☀️ 3) اباصلت حکایت میکند که یکبار مامون در مجلس امام رضا ع سوالاتی پرسید.
از جمله اینکه گفت:
منظور خداوند عز و جل از اینکه میفرماید «و اگر پروردگار تو مىخواست، قطعاً هر كه در زمين است همه آنها يكسر ايمان مىآوردند. پس آيا تو مردم را ناگزير مىكنى كه ایمان بیاورند؛ و هیچکس را نرسد که ایمان آورد مگر به اذن خدا» (یونس/99-100) چیست؟
امام رضا ع فرمود: پدرم امام کاظم از پدرشان امام صادق ع از پدرشان امام باقر ع از پدرشان امام سجاد از پدرشان امام حسن ع از پدرشان امام علی ع روایت کردهاند که:
مسلمانان به رسول الله ص گفتند ای کاش مردمی را که بر آنان قدرت مییابی به اسلام آوردن مجبور کنی تا جمعیتمان زیاد شود و بر دشمن قوی شویم.
رسول الله ص فرمود: من حاضر نیستم در پیشگاه خداوند با بدعتی حاضر شوم که در آن زمینه سخنی به من گفته نشده است؛ و «من از متکلفین نیستم [= از كسانى نيستم كه چيزى از خود بسازم و به خدا نسبت دهم]» (ص/86).
پس خداوند بر او را نازل فرمود که: ای محمد! «و اگر پروردگار تو مىخواست، قطعاً هر كه در زمين است ايمان مىآوردند همه آنها يكسر» بناچار و با اجبار در دنیا؛ همان گونه که ایمان میآورند هنگام دیدن [مرگ] و هنگام دیدن شدتهای در آخرت.
و اگر با آنان چنین میکردم دیگر از جانب من سزاوار پاداش و ستودن نبودند؛
ولکن من از آنان میخواهم که با اختیار و بدون اجبار ایمان آورند تا از جانب من سزاوار نزدیک شدن و کرامت و سرای جاودان در بهشت جاوید شوند «پس آيا تو مردم را ناگزير مىكنى كه ایمان بیاورند» اما اینکه فرمود «و هیچکس را نرسد که ایمان آورد مگر به اذن خدا» این به نحو حرام کردن ایمان بر آنان نیست بلکه بدان معناست که چنین نیست که کسی ایمان آورده باشد مگر اینکه خدا اذن داده باشد؛ و اذن او، امر کردن اوست هرکس را به ایمان مادامی که حالت تکلیف و تعبد [از رغبت خودش] برقرار هست، و ناچار کردن اوست به ایمان هنگامی که تکلیف و تعبد مطرح نیست.[مثلا با دیدن یک خواب]
مامون گفت: گِرِهی را بر من گشودی خداوند برایت گشایش حاصل کند.
📚عيون أخبار الرضا عليه السلام، ج1، ص135؛ التوحيد (للصدوق)، ص342؛ الإحتجاج (للطبرسي)، ج2، ص413
حَدَّثَنَا تَمِيمُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ تَمِيمٍ الْقُرَشِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ أَحْمَدَ بْنِ عَلِيٍّ الْأَنْصَارِيِّ عَنْ أَبِي الصَّلْتِ عَبْدِ السَّلَامِ بْنِ صَالِحٍ الْهَرَوِيِّ قَالَ: سَأَلَ الْمَأْمُونُ أَبَا الْحَسَنِ عَلِيَّ بْنَ مُوسَى الرِّضَا ع عَنْ قَوْلِ اللَّهِ تَعَالَى ...
ثُمَّ قَالَ لَهُ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ فَمَا مَعْنَى قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَ «وَ لَوْ شاءَ رَبُّكَ لَآمَنَ مَنْ فِي الْأَرْضِ كُلُّهُمْ جَمِيعاً أَ فَأَنْتَ تُكْرِهُ النَّاسَ حَتَّى يَكُونُوا مُؤْمِنِينَ وَ ما كانَ لِنَفْسٍ أَنْ تُؤْمِنَ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ»؟
فَقَالَ الرِّضَا ع حَدَّثَنِي أَبِي مُوسَى بْنُ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِيهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ عَنْ أَبِيهِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ ع قَالَ:
إِنَّ الْمُسْلِمِينَ قَالُوا لِرَسُولِ اللَّهِ ص لَوْ أَكْرَهْتَ يَا رَسُولَ اللَّهِ مَنْ قَدَرْتَ عَلَيْهِ مِنَ النَّاسِ عَلَى الْإِسْلَامِ لَكَثُرَ عَدَدُنَا وَ قَوِينَا عَلَى عَدُوِّنَا فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَا كُنْتُ لِأَلْقَى اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ بِبِدْعَةٍ لَمْ يُحْدِثْ إِلَيَّ فِيهَا شَيْئاً وَ ما أَنَا مِنَ الْمُتَكَلِّفِينَ فَأَنْزَلَ اللَّهُ تَعَالَى عَلَيْهِ يَا مُحَمَّدُ «وَ لَوْ شاءَ رَبُّكَ لَآمَنَ مَنْ فِي الْأَرْضِ كُلُّهُمْ جَمِيعاً» عَلَى سَبِيلِ الْإِلْجَاءِ وَ الِاضْطِرَارِ فِي الدُّنْيَا كَمَا يُؤْمِنُونَ عِنْدَ الْمُعَايَنَةِ وَ رُؤْيَةِ الْبَأْسِ فِي الْآخِرَةِ وَ لَوْ فَعَلْتُ ذَلِكَ بِهِمْ لَمْ يَسْتَحِقُّوا مِنِّي ثَوَاباً وَ لَا مَدْحاً لَكِنِّي أُرِيدُ مِنْهُمْ أَنْ يُؤْمِنُوا مُخْتَارِينَ غَيْرَ مُضْطَرِّينَ لِيَسْتَحِقُّوا مِنِّيَ الزُّلْفَى وَ الْكَرَامَةَ وَ دَوَامَ الْخُلُودِ فِي جَنَّةِ الْخُلْدِ أَ فَأَنْتَ تُكْرِهُ النَّاسَ حَتَّى يَكُونُوا مُؤْمِنِينَ وَ أَمَّا قَوْلُهُ تَعَالَى وَ ما كانَ لِنَفْسٍ أَنْ تُؤْمِنَ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ فَلَيْسَ ذَلِكَ عَلَى سَبِيلِ تَحْرِيمِ الْإِيمَانِ عَلَيْهَا وَ لَكِنْ عَلَى مَعْنَى أَنَّهَا مَا كَانَتْ لِتُؤْمِنَ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ وَ إِذْنُهُ أَمْرُهُ لَهَا بِالْإِيمَانِ مَا كَانَتْ مُكَلَّفَةً مُتَعَبِّدَةً وَ أَلْجَأَهُ إِيَّاهَا إِلَى الْإِيمَانِ عِنْدَ زَوَالِ التَّكْلِيفِ وَ التبعد [التَّعَبُّدِ] عَنْهَا.
فَقَالَ الْمَأْمُونُ فَرَّجْتَ عَنِّي يَا أَبَا الْحَسَنِ فَرَّجَ اللَّهُ عَنْك. ...
@yekaye
یک آیه در روز
754) 🌺 لَقَدْ حَقَّ الْقَوْلُ عَلى أَكْثَرِهِمْ فَهُمْ لا يُؤْمِنُونَ 🌺 💐 ترجمه قطعا آن گفته در مو
.
1⃣ «لَقَدْ حَقَّ الْقَوْلُ عَلى أَكْثَرِهِمْ فَهُمْ لا يُؤْمِنُونَ»
منظور از آن «گفتهای که در مورد بیشتر آنان محقق شده است» چیست؟
🍃الف. این گفته (قول) همان است که در جای دیگر به عنوان «کلمة ربک» از آن یاد شده است
«إِنَّ الَّذِينَ حَقَّتْ عَلَيْهِمْ كَلِمَتُ رَبِّكَ لا يُؤْمِنُونَ» (يونس/96)
▪️و این همان وعده عذابی است (حدیث1 https://eitaa.com/yekaye/1058)
که خداوند
هم در ابتدای آفرینش انسان از آن سخن گفت
🔹«فَالْحَقُّ وَ الْحَقَّ أَقُولُ لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنْكَ وَ مِمَّنْ تَبِعَكَ مِنْهُمْ أَجْمَعِينَ» (ص/84-85)
و هم در پایان کار در جهنم هم از قول جهنمیان بر آن تاکید کرد
🔹«وَ لكِنْ حَقَّتْ كَلِمَةُ الْعَذابِ عَلَى الْكافِرِينَ قِيلَ ادْخُلُوا أَبْوابَ جَهَنَّمَ خالِدِينَ فِيها فَبِئْسَ مَثْوَى الْمُتَكَبِّرِينَ:» (زمر/72) و «فَحَقَّ عَلَيْنا قَوْلُ رَبِّنا إِنَّا لَذائِقُونَ» (صافات/31)
📚(الميزان، ج17، ص64؛ مجمعالبیان، ج8، ص651؛ البحر المحيط، ج9، ص50)
▪️و البته این مطلب (قطعی شدن عذاب خدا به عنوان «حق علیهم القول») در آیات دیگری هم آمده است:
🔹« قالَ الَّذينَ حَقَّ عَلَيْهِمُ الْقَوْلُ رَبَّنا هؤُلاءِ الَّذينَ أَغْوَيْنا ...: و آن کسانی که آن گفته بر آنان محقق شده بود گفتند پروردگارا اینان کسانیاند که گمراه کردیم ...» (قصص/63)
🔹«وَ قَيَّضْنا لَهُمْ قُرَناءَ فَزَيَّنُوا لَهُمْ ما بَيْنَ أَيْديهِمْ وَ ما خَلْفَهُمْ وَ حَقَّ عَلَيْهِمُ الْقَوْلُ في أُمَمٍ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِمْ مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ إِنَّهُمْ كانُوا خاسِرينَ: و براى آنان همنشینانی قرار دادیم، و آنچه پیش روی ايشان و آنچه در پى آنان بود در نظرشان زيبا جلوه دادند و در ميان امّتهايى از جنّ و انس كه پيش از آنان روزگار به سر برده بودند، آن گفته بر ايشان محقق شد، چرا كه آنها زيانكاران بودند» (فصلت/25)
🔹«أُولئِكَ الَّذينَ حَقَّ عَلَيْهِمُ الْقَوْلُ في أُمَمٍ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِمْ مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ إِنَّهُمْ كانُوا خاسِرينَ: آنان کسانیاند که در ميان امّتهايى از جنّ و انس كه پيش از آنان روزگار به سر برده بودند، آن گفته بر ايشان محقق شد، چرا كه آنها زيانكاران بودند» (احقاف/18)
▪️و ظاهرا منحصر به عذاب اخروی نیست بلکه عذاب دنیوی را هم شامل میشود؛ مثلا:
🔹«وَ إِذا أَرَدْنا أَنْ نُهْلِكَ قَرْيَةً أَمَرْنا مُتْرَفيها فَفَسَقُوا فيها فَحَقَّ عَلَيْهَا الْقَوْلُ فَدَمَّرْناها تَدْميراً» (اسراء/16)
🍃ب. ممکن است منظور همان جمله بعدی آیه (فَهُمْ لا يُؤْمِنُونَ: که آنان ایمان نمیآورند) باشد که خداوند قبلا به فرشتگان خبر داده باشد که آنان ایمان نخواهند آورد و این سخن بر آنان محقق شد.
📚(مجمعالبیان، ج8، ص651)
یعنی «ف» فاء تعلیل باشد: این سخن بر آنان محقق شد چون آنان ایمان نیاوردند.
🍃ج. چهبسا منظور همان سخن توحید و معارفی است که پیامبران الهی آوردند؛ و خداوند میفرماید: [صحت] آن سخنان با برهانهای متقن بر آنان محقق شد، اما باز هم اکثر اینان ایمان نمیآورند.
📚(البحر المحيط، ج9، ص50)
🍃د. ...
@yekaye
یک آیه در روز
754) 🌺 لَقَدْ حَقَّ الْقَوْلُ عَلى أَكْثَرِهِمْ فَهُمْ لا يُؤْمِنُونَ 🌺 💐 ترجمه قطعا آن گفته در مو
.
2⃣ «فَهُمْ غافِلُونَ لَقَدْ حَقَّ الْقَوْلُ عَلى أَكْثَرِهِمْ»
اكثر مردم غافل، به حقّ گرايش ندارند.
📚(تفسير نور، ج9، ص523)
@yekaye
یک آیه در روز
754) 🌺 لَقَدْ حَقَّ الْقَوْلُ عَلى أَكْثَرِهِمْ فَهُمْ لا يُؤْمِنُونَ 🌺 💐 ترجمه قطعا آن گفته در مو
.
3⃣ «أَكْثَرِهِمْ ... لا يُؤْمِنُونَ»
مخالفت اكثريّت، نبايد مبلّغ و رهبر را دلسرد كند.
📚(تفسير نور، ج9، ص523)
@yekaye
یک آیه در روز
754) 🌺 لَقَدْ حَقَّ الْقَوْلُ عَلى أَكْثَرِهِمْ فَهُمْ لا يُؤْمِنُونَ 🌺 💐 ترجمه قطعا آن گفته در مو
.
4⃣ «لَقَدْ حَقَّ الْقَوْلُ عَلى أَكْثَرِهِمْ فَهُمْ لا يُؤْمِنُونَ»
اینکه اکثر افرادی که مورد انذار قرار گرفتهاند ایمان نمیآورند، یک واقعیتی است که قرآن بدان اشاره کرده است؛
پس،
موفقیت یک انذاردهنده، به این نیست که حتما اکثر مخاطبان او ایمان بیاورند؛
و
ایمان نیاوردن اکثریت لزوما دلیلی بر ناکارآمدی ویا ناتوانی وی در تبلیغ دین نیست.
✅ نکته
آن کسی که ایمان نیاوردن اکثر مردم در زمان حضرت نوح را دلیل بر ضعف مدیریتی حضرت نوح قلمداد میکرد، از اولیات معارف قرآنی بویی نبرده است‼️
@yekaye
یک آیه در روز
754) 🌺 لَقَدْ حَقَّ الْقَوْلُ عَلى أَكْثَرِهِمْ فَهُمْ لا يُؤْمِنُونَ 🌺 💐 ترجمه قطعا آن گفته در مو
.
5⃣ «فَهُمْ غافِلُونَ ... فَهُمْ لا يُؤْمِنُونَ»
غفلت، زمينه ساز كفر است.
📚(تفسير نور، ج9، ص523)
@yekaye
یک آیه در روز
754) 🌺 لَقَدْ حَقَّ الْقَوْلُ عَلى أَكْثَرِهِمْ فَهُمْ لا يُؤْمِنُونَ 🌺 💐 ترجمه قطعا آن گفته در مو
.
6⃣ «تَنْزيلَ الْعَزيزِ الرَّحيمِ ... لَقَدْ حَقَّ الْقَوْلُ عَلى أَكْثَرِهِمْ فَهُمْ لا يُؤْمِنُونَ»
خداوند قبلاً وعده داده کسانی را که ایمان نمیآورند و از شیطان پیروی میکنند به جهنم ببرد کسانی که ایمان نمیآورند
🔹 «فَالْحَقُّ وَ الْحَقَّ أَقُولُ لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنْكَ وَ مِمَّنْ تَبِعَكَ مِنْهُمْ أَجْمَعِينَ» (ص/84-85)
و در این آیه تاکید میشود که این وعدهای است که حتما محقق خواهد شد.
📖 تذکر: جدی بودن جهنم
برخی گمان کردهاند با توجه به مهربانی عظیم الهی وعدههای عذاب خداوند محقق نخواهد شد❗️
در حالی که
🔺 همان خدایی که در آیات قبل بر رحیم بودنش تاکید شده، خبر قطعی داده که این وعده محقق شده است؛🔺
و در آیات دیگری از قول جهنمیان هم بر تحقق این وعده تاکید کرده است. (مثلا در زمر/72؛ صافات/31؛ قصص/63)
مشکل این افراد آن است که توجه ندارد که عذابهای اخروی، باطن باورها و اعمال دنیوی خود افراد است، نه یک امر قراردادی و اعتباری.
باطن کفر، آتش جهنم است هرچند شخص کافر در دنیا فرد ظاهرالصلاحی به نظر برشد.
✳️ تبصره
اینکه کافر قطعا جهنمی است از مسلمات قرآنی است؛
اما باید توجه کرد که کافر در اینجا مقصود کسی است که حقیقت بر او عرضه شده و عناد ورزیده باشد، نه جاهل قاصر؛
از این رو،
🔺بسیاری از افرادی که ما اصطلاحاً آنها را کافر میدانیم، معلوم نیست نزد خدا کافر محسوب شوند؛
🔻و نیز بسیاری از کسانی که ظاهرا مسلمان هستند، چون منافقاند حقیقتا کافر هستند.
پس مقصود از اینکه کافران حتما جهنمیاند اصلا این نیست که مسلمانان شناسنامهای به بهشت میروند و غیرمسلمانان شناسنامهای به جهنم❗️
#اعتقادی
@yekaye
755) 🌺 إنَّا جَعَلْنا في أَعْناقِهِمْ أَغْلالاً فَهِيَ إِلَى الْأَذْقانِ فَهُمْ مُقْمَحُونَ 🌺
💐ترجمه
همانا در گردنهایشان غل و زنجیرهایی گذاشتهایم که [دستهایشان بالا آمده] تا به چانههاست، پس آنان سر بالا نگهداشتهشدگاناند.
سوره یس (36) آیه8
1397/3/3
8 رمضان 1439
🌹💐 سالروز عملیات بیتالمقدس و حماسه فتح خرمشهر
که یادآور زمانی است که به پیروی از رهبرمان باور داشتیم که خدا همهکاره است و «خرمشهر را خدا آزاد کرد»
بر تمامی آنان که هنوز برای آزادی بیتالمقدس لحظهشماری میکنند
و ذلت و حقارت روزافزون برخی از دولتمردان بلاد اسلامی به بهانه مذاکره مسالمتجویانه با دشمنان دین خدا،
در عزم آهنین آنان و باور عمیقشان به تحقق وعدههای الهی خللی ایجاد نکرده است،
مبارک باد.🌷🌹
@yekaye
🔹أَعْناقِهِمْ
▪️ماده «عنق» در اصل بر امتداد در چیزی دلالت میکند
📚(معجم مقاييس اللغة، ج4، ص159)
▪️و أعناق جمعِ «عُنُق» به معنای «گردن» است.
این ماده مشتقات گوناگونی دارد اما در قرآن کریم فقط همین کلمه «عُنق» (و جمع آن، یعنی أعناق) و جمعا 9 بار به کار رفته است.
📖اختلاف قرائت
▫️به جای «في أَعْناقِهِمْ» ،
▫️در قرائت ابنمسعود و نیز در روایتی از قرائت ابنعباس ، «في أيمانهم»
▫️و نیز در روایتی «في أيديهم» قرائت شده است.
📚(مجمع البيان، ج8، ص651 ؛ إعراب القرآن (النحاس)، ج3، ص259 ؛ معاني القرآن (الفراء)، ج2، ص373 ؛ الدر المنثور، ج5، ص259 )
@yekaye
🔹أَغْلالاً
▪️قبلا بیان شد که درباره اصل ماده «غلل» بین اهل لغت اختلاف است.
▫️ ظاهرا در اصلِ این ماده، معنای خلال چیزی قرار گرفتن و نوعی ثبات ایجاد کردن، لحاظ شده است؛ و
▫️برخی آن را به معنای چیزی دانستهاند که حفاظ و واسطه چیز دیگر قرار گیرد؛ و
▫️برخی آن را به معنای داخل کردن چیزی در چیز دیگر که موجب تغییر و تحولی در آن شود، دانستهاند.
▪️از مشتقات رایج این ماده در زبان عربی، «غَلل» است، که آبی است که بین درختان جاری است ویا «غلاله» که لباسی است که زیر لباس اصلی میپوشند.
▪️از مشتقات قرآنی این کلمه میتوان از «غُلّ» و زنجیر (جمع آن: اغلال) نام برد [چیزی که بین اعضای بدن قرار میگیرد و مانع تحرک دلخواه آن میشود]؛ و در قرآن کریم، علاوه بر «غُل: زنجیر» و «اغلال: زنجیرها»، این معنا به صورت مفعول (مغلوله: دستبسته؛ اسراء/۲۹؛ مائده/۶۴) و فعل (غُلَّتْ أَيْديهِم: دستانشان بسته باد؛ مائده/۶۴؛ خُذُوهُ فَغُلُّوهُ: بگیرید و در زنجیرش کنید، حاقه/۳۰) هم به کار رفته است. برخی گفتهاند «غل» زنجیری است که به گردن بسته میشود و از آن سو ما تعبیر «غل» را برای بسته شدن دست هم داریم (غُلَّتْ أَيْديهِم؛ مائده/۶۴) و این هم گفته شده که اساساً غُلّ زنجیری است که دستان را به گردن میبندد 📚(به نقل از المیران، ج17، ص64)
▪️کاربرد دیگرش در قرآن کریم همین تعبیر «غِلّ» (وَ نَزَعْنا ما في صُدُورِهِمْ مِنْ غِلٍّ؛ اعراف/43 و حجر/47) است که به معنای «کینه» و «دشمنی» میباشد که فعل آن بر وزن «غلَّ یغِلُّ» میباشد [که این فعل در قرآن به کار نرفته]؛ و توجه شود که وزن «غَلَّ يَغُلُّ»، که در قرآن کریم به کار رفته (وَ ما كانَ لِنَبِيٍّ أَنْ يَغُلَّ وَ مَنْ يَغْلُلْ…: آلعمران/۱۶۱) به معنای خیانت کردن میباشد.
🔖جلسه 286 http://yekaye.ir/al-hegr-15-47/
@yekaye
🔹الْأَذْقانِ
جمعِ «ذَقَن» است که ذقن به معنای «چانه» است و در ماده «ذقن» نوعی جمع کردن در یکجا نهفته است و به «چانه» به این جهت «ذَقَن» گفته میشود که محلی است که ریش در آنجا جمع میشود و «اذقان» جمعِ «ذَقَن» است.
📚(معجم مقاييس اللغة، ج2، ص357؛ مفردات ألفاظ القرآن، ص328)
این ماده تنها به صورت همین کلمه «أذقان» و 3 بار در قرآن کریم به کار رفته است.
@yekaye
🔹مقْمَحُونَ
ماده «قمح» در اصل برای توصیف حالت سر در وقت نوشیدن آب است که در آن حالت سر رو به بالا قرار میگیرد و به شتری که با بالا گرفتن سرش از خوردن آب امتناع میکند «قامح» گویند.
📚(معجم مقاييس اللغة، ج5، ص24)
و «أقمحت الإبل» یعنی آن شتر سرش را بالا گرفت و بشدت از خوردن آب امتناع کرد
📚(مفردات ألفاظ القرآن، ص683؛ مجمع البيان، ج8، ص649 )
و روایت شده است که وقتی حضرت علی ع خواست «اقماح» را نشان دهد دستش را زیر محاسنش برد چانهاش را محکم گرفت و سرش را بالا برد
📚(البحر المحيط، ج9، ص51 )
📿ماده «قمح» تنها همین یکبار در قرآن کریم به کار رفته است.
@yekaye
✳️ شأن نزول ✳️
شأن نزول زیر درباره آیه قبل و آیه بعد هم مطرح شده است؛ و به نظر میآید ناظر به هر سه باشد.
با این حال از اینجا که برخی مفسران با توجه به این واقعه، در تفسیر این آیه نظراتی دادهاند آن را در بحث این آیه مطرح میکنیم.
🔷گفتهاند که این آیه در شأن ابوجهل نازل شد
📜حکایت از این قرار است که او سوگند خورده بود که اگر ببیند که حضرت محمد ص نماز می گذارد، سر ایشان را بشکند❗️
پس آمد و دید که ایشان نماز می گذارند و سنگی را برداشت که بر سر ایشان بزند چون آن را بلند کرد دستش به گردنش ثابت شد و سنگ به دستش چسبید؛ و هنگامی که به نزد یارانش برگشت و آنان را از آنچه دیده بود باخبر کرد سنگ افتاد؛
سپس مردی از بنیمخزوم گفت: من او را با این سنگ میکشم؛ پس آمد و ایشان در حال نماز بودند تا سنگ را به جانب ایشان پرتاب کند، اما خداوند چشمانش را تیره و تار کرد به طوری که صدای ایشان را میشنید اما ایشان را نمیدید و او هم برگشت و همچنان کسی را نمی دید و به او گفتند چکار کردی؟ گفت او را ندیدم ولی صدایش را میشنیدم و بین من و او شیری پرصلابت حائل شد و فهماند که اگر به او نزدیک شوم مرا خواهد خورد.
📚مجمع البيان، ج8، ص649-650 ؛ البحر المحيط، ج9، ص50
@yekaye
☀️1) در جلسه 751 (آیه4)در حدیث1 روایتی از امام صادق ع گذشت.
https://eitaa.com/yekaye/993
در ادامه آن روایت آمده است:
عبارت « فَهُمْ مُقْمَحُونَ» یعنی سرهایشان را بالا آورده بودند.
📚تفسير القمي، ج2، ص212
قَالَ الصَّادِقُ ع
و قوله: إِنَّا جَعَلْنا فِي أَعْناقِهِمْ أَغْلالًا فَهِيَ إِلَى الْأَذْقانِ فَهُمْ مُقْمَحُونَ قال: قد رفعوا رءوسهم.
@yekaye
☀️ 2) در حدیث2 از آیه قبل ، روایتی از امام صادق ع گذشت که عدم ایمان را به عدم ایمان به ولایت امیرالمومنین ع و ائمه پس از ایشان تطبیق میفرمود.
https://eitaa.com/yekaye/1060
در ادامه آن روایت آمده است:
پس چون اقرار نکردند عقوبتشان آن شد که خداوند متعال ذکر کرد: « همانا در گردنهایشان غل و زنجیرهایی گذاشتهایم که [دستهایشان بالا آمده] تا به چانههاست، پس آنان سر بالا نگهداشتهشدگاناند» در آتش جهنم.
📚الكافي، ج1، ص432؛ تأويل الآيات الظاهرة، ص476
مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ سَلَمَةَ بْنِ الْخَطَّابِ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي حَمْزَةَ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع ... فَلَمَّا لَمْ يُقِرُّوا كَانَتْ عُقُوبَتُهُمْ مَا ذَكَرَ اللَّهُ «إِنَّا جَعَلْنا فِي أَعْناقِهِمْ أَغْلالًا فَهِيَ إِلَى الْأَذْقانِ فَهُمْ مُقْمَحُونَ» فِي نَارِ جَهَنَّمَ ...
✅ ادامه روایت ذیل آیه بعد خواهد آمد، انشاءالله.
🔖https://eitaa.com/yekaye/1113
@yekaye
☀️ 3) الف. ابن اكتم خزاعی روایت میکند: ما در جنگ جمل همراه حضرت علی ع در بصره بودیم و شنیدم که فرمود:
شهادت دهید که رسول الله ص به من فرمود:
تو و شیعیانت بر من وارد میشوید در حالی که سیراب شدهاید؛ و دشمنانتان بر من وارد میشوند در حالی که عطشاناند و [با غل و زنجیر] سرهایشان به بالا نگه داشته شده است. و کتفهایش را به جانب چانهاش جمع کرد [که وضعیت آنان را نشان دهد].
📚شرح الأخبار في فضائل الأئمة الأطهار عليهم السلام، ج3، ص448
ابن اكتم الخزاعي، قال: كنا مع علي عليه السلام يوم الجمل بالبصرة، فسمعته يقول: اشهدوا قال لي رسول اللّه صلّى اللّه عليه و آله: ترد عليّ أنت و شيعتك رواء، و يرد عليّ عدوكم عطاشا مقمحين، و جمع كتفيه الى ذقنه.
☀️ب. در منابع اهل سنت از ابورافع روایت شده است که پیامبر اکرم ص به حضرت علی ع فرمود:
تو و شیعیانت کنار حوض بر من وارد میشوید درحالی که کاملا سیراب شدهاید و چهرههایتان سفید و نورانی است؛ و همانا دشمنانت بر من وارد میشوند در حالی که عطشاناند و نیز مذموم و مورد نکوهشاند [با غل و زنجیر، سرهایشان به بالا نگه داشته شده است.]
📚المعجم الکبیر للطبرانی، ج1، ص319
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ الْعَبَّاسِ الْمُرِّيُّ الْقَنْطَرِيُّ، ثنا حَرْبُ بْنُ الْحَسَنِ الطَّحَّانُ، ثنا يَحْيَى بْنُ يَعْلَى، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عُبَيْدِ اللهِ بْنِ أَبِي رَافِعٍ، عَنْ أَبِيهِ، عَنْ جَدِّهِ، أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَ [آله و] سَلَّمَ قَالَ لِعَلِيٍّ: «أَنْتَ وَشِيعَتُكَ تَرِدُونَ عَلَيَّ الْحَوْضَ رُوَاءً مَرْوِيِّينَ، مُبَيَّضَةً وُجُوهُكُمْ، وَإِنَّ عَدُوَّكَ يَرِدُونَ عَلَيَّ ظِمَاءً مُقَبَّحِينَ [مقمحون]»
✳️ این حدیث نبوی با پنج سند از قول ابورافع روایت شده است
📚(مناقب آل أبي طالب ع، ج2، ص162)
🔹و غیر از ابورافع، بسیاری دیگر از صحابه و تابعین روایت کردهاند،
کسانی مانند انس و ابنالصامت
📚(غرر الأخبار، ص61) ، ابوذر غفاری 📚(الأمالي (للطوسي)، ص545 و 551 و 554) ، بریده اسلمی 📚(شواهد التنزيل، ج2، ص464) ، جابر بن عبدالله انصاری 📚(تفسير فرات الكوفي، ص586) عبدالرحمن بن قبس رحبی 📚(الأمالي (للطوسي)، ص116) و ... .
🔹در مناقب خوارزمی (منابع اهل سنت) از قول منصور بن ربعی بن خراش شان نزول این حدیث پیامبر را در جریان جنگ خیبر روایت کرده است
📚(كشف الغمة في معرفة الأئمة، ج1، ص287)
🔹و از خود ابورافع نقل شده که حضرت علی ع از حسد قریش در حق خود به پیامبر ص شکایت کرد و پیامبر آن موقع این را فرمود
📚(شرح الأخبار في فضائل الأئمة الأطهار ع، ج3، ص451) .
خود امیرالمومنین ع نیز در موقعیتهای متعددی به این حدیث تمسک جست،
🔹 هم در شرایط عادی، مانند آنچه به عبدالرحمن بن قیس رحبی فرمود و
🔹هم در شرایط خاص سیاسی که از معروفترینش یکی زمانی است که شورای ششنفره تصمیم گرفته بودند که عثمان را برگزینند
📚(الإحتجاج (للطبرسي)، ج1، ص145 ؛ الأمالي (للطوسي)، ص551؛ إرشاد القلوب (للديلمي)، ج2، ص259 )
🔹و یا در برخی جنگها مانند همین جنگ جمل.
📑 البته لازم به ذکر است که ظاهرا چون کلمه «مقمحن» برای راویان و یا ناسخان کتب روایی نامانوس بوده در برخی از سندها به جای این کلمه، کلماتی مانند «مقبحین» ، «مفحمون» «مقبوحین» و ... ثبت کردهاند و یا اصلا این کلمه را در روایت خود نیاوردهاند.
✅ متن تمام روایاتی که آدرس آنها در بالا ذکر شد در سایت آمده است:
http://yekaye.ir/ya-seen-36-8/
@yekaye
یک آیه در روز
755) 🌺 إنَّا جَعَلْنا في أَعْناقِهِمْ أَغْلالاً فَهِيَ إِلَى الْأَذْقانِ فَهُمْ مُقْمَحُونَ 🌺 💐ترجم
.
1⃣ «إِنَّا جَعَلْنا في أَعْناقِهِمْ أَغْلالاً فَهِيَ إِلَى الْأَذْقانِ فَهُمْ مُقْمَحُونَ»
درباره اینکه مراد از این آیه چیست، این دیدگاهها بیان شده است:
🍃الف. این مَثَلی است برای مشرکان که حکایت اعراض آنها از دعوت پیامبر ص حکایت شخصی است که دستانش را با غل و زنجیر به گردنش بستهاند و نمیتواند دست به کار خوبی بزند و سرش را هم چنان بالا گرفته که نمیتواند جلوی پایش را ببیند.
📚(حسن و جبائی، به نقل مجمع البيان، ج8، ص651)
🍃ب. این قرآن برای آنان مانند غل و زنجیری بر گردنشان شده که سنگینیاش بر آنان مانع خضوع آنان برای شنیدن و تدبر در آن میشود، و این بدان جهت است که آنان به خاطر تکبرشان همانند کسی است که سرش را چنان بالا گرفته که جلوی خویش را نگاه نمیکند؛ و علت اینکه این را به خودش نسبت داد [فرمود: ما چنین کردیم) این است که هنگام تلاوت قرآن بر اینان چنین حالتی در آنان بروز میکند و از این جهت شبیه آیه «حَتَّى أَنْسَوْكُمْ ذِكْرِي» (مومنون/110) میباشد
📚(ابومسلم، به نقل مجمع البيان، ج8، ص651)
🍃ج. استعارهای است از حال آن عده ای از قریش که قصد جان پیامبر را کردند و دستانشان به گردنشان بسته شد و نتوانستند به ایشان آسیبی برسانند
(توضیحش در شأن نزول گذشت https://eitaa.com/yekaye/1085)
📚 (ابنعباس و سدی، به نقل مجمع البيان، ج8، ص651؛ عکرمه، به نقل البحر المحيط، ج9، ص49-50)
🍃د. مقصود حال و روز کافران است در روز قیامت
(حدیث2 https://eitaa.com/yekaye/1088)،
و از این جهت شبیه است به آیه «إِذِ الْأَغْلالُ في أَعْناقِهِمْ وَ السَّلاسِلُ يُسْحَبُون» (غافر/71)
📚(ازهری و قتاده، به نقل مجمع البيان، ج8، ص651)
🍃ه. استعارهای است از حال و روز کسانی که ایمان نمیآورند که خداوند این توفیق را از آنان سلب کرده است، که شقاوت آنان مثل غل و زنجیری آنان را احاطه کرده است.
📚(ابنعطیه، به نقل البحر المحيط، ج9، ص50)
🍃و. استعاره ای است از حال و روز کسانی که از انفاق در راه خدا خودداری میکنند شبیه آنچه که خداوند فرمود « وَ لا تَجْعَلْ يَدَكَ مَغْلُولَةً إِلى عُنُقِكَ»
📚 (ضحاک و فراء، به نقل البحر المحيط، ج9، ص50)
🍃ز. ...
@yekaye
یک آیه در روز
755) 🌺 إنَّا جَعَلْنا في أَعْناقِهِمْ أَغْلالاً فَهِيَ إِلَى الْأَذْقانِ فَهُمْ مُقْمَحُونَ 🌺 💐ترجم
.
2⃣ «فَهُمْ لا يُؤْمِنُونَ؛ إِنَّا جَعَلْنا في أَعْناقِهِمْ أَغْلالاً فَهِيَ إِلَى الْأَذْقانِ فَهُمْ مُقْمَحُونَ»
امروزه
#لیبرالیسم در لفافه،
و نحله الحادی #اگزیستانسیالیم با صراحت،
این توهم را می گستراند که
آزادی در گروی ایمان نیاوردن و از هر چیزی رها بودن است❗️
و مومنان با ایمان آوردن، خود را محدود، و از آزادی محروم میکنند‼️
در حالی که
اگر کسی عمیق بیندیشد
و واقعیت عالم و وابستگی همه امور به خدا را بفهمد
درمییابد که در جهانی که خدا در آن هست
🔺 آزادی تنها و تنها در عبودیت خدا حاصل میشود 🔺
و این کافراناند که خود را در غل و زنجیرهای خودپرستی گرفتار کرده و چنان سر به هوا شدهاند که جلوی پایشان را هم نمیبینند.
@yekaye
یک آیه در روز
755) 🌺 إنَّا جَعَلْنا في أَعْناقِهِمْ أَغْلالاً فَهِيَ إِلَى الْأَذْقانِ فَهُمْ مُقْمَحُونَ 🌺 💐ترجم
.
3⃣«إِنَّا جَعَلْنا في أَعْناقِهِمْ أَغْلالاً فَهِيَ إِلَى الْأَذْقانِ فَهُمْ مُقْمَحُونَ»
هرکسی سرش را بالا گرفته، لزوما سربلند نیست.
گاهی فشار غل و زنجیرهای هوا و هوس است که سر را به زور بالا نگه داشته است❗️
@yekaye