✳️ شأن نزول ✳️
شأن نزول زیر درباره آیه قبل و آیه بعد هم مطرح شده است؛ و به نظر میآید ناظر به هر سه باشد.
با این حال از اینجا که برخی مفسران با توجه به این واقعه، در تفسیر این آیه نظراتی دادهاند آن را در بحث این آیه مطرح میکنیم.
🔷گفتهاند که این آیه در شأن ابوجهل نازل شد
📜حکایت از این قرار است که او سوگند خورده بود که اگر ببیند که حضرت محمد ص نماز می گذارد، سر ایشان را بشکند❗️
پس آمد و دید که ایشان نماز می گذارند و سنگی را برداشت که بر سر ایشان بزند چون آن را بلند کرد دستش به گردنش ثابت شد و سنگ به دستش چسبید؛ و هنگامی که به نزد یارانش برگشت و آنان را از آنچه دیده بود باخبر کرد سنگ افتاد؛
سپس مردی از بنیمخزوم گفت: من او را با این سنگ میکشم؛ پس آمد و ایشان در حال نماز بودند تا سنگ را به جانب ایشان پرتاب کند، اما خداوند چشمانش را تیره و تار کرد به طوری که صدای ایشان را میشنید اما ایشان را نمیدید و او هم برگشت و همچنان کسی را نمی دید و به او گفتند چکار کردی؟ گفت او را ندیدم ولی صدایش را میشنیدم و بین من و او شیری پرصلابت حائل شد و فهماند که اگر به او نزدیک شوم مرا خواهد خورد.
📚مجمع البيان، ج8، ص649-650 ؛ البحر المحيط، ج9، ص50
@yekaye
☀️1) در جلسه 751 (آیه4)در حدیث1 روایتی از امام صادق ع گذشت.
https://eitaa.com/yekaye/993
در ادامه آن روایت آمده است:
عبارت « فَهُمْ مُقْمَحُونَ» یعنی سرهایشان را بالا آورده بودند.
📚تفسير القمي، ج2، ص212
قَالَ الصَّادِقُ ع
و قوله: إِنَّا جَعَلْنا فِي أَعْناقِهِمْ أَغْلالًا فَهِيَ إِلَى الْأَذْقانِ فَهُمْ مُقْمَحُونَ قال: قد رفعوا رءوسهم.
@yekaye
☀️ 2) در حدیث2 از آیه قبل ، روایتی از امام صادق ع گذشت که عدم ایمان را به عدم ایمان به ولایت امیرالمومنین ع و ائمه پس از ایشان تطبیق میفرمود.
https://eitaa.com/yekaye/1060
در ادامه آن روایت آمده است:
پس چون اقرار نکردند عقوبتشان آن شد که خداوند متعال ذکر کرد: « همانا در گردنهایشان غل و زنجیرهایی گذاشتهایم که [دستهایشان بالا آمده] تا به چانههاست، پس آنان سر بالا نگهداشتهشدگاناند» در آتش جهنم.
📚الكافي، ج1، ص432؛ تأويل الآيات الظاهرة، ص476
مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ سَلَمَةَ بْنِ الْخَطَّابِ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي حَمْزَةَ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع ... فَلَمَّا لَمْ يُقِرُّوا كَانَتْ عُقُوبَتُهُمْ مَا ذَكَرَ اللَّهُ «إِنَّا جَعَلْنا فِي أَعْناقِهِمْ أَغْلالًا فَهِيَ إِلَى الْأَذْقانِ فَهُمْ مُقْمَحُونَ» فِي نَارِ جَهَنَّمَ ...
✅ ادامه روایت ذیل آیه بعد خواهد آمد، انشاءالله.
🔖https://eitaa.com/yekaye/1113
@yekaye
☀️ 3) الف. ابن اكتم خزاعی روایت میکند: ما در جنگ جمل همراه حضرت علی ع در بصره بودیم و شنیدم که فرمود:
شهادت دهید که رسول الله ص به من فرمود:
تو و شیعیانت بر من وارد میشوید در حالی که سیراب شدهاید؛ و دشمنانتان بر من وارد میشوند در حالی که عطشاناند و [با غل و زنجیر] سرهایشان به بالا نگه داشته شده است. و کتفهایش را به جانب چانهاش جمع کرد [که وضعیت آنان را نشان دهد].
📚شرح الأخبار في فضائل الأئمة الأطهار عليهم السلام، ج3، ص448
ابن اكتم الخزاعي، قال: كنا مع علي عليه السلام يوم الجمل بالبصرة، فسمعته يقول: اشهدوا قال لي رسول اللّه صلّى اللّه عليه و آله: ترد عليّ أنت و شيعتك رواء، و يرد عليّ عدوكم عطاشا مقمحين، و جمع كتفيه الى ذقنه.
☀️ب. در منابع اهل سنت از ابورافع روایت شده است که پیامبر اکرم ص به حضرت علی ع فرمود:
تو و شیعیانت کنار حوض بر من وارد میشوید درحالی که کاملا سیراب شدهاید و چهرههایتان سفید و نورانی است؛ و همانا دشمنانت بر من وارد میشوند در حالی که عطشاناند و نیز مذموم و مورد نکوهشاند [با غل و زنجیر، سرهایشان به بالا نگه داشته شده است.]
📚المعجم الکبیر للطبرانی، ج1، ص319
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ الْعَبَّاسِ الْمُرِّيُّ الْقَنْطَرِيُّ، ثنا حَرْبُ بْنُ الْحَسَنِ الطَّحَّانُ، ثنا يَحْيَى بْنُ يَعْلَى، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عُبَيْدِ اللهِ بْنِ أَبِي رَافِعٍ، عَنْ أَبِيهِ، عَنْ جَدِّهِ، أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَ [آله و] سَلَّمَ قَالَ لِعَلِيٍّ: «أَنْتَ وَشِيعَتُكَ تَرِدُونَ عَلَيَّ الْحَوْضَ رُوَاءً مَرْوِيِّينَ، مُبَيَّضَةً وُجُوهُكُمْ، وَإِنَّ عَدُوَّكَ يَرِدُونَ عَلَيَّ ظِمَاءً مُقَبَّحِينَ [مقمحون]»
✳️ این حدیث نبوی با پنج سند از قول ابورافع روایت شده است
📚(مناقب آل أبي طالب ع، ج2، ص162)
🔹و غیر از ابورافع، بسیاری دیگر از صحابه و تابعین روایت کردهاند،
کسانی مانند انس و ابنالصامت
📚(غرر الأخبار، ص61) ، ابوذر غفاری 📚(الأمالي (للطوسي)، ص545 و 551 و 554) ، بریده اسلمی 📚(شواهد التنزيل، ج2، ص464) ، جابر بن عبدالله انصاری 📚(تفسير فرات الكوفي، ص586) عبدالرحمن بن قبس رحبی 📚(الأمالي (للطوسي)، ص116) و ... .
🔹در مناقب خوارزمی (منابع اهل سنت) از قول منصور بن ربعی بن خراش شان نزول این حدیث پیامبر را در جریان جنگ خیبر روایت کرده است
📚(كشف الغمة في معرفة الأئمة، ج1، ص287)
🔹و از خود ابورافع نقل شده که حضرت علی ع از حسد قریش در حق خود به پیامبر ص شکایت کرد و پیامبر آن موقع این را فرمود
📚(شرح الأخبار في فضائل الأئمة الأطهار ع، ج3، ص451) .
خود امیرالمومنین ع نیز در موقعیتهای متعددی به این حدیث تمسک جست،
🔹 هم در شرایط عادی، مانند آنچه به عبدالرحمن بن قیس رحبی فرمود و
🔹هم در شرایط خاص سیاسی که از معروفترینش یکی زمانی است که شورای ششنفره تصمیم گرفته بودند که عثمان را برگزینند
📚(الإحتجاج (للطبرسي)، ج1، ص145 ؛ الأمالي (للطوسي)، ص551؛ إرشاد القلوب (للديلمي)، ج2، ص259 )
🔹و یا در برخی جنگها مانند همین جنگ جمل.
📑 البته لازم به ذکر است که ظاهرا چون کلمه «مقمحن» برای راویان و یا ناسخان کتب روایی نامانوس بوده در برخی از سندها به جای این کلمه، کلماتی مانند «مقبحین» ، «مفحمون» «مقبوحین» و ... ثبت کردهاند و یا اصلا این کلمه را در روایت خود نیاوردهاند.
✅ متن تمام روایاتی که آدرس آنها در بالا ذکر شد در سایت آمده است:
http://yekaye.ir/ya-seen-36-8/
@yekaye
یک آیه در روز
755) 🌺 إنَّا جَعَلْنا في أَعْناقِهِمْ أَغْلالاً فَهِيَ إِلَى الْأَذْقانِ فَهُمْ مُقْمَحُونَ 🌺 💐ترجم
.
1⃣ «إِنَّا جَعَلْنا في أَعْناقِهِمْ أَغْلالاً فَهِيَ إِلَى الْأَذْقانِ فَهُمْ مُقْمَحُونَ»
درباره اینکه مراد از این آیه چیست، این دیدگاهها بیان شده است:
🍃الف. این مَثَلی است برای مشرکان که حکایت اعراض آنها از دعوت پیامبر ص حکایت شخصی است که دستانش را با غل و زنجیر به گردنش بستهاند و نمیتواند دست به کار خوبی بزند و سرش را هم چنان بالا گرفته که نمیتواند جلوی پایش را ببیند.
📚(حسن و جبائی، به نقل مجمع البيان، ج8، ص651)
🍃ب. این قرآن برای آنان مانند غل و زنجیری بر گردنشان شده که سنگینیاش بر آنان مانع خضوع آنان برای شنیدن و تدبر در آن میشود، و این بدان جهت است که آنان به خاطر تکبرشان همانند کسی است که سرش را چنان بالا گرفته که جلوی خویش را نگاه نمیکند؛ و علت اینکه این را به خودش نسبت داد [فرمود: ما چنین کردیم) این است که هنگام تلاوت قرآن بر اینان چنین حالتی در آنان بروز میکند و از این جهت شبیه آیه «حَتَّى أَنْسَوْكُمْ ذِكْرِي» (مومنون/110) میباشد
📚(ابومسلم، به نقل مجمع البيان، ج8، ص651)
🍃ج. استعارهای است از حال آن عده ای از قریش که قصد جان پیامبر را کردند و دستانشان به گردنشان بسته شد و نتوانستند به ایشان آسیبی برسانند
(توضیحش در شأن نزول گذشت https://eitaa.com/yekaye/1085)
📚 (ابنعباس و سدی، به نقل مجمع البيان، ج8، ص651؛ عکرمه، به نقل البحر المحيط، ج9، ص49-50)
🍃د. مقصود حال و روز کافران است در روز قیامت
(حدیث2 https://eitaa.com/yekaye/1088)،
و از این جهت شبیه است به آیه «إِذِ الْأَغْلالُ في أَعْناقِهِمْ وَ السَّلاسِلُ يُسْحَبُون» (غافر/71)
📚(ازهری و قتاده، به نقل مجمع البيان، ج8، ص651)
🍃ه. استعارهای است از حال و روز کسانی که ایمان نمیآورند که خداوند این توفیق را از آنان سلب کرده است، که شقاوت آنان مثل غل و زنجیری آنان را احاطه کرده است.
📚(ابنعطیه، به نقل البحر المحيط، ج9، ص50)
🍃و. استعاره ای است از حال و روز کسانی که از انفاق در راه خدا خودداری میکنند شبیه آنچه که خداوند فرمود « وَ لا تَجْعَلْ يَدَكَ مَغْلُولَةً إِلى عُنُقِكَ»
📚 (ضحاک و فراء، به نقل البحر المحيط، ج9، ص50)
🍃ز. ...
@yekaye
یک آیه در روز
755) 🌺 إنَّا جَعَلْنا في أَعْناقِهِمْ أَغْلالاً فَهِيَ إِلَى الْأَذْقانِ فَهُمْ مُقْمَحُونَ 🌺 💐ترجم
.
2⃣ «فَهُمْ لا يُؤْمِنُونَ؛ إِنَّا جَعَلْنا في أَعْناقِهِمْ أَغْلالاً فَهِيَ إِلَى الْأَذْقانِ فَهُمْ مُقْمَحُونَ»
امروزه
#لیبرالیسم در لفافه،
و نحله الحادی #اگزیستانسیالیم با صراحت،
این توهم را می گستراند که
آزادی در گروی ایمان نیاوردن و از هر چیزی رها بودن است❗️
و مومنان با ایمان آوردن، خود را محدود، و از آزادی محروم میکنند‼️
در حالی که
اگر کسی عمیق بیندیشد
و واقعیت عالم و وابستگی همه امور به خدا را بفهمد
درمییابد که در جهانی که خدا در آن هست
🔺 آزادی تنها و تنها در عبودیت خدا حاصل میشود 🔺
و این کافراناند که خود را در غل و زنجیرهای خودپرستی گرفتار کرده و چنان سر به هوا شدهاند که جلوی پایشان را هم نمیبینند.
@yekaye
یک آیه در روز
755) 🌺 إنَّا جَعَلْنا في أَعْناقِهِمْ أَغْلالاً فَهِيَ إِلَى الْأَذْقانِ فَهُمْ مُقْمَحُونَ 🌺 💐ترجم
.
3⃣«إِنَّا جَعَلْنا في أَعْناقِهِمْ أَغْلالاً فَهِيَ إِلَى الْأَذْقانِ فَهُمْ مُقْمَحُونَ»
هرکسی سرش را بالا گرفته، لزوما سربلند نیست.
گاهی فشار غل و زنجیرهای هوا و هوس است که سر را به زور بالا نگه داشته است❗️
@yekaye
یک آیه در روز
755) 🌺 إنَّا جَعَلْنا في أَعْناقِهِمْ أَغْلالاً فَهِيَ إِلَى الْأَذْقانِ فَهُمْ مُقْمَحُونَ 🌺 💐ترجم
.
4⃣ «لا يُؤْمِنُونَ؛ إِنَّا جَعَلْنا في أَعْناقِهِمْ أَغْلالاً ...»
گرچه خداوند بر گردن كافران غلهايى مى نهد، ولى زمينه ى آن را خودشان فراهم كرده اند.
📚(تفسير نور، ج9، ص523)
@yekaye
756) 🌺 وَ جَعَلْنا مِنْ بَيْنِ أَيْديهِمْ سَدًّا وَمِنْ خَلْفِهِمْ سَدًّا فَأَغْشَيْناهُمْ فَهُمْ لا يُبْصِرُونَ 🌺
💐ترجمه
و در پیش رویشان مانعی نهادهایم، و از پشت سرشان هم مانعی، پس آنان را پوشاندهایم، پس آنان نمیبینند.
سوره یس (36) آیه 9
1397/3/4
9 رمضان 1439
@yekaye
🔹 سَدًّا
قبلا بیان شد که
▪️ماده «سدد» در اصل به معنای بستن و رخنهای را پوشاندن است و به هر چیزی که فاصله و مانع بین دو چیز قرار گیرد «سدّ» گویند.
▪️همچنین اشاره شد که کلمه «سدّ« هم به صورت «سَدّ» تلفظ شده و هم به صورت «سُدّ»،
▫️برخی (کسائی) گفتهاند که دو لهجه است و معنایش تفاوت ندارد؛
▫️برخی (عكرمة و أبوعمرو بن العلاء و أبوعبيده) گفتهاند: موانعی که بشر ساخته (مصنوعی است) «سَدّ» و موانع طبیعی خداوند ایجاد فرموده «سُدّ» است؛ برخی بالعکس این را گفتهاند؛
▫️برخی (خلیل و سیبویه و ابوعلی) هم گفتهاند «سَدّ» مصدر است؛ اما «سُدّ» به معنای اسم مفعول (= مسدود) است؛
▫️برخی (ابنابی اسحاق) هم گفتهاند موانعی که با چشم دیده نمیشود «سَدّ» و موانعی که با چشم دیده میشود «سُدّ» نامیده میشود!
🔖جلسه 675 http://yekaye.ir/al-kahf-18-93/
📖اختلاف قرائت
▫️در قرائت اغلب اهل کوفه (حمزه، کسائی، و روایت حفص از عاصم) نیز در قرائت خلف (از قراء عشر) و حسن و اعمش (از قراء اربعه عشر) و قرائات غیرمشهوری مانند قرائت عبدالله و عکرمه و نخعی و ابنوثاب و طلحه به صورت «سَدًّا» قرائت شده است؛
▫️اما در اغلب قرائتها بویژه در قرائت اهل مکه (ابن کثیر) و مدینه (نافع) و بصره (ابوعمرو) و شام (ابنعامر) و روایت شعبه از عاصم (از قراء کوفه) به صورت «سُدًّا» قرائت شده است؛
📚(مجمع البيان، ج6، ص759 ؛ الکامل المفصل فی القرائات الاربعه عشر، ص440 ؛ البحر المحيط، ج9، ص51 )
@yekaye
🔹فَأَغْشَيْناهُمْ
قبلا بیان شد که
▪️ماده «غشی» [یا «غشو»] به معنای پوشش (غطاء) می باشد.
و قیامت را از این جهت «غاشیه» گفتهاند که ترس و فزع حاصل از آن هم را در برمیگیرد.
▪️در تفاوت «غشاوة» با «غطاء» گفتهاند که «غشاء» امر رقیقی است که به خاطر رقیق بودنش بیننده غالبا متوجه اینکه جلوی چشمش را گرفته نمیشود و غالبا از جنس خود شیء است؛ اما «غطاء» پوشش ضخیمی است که شخص کاملا متوجه مانع بودنش میشود.
▫️همچنین توضیح دادهاند که چون این پوشش حالت احاطه بر شیء و بنوعی نفوذ و حلول در شیء مورد نظر میکند، تاکید آن بر پوشاندن و مخفی کردن از کلمات «ستر» و «غطاء» بیشتر است و به همین جهت است که فراگیری روز قیامت را با این کلمه به کار بردهاند.
🔖جلسه 158 http://yekaye.ir/al-jathiyah-045-23/
📖اختلاف قرائت
▫️در قرائت حسن (از قراء اربعه عشر) و برخی از قرائتهای کمتر مشهور مانند قرائت ابن عباس و عكرمة و ابن يعمر و نخعي و عمر بن عبد العزيز و ابورجاء و زید بن علی و یزید بربری و یزید بن مهلب و ابوحنیفه و ابنمقسم، این کلمه به صورت «فَأَعْشَيْناهُمْ» (یعنی حرف ع به جای غ) قرائت شده است
که ماده «عشی» (همخانواده کلمه «عشاء») به معنای ضعف بصر میباشد، یعنی مانعی در برابر دیدگانشان قرار دادیم که توان دید آنها را کم کردیم و به همین جهت نمیبینند.
📚مجمع البيان، ج8، ص648-649 ؛ الکامل المفصل فی القرائات الاربعه عشر، ص440 ؛ البحر المحيط، ج9، ص51
@yekaye
🔹لا يُبْصِرُونَ
درباره ماده «بصر» قبلا بیان شد که
▪️برخی گفتهاند به معنای «چشم» ویا «قوه بینایی» است؛ و
▪️برخی گفتهاند به معنای «علم به چیزی» است؛ و
▪️برخی هم این گونه بین این سخنان جمع کردهاند که: به معنای «علمی است که با نظر کردن (خواه نظر کردن [ظاهری] چشم و خواه نظر کردن [باطنی] قلب) حاصل میشود»، علمی که مثل دیدن، کاملا آشکار است.
▫️همچنین در تفاوت «بصر» با «عین» (= چشم) گفتهاند «چشم، ابزار دیدن است؛ اما بصر، اسم برای خود دیدن است؛ لذا به کسی نابیناست میگویند: «عین» او کور (عمیاء) است، نه اینکه «بصر» او کور است.
▫️جمع «بَصَر»، «أبصار» است؛ و جمع «بصیرت»، «بصائر»؛ و هردو در قرآن کریم آمده است: (لا تُدْرِكُهُ الْأَبْصارُ؛ انعام/۱۰۳) و (قَدْ جاءَكُمْ بَصائِرُ مِنْ رَبِّكُم؛ انعام/۱۰۴)
🔖جلسه ۹۱ http://yekaye.ir/yusuf-012-108/
@yekaye
✳️ #شان_نزول ✳️
در بسیاری از نقلها شأن نزول این آیه را آن زمانی دانستهاند که قریش درب خانه پیامبر جمع شدند که ایشان را شبانه به شهادت برسانند و حضرت علی ع در بستر پیامبر ص خوابیدند و روایت کردهاند که وقتی پیامبر ص از خانه بیرون آمد مشتی خاک بر روی محاصره کنندگان پاشید و این آیه را خواند و آنان نیز ایشان را ندیدند.
📚(تفسير القمي، ج1، ص275-276 ؛ مجمع البيان، ج8، ص650 ؛ مناقب آل أبي طالب ع، ج1، ص75-76 و 183؛ قصص الأنبياء (للراوندي)، ص336؛ الخرائج و الجرائح، ج1، ص144؛ الأمالي (للطوسي)، ص446 و ...)
که متن کاملی از گزارش این واقعه را میتوانید در 📚 شواهد التنزيل لقواعد التفضيل (ج1، ص279-282) مطالعه فرمایید.
🔹البته با توجه به برخی عبارات این روایتها بعید نیست که قرائت حضرت در آن موقعیت،
نه از باب شأن نزول،
بلکه از باب قرائت این آیه در موقعیت متناسب بوده باشد؛
بویژه که در برخی نقلهای دیگر این آیه را مربوط به جریانی که ابوجهل متعرض پیامبر شد (شأن نزولی که در آیه قبل گذشت) دانستهاند
📚(مثلا تفسير القمي، ج2، ص212 ؛ مجمع البيان، ج8، ص652 ؛ إعلام الورى بأعلام الهدى، ص30 )
🔹و موید دیگر اینکه در برخی از نقل ها آمده است که امیرالمومنین ع نیز این آیه را در ضمن دعایی در همان شبی که در بستر پیامبر خوابیدند خواندند
📚(مصباح المتهجد، ج1، ص92)
✅ متن تمامی روایات فوق در فضای وب قرار داده شده است:
🔖http://yekaye.ir/ya-seen-36-9/
@yekaye
☀️1) یهودیای بعد از رحلت پیامبر ص بر اصحاب پیامبر ص وارد شد و اعتراض کرد که چرا شما همه فضیلتها را به پیامبر خودتان نسبت میدهید و شروع کرد به برشمردن فضایل پیامبران گذشته
و امیرالمومنین ع در پاسخ او نشان داد که نهتنها پیامبر اکرم همه آن فضایل را دارست، بلکه فضیلتهای اختصاصی هم دارد.
فرازهایی از این روایت در
🔖جلسه۱۷۰، حدیث۱ http://yekaye.ir/ya-seen-036-79/
و
🔖جلسه۴۲۶ حدیث۴ http://yekaye.ir/al-ahzab-33-7/
و
🔖جلسه ۴۲۸، حدیث۲ http://yekaye.ir/al-ahzab-33-9/
و فراز پایانیاش در
🔖جلسه 470 حدیث1 http://yekaye.ir/al-qalam-68-4/
گذشت.
در فرازی دیگر از آن حدیث آمده است:
یهودی گفت: حضرت ابراهیم ع در برابر نمرود با حجابهای سهگانه محجوب شد و در امان ماند.
حضرت علی ع پاسخ داد: و حضرت محمد ص نیز در برابر کسانی که قصد کشتنش را داشتند با حجابهای پنجگانه محجوب شد و در امان ماند؛ سهتای آن به ازای سهتا؛ و او دوتا هم اضافه داشت:
خداوند عز وجل در حالی که وضع و حال حضرت محمد ص را توصیف میکرد فرمود «و در پیش رویشان مانعی نهادهایم»، این حجاب اول؛ «و از پشت سرشان هم مانعی» و این حجاب دوم، «پس آنان را پوشاندهایم، پس آنان نمیبینند» (یس/9) و این حجاب سوم؛ سپس فرمود «و چون قرآن بخوانى، ميان تو و كسانى كه به آخرت ايمان ندارند پردهاى پوشيده قرار مىدهيم» (اسراء/45) و این حجاب چهارم؛ و «[آن غل و زنجیرها] تا به چانههاست، پس آنان سر بالا نگهداشتهشدگاناند.» (یس/8). و این هم حجابهای پنجگانه.
📚الإحتجاج (للطبرسي)، ج1، ص211
رُوِيَ عَنْ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ ع عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ ع قَالَ: إِنَّ يَهُودِيّاً مِنْ يَهُودِ الشَّامِ وَ أَحْبَارِهِمْ كَانَ قَدْ قَرَأَ التَّوْرَاةَ وَ الْإِنْجِيلَ وَ الزَّبُورَ وَ صُحُفَ الْأَنْبِيَاءِ ع وَ عَرَفَ دَلَائِلَهُمْ جَاءَ إِلَى مَجْلِسٍ فِيهِ أَصْحَابُ رَسُولِ اللَّهِ ص وَ فِيهِمْ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ وَ ابْنُ عَبَّاسٍ وَ ابْنُ مَسْعُودٍ وَ أَبُو سَعِيدٍ الْجُهَنِيُ فَقَالَ يَا أُمَّةَ مُحَمَّدٍ مَا تَرَكْتُمْ لِنَبِيٍّ دَرَجَةً وَ لَا لِمُرْسَلٍ فَضِيلَةً إِلَّا أَنْحَلْتُمُوهَا نَبِيَّكُمْ فَهَلْ تُجِيبُونِّي عَمَّا أَسْأَلُكُمْ عَنْهُ؟ فَكَاعَ الْقَوْمُ عَنْهُ فَقَالَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ ع نَعَمْ مَا أَعْطَى اللَّهُ نَبِيّاً دَرَجَةً وَ لَا مُرْسَلًا فَضِيلَةً إِلَّا وَ قَدْ جَمَعَهَا لِمُحَمَّدٍ ص وَ زَادَ مُحَمَّداً عَلَى الْأَنْبِيَاءِ أَضْعَافاً مُضَاعَفَةً فَقَالَ لَهُ الْيَهُودِيُّ فَهَلْ أَنْتَ مُجِيبِي؟ قَالَ لَهُ نَعَمْ سَأَذْكُرُ لَكَ الْيَوْمَ مِنْ فَضَائِلِ رَسُولِ اللَّهِ ص مَا يُقِرُّ اللَّهُ بِهِ عَيْنَ الْمُؤْمِنِينَ وَ يَكُونُ فِيهِ إِزَالَةٌ لِشَكِّ الشَّاكِّينَ فِي فَضَائِلِهِ ص إِنَّهُ كَانَ إِذَا ذَكَرَ لِنَفْسِهِ فَضِيلَةً قَالَ وَ لَا فَخْرَ وَ أَنَا أَذْكُرُ لَكَ فَضَائِلَهُ غَيْرَ مُزْرٍ بِالْأَنْبِيَاءِ وَ لَا مُنْتَقِصٍ لَهُمْ وَ لَكِنْ شُكْراً لِلَّهِ عَلَى مَا أَعْطَى مُحَمَّداً ص مِثْلَ مَا أَعْطَاهُمْ وَ مَا زَادَهُ اللَّهُ وَ مَا فَضَّلَهُ عَلَيْهِمْ قَالَ لَهُ الْيَهُودِيُّ إِنِّي أَسْأَلُكَ فَأَعِدَّ لَهُ جَوَاباً قَالَ لَهُ عَلِيٌّ ع هَاتِ قَالَ الْيَهُودِيُّ...
قَالَ لَهُ الْيَهُودِيُّ فَإِنَّ إِبْرَاهِيمَ ع حُجِبَ عَنْ نُمْرُودَ بِحُجُبٍ ثَلَاثٍ
قَالَ عَلِيٌّ ع لَقَدْ كَانَ كَذَلِكَ وَ مُحَمَّدٌ ص حُجِبَ عَمَّنْ أَرَادَ قَتْلَهُ بِحُجُبٍ خَمْسٍ فَثَلَاثَةٌ بِثَلَاثَةٍ وَ اثْنَانِ فَضْلٌ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ وَ هُوَ يَصِفُ أَمْرَ مُحَمَّدٍ ص «وَ جَعَلْنا مِنْ بَيْنِ أَيْدِيهِمْ سَدًّا» فَهَذَا الْحِجَابُ الْأَوَّلُ «وَ مِنْ خَلْفِهِمْ سَدًّا» فَهَذَا الْحِجَابُ الثَّانِي «فَأَغْشَيْناهُمْ فَهُمْ لا يُبْصِرُونَ» فَهَذَا الْحِجَابُ الثَّالِثُ ثُمَّ قَالَ «إِذا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ جَعَلْنا بَيْنَكَ وَ بَيْنَ الَّذِينَ لا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ حِجاباً مَسْتُوراً» فَهَذَا الْحِجَابُ الرَّابِعُ ثُمَّ قَالَ «فَهِيَ إِلَى الْأَذْقانِ فَهُمْ مُقْمَحُونَ» فَهَذِهِ حُجُبُ خَمْس. ...
@yekAaye
☀️ 2) در حدیث2 از آیه قبل ، روایتی از امام صادق ع گذشت که عدم ایمان را به عدم ایمان به ولایت امیرالمومنین ع و ائمه پس از ایشان تطبیق میفرمود و آیه قبل را عذاب آنان.
🔖https://eitaa.com/yekaye/1088
در ادامه آن روایت آمده است:
سپس فرمودند «و در پیش رویشان مانعی نهادهایم، و از پشت سرشان هم مانعی، پس آنان را پوشاندهایم، پس آنان نمیبینند» (یس/9) که این هم عقوبت آنان است از این جهت که ولایت امیرالمومنین ع و امامان پس از او را انکار کردند؛ این مربوط به دنیایشان است؛ و در آخرت در آتش جهنم «سر به بالا نگهداشته شدگان» (یس/8) هستند.
📚الكافي، ج1، ص432؛ تأويل الآيات الظاهرة، ص476
مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ سَلَمَةَ بْنِ الْخَطَّابِ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي حَمْزَةَ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع ... ثُمَّ قَالَ «وَ جَعَلْنا مِنْ بَيْنِ أَيْدِيهِمْ سَدًّا وَ مِنْ خَلْفِهِمْ سَدًّا فَأَغْشَيْناهُمْ فَهُمْ لا يُبْصِرُونَ» عُقُوبَةً مِنْهُ لَهُمْ حَيْثُ أَنْكَرُوا وَلَايَةَ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ ع وَ الْأَئِمَّةِ مِنْ بَعْدِهِ هَذَا فِي الدُّنْيَا وَ فِي الْآخِرَةِ فِي نَارِ جَهَنَّمَ «مُقْمَحُونَ» َ....
✅ادامه روایت ذیل آیه بعد خواهد آمد، انشاءالله.
https://eitaa.com/yekaye/1165
@yekaye
یک آیه در روز
756) 🌺 وَ جَعَلْنا مِنْ بَيْنِ أَيْديهِمْ سَدًّا وَمِنْ خَلْفِهِمْ سَدًّا فَأَغْشَيْناهُمْ فَهُمْ لا
.
1⃣ «وَ جَعَلْنا مِنْ بَيْنِ أَيْدِيهِمْ سَدًّا وَ مِنْ خَلْفِهِمْ سَدًّا فَأَغْشَيْناهُمْ فَهُمْ لا يُبْصِرُونَ»
در آیه قبل، درباره اینکه مراد از آیه چیست، دیدگاههای متنوعی بیان شد.
🔖جلسه 755، تدبر1 https://eitaa.com/yekaye/1096
متناسب با هر تحلیلی که از آن آیه ارائه شود، مراد از این سد و غشاوه و عدم رویت متفاوت خواهد بود، مثلا:
🍃الف. اگر مَثَلی برای بیان حال و روز کفار و مشرکان باشد، آنگاه این آیه توصیف میکند که خداوند چگونه آنان را خوار و ذلیل کرده، گویی در پیش رو و پشت سرشان سدی زده که نه راه پس دارند و نه راه پیش. (مجمع البيان، ج8، ص652)
🍃ب. اگر بیان حال آنان در قیامت است، حکایت از ضیق و تنگی جایگاهشان در جهنم دارد که نمیتوانند ذرهای جلو یا عقب بروند و راهشان از همه طرف بسته و کاملا محاصره شدهاند.
📚(مجمع البيان، ج8، ص652)
🍃ج. اگر حکایت کسانی است که قصد کشتن و آسیب زدن به پیامبر ص را داشتند مراد آن پردهای است که خداوند بر دیدگان آنها انداخت که پیامبر ص از جلویشان عبور کرد اما او را ندیدند.
📚(مجمع البيان، ج8، ص652)
🍃د. اگر اشاره به کسانی است که از ایمان آوردن و از قرآن رویگردانند، میخواهد بگوید آنان با این اقدامشان چنان در باطل گرفتار میشوند که گویی به غل و زنجیر کشیده شده و راه بر آنان بسته شده است که راه خلاصیای نمییابند.
📚(مجمع البيان، ج8، ص652)
و ...
@yekaye
یک آیه در روز
756) 🌺 وَ جَعَلْنا مِنْ بَيْنِ أَيْديهِمْ سَدًّا وَمِنْ خَلْفِهِمْ سَدًّا فَأَغْشَيْناهُمْ فَهُمْ لا
.
2⃣ «وَ جَعَلْنا مِنْ بَيْنِ أَيْديهِمْ سَدًّا وَمِنْ خَلْفِهِمْ سَدًّا فَأَغْشَيْناهُمْ فَهُمْ لا يُبْصِرُونَ»
کسی که مسیر کفرورزی را در پیش میگیرد، راهش از جلو و عقب مسدود میشود؛
در واقع موانع او را احاطه میکنند که دیگر هیچ حقیقتی را نبیند.
اما مقصود از جلو و پشت سر چیست؟
🍃الف. کنایه از جمیع جهات است
📚(المیزان، ج17، ص65)
🍃ب. شايد مراد از پیش رو، آرزوهاى طولانى انسان براى آينده و مراد از پشت سر غفلت از خلافكارىهاى گذشته باشد كه آن آرزوها و این غفلتها دو مانع بزرگ براى ديدن حقّ است.
📚(تفسیر نور، ج9، ص524)
🍃ج. غافلان بى ايمان، نه از گذشتهى كفّار عبرت مىگيرند، و نه از معجزه و استدلالى كه پيش روى آنان است.
📚(تفسیر نور، ج9، ص524)
🍃د. چهبسا این پیش رو و پشت سر، دو جهت از همان جهاتی است که شیطان وعده داده بود از این جهات سراغ انسان میآیم:
«ثُمَّ لَآتِيَنَّهُمْ مِنْ بَيْنِ أَيْديهِمْ وَ مِنْ خَلْفِهِمْ وَ عَنْ أَيْمانِهِمْ وَ عَنْ شَمائِلِهِمْ وَ لا تَجِدُ أَكْثَرَهُمْ شاكِرينَ» (اعراف/17)
و آنگاه هر معنایی که آنجا باشد اینجا هم میتواند باشد، مانند اینکه
پیش رو آخرت است که شیطان با آرزواندیشی راه انسان به سوی آخرت را سد میکند، و پشت سر اموال و فرزندان و اموری که انسان بدانها تکیه میکند و با اعتماد بدانها از خدا غافل میشود؛
و یا ... .
این آیه و احتمالات متعدد آن قبلا در جلسه 237 مورد بررسی قرار گرفت:
🔖 http://yekaye.ir/al-aaraf-7-17/
🍃ه. ...
@yekaye
یک آیه در روز
756) 🌺 وَ جَعَلْنا مِنْ بَيْنِ أَيْديهِمْ سَدًّا وَمِنْ خَلْفِهِمْ سَدًّا فَأَغْشَيْناهُمْ فَهُمْ لا
.
3⃣ وَ جَعَلْنا مِنْ بَيْنِ أَيْديهِمْ سَدًّا وَمِنْ خَلْفِهِمْ سَدًّا فَأَغْشَيْناهُمْ فَهُمْ لا يُبْصِرُونَ»
چنانکه در نکات ادبی گذشت
در تفاوت «غشاوة» با «غطاء» گفتهاند که «غشاء» امر رقیقی است که به خاطر رقیق بودنش بیننده غالبا متوجه اینکه جلوی چشمش را گرفته نمیشود و غالبا از جنس خود شیء است؛ اما «غطاء» پوشش ضخیمی است که شخص کاملا متوجه مانع بودنش میشود.
🔖https://eitaa.com/yekaye/1107
شاید بتوان گفت در آیه با استفاده از تعبیر «أغشیناهم» میخواهد تذکر دهد که اگرچه موانع درک حقیقت، کسانی را که ایمان نمیآورند کاملا احاطه کرده است و امکان دیدن را از آنان گرفته،
🔻اما این موانع امری بیرون از آنها نیست، بلکه از خودشان است؛ و به همین جهت متوجه آن نمیشوند.🔻
ظاهراً به همین جهت است که آنان در حالی که زیانکارترین افرادند، خودشان گمان میکنند بهتریناند: «قُلْ هَلْ نُنَبِّئُكُمْ بِالْأَخْسَرينَ أَعْمالاً؛الَّذينَ ضَلَّ سَعْيُهُمْ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ هُمْ يَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ يُحْسِنُونَ صُنْعاً» (کهف/103-104)
@yekaye