هدایت شده از یک آیه در روز
.
4️⃣ «یا أَیهَا الَّذینَ آمَنُوا ... لا تَقْتُلُوا أَنْفُسَكُمْ ... وَ مَنْ یفْعَلْ ذلِكَ عُدْواناً وَ ظُلْماً فَسَوْفَ نُصْلیهِ ناراً»
ابتدا نهی کرد که خودهایتان را مکشید (چه خودکشی باشد یا کشتن دیگران ویا خود را در ورطه هلاکت افکندن)؛ سپس نفرمود هرکس چنین کند جهنمی میشود بلکه فرمود هرکس این کار را از روز تجاوزگری و ستم انجام دهد جهنمی میشود.
از این روست که در فقه بین قتل عمد (که از روی عداوت و ظلم است) با قتل غیرعمد (که بر اثر اشتباه و ... رخ داده) تفکیک میکنند؛ و مجازات این دو را متفاوت قرار میدهند.
به تعبیر دیگر،
كارهايى كه از سر ظلم و عدوان از انسان سر نزند، قهر الهى ندارد. (تفسير نور، ج2، ص276)
@yekaye
هدایت شده از یک آیه در روز
.
7️⃣ «وَ لا تَقْتُلُوا أَنْفُسَكُمْ إِنَّ اللَّهَ كانَ بِكُمْ رَحیماً ... فَسَوْفَ نُصْلیهِ ناراً وَ كانَ ذلِكَ عَلَى اللَّهِ یسیراً»
تقابل این دو فراز در این دو آیه جای تامل دارد: از طرفی تاکید میکند که خودتان را نکشید که خداوند به شما مهربان است؛ بلافاصله در آیه بعد تذکر میدهد که فکر نکنید این یک مهربانی عاطفی و احساسی محض است؛
خیر همان خدایی که راضی به کشته شدن شما نیست، اگر ببیند که بنا را بر عداوت و ظلم گذاشتهاید شما را به آتش جهنم میسوزاند و هیچ دغدغهای از این بابت نخواهد داشت.
📚(اقتباس از المیزان، ج4، ص321 )
@yekaye
959) 📖 إِنْ تَجْتَنِبُوا كَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُكَفِّرْ عَنْكُمْ سَیئاتِكُمْ وَ نُدْخِلْكُمْ مُدْخَلاً كَریماً 📖
💢ترجمه
اگر از گناهان کبیرهای که از آن بازتان میدارند دوری گزینید بدیهایتان را از شما محو میکنیم و شما را به جایگاهی ارجمند وارد میکنیم.
سوره نساء (4) آیه 31
1398/8/17
10 ربیعالاول 1441
@yekaye
هدایت شده از یک آیه در روز
🔹الف. گناهان کبیره کدامند؟
درباره اینکه چه گناهی گناه کبیرهاند، برخی از احادیث معیار دادهاند (بند1)
برخی از احادیث گناهانی را فهرست کردهاند (بند2)
و برخی از احادیث بین این دو جمع کردهاند بدین بیان که آن فهرست را به عنوان بارزترین مصداقهای همان معیار معرفی کردهاند (بند3)
و برخی هم این گونه جمع کردهاند که نشان دادهاند این فهرست همان مواردی است که در قرآن وعده جهنم بدانها داده شده است:
@yekaye
☀️1) از امام صادق ع دربراه این سخن خداوند عز و جل سوال شد که میفرماید « اگر از گناهان کبیرهای که از آن بازتان میدارند کناره گیرید بدیهایتان را از شما محو میکنیم و شما را به جایگاهی ارجمند وارد میکنیم.»
فرمودند: گناهان کبیره همان گناهانی است که خداوند عز و جل آتش را برای آنها واجب کرده است.
📚الكافي، ج2، ص276
📚شبیه همین توضیح از امام باقر ع (تفسير العياشي، ج1، ص239 ) و امام کاظم ع (مسائل علي بن جعفر و مستدركاتها، ص149 ) و امام رضا ع (تفسير العياشي، ج1، ص238 ) روایت شده است.
@yekaye
هدایت شده از یک آیه در روز
☀️2) الف. عبید بن زراره میگوید: از امام صادق ع درباره گناهان کبیره سوال کردم.
فرمودند: آنها در کتاب علی ع هفت تاست: کفر به خداوند؛ و کشتن انسان؛ و عاق والدین شدن؛ و خوردن ربا بعد از اینکه از آشکار شد [اینکه حرام است ویا اینکه آن مورد رباست]؛ و خوردن مال یتیم از روی ظلم؛ و فراز از جنگ؛ و تعرب بعد از هجرت [اینکه کسی که در دیار اسلامی زندگی میکند به خاطر مشکلات در این دیار، به بلاد کفر برود و بخواهد برای همیشه آنجا زندگی کند].
گفتم: آیا اینها بزرگترین گناهانند؟
فرمود: بله!
گفتم: آیا خوردن یک درهم مال یتیم از روی ظلم بزرگتر است یا ترک نماز؟
فرمود: ترک نماز.
گفتم: پس چرا ترک نماز را در زمره گناهان کبیره نشمردید؟
فرمودند: اولین چیزی که به تو گفتم چه بود؟
گفتم: فرمودید: کفر.
فرمود: خوب؛ تارک الصلاة کافر است.
مقصود از تارک الصلاة کسی است که بیدلیل نمازش را نخواند.
📚الكافي، ج2، ص278
☀️ب. از امام صادق ع روایت شده است: همانا از زمره گناهان کبیره عاق والدین شدن و یاس و ناامیدی از رحمت خدا و خود را ایمن دیدن از مکر خداست؛ و روایت شده که بزرگترین گناهان کبیره شرک است.
📚توجه: در روایت دیگری در الكافي، ج2، ص281 «شرک» (یا همان «کفر» در روایت حاضر) و «تعرب بعد الهجرة» را یکی دانسته و به فهرست فوق «قذف المحصنة: تهمت زناکاری زدن به زن پاکدامن» را هم یکی دیگر از این هفتتا دانسته است.
ج. و باز از امام صادق ع روایت شده: و نیز کسی که وقتی پدرش او را بخواند پدرش را لعنت کند [یعنی با روی خوش جواب پدر را ندهد] و کسی که وقتی فرزندش درخواست وی را اجابت کرد [بیدلیل] او را کتک بزند!
📚الكافي، ج2، ص278
☀️د. از امام صادق ع روایت شده است:
دروغ بستن بر خدا و بر رسولش و بر اوصیای آنها [ائمه اطهار ع] از گناهان کبیره است.
☀️ه. و در روایتی دیگر از امام صادق ع اضافه کردند: و انکار آنچه خداوند نازل فرموده است؛ که آنان حق ما را انکار کردند و ما را کنار زدند و این مطلبی نیست که بر کسی مبهم و پوشیده مانده باشد.
☀️و. از امام رضا ع روایت شده که درباره این سخن خداوند عز و جل «و اگر از گناهان کبیرهای که از آن بازداشته میشوید کناره گیرید» فرمودند: [اینها عبارتند از:] بتپرستی، و شرابخواری، و کشتن انسان، و عاق والدین شدن، و تهمت زناکاری زدن به زنان پاکدامن، و فرار از جنگ، و خوردن مال یتیم.
☀️ز. و در روایتی دیگر از ایشان روایت شده است: خوردن مال یتیم از روی ظلم؛ و هر چیزی که خداوند وعده آتش بدان داده است.
ح. سلیمان جعفری میگوید: از امام رضا ع درباره استخدام شدن در حکومت طاغوت سوال کردم.
فرمودند: سلیمان! داخل شدن در کارهای آنان و یاری رساندن به آنان و تلاش برای برآوردن نیازهایشان همپایه کفر است؛ و و عامدانه بدانها نگاه کردن [= از آنها چشم امید داشتن و نگاه جلب محبت بدانها کردن] از گناهان کبیرهای است که شخص به خاطر آن سزاوار جهنم میشود.
☀️ط. از امام صادق ع از پدرشان از امیرالمومنین ع روایت شده است:
مستی از گناهان کبیره است؛ و نیز ستم و بیعدالتی ورزیدن در وصیت نیز از گناهان کبیره است.
📚تفسير العياشي، ج1، ص238
@yekaye
👇متن احادیث فوق👇
☀️3) الف. محمد بن محبوب میگوید: با عدهای از شیعیان نامهای خدمت امام کاظم ع نوشتیم و سوال کردیم که گناهان کبیره چندتاست و کدامند؟
پاسخ آمد:
گناهان کبیره آن است که کسی که از آنچه خداوند بر آن وعده آتش داده خودداری کند، بدیهایش را از او محو میکنند اگر که مومن باشد؛ و هفت موردی که موجب جهنم میشود عبارتند از: کشتن انسانی که کشتنش حرام است؛ و عاق والدین شدن، و رباخواری، و تعرب بعد از هجرت [اینکه کسی که در دیار اسلامی زندگی میکند به خاطر مشکلات در این دیار، به بلاد کفر برود و بخواهد برای همیشه آنجا زندگی کند]، و تهمت زنا زدن به زنان پاکدامن، و خوردن مال یتیم، و فرار از جبهه جنگ.
☀️ب. از امام صادق ع روایت شده است:
گناهان کبیره هفت تاست: کشتن انسان مومنی از روی عمد، و تهمت زنا زدن به زنان پاکدامن، و فرار از جبهه جنگ، و تعرب بعد از هجرت، و خوردن مال یتیم از روی ظلم، و رباخواری بعد از اینکه بینه و دلیل آمد، و هرآن چیزی که خداوند آتش را بر آن واجب کرده است.
📚الكافي، ج2، ص276-277
@yekaye
هدایت شده از یک آیه در روز
☀️4) حضرت عبدالعظیم حسنی میگوید: از امام جواد صلوات الله علیه شنیدم که فرمود: از پدرم شنیدم که او هم از پدرش امام کاظم ع شنیده بود که یکبار عمرو بن عبید [متکلم معروف معتزلی] بر امام صادق ع وارد شد. چون سلام کرد و نشست، این آیه که: «کسانی که از گناهان کبیره و امور شرمآور خودداری میکنند» (شوری/37 و نجم/32) را قرائت کرد و ساکت شد.
امام صادق ع فرمود: چرا ساکت شدی؟
گفت: دلم میخواهد گناهان کبیره را بر اساس کتاب الله بشناسم.
امام صادق ع فرمودند: بله! بزرگترین گناهان کبیره شرک به خداوند است که همانا خداوند میفرماید « و کسی که به خداوند شرک بورزد قطعا بهشت را بر او حرام میکند» (مائده/72)
و بعد از آن ناامیدی از رحمت خداوند است، چرا که خداوند عز و جل میفرماید «همانا از رحمت خداوند ناامید نمی گردد مگر جماعت کافران» (یوسف/87)
سپس ایمن دانستن خود از مکر خداوند است زیرا خداوند عز و جل میفرماید «پس از مکر خداوند کسی خود را ایمن نمیبیند مگر جماعت زیانکاران» (اعراف/95)
و از آنهاست عاق والدین شدن؛ زیرا خداوند شخص عاق را جبار و شقاوتمند قرار داد [ظاهرا اشاره است به آیه «وَ بَرًّا بِوالِدَتي وَ لَمْ يَجْعَلْني جَبَّاراً شَقِيًّا» (مریم/32)]
و کشتن «شخصی که خداوند کشتنش را حرام کرده است» زیرا خداوند عز و جل میفرماید «جزایش جهنم است و در آن جاودان است» (نساء/93)
و تهمت زدن به زنا پاکدامن، زیرا خداوند میفرماید»[چنین کسانی در دنیا و در آخرت لعنت شدند و برایشان عذابی عظیم است.» (نور/23)
و خوردن مال یتیم، چرا که خداوند عز و جل میفرماید: «فقط در شکمهایشان آتش میخورند و بزودی در آتشی افروخته درآیند [لهیب آتشی را شعلهور کنند].» (نساء/10)
و فراز از جنگ زیرا خداوند عز و جل میفرماید «و هر كه در آن روز به آنها پشت كند، مگر آنكه در جستجوى طرفى ديگر براى ادامه نبرد انتخاب محلى براى پيوستن به گروهى باشد حتما خشم خدا را همراه خود ساخته و پناهگاه او جهنم است و آن بد جاى بازگشتى است.» (انفال/16)
و خوردن مال ربا، زیرا خداوند عز و جل میفرماید «كسانى كه ربا مىخورند، قيام و رفتارى ندارند مگر مانند قیام و رفتار كسى كه شيطان او را به برخورد خود ديوانه كرده» (بقره/275)
و جادوگری، زیرا خداوند عز و جل میفرماید: «و به حقيقت مىدانستند كه هر كس خريدار چنين عملى باشد حتما در آخرت نصيبى ندارد» (بقره/102)
و زناکاری، زیرا خداوند عز و جل میفرماید: «و كسى كه چنين كند به كيفرى [سخت] برخورد نمايد. عذاب او در روز قيامت دو برابر شود و در آن عذاب هميشه به خوارى بماند.» (فرقان/68-69)
و سوگند دروغی که مالی را بناحق سهم کسی کند، زیرا خداوند عز و جل میفرماید: «مسلّما كسانى كه در مقابل پیمان خداوند و سوگندهاى خود بهاى اندكى به دست مىآورند آنها را در آخرت بهرهاى نيست» (آل عمران/77)
و خیانت کردن، زیرا خداوند عز و جل میفرماید: «و هر كس خيانت نمايد در روز قيامت همراه آنچه خيانت كرده بيايد» (آل عمران/161)
و ندادن زکات واجب، زیرا خداوند عز و جل میفرماید: «و پيشانىها و پهلوها و پشتهاى آنان را بدان داغ نهند» (توبه/35)
و شهادت بناحق ویا پنهان کردن شهادت، زیرا خداوند عز و جل میفرماید: «و هر كه آن را كتمان كند؛ قطعا او قلبش گنهكار است» (بقره/283)
و شرابخواری، زیرا خداوند عز و جل از آن نهی کرد همان گونه که از پرستیدن بتها نهی کرد (ظاهرا اشاره است به آیه «إِنَّمَا الْخَمْرُ وَ الْمَيْسِرُ وَ الْأَنْصابُ وَ الْأَزْلامُ رِجْسٌ مِنْ عَمَلِ الشَّيْطان» (مائده/90) که انصاب به معنای بتهای نصب شده بر فراز مکانهاست)
و ترک نماز یا هر آن چیزی که خداوند واجب کرده از روی عمد، زیرا رسول الله ص فرمودند: کسی که نماز راعامداً ترک کند خدا و پیامبرش خود را از ذمه او بری میدانند.
و پیمانشکنی و قطع رحم کردن، زیرا خداوند عز و جل میفرماید: «آناناند که لعنت بر آنها بود و بد سرایی دارند (رعد/25)
عمرو در حالی که فریادش از گریه بلند شد بیرون آمد و میگفت: هلاک شد کسی که به رای و نظر خودش عمل کرد و در فضیلت و علم قصد رقابت با شما را داشت.
📚الكافي، ج2، ص285-287؛
📚تفسیر العیاشی، ج1، ص225؛
📚من لایحضره الفقیه، ج3، ص563
@yekaye
👇متن حدیث فوق👇
🔹ب. اصل کبائر ظلمهایی است که بر اهل بیت رفت
☀️5) از امام صادق ع روایت شده که فرمودند:
گناهان کبیره هفت تاست که درباره ما نازل شد و [دشمنان خدا انجام] آن را در مورد ما حلال شمردند: بزرگترین گناهان کبیره شرک به خداوند است، و کشتن نفسی که خداوند حرام کرده است؛ و تهمت زدن به زن پاکدامن، و عاق والدین شدن، و خوردن مال یتیم، و فرار از جبهه، و انکار حق ما اهل بیت؛
اما شرک به خداوند، پس حداوند درباره ما نازل فرمود آنچه را که نازل فرمود، و پیامبر ص هم درباره ما گفت آنچه گفتنی بود، پس خدا و رسولش را تکذیب کردند [و تکذیب خدا و رسول مصداق شرک است].
و اما کشتن نفسی که خداوند حرام کرده است؛ پس حسین بن علی ع را همراه با اهل بیت [و اصحابش] کشتند.
و اما تهمت زدن به زن پاکدامن، پس بر منبرهایشان به حضرت فاطمه س چه تهتمها که زدند.
و اما عاق والدین شدن، پس خداوند در کتابش میفرماید (احزاب/6): «همانا پیامبر ص به مومنان از خودشان سزاوارتر است، و زنانش مادران آنهایند» و خودش پدر آنهاست» و آنان در خصوص آنچه با ذریه و اهل بیت او انجام دادند توسط پیامبر ص عاق شدند.
و اما خوردن مال یتیم؛ پس حق ما که در کتاب الله معین شده بود [= خمس] را خوردند.
و اما فرار از جبهه؛ پس با امیرالمومنین با کمال میل و بدون اجبار بیعت کردند، سپس فرار کردند و او را بییاور رها نمودند.
و اما انکار حق ما اهل بیت؛ و این چیزی است که بر هیچکس پوشیده و مبهم نیست.
📚تفسير فرات الكوفي، ص103؛
📚تفسير العياشي، ج1، ص237
📚شبیه این روایت با سندی دیگر در تفسير فرات الكوفي، ص102-103 آمده است.
@yekaye