كتاب «شرق شناسی» از سوی ادوارد سعید در سال 1978 تالیف و منتشر شده و با ترجمه عبدالرحیم گواهی از سوی دفتر نشر فرهنگ اسلامی منتشر شده است. موسسه انتشارت امیرکبیر تازه ترین ترجمه از کتاب «شرق شناسی» را که توسط «لطفعلی خنجی» انجام شده است، برای دومین بار تجدید چاپ کرد. ادوارد سعید، منتقد و نویسنده ی ادبی و سیاسی اجتماعی فلسطینی الاصل آمریکایی، که بین سال های 1935 تا 2003 زیسته است، شهرتش را مدیون کتاب «شرق شناسی» است و در مجامع علمی با این کتاب شناخته می شود؛ به طوری که امروزه اصطلاح شرق شناسی بیشتر اشاره به اثر و گفتمان سعید دارد تا رشته ای دانشگاهی که به مطالعه ی ادبیات و فرهنگ و تاریخ شرق بپردازد. وی در دوران زندگی خود، مدافع حقوق مردم فلسطین بود و در این باره کتاب هایی نگاشت که به فارسی نیز ترجمه شده است. «شرق شناسی» در میان آثار سعید، شاخصترین کتاب وی به شمار میرود که تا پیش از ترجمه به زبان فارسی به 25 زبان زنده دنیا ترجمه شده است و این برای خود سعید هم تعجب آور بود که چگونه کتابی که ناشران نیویورکی رد کرده بودند و از چاپ آن امتناع می ورزیدند، در مدت کوتاهی، چنین مورد اقبال جهانیان قرار گرفته است. کتاب شرق شناسی از زمان چاپ در سال 1978، باعث ایجاد سیطره ی معرفتی ای بر محافل دانشگاهی شده که به جریان پساشرق شناسی نامور شده است. البته تجدیدنظرهایی در این نظریه توسط وی صورت گرفته است. او در این کتاب با نگاهی به آراء متفکرانی چون میشل فوکو و آنتونیو گرامشی و آمریت دانش غرب نسبت به شرق وهمچنین قدرتی را که غرب به شرق تحمیل کرده و نیز دیدگاههای غربی درباره شرقشناسی را به چالش کشیده است.

وی در بخشی از مقدمه کتاب خود درباره آن مینویسد: «شرق شناسی تاریخ فروپاشی فردی و ملی است. هدف از نوشتن، آن رهایی روشنفکران از زنجیرهای اندیشه هایی مانند شرق شناسی است.» از نقدهای مهمی که می توان به کتاب سعید وارد ساخت این است که او در مطالعات شرق شناسانه ی خود، هیچ اشاره ای به تمدن و فرهنگ ایرانی نمی کند. بعضی افراد دلایلی برای این مسئله ذکر کرده اند. مثلاً برخی می گویند که سعید اعتقاد داشت چون ایرانی از نژاد آریایی هاست، غرب نسبت به ایران نگاهی دیگر دارد. برخی دیگر ضدیت او با ایران را عامل این کار دانسته اند؛ اما به هر حال، شاید یکی از دلایل عدم اقبال روشن فکران ایرانی به کتاب سعید را فقدان نگاه به سرزمین مان بتوان دانست. تنظیم:صدیقه قصاب ساروی @tarikh_j

دیدگاه صاحب نظران مسلمان نسبت به اهداف استشراق 🍀۱_دیدگاه خوشبینانه: تعدادی از نویسندگان معاصر، #استشراق را یک خدمت غرب به مشرق زمین و تلاشی دلسوزانه برای نجات شرقیان از جهالت و عقب ماندگی میدانند. طرفداران این نظریه در کشورهای اسلامی کم نیستند. تمام غربزدگان و متمایلین به افزایش رابطه با غرب به نحوی این دیدگاه در ذهن آنان نقش بسته است. مثلا استاد محمد ثابت افندی و ابراهیم زکی خورشید و عبدالحمید یونس که از گروه مترجمان کتاب "دائره المعارف اسلام" هستند در مقدمه جلد اول چنین نوشته اند: ما تشکر خویش را از گروه #مستشرقان که با مقالات ارزشمندشان خدمت صادقانه به میراث اسلامی کرده اظهار می داریم، و اگر احیانا خواننده محترم خطا یا انحرافی را در بعضی از این مقالات مشاهده کرد باید بداند که اینان هم مانند ما (انسان) هستند و طبیعت انسان گاه صحیح میفهمد گاه غلط همچنین (طه حسین) مینویسد: چگونه میتوان استاد ادبیات عرب را بی نیاز از فرنگی ها و #مستشرقین و دستاوردهای علمی گوناگون بدانی؛ در حالیکه انان تاریخ مشرق زمین و ادبیات و زبان های گوناگون شان را بررسی کرده اند؟ و اکنون دانش نزد غربیان گرد امده است و چاره ای هم جز التماس دانش از آنان نیست. برگرفته از کتاب آشنایی با استشراق و اسلام شناسی غربیان،نویسنده دکتر محمد حسین زمانی ص۳۸ _۴۱ #مستشرقان @tarikh_j

با سلام و احترام خدمت همراهان بزگوار🌹🌹 طبق روال روزهای دوشنبه معرفی شخصیت ها تقدیم میشود🌹

معرفی لارنس لکهارت @tarikh_j

#لارنس لاکهارت Lawrence Lockhart زادروز ۱۸۹۰م درگذشت ۱۹۷۶م ملیت انگلیسی تحصیلات و محل تحصیل دکتری در رشته ادبیات و فلسفه در دانشگاه های لندن و کیمبریج شغل و تخصص اصلی خاورشناس شغل و تخصص های دیگر مورخ آثار: شهرهای نامی ایران (۱۹۳۹، ترجمه فارسی: ۱۳۲۰ش) انقراض سلسله صفویه و.... خاورشناس و تاریخ‌نگار انگلیسی. در دانشگاه‌های لندن و کیمبریج در رشتۀ ادبیات و فلسفه درس خواند و در این رشته دانشنامۀ دکتری گرفت. در جنگ جهانی اول مدتی در وزارت خارجۀ انگلستان خدمت کرد. پس از آن به استخدام شرکت نفت ایران و انگلیس درآمد و چند سالی را در ایران گذراند. در جنگ جهانی دوم در خدمت نیروی هوایی انگلستان بود و بیش از سه سال در مناطق مختلف خاورمیانه مأموریت داشت. سپس، بار دیگر برای مدتی در شرکت نفت ایران و انگلیس به‌کار پرداخت. زبان‌های فارسی و عربی را می‌دانست و از اعضای هیئت تحریریه و نظارت تاریخ ایران کیمبریج بود. از آثارش: نادرشاه (لندن، ۱۹۳۸) که به فارسی ترجمه شده است (۱۳۵۶ش)؛ شهرهای نامی ایران (۱۹۳۹. ترجمۀ فارسی: ۱۳۲۰ش) که پس از بازنگری به‌صورتی جامع‌تر با نام شهرهای ایران تجدید چاپ شد (۱۹۶۰)؛ تاریخ مختصر شرکت نفت ایران و انگلیس (لندن، ۱۹۶۸)؛ انقراض سلسلۀ صفویه و استیلای افاغنه در ایران (کیمبریج، ۱۹۵۸) که به فارسی ترجمه شده است (۱۳۴۳ش). #لارنس_لکهارت #مستشرق @tarikh_j

فعالیت ها: 🍀#لارنس لاکهارت،‌ نخستین بار در حوالی سال‌های آغازین حکومت پهلوی اول یعنی در سال ١٣٠٥ در لباس کارمند شرکت نفتی ایران و انگلیس (APOC) پای در سرزمین ایران گذاشت. او که متولد سال ١٨٩٠ میلادی شهر لندن بود، در دانشگاه کمبریج و به واسطه تحصیل نزد شخصیت‌هایی مانند ادوارد براون با ایران آشنا و به آن علاقه‌مند شد تا اینکه بعدها به‌عنوان یکی از سرشناسان بریتانیایی در حوزه ایران‌شناسی شناخته شد. حوزه مطالعات تاریخی وی بخش‌های پایانی سده‌های میانی ایران و به‌ویژه تاریخ ایران جدید است که با صفویان آغاز می‌شود و به دوران متأخرتر هم می‌رسد. از او حدود ده کتاب و مقالات فراوان درباره ایران و به طور مشخص دوره‌های صفوی و افشاری وجود دارد. او همچنین یکی از پژوهشگران شاخص در نگارش تاریخ ایران کمبریج است که به همراهی فرد دیگری به نام پیتر جکسون،‌ تاریخ تیموریان و صفویان از این مجموعه را به سرانجام رساندند. 🍀ورود #لاکهارت به ایران مقارن شد با سال‌های فرآیند مدرن‌سازی ایران آن‌چنانکه مطلوب حکومت وقت بود؛ فرآیندی که گاهی از آن به «تجدد و تمدن بولواری» یاد می‌شود. در این زمان نهادهای تمدنی جدید در ایران در حال شکل گرفتن است اما هنوز به همه جا گسترده نشده است و این صورت اولیه در آن تصویرها کاملا مشخص است. #لاکهارت شگفت‌زده از تماشای تحولات در حال ظهور و خیزش حکومت و مردم به دگرگونی، با ابزار تصویربرداری آن روزگار که قابل مقایسه با ابزار کنونی نبود، بخشی از این شرایط موجود و در کنار آن دگرگونی‌ها را به ثبت می‌رساند تا بعدها به‌عنوان بخشی از حافظه تاریخی تصویری ایرانیان ثبت شود. 🍀اما این پایان ماجرا نبود؛ #لاکهارت که پس از اقامت کوتاهی، ایران را ترک کرده بود، در حدود پانزده سال بعد فرصت یافت تا بارهای دیگر و در مدت زمان طولانی‌تری که به سی سال کشید در ایران‌زمین سیر و سیاحت و زندگی کند. اما در این دوران جدید، با منظره جدیدی از ایران روبه‌رو شد. ایران که هنوز زخمی دوران سخت پی‌آمد جنگ جهانی دوم و سال‌های پایانی حکومت رضا شاه بود، دوران زمامداری فرزند او را تجربه می‌کرد. اگر در آن زمان اوج رونق فعالیت انگلیسی‌ها در ایران و به‌ویژه صنعت نفت بود، این‌بار حرکت و جنبش مردم در پی کوتاه کردن دست شرکت نفت انگلیسی بود که نمایندگی مردم در این حرکت را بزرگمردانی چون محمد مصدق بر عهده داشتند. ☘اگر چه بسیاری از نهادهای سازمان‌یافته در دوره پیشین جایگاه خود را یافته بودند و به حیات خود ادامه می‌دادند، اما بخش بزرگی از آن تغییرات به‌واسطه ظاهری بودن و ریشه نداشتن یا در اثر عوامل داخلی و خارجی دیگر رنگ باخته و مضمحل شده بودند؛ زوالی که در تصویرهای جدید ثبت‌شده توسط لاکهارت به‌خوبی دیده می‌شد. عکس‌های دوره دوم حضور لارنس لاکهارت اگرچه با ابزار جدیدتر گرفته شده‌اند، اما حس و حال و کیفیت عکس‌های پیشین را ندارند و گویی تداعی‌گر اوضاع ایران آن روزگار هستند. #لاکهارت در سفر طولانی خود در ایران، از شهرهایی چون اردبیل، مراغه، کرمانشاه، رشت، شیراز، اصفهان و شهرهای دیگر دیدن کرد که مجموعه آن‌ها به ٢٣ شهر می‌رسد. حاصل این سفرها امروزه در قالب دو کتاب در اختیار ماست که به نوعی برگه‌ها و سندی از اوضاع جامعه ایرانی در دوران حکومت پهلوی‌ها را به تصویر می‌کشد. کتاب شهرهای ایرانی به توصیف و تشریح اوضاع شهرهای پیموده در مسیر این ایران‌شناس فقید می‌پردازد و کتاب دیگر که «تصویرهایی از ایران» نام دارد و به کوشش جیمز بمبرگ و چارلز ملویل در مرکز مطالعات خاورمیانه اسلامی دانشگاه کمبریج به چاپ رسیده است، گزیده‌ای از بیش از دویست عکس کلکسیون عکس‌ها و نگاتیوهای لاکهارت را شامل می‌شود که امروزه در ایران هم چاپ شده و در اختیار علاقه‌مندان این حوزه است. در این عکس‌ها موضوعاتی چون فضاهای نوپای مدرن شهری، حومه‌ها و روستاها، فعالیت‌های مردم در خیابان‌ها،  دروازه‌ها،  اماکن زیارتی و نظایر آن را در شهرهای تهران، مشهد، همدان، بوشهر، خرمشهر، قم و مانند آن‌ها نمود یافته است. #لاکهارت #مستشرق @tarikh_j

معرفی کتاب معروف لارنس لکهارت : «انقراض سلسله صفویه»، اثر انگلیسی لارنس لاکهارت، به بررسی و تحلیل علل سقوط سلسله صفویه در ایران پرداخته است. نام دیگر کتاب «انقراض سلسله صفویه و ایام استیلای افاغنه» می‌باشد. نویسنده، مشغول نوشتن کتابی پیرامون شرح حال نادرشاه بوده و هنگام مطالعه دوره قبل از مشهور شدن او، به مطالب زیادی برخورده که نتوانسته است آن‌ها را در مقدمه آن شرح حال، ذکر کند و از آن جا که این مطالب به عقیده وی بسیار جالب توجه بوده، تصمیم گرفته است تا آن‌ها را به صورت کتاب جداگانه ایی در بیاورد. وی نخستین مورخی است که علل انحطاط و انقراض سلسله صفویه را به دقت بررسی کرده و این مطلب باعث اهمیت اثر او شده است. تنظیم:مریم صفری #مستشرق @tarikh_j