💠﷽💠
#جلسه_صد_و_بیست_سه
#مقصد_سابع
#مجاری_اصول_عملیه
💠مجرای اصول عملیه:
🔶حالت اول: در شک حالت سابقه ملاحظه می شود: مجرای #استصحاب است.
🔶حالت دوم: در شک حالت سابقه ملاحظه نمی شود یا حالت سابقه ندارد: بر دو صورت است:
♦️صورت اول: شک در تکلیف است: مجرای #برائت است.
❇️دو نوع برائت:
🔻1)عقلی: دلیل آن قبح عقاب بلابیان
🔻2)شرعی:دلیل آن حدیث رفع ما لا یعلمون
♦️صورت دوم: شک در مکلف به است: بر دو قسم است:
🔸قسم اول: احتیاط امکان دارد: مجرای #احتیاط است.
⭕️مثلا مى داند که در ظهر جمعه نماز بر او واجب است , اما شک دارد که نماز ظهر بر او واجب است يا نماز جمعه; يا مى داند که خمر حرام است , ولى شک دارد کدام يک از دو ظرف (الف و ب )خمر است
🔸قسم دوم: احتیاط امکان ندارد: مجرای #تخییر است.
⭕️مانند اين که مى داند در ظهر جمعه, تکليفى متوجه او است , اما شک دارد آن تکليف وجوب نماز جمعه است يا حرمت آن
🌐کلاس مجازی اصول و حقوق
╭┅────────┅╮
💠 @usolefegh
╰┅────────┅╯
1.26M
💠﷽💠
#جلسه_صد_و_بیست_سه
#مقصد_سابع
#مجاری_اصول_عملیه
🔶حالت اول مجرای #استصحاب
🔶حالت دوم
♦️صورت اول مجرای #برائت است.
❇️دو نوع برائت:
🔻1)عقلی
🔻2)شرعی
♦️صورت دوم: شک در مکلف به
🔸قسم اول: امجرای #احتیاط
🔸قسم دوم: مجرای #تخییر
🌐کلاس مجازی اصول و حقوق
╭┅────────┅╮
💠 @usolefegh
╰┅────────┅╯
💠﷽💠
#معرفی_مقاله1
📝عنوان:یأس از اثبات و اصل برائت
🖋چکیده:
📍در موردی که برای اثبات ادعا دلیل کافی ارائه نمی شود و دادرس مایوس از کشف واقع است برای فصل خصومت از اصولی استفاده می کند که پایه و بنیاد آنها اعتماد بر حکم غالب است.این اصول را به دلیل کاربرد آن در دعاوی اصل عملی و به دلیل مهارتی که حقوقدانان در تمهید و اجرای آنها به کار می برند اصول فقاهتی می نامند طبیعی است حکمی که در نتیجه احتمال غالب به دست می آیدحکم ظاهری است و توان مقابله با دلیل کاشف از واقع را ندارد و به همین جهت شهرت یافته است که اصل عملی در صورتی که دلیل است که دلیل دیگری در دسترس نباشد. یکی از اصول مهم که ملازمه با حمایت از آزادی و حیثیت اشخاص دارد اصل برائت است که مفهوم آن را می توان چنین خلاصه کرد که هر جا در وجود دین یا تکلیفی تردید شود اصل برائت است خواه ضمانت اجرایی که شخص را تهدید می کند مجازات کیفری باشد یا الزام حقوقی.
نویسنده : دکتر ناصر کاتوزیان ـ
🔐کلیدواژه ها:
🔍دلیل ،مجازات ،اماره ،اثبات ،اصل عملی ،استصحاب ،احتمال ،برائت ،اصل ،حکم ظاهری ،غلبه
🛂دانلود تمام مقاله از نور مگز👇👇
🌐https://b2n.ir/921664
🌐کلاس مجازی اصول و حقوق
╭┅────────┅╮
💠 @usolefegh
╰┅────────┅╯
💠﷽💠
#جلسه_صد_و_بیست_سه
#مقصد_سابع
#اصالت_البرائه1
1️⃣اصالة البراءة
🔹اصل برائت از اقسام اصول عملى است که وظيفه عملى مکلف را در مواردى که بعد از فحص و جست جو و عدم دستيابى به دليل, در تکليف واقعى شک مى نمايد, تعيين نموده و به برائت ذمه او از تکليف مشکوک حکم مى نمايد;
⭕️به بيان ديگر, مراد از اصل برائت , اصلى از اصول عملى است که هنگام شک مکلف در تکليف و عدم دسترسى وى به حجت شرعى , اجرا مى شود و در مقام عمل, مکلف را موظف به انجام آن تکليف نمى داند;
✅براى مثال در هنگامى که بعد از فحص و عدم دستيابى به دليل، مکلف در حرمت يا حليت استعمال دخانيات شک مى کند , اصل برائت جارى نموده و به حليت استعمال آن حکم مى کند و از عقوبت مخالفت احتمالى با حکم واقعى, ايمن مى شود .
2️⃣ نکته :
🔹مجراى اصل برائت , شک در تکليف است .
🔻 و اين شک , گاهى ناشى از شک در حکم (شبهه حکمى) و
🔺گاهى ناشى از شک در موضوع (شبهه موضوعى) است
♦️ و شبهه حکمى, گاهى وجوبى و گاهى تحريمى است و
❇️منشأ شک در شبهه حکمى, گاهى
❌ فقدان نص و
❌گاهى اجمال نص و
❌ گاهى تعارض دو نص است.
🌐کلاس مجازی اصول و حقوق
╭┅────────┅╮
💠 @usolefegh
╰┅────────┅╯
1.13M
💠﷽💠
#جلسه_صد_و_بیست_سه
#مقصد_سابع
#اصالت_البرائه1
1️⃣تعریف اصالة البراءة
2️⃣ نکته :
🔹مجراى اصل برائت , شک در تکليف است .
🌐کلاس مجازی اصول و حقوق
╭┅────────┅╮
💠 @usolefegh
╰┅────────┅╯
💠﷽💠
#جلسه_صد_و_بیست_چهار۱
#مقصد_سابع
#اصالت_البرائه1
#ادله_اصولیون بر برائت
1️⃣دلیل اول
🔸آيه نفى عذاب بلا بيان
از آياتى است که براى اثبات برائت به آن استدلال شده است: " و ما کنا معذبين حتى نبعث رسولا“
📚کيفيت استدلال به آيه:
🔹1 ـ فرستادن رسول, کنايه از بيان تکاليف و اتمام حجت مى باشد.
🔹2 ـ خداوند در آيه , يک کبراى کلى را بيان فرموده است که تا تکليف از جانب وى براى بندگان بيان نشود, کسى را عذاب نمى کند; بنابراين, در مواردى که مکلف در حالت شبهه وجوبى يا شبهه تحريمى به سر مى برد و بعد از جست وجو, به دليلى که حکم مسئله را بيان نمايد, دست رسى پيدا نمى کند, در صورت انجام ندادن " مشکوک الوجوب " و انجام دادن " مشکوک الحرمة " از عقوبت الهى ايمن مى باشد.
🌐کلاس مجازی اصول و حقوق
╭┅────────┅╮
💠 @usolefegh
╰┅────────┅╯
💠﷽💠
#جلسه_صد_و_بیست_چهار۲
#مقصد_سابع
#اصالت_البرائه1
#ادله_اصولیون بر برائت
2️⃣دلیل دوم: حديث رفع
🔹احديث پيامبر ( ص ) مى فرمايد: " رُفع عن امّتي تسعة اشياء: الخطأ و النسيان و ما اکرهوا عليه و ما لا يعلمون و ما لا يطيقون و ما اضطروا اليه و ما استکرهوا عليه والطيرة و الوسوسة في التفکر في الخلق و الحسد ما لم يظهر بلسان أو يَدٍ
📚نحوه استدلال
🔹 اولا : (ما) در «ما لا يعلمون» هم حکم را شامل می شود هم موضوع را چون (ما) موصوله اعم است و جهل به هر دو , مما لا یعلمون است.
🔹ثانیا : مراد از رفع در اینجا رفع تشریعی است منتهی مراد , رفع خود شک نیست بلکه رفع آثار شک است.
🔹ثالثا : آیا مراد از رفع آثار شک , رفع جمیع آثار است یا رفع مواخذه یا رفع اثر مناسب آن شم است ؛ در اینجا اختلاف است و علي جميع الوجوه و الاقوال فالمواخذة مرتفعة و هو معني البراءة .
🔹رابعا : حدیث رفع حدیث امتنان بر امت پیامبر است همانطور که از ( رفع عن امتی ) فهمیده می شود وعلي ذلک يختص الرفع بالاثرالذي يکون في رفعه منة علي الامة (لا الفرد الخاص).
🌐کلاس مجازی اصول و حقوق
╭┅────────┅╮
💠 @usolefegh
╰┅────────┅╯
💠﷽💠
#جلسه_صد_و_بیست_چهار۳
#مقصد_سابع
#اصالت_البرائه1
#ادله_اصولیون بر برائت
3️⃣دلیل سوم:حديث اطلاق
🔸 حديث امام صادق (ع) مى فرمايد: " کل شى ء مطلق حتى يرد فيه نهى.
📚نحوه استدلال:
🔸بنا بر اين در جايى که نهى به چيزى ( شبهه حکميه ) از جانب شارع به مکلف نرسيده و مکلف در حرمت آن شک داشته باشد مثل شک در حرمت شرب توتون , مى تواند آن را مرتکب شود و نسبت به حرمت آن برائت نمايد .
در صورتى مى توان به حديث اطلاق بر مطلب بالا تمسک نمود که مراد از ورود در جمله " حتى يرد فيه نهى " وصول باشد نه صدور حديث يا حکم . پس اگر مقصود از ورود نهى , وصول آن به مکلف باشد , يعنى هر چيزى آزاد است تا زمانى که نهى اى درباره اش به مکلف برسد و چون در مورد " شرب توتون " نهى نرسيده ارتکاب آن آزاد است ; حتى اگر واقعاً هم نهى از شرب توتون صادر شده باشد , ولى چون به مکلف نرسيده است , وى در ارتکاب آن آزاد است .
🔸اما اگر مراد از ورود نهى , صدور آن باشد, نتيجه آن مى شود که هر چيزى مطلق ( آزاد و مباح ) است تا زمانى که از سوى شارع, درباره آن نهى صادر شود. در اين صورت , استدلال به آن صحيح نيست , زيرا ممکن است نسبت به " شرب توتون " نهى صادر شده باشد ولى به مکلف نرسيده باشد.
🌐کلاس مجازی اصول و حقوق
╭┅────────┅╮
💠 @usolefegh
╰┅────────┅╯
💠﷽💠
#جلسه_صد_و_بیست_چهار۴
#مقصد_سابع
#اصالت_البرائه1
#ادله_اصولیون بر برائت
4️⃣دلیل چهارم:برائت عقلى
🔹برائت عقلى در مقابل برائت شرعى قرار دارد و آن حکم ( ادراک ) عقل به برائت ذمه مکلف , نسبت به تکليف مشکوک است .البته در مواردى که بعد از فحص از دليل, شک او در تکليف واقعى بر طرف نگردد.
🔸به ديگر بيان, برائت عقلى به معناى حکم عقل به برائت مکلف نسبت به انجام مشکوک الحرمه و ترک مشکوک الوجوب بعد از فحص و عدم دست يابى به دليل است که لازمه آن عدم مؤاخذه مکلف ـ بر اساس قاعده عقلى قبح عقاب بلا بيان ـ مى باشد.
▪️ معناى قاعده عقلى "قبح عقاب بلا بيان" اين است که کيفر کردن کسى که بيانى به وى نرسيده است , در نزد عقل زشت و ناپسند است , بنابراين, هرگاه در موردى از سوى شارع, الزامى نرسد, قاعده قبح عقاب بلا بيان, آن الزام را بر مى دارد و در نتيجه, مؤاخذه آن نيز برداشته مى شود. زيرا در اين صورت عقاب آن قبيح است .
❌اشکال : قاعده قبح عقاب بلا بیان با وجوب دفع ضرر محتمل تنافی دارد زیرا احتمال حرمت در شبهات بدویه ملازم احتمال عذاب اخروی است و دفع ضرر اخروی هم واجب است اگر چه احتمالش ضعیف باشد پس باید در شبهات بدویه قائل به احتیاط شد تا از ضرر اخروی در امان بمانیم.
بعبارت دیگر : الشبهة البدوية التحريمية فيها ضرر اخروي محتمل و کل ما فيه ضرر اخروي محتمل يلزم ترکه فالشبهة البدوية التحريمية يلزم ترکها.
✅جواب : صغری (احتمال ضرر اخروی) را قبول نداریم لان العقاب ناشئ من الامور التالية:
🔻1. صدور البيان عن المولي و وصوله الي العبد.
🔻2. التمسک بالبراءة قبل الفحص الکافي.
🔻3. کون العقاب بلا بيان امرا غير قبيح.
🔻4. کون المولي شخصا غير حکيم او غير العادل.
در حالیکه همه اینها در شبهات بدویه منتفی است پس نمی توان به قاعده احتیاط تمسک کرد.
🌐کلاس مجازی اصول و حقوق
╭┅────────┅╮
💠 @usolefegh
╰┅────────┅╯