☀️۳) از امام صادق ع روایت شده است که فرمودند:
هنگامی که مسافری این را در راهش بخواند وی را از هر آنچه که در راهش در آن سفر با آن مواجه شود کفایت کند.
📚خواص القرآن، ص155
📚البرهان في تفسير القرآن، ج5، ص581
و قال الصادق (عليه السلام): «إذا قرأها المسافر في طريقه يكفى ما يليه في طريقه في ذلك السفر».
@yekaye
#عبس
▪️علاوه بر موارد فوق، خواص دیگری در برخی کتب برای این دو سوره ذکر شده است که ذکر نشده این روایات از کیست؛ اما با توجه به اینکه سنخ این روایات غالبا از معصوم است، یک مورد از کتب شیعه و یک مورد از کتب اهل سنت در این باب تقدیم میشود:
☀️۴) در برخی کتب شیعی درباره این سوره نقل شده است:
کسی که آن را حمل کند در راهش خوبی به او برسد و از آنچه نگرانش کرده کفایت شود؛ و کسی که آن را بر چشمهای که آبش خشک شده سه روز و هر روز هفت بار بخواند چشمه پر آب شود؛ و کسی که آن را بر مدفونی که [محل قبر] او را گم کرده بخواند خداوند متعال او را به سمت وی راهنمایی کند.
📚المصباح للكفعمي، ص459
📚خواص القرآن، ص155
مَنْ حَمَلَهَا أَصَابَ الْخَيْرَ فِي طَرِيقِهِ وَ كُفِيَ مَا أَهَمَّهُ وَ مَنْ قَرَأَهَا عَلَى عَيْنٍ قَدْ نَضَبَتْ ثَلَاثَةَ أَيَّامٍ كُلَّ يَوْمٍ سَبْعاً غَزُرَتْ وَ مَنْ قَرَأَهَا عَلَى مَدْفُونٍ ضَلَّ عَنْهُ أَرْشَدَهُ اللَّهُ تَعَالَى إِلَيْه
☀️۵) در برخی کتب اهل سنت درباره این سوره نقل شده است:
کسی که آن را بر پوستی بنویسد و با خود حمل کند هیچ راهی را نرود مگر اینکه خوبی ببیند و از عاقبت آن راه کفایت شود؛ و اگر آن در جزیی از مهریه زن باکرهای نوشته شود و بر او آویخته گردد از کید مکاران و ستم ستمگران کفایت شود و کار خوب را دوست بدارد.
📚الزيادة والإحسان في علوم القرآن، ج2، ص410
سورة (عبس): من كتبها في رق وحملها لم يسلك طريقا إلا رأى خيرا، وكفى عاقبة الطريق، وإن كتبت في قطعة من صداق بكر وعلقها عليه، كفى كيد الكائدين، وبغي الباغين، وأحب فعل الخير.
@yekaye
#عبس
1️⃣علامه طباطبایی پس از اشاره به اینکه درباره مخاطب عتاب اولیه سوره عبس، که آیا مقصود خود پیامبر ص است یا شخصی از بنیامیه، دو دسته روایت وجود دارد، توضیح میدهند که هرچه باشد غرض سوره، عتاب كسى است كه ثروتمندان را بر ضعفاء و مساكين از مؤمنين مقدم مىدارد، اهل دنيا را احترام مىكند و اهل آخرت را خوار مىشمارد، بعد از اين عتاب اشارهای میشود به اینکه وضعیت آفرینش انسان و اینکه در تدبير امورش سراپا نیازمند خداوند است و با اين حال به نعمت پروردگار و تدبير عظيم او كفران مىورزد، و در آخر سخن را با هشداری به برانگیخته شدن و جزای او به پایان میبرد (الميزان، ج20، ص199 ).
@yekaye
#عبس
2️⃣در حدی که جستجو شد اغلب مفسران بیان کلیای درباره مفاد این سوره و اینکه بخواهند محوری برای کل سوره بیان کنند نداشتند؛
تنها برخی مفسران شیعه (همچون مرحوم طبرسی) و سنی (همچون آلوسی) به همین بسنده کردهاند چون سوره قبلی بحث را با انذار و هشدار نسبت به کسی که نگران وضعیت آخرتش است پایان برد، این سوره را با بیان انذار کسانی که امیدی به اسلامشان میرود و رویگردانی از کسی که میترسد (مجمع البيان، ج10، ص661 ) یا به تعبیر دیگر، بیان اینکه این انذار به چه کسی سود میرساند و برای چه کسانی بیفایده است شروع کرد (روح المعانى، ج15، ص241 ).
البته مقصود اینها از سوره قبلی، سوره نازعات است که سوره قبلی در ترتیب مصحف است، اما اگر بر اساس ترتیب نزول هم نگاه کنیم، آیات پایانی سوره نجم هم که ظاهرا آخرین سوره نازل شده پیش از این سوره است نیز ناظر به همین مساله انذار است (هذا نَذيرٌ مِنَ النُّذُرِ الْأُولى؛ نجم/۵۶).
@yekaye
#عبس
3️⃣ اگر بخواهیم یک نگاه کلی به این سوره داشته باشیم باید گفت این سوره با اشاره به واقعهای شروع میشود که در آن مواجههای رخ داده است از جانب یک فرد متدین، که وی در مواجهه با فردی که احساس بینیازی میکرده و فردی که مشتاق بوده، دو برخورد متفاوت داشته؛ برای اولی اهتمام ورزیده اما نسبت به دومی رغبت چندانی نشان نداده است؛ و به خاطر این نوع مواجههاش مورد عتاب واقع شده است.
بعد از این عتاب این مطرح میشود که اساسا این قرآن برای تذکر آمده است وبا اشارهای به نحوه نزول آن از جانب خداوند، انسان را که - به جای تذکر گرفتن از سیر زندگی خویش که از نطفه شروع و به قبر و حشر ختم میشود- در غفلت بسر میبرد شدیدا مذمت میکند؛ و از او میخواهد که به همین طعام خویش بنگرد که خداوند با چه روندی آن را برای بهرهوری او مهیا کرده است؛
و آنگاه هشدار میدهد به وقوع قیامت، که در آنجا این روابط صمیمانه دنیوی که بر مدار نگاه دینی رقم نخورده، به فرار از همدیگر منجر میشود و هرکس در گروی ایمان داشتن یا نداشتن، و نیز در گروی عمل خویش است و انسانها بر همین اساس سفیدرو و سیاهرو محشور میشوند.
💢با این توصیف چهبسا بتوان گفت محور این سوره هشداری است به انسان، که در روابط و مواجههاش با دیگر انسانها را تا چه اندازه بر مدار نگاه آخرتاندیشانه تنظیم کرده است:
▪️بحث را با عتابی نسبت به نمونهای از تنظیم رابطه با دیگران که بر اساس معادلات دنیوی تنظیم شده آغاز میکند؛ و
▪️بعد از تذکری به چگونگی نزول قرآن (به عنوان مهمترین ابزار هدایت تشریعی)،
توجه انسان را جلب میکند
▪️اولا به سیر وجودی خویش از نطفه تا مرگ، و
▪️ثانیا به اینکه نظام عالم دست به دست هم داده تا طعام وی (آنچه تکوینا برای ادامه یافتن حیات دنیوی او لازم است) مهیا شود؛
▪️و در پایان با تذکری به وقوع قیامت و برچیده شدن روابط اجتماعی دنیوی و قرار گرفتن انسانها در دو دسته سفیدبخت و تیرهبخت عملا از وی خواسته است که این وضعیت اخروی را مبنای جهتگیریهای خود قرار دهد.
@yekaye
#عبس
May 11