🔖 قم در دوران سه #پادشاه قاجار 🔹️لرد کرزن سیاستمدار انگلیسی در سفرنامه خود می‌نویسد: فتحعلی‌شاه در ایام جوانی #نذر کرده بود که اگر به سلطنت برسد اولاً از قم #مالیات نگیرد. ثانیاً آن را آباد کند و پس از جلوس به شرط دوم وفا کرد و با آن‌که به امساک شهرت داشت در کمال سخاوت در #تعمیر و تزیین شهر قم کوشید. 🔸️گنبد حضرت معصومه(س) را با خشت‌های مسین زراندود تزیین نمود و یک بیمارستان [مدرسه #دارالشفا] و یک آموزشگاه #روحانی و یک #مهمان‌سرا در شهر قم باز کرد و برای خویش #مقبره‌ای ساخت. قبر فتحعلی شاه و دو پسر و نواده‌اش محمد شاه در جوار مرقد حضرت معصومه(س) است. 🔹️در زمان محمدشاه دوباره خرابی به قم راه یافته است. در جغرافیایی به نام «#جهان‌نما» که در زمان این پادشاه نوشته شده قم را شهری #مخروبه و از عمارت عاری معرفی کرده و جمعیت آن را ۲۵ هزار تن نوشته است. 🔸️در زمان ناصرالدین‌شاه گاهی از اوقات قم تیول زنان و شاهزاده‌ها بوده است و #عوارض سنگین از مردم دریافت می‌کرده‌اند. از نوشته دکتر فوریه که اواخر سلطنت ناصرالدین شاه به قم رفته و عکس‌هایی از قم منتشر کرده چنین برمی‌آید که در آن زمان قم بارو و برج و #دروازه باعظمت و مجللی داشته است و آن شهر در وسط باغ‌ها و سبزه‌زارها واقع و عرض #رودخانه قم فوق‌العاده زیاد بوده است. 🔸️در همین زمان است که یکی از زیباترین بناها در قم شد و آن صحن نو و ایوان آینه حضرت معصومه(س) است که ساختمان آن را میرزا ابراهیم امین السلطان شروع کرد و پسرش میرزاعلی اصغرخان #اتابک به انجام رسانید. 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

🌀اسامی خیابان‌ها و میدان‌های قم؛ قبل و بعد از انقلاب 🔹️خیابان امام خمینی: خیابان تهران- خیابان شاه 🔸️میدان امام خمینی: میدان فرح 🔹️میدان آیت‌الله سعیدی: میدان آریامهر 🔸️سی متری کیوانفر: ۱۶متری رضا پهلوی 🔹️خیابان هفت تیر: هشت‌متری حاج‌زینل 🔸️بلوار شهید بهشتی: جاده کوه‌سفید 🔹️۲۰ متری شهید بهشتی: ۲۰ متری فرحناز 🔸️خیابان ۱۹ دی: خیابان باجک- خیابان بهروز 🔹️میدان جهاد: میدان باجک 🔸️خیابان شهیدان فاطمی: خیابان دورشهر 🔹️خیابان شهدا: خیابان صفاییه 🔸️خیابان انقلاب: خیابان چهارمردان- خیابان رضا پهلوی 🔹️خیابان آیت‌الله مرعشی: خیابان ارم 🔸️خیابان آیت‌الله طالقانی: خیابان آذر 🔹️میدان شهید مطهری: میدان نو- میدان کوروش 🔸️خیابان توحید: نیروگاه 🔹️خیابان امام موسی صدر: خاکفرج- چهارم آبان 🔸️خیابان ۱۵ خرداد: محله شاه‌سیدعلی 🔹️خیابان معلم و میدان روح‌الله: محله یخچال‌قاضی 🔸️خیابان سپاه: خیابان ایستگاه 🔹️خیابان امیر کبیر: خیابان اراک، خیابان ششم بهمن 🔸️پل حجتیه: پل آریامهر 🔹️میدان شهیدان فاطمی: میدان دورشهر- میدان ۲۵ شهریور 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

🎥 فیلمی جالب از #قم_قدیم 📍سال ۱۳۲۴ شمسی 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

❗️بروید به فکر آخرت باشید 🔹️آقای #هاشمی چند دفعه این اختلافات [اختلافات #بنی‌صدر و حزب #جمهوری] را با امام در میان گذاشته بود و امام به ایشان فرموده بود: "بروید به فکر #آخرت باشید". 🔸️ایشان عصبانی شده و به امام گفته بود: "همه‌ش که ما نباید به فکر آخرتمان باشیم، یک خرده هم شما به فکر #آخرتتان باشید!" 🔹️یعنی اینکه چرا شما اینقدر #بنی‌صدر را تایید می‌کنید. امام چنین توجیهی در حمایت از بنی‌صدر داشت که کسی که با رای مردم روی کار آمده، حالا اگر هم آدم #نابابی درآمده بود، باید او را با تدبیر کنار زد. 📚 (منبع: خاطرات ناطق نوری، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ص ۲۳۷) 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

📸بقعه‌ی شاه‌ عباسی 📍مقبره‌ی #شاه‌عباس_دوم در حرم حضرت معصومه 🔹️#شاه_سلیمان این بنا را در سال ۱۰۷۷ به عنوان مدفن #پدرش شاه عباس بنا کرده است. 🔸️این بقعه در قسمت #مردانه‌ی حرم در کنار ضریح قرار دارد و سنگی که در قسمت #میانی و متفاوت از بقیه سنگ‌ها است، محل دفن شاه عباس دوم است. (در عکس مشخص است) 🔹️از جمله اشیای ارزشمند این مقبره قالی دوازده ضلعی آن بوده‌است که در سال ۱۰۸۲ قمری به سرپرستی #نعمت‌الله_جوشقانی بافته شده‌است. 🔸️این قالی در ۱۴ قطعه، شامل دو قطعه اصلی با مجموع مساحت ۵۱ متر مربع و دوازده قطعی فرعی با مجموع مساحت ۹ متر مربع است که شکل آن دقیقاً با #پلان مقبره مطابقت دارد. 🔹️#ضخامت بی‌نظیر قالی ۲ میلیمتر و هفتاد رج در هر هفت سانتی‌متر است به‌طوری که زائران در ابتدا تصور می‌کردند جنس آن #پارچه است. 🔸️از چهارده قطعه این فرش دوازده قطعه [شامل دو قطعه اصلی و ۱۰ قطعه فرعی] در #موزه آستانه مقدسه قرار دارد، یک قطعه در موزه #ویکتوریا و #آلبرت نگهداری می‌شود و یک قطعه فعلاً #مفقود است. 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

⁉️آیت‌‌الله #هاشمی_رفسنجانی چگونه مالک زمین‌های #سالاریه قم شد؟ 🔹️مرحوم حجت‌الاسلام #شجونی در گفت‌وگو با رضا #رشیدپور پاسخ می‌دهد: 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

❓️چرا به قم می‌گویند: قم؟ 🔹️در آثار مختلف نام‌های متفاوتی مانند #کوم، #کومه و #کُمندان برای قم ذکر شده است. 🔸️احمد بن محمد خالد برقی مؤلف کتاب "محاسن" می‌گوید:"قم مجمع آب‌های #ثِیمَرِه و #اناربار بود. به واسطه وجود گیاه و علف صاحبان احشام و صحرا نشینان در آن‌جا نزول کردند و خیمه زدند. و خانه‌ها بنا کردند و آن خانه‌ها را کومه نام کردند و سپس مخفف آن #کُم نهادند و آن‌گاه این کلمه را به عربی برگردانیدند، #قُم نامیده شد. 🔹️در تعریف کومه آمده است: "خانه #کوچک که شکارچیان با شاخ و برگ درخت در #بیابان برای خود درست کنند."‏ به نظر می‌رسد که نام قُم به همین تلفظ نامی است که اعراب #مسلمان به این شهر داده‌اند. 🔸️شهر قم در دوران باستان و پیش از اسلام، به عنوان یکی از مراکز مهم مذهبی و فرهنگی ایران شناخته می‌شده و نام آن “#آرتاریت” به معنای “شهر پاک و مقدس” بوده است. 🔹️عده‌ای معتقدند: چشمه بسيار پر آبي مقابل "تبصره" به نام "#کُب" قرار داشت و از آن رودخانه اي جاري مي شده که به نام "کبرود" و پس از آمدن اعراب معرب گشته و "#قمرود" ناميده شد و سرزميني را که اين رود در آن جاري بود را "قم" ناميدند. 🔸️احمد بن محمد بن اسحاق همداني در کتاب "البلدان" خود ياد آور شده است؛ از آنجايي که شهر قم را #قمسارة بن لهراسب بنا کرده، بدين نام خوانده شده است. 🔹️در بعضي از روايات، بناي شهر قم را به #بهرام گور نسبت داده اند و مي گويند، هنگامي که #قباد ساساني پيش هياطله مي رفت، چون به شهر قم رسيد، آنجا را بسيار خراب ديد. علت را پرسيدند. گفتند: در اثر حمله اسکندر خراب شده است. پس از بازگشت، قباد دستور آباداني آنجا را داده و به نام "ويران آبادان کرد #کواد"، يعني خراب و ويران بود و قباد آن را آباد گردانيد، ناميده شد. 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

📸 خیابان موزه 📍این خیابان با احداث شبستان امام خمینی حرم حضرت معصومه (س) از بین رفت. 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

📸سه راه موزه ✏️سیدمحسن حسینی 🔹️این تصویر ابتدای خیابان #موزه را نشان می‌دهد که حدود بیست سال پیش در طرح #توسعه حرم از خیابان‌های قم حذف شد. ظاهر تصویر نشان می‌دهد که خیابان موزه را در همان زمان شروع به احداث کرده‌اند. 🔸️موزه #آستانه که ورودیش از همین خیابان بود در سال ۱۳۱۴ تاسیس شد. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که احداث خیابان حدود یک سال یا کمی بیشتر به طول انجامیده است. 📍 قم، زمستان ۱۳۱۳ 🪢منبع تصویر: آزانس عکس گتی ایمجز 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

📜 برائت #علامه_طباطبائی از آثار #دکتر_شریعتی 🗓۳۰ خردادماه سالگرد فوت دکتر علی شریعتی ✉️حضرت آیت الله علامه آقای حاج سید محمد حسین طباطبایی دام ظله با تقدیم سلام مفتخرا و محترما به عرض شامخ آن حضرت می‌رساند اخیرا در تهران شایع کرده‌اند نعوذ بالله حضرتعالی نوشته های #علی_شریعتی را تائید کرده و فرموده‌اید کوچک‌ترین ایرادی در آن دیده نشده است. استدعا دارم بذل توجهی فرموده برای روشن شدن حقایق و نجات عده ای از ضلالت، نوشته‌ای مرقوم بفرمائید. ✏️بسمه تعالی این جانب نوشته‌های دکتر شریعتی را هرگز تصدیق نکرده و چنین سخنی به احدی نگفته‌ام و نوع مطالب ایشان اشتباه و طبق مدارک دینی اسلامی #غیرقابل_قبول می‌باشد. محمد حسین طباطبایی 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

🌀القاب و اسامی همراه با مشاغل در آوایش قمی -بخش سوم ✏️دکتر علیرضا فولادی 🔹️ خِیّاط: خَیّاط. 🔸️دختراقا: دختر آقا؛ ۱. دختر مرد سید. ۲. دختر سیده. 🔹️زنوسّا: زنِ اوسّا؛ زنِ استاد؛ همسر مرد حمامی که معمولا مدیریت بخش زنان حمام عمومی را بر عهده دارد. 🔸️حاج‌غولمُسِن (با لام ساکن): حاج‌غلامحسین. 🔹️خالقِز: خاله‌قِزی [> خالقزی]؛ خالقِزکبری. 🔸️خالقِزی: دخترخاله [> عمقِزی]. 🔹️رَشنِق/نَشرِق: غیر‌سیّد. 🔸️رَیَّت: رعیّت؛ شاغل به کار کشاورزی جمعی در یک مزرعه، زیر نظر رئیس [> رِس]. 🔹️زناقا: زنِ آقا؛ ۱. همسر مرد سید. ۲. گاه، زن سیده. 🔸️زنبابا: زنِ بابا؛ همسرِ پدر؛ نامادری. 🔹️زن‌بِردَر: زنِ بَرادر؛ همسر برادر. 🔸️سرحمون‌دار: سرحمام‌دار؛ مسئول اتاق رختکن در حمام‌های عمومی. 🔹️سَئله/سَلّه‌دار: شاغل به کار سلّه‌داری یا فروش پرندگان. 🔸️رِس: رَئیس که خود در قمی به شکل "رِئیس" کاربرد دارد؛ مدیر رعیّت‌ها [> رَیَّت]. 🔹️سُئونی: سوهان‌پز؛ شاغل به کار سوهان‌پزی [> سُئون]. 🔸️سَنگَکی: سنگک‌فروش دوره‌گرد [> سنگک]. 🔹️شَرباف: شَعرباف. شووَرخواهر: همسرِ خواهر. 🔸️شووَرننه: شوهرِ ننه؛ همسرِ مادر؛ ناپدری. 🔹️صندُق‌ساز: صندوق‌ساز. 🔸️طاهافی: طَوّافی؛ شغل طَوّاف یا کاسب دوره‌گرد. 🔹️عَقِز: عمه‌قزی‌ [> عَمقِزی]؛ عَقِزمولوک: عمه‌قِزی‌مُلوک. 🔸️عَمقِزی: عمه‌قزی: عمه+قِز (در ترکی: دختر)+"ی" نسبت: دختر عمه. 🔹️فالده‌ای/فالیده‌‌ای: فالوده‌فروش. 🔸️قالب‌دار: شاغل به کار خشت‌زنی در کوره‌پزی. 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

🌀القاب و اسامی همراه با مشاغل در آوایش قمی -بخش چهارم ✏️دکتر علیرضا فولادی 🔹️قَفخونه‌دار: قهوه‌خانه‌دار؛ صاحب قهوه‌خانه. 🔸️قَفون‌دار: قَپان‌دار؛ شاغل به کار قپان‌داری [> قفون]. 🔹️کورپز: کوره‌پز. 🔸️کورچین: کوره‌چین؛ شاغل به کار چیدن خشت در کوره آجرپزی. 🔹️کورسوزون: کوره‌سوزان؛ شاغل به کار پخت آجر درکوره‌پزی. 🔸️کیسه‌کَش: دلّاک؛ شاغل به کار کیسه کشیدن بر بدن افراد در حمام‌های عمومی. 🔹️گیوه‌چین: شاعل به کار گیوه‌چینی که برخلاف گیوه‌بافی، یک روش دوخت گیوه با سوزن و نخ است. 🔸️لاحاف‌دوز: لَحاف‌دوز. 🔹️مَسَله‌گو: مَسئَله‌گو؛ روحانی‌ شاغل به کار بیان و تبیین احکام دینی. 🔸️مُلّا: ۱. مکتب: دارم می‌رم مُلا. ۲. باسواد: آدم مُلّاییه. 🔹️مُلُسنَلی: ملاحسینعلی. 🔸️مِمار: مِعمار. 🔹️میرزا: کسی که سیّد نیست، اما مادر سیّده دارد [> میز/میرز]. 🔸️نَ: شکل کم‌کاربردی از ننه [> نَخانوم]. 🔹️نَخانوم: ننه‌خانم: مادربزرگ مادری. 🔸️نَناقا: مادربزرگ پدری. 🔹️نَن‌بابا: مادربازرگ پدری. 🔸️نن‌دایی: ننه دایی؛ مادربزرگ مادری. 🔹️نَن‌ننه: مادربزرگ مادری. 🔸️نونبا: نانوا. 🔹️همپاچه: باجناق. 🔸️یایه: جاری 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom