#مقاله بازخوانی چند گزارش عاشورایی بر اساس بسترشناسی حوادث قیام نویسندگان ابراهیم گودرزی،نعمت الله صفر ی فروشانی ،سید محمد حسین مقدس نیان همان گونه که برداشت‌های گوناگون از گزارش‌های قیام عاشورا، زمینه‌ساز ارائه دیدگاه‌هایی متفاوت و گاه متعارض درباره چیستی و چرایی قیام سیدالشهدا(ع) بوده است، بازخوانی این گزارش‌ها می‌تواند زمینه‌ساز رسیدن به تحلیل‌هایی نو و ژرف‌ از بستر و بایسته‌های رویدادهای مربوط به قیام عاشورا و در نتیجه شناخت هرچه بهتر این قیام شود. مناسبتاین مقاله با روش وصفی ـ تحلیلی، همراه با بازخوانی چند گزارش عاشورایی، مانند وصیت‌نامه سیدالشهدا(ع)  به محمد بن حنفیه، ملاقات آن حضرت(ع)  با فرزدق و بشر بن غالب و نوحه‌خوانی جنیان در منطقه خزیمیه که به‌وسیله مورخانی چون ابن­سعد، بلاذری، طبری، ابن­اعثم و شیخ مفید بیان شده است، می‌کوشد فضای زمانی و مکانی صدور این گزارش‌ها را بکاود. این بررسی نشان می‌دهد که به دلیل خلط و جابه‌جایی قسمتی از گزارش­ها در برخی منابع و برخی استنتاج‌های کم اعتبار، برداشت­هایی نادرست از اخبار عاشورایی شکل گرفته است. #معرفی_مقالات #بسترشناسی_حوادث_قیام @tarikh_j

  #مقاله:سیر تحول روضه و روضه خوانی دوره قاجار نویسنده: فاطمه بینشی فر منبع: تاریخنامه خوارزمی سال سوم زمستان ۱۳۹۴ در عصر قاجاریه مراسم عزاداری و سوگواری امام حسین(ع) وارد مرحله جدیدی شد و از لحاظ شکلی توسعه و نیز از لحاظ محتوا دگرگونی هایی یافت. در این دوره عزاداری برای امام حسین(ع) بصورت امری عمومی و مردمی درآمد، به طوری که در تهران و شهرهای بزرگ در تمام ماه های محرم و صفر در اغلب محله ها با برپا کردن چادر و گستردن فرش و نصب علم و کتل، عزاداری می کردند. در بیشتر مساجد و تکیه ها نه یک روضه خوان، بلکه چندین روضه خوان متناوباً به ایراد سخنرانی و شرح مصیبت امام حسین(ع)، می پرداختند. اما تعزیه و دسته گردانی با مجالس روضه منافاتی نداشت و معمولاً این دو در وسط روز انجام می شد و مجالس روضه بعد از نمازهای جماعت برگزار می گشت، خصوصاً مجالس عزاداری در منازل که رکن اصلی آن را روضه خوانی و سخنرانی در رثاء اهل بیت تشکیل می داد. یکی از مسائل مورد توجه، سیر تحول روضه و همچنین این که نقش زنان در این مجالس بوده است. رونق آئین تعزیه، باعث رکود روضه و روضه خوانی در دوره قاجار شد. #معرفی_مقالات #عزاداری_دوره_قاجار تنظیم:نجمه صالحی @tarikh_j

#مقاله بررسی عوامل مؤثر در خروج امام حسین(ع) از مدینه (مطالعه موردی اوضاع فرهنگی) نویسنده: مهدی نورمحمدی صدیقه اقرار منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال سوم پاییز ۱۳۹۷ یکی از مهم ترین مسائل قابل پژوهش در قیام امام حسین(ع)، مسئله خروج ایشان از مدینه است. برای شناخت عمیق و همه جانبه این پدیده، همچون هر پدیده تاریخی دیگر، نیاز به یک مطالعه فراگیر بسترشناسانه از اوضاع سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و... است. این مقاله در پی پاسخ به این پرسش اصلی است که تأثیر اوضاع فرهنگی مدینه بر خروج امام حسین(ع) از این شهر چگونه بوده است؟ فرضیه نویسنده آن است که امام حسین(ع)، مجبور به خروج از مدینه بوده و عوامل چندی از جمله وضعیت فرهنگی مدینه، در این مهم مؤثر بوده اند. پژوهش پیش رو تلاش کرده که با مطالعه متون تاریخی و غیرتاریخی و با روش توصیفی _ تحلیلی نشان دهد در بخش فرهنگی، حوزه علمی مدینه و مکتب خلفا، رواج اسرائیلیات، سیاست های فرهنگی امویان از جمله تخریب، مبارزه و تبلیغات منفی علیه اهل بیت:، گرایش اعتقادی کم رنگ اهل مدینه به ائمه: و اوضاع نامناسب دین داری در این شهر، از شاخصه های مهم اوضاع فرهنگی مدینه در عصر امام حسین(ع) بوده که ایشان را به این نتیجه رسانده که برای عدم بیعت با یزید مجبور به خروج از مدینه است. #معرفی_مقالات #امام_حسین(ع) @tarikh_j

#مقاله:سیاست عزّت مدارانه امام حسین(ع) در برابر معاویه نویسنده: سمیه عابدی مهدی مردانی (گلستانی) منبع: پژوهشنامه معارف حسینی (آیت بوستان سابق) سال اول زمستان ۱۳۹۵ امام حسین(ع) الگوی کامل عزّتمندی است، اما تاکنون تنها به عزّت در سیره ی سیاسی ایشان در قیام عاشورا توجه شده است. با وجود سپری شدن بیشتر مدت امامت ایشان در زمان معاویه، شخصیّت سیاسی فاسد و منحصر بفرد معاویه و اختناق حاکم بر آن دوران، جا دارد درباره عزّت در سیره سیاسی امام حسین(ع) در برابر معاویه، پژوهشی به عمل آید. با نظر به مفهوم عزّت و مؤلفه های آن در سیاست، شخصیّت و منش سیاسی امام حسین(ع) ، آن حضرت، سیاست عزّت مدارانه ای را در سه محور اصل ی ظلم و طاغوت-ستیزی، استقلال و عدم وابستگی به غیر، حفظ و پایبندی به هنجارهای اخلاقی در برابر معاویه به اجرا درآورده است. #معرفی_مقالات #امام_حسین(ع) تنظیم :نجمه صالحی @tarikh_j

#مقاله:بررسی و نقد گزارش های تاریخ شهادت امام حسن مجتبی (ع) نویسنده: یدالله مقدسی منبع: تاریخ اسلام( باقرالعلوم) سال ۱۳۸۹ چکیده: گزارش های متفاوتی درباره تاریخ شهادت امام حسن مجتبی ارائه شده است که تاریخ های هفتم و بیست و هشتم صفر در میان شیعیان مشهورتر از سایر گزارش ها هستند. این پژوهش برای پی بردن به زمان دقیق شهادت امام حسن مجتبی (ع) ابتدا گزارش های منابع شیعه و اهل سنت را درباره تاریخ شهادت آن حضرت بررسی می کند. سپس به نقد ابعاد مختلف گزارش هفتم صفر، مانند شخصیت راوی، صحت انتساب گزارش به وی، فاصله زمانی میان وقوع رخداد و راوی و اشتباه در نسخه برداری می پردازد. و پس از بررسی گزارش بیست و هشتم صفر به روشی مشابه آن را بر گزارش هفتم صفر ترجیح می دهد. #معرفی_مقالات #امام_حسن (ع) @tarikh_j

تحلیل آموزه امامت در زیارت نامه اربعین نویسنده: محمد رنجبرحسینی نجمه صنعتیان منبع: پژوهشنامه معارف حسینی (آیت بوستان سابق) سال دوم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۷ یکی از زیارت نامه های معتبر در زیارت امام حسین(ع)، زیارت نامه اربعین آن حضرت است که در روز اربعین خواندن آن بسیار سفارش شده تا جایی که طبق روایت امام حسن عسکری(ع) یکی از علامت های مؤمن، زیارت امام حسین(ع) در روز اربعین شمرده شده است. این زیارت نامه گنجینه-ای ناب در باب شناخت آموزه امامت ولایت است. در این نوشتار برآنیم تا با تحلیل فرازهایی از این زیارت نامه، این آموزه شیعی - یعنی اعتقاد به امام به عنوان حجت خداوند بر خلقش - و اوصاف ویژگی های او را باز شناسیم. #معرفی_مقالات #اربعین @tarikh_j

بررسی ظرفیت های تمدن سازی در جهان اسلام با تکیه بر پیاده روی اربعین نویسنده: پرویش، محسن؛ بهار 1398 - شماره 2 (22 صفحه - از 35 تا 56) چکیده: برپویایی تمدن اسلامی مساله‌ای است که همه محققان و نویسندگان منصف بر آن اذعان دارندء چرا که این تمدن بهترین تمدن بشری است که همه ابعاد وجودی انسان را در برمی گیرد. یکی از مهم ترین ظرفیت‌های تمدنی اسلام در طول اربعین حسینی است که توانسته است الهام پخش و الگوساز در احیای تمدن اسلامی باشد به آن دلیل که مسیر صحیح را از مسیر غلط در تمدن اسلامی برای ما روشن می‌سازد. البته هنگامی می‌توان از اربعین و تاثیر آن بر تمدن سازی اسلامی سخن گفت که ابتدا درک صحیحی و روشنی از مفهوم تمدن داشته باشیم. آنچه در چند سال اخیر چشم جهانیان را به خود خیره کرده است و پتانسیل فراوانی برای نشان دادن تمدن نوین اسلامی دارد پیاده روی اربعین می‌باشد.ظرفیت‌هایی که ابعاد گوناگونی از جمله مذهبی, فرهنگی, سیاسی و... می‌تواند داشته باشد اما بدون شک مهم ترین ظرفیت اربعین حسینی همگرایی جوامع اسلامی می‌باشد. چرا که پیاده روی اربعین مختص یک مذهب یا فرقه نمی‌باشد بلکه خیل عظیمی از مردم تحت لوای پرچم اسلام در آن حضور دارند. لذا مطالعه حاضر به روش کتابخانه ای - اسنادی به ترسیم و تبیین ظرفیت‌های تمدن ساز پیاده روی اربعین می پردازد. #معرفی_مقالات #اربعین @tarikh_j

تحلیل مبنای تاریخی اربعین حسینی نویسنده: فاضل، محمد؛ خرداد و تير 1380 - شماره 1 (28 صفحه - از 5 تا 32) چکیده: گرامی‌داشت اربعین سالار شهیدان حضرت حسین بن علی(ع) در میان شیعیان آن حضرت از اهمیت و ارزش ویژه‌ای برخوردار است. از دیدگاه بسیاری از صاحب‌نظران و مورخان شیعه و اهل سنت، مبنای تاریخی چنین بزرگداشتی، ورود اهل بیت به کربلا در اولین اربعین حسینی (سال 61 هجری) و دفن سرهای مطهر شهیدان بویژه سر مقدس امام حسین(ع) در کنار پیکرهای مطهر آنهاست. جمعی اندک از مورخان و صاحب‌نظران نیز بر این عقیده‌اند که نظریه یاد شده از اعتبار تاریخی لازم برخوردار نیست، بلکه مبنای بزرگداشت این روز ورود جابر و عطیه به کربلاست. مقاله حاضر در یک بررسی و تحلیل تاریخی، در مقام اثبات نظریه نخست است. لینک مقاله:http://noo.rs/kDgDc تنظیم:نجمه صالحی #معرفی_مقالات #اربعین @tarikh_j

#مقاله بازخوانی واقعة رحلت رسول خدا صلی الله علیه و آله در کلام امیرمؤمنان علی علیه السلام و مقایسه با دیگر اخبار نویسنده: محمدحسن حمیدیان منبع: معرفت سال بیست و پنج هفتم م آبان ۱۳۹۷ شماره ۲۵۱ «ویژه تاریخ» یکی  از مقاطع زندگی رسول خدا صلی الله علیه و آله روزهای پایانی عمر پربرکت و همچنین زمان رحلت جانگداز ایشان است. اخبار و گزارش های مختلفی در منابع تاریخی از این رویداد ثبت شده است که بعضاً اختلافات زیادی با هم دارند، به گونه ای که یافتن واقعیت و اصل ماجرا را تا حدی دشوار می سازد. سؤال این است که با وجود اخبار مختلف، کدام یک به واقعیت نزدیک تر است؟ قول کدام یک از منابع و راویان پذیرفتنی است؟ یکی از راه های تشخیص واقعیت بیان این واقعه از زبان همراه همیشگی و وصی همتاناپذیر رسول خدا صلی الله علیه و آله یعنی امیرمؤمنان علی علیه السلام است که مرجع بی بدیلی برای جمع بندی این رویداد به شمار می آید. در این تحقیق، سعی شده است تا کلام و بیان امام، به عنوان سند صحیح، در این واقعه آورده شود و اخبار راویان مختلف از منابع اولیه نیز در این باره نقل شود و با توجه به کلام و بیان امام بررسی و یا به عنوان مؤید قرار گیرد. به عبارت دیگر، با اشاره به اقوال مختلف، بعضی نقل ها کلام امام علیه السلام را تأیید می کند و بعضی از آنها نیز مخالف و یا مغایر با کلام ایشان است که آنها نیز به رؤیت خواهد رسید. تنظیم :نجمه صالحی #معرفی_مقالات #رحلت_پیامبر (ص) @tarikh_j