا تلاش و کوشش می‌‌کنند. امام باقر(ع) در زمینة برپایى عزا در خانه‌ها برای امام حسین می‌فرماید: «باید بر حسین(ع) عزادارى و گریه کنید و به اهل خانة خود دستور دهید که بر او بگریند . با اظهار گریه و ناله بر حسین(ع) مراسم عزادارى بر پا کنید و یکدیگر را با گریه و تعزیت در سوگ حسین (ع) ملاقات کنید».(1) یکی از یاران امام صادق(ع) نقل می کند که در محضر امام بودیم، از حسین یاد کردیم و بر قاتلانش لعن نمودیم، امام گریست، ما نیز گریه کردیم، سپس حضرت گفت: «حسین(ع) فرمود:‌ من کشتة اشکم! هیچ مؤمنی به یاد من نمی‌افتد مگر اینکه اشک می ریزد.(2) رمز جاودانگى نهضت حسینى، زنده نگه داشتن و بزرگداشت آن بوده است. امام خمینی فرمود: «الآن هزار و چهارصد سال است که با این منبرها با این روضه ها و با این مصیبت ها و با این سینه زنى ها (دین اسلام) را حفظ کرده اند».(3) عزاداری، احیاى خط شهادت و رساندن صداى مظلومیت آل على به گوش جهانیان است. این موضوع زمان و مکان ندارد و هر زمان که زمینه آماده است ، می توان مجالس عزا را بر پا کرد. عزاداران حسینى پروانگان شیفتة نورند که شمع محفل خویش را یافته، آمادة جان باختن و فدا شدن اند. نقش عزادارى در حفظ فرهنگ عاشورا مهم است و آثار و برکات خوبى براى بشر داشته و خواهد داشت. افزون بر این‌، کاروان امام حسین روز دوم محرّم سال 61هجرى وارد کربلا شد، پس از آن سپاه کوفیان به تدریج وارد شدند و عزا و مصیبت خاندان اهل بیت(ع) از همان زمان آغاز شد. روز نهم (تاسوعا) کاروان امام را محاصره کامل کرده،روز دهم (عاشورا) آن بزرگوار و یارانش را به شهادت رساندند. بنابراین چون اصل گرفتارى حضرت از دهۀ اوّل محرم آغاز شده است، پیروان حضرت از اوّل محرم عزادارى مى‌کنند. عزاداری از ابتدای محرم سابقه تاریخی دارد. آغاز عزاداری در دهه اوّل محرم آن هم به صورت فراگیر همانند عزاداری امروزه را می‌توان از عصر معزالدوله دیلمى ازسلسله آل بویه دانست .(4) معزالدّوله اولین کسى است که فرمان داد مردم شیعهء بغداد در دههء اوّل محرم براى حضرت امام حسین (ع) سیاه بپوشند و بازار را سیاهپوش کنند و در روز عاشورا دکّان ها را ببندند و از طباخى جلوگیرى کنند وتعطیل عمومى نمایند. این مراسم در تمام کشورهاى اسلامى از جمله ایران تا اوایل سلطنت سلجوقیان معمول بود،که تا به امروز ادامه دارد.(5) ---------------- پی‌نوشت‌‌ها: 1. جواد محدثى ، فرهنگ عاشورا، ص 312، به نقل از کامل الزیارات ، ص 175. 2. «... أنا قتیل العبرة، لا یذکرنی مؤمن إلاّ بکى» بحار الانوار، ج 44، ص 279. 3. همان، ص 313.. 4. مرتضى مطهرى ، مجموعه آثار، ج 17، ص 94 5. جواد محدّثى ، فرهنگ عاشورا، ص 313. تنظیم: سرکار خانم مریم صفری -----------❀❀✿❀❀--------- @tarikh_j