. 7⃣ «وَ لِيَعْلَمَ الَّذينَ نافَقُوا ... يَقُولُونَ بِأَفْواهِهِمْ ما لَيْسَ في قُلُوبِهِمْ» یکی از ویژگی‌های منافق، آن است که سخنش با دلش همراه نیست. و پیچیدگی مساله این است که حتی ممکن است کسی علاوه بر سخن، در مقام عمل هم کاری را انجام دهد، اما همچنان دلش با آن کار همراه نباشد و لذا واقعا ثمره‌ای از آن کار خویش نبرد. 🔖(حدیث 4 https://eitaa.com/yekaye/3126) 💠ثمره #اخلاقی صرفا خوب حرف زدن، و حتی عمل کردن، مهم نیست. مهم این است که برای باورها و اعتقاداتمان فکری بکنیم، اگر باورهای دینی در عمق جانمان ننشسته باشد، بعید نیست به وادی نفاق بیفتیم. @Yekaye

. 8⃣ «قالُوا لَوْنَعْلَمُ قِتالاً لاَتَّبَعْناكُمْ؛ هُمْ لِلْكُفْرِ يَوْمَئِذٍ أَقْرَبُ مِنْهُمْ لِلْإيمانِ ... وَ اللَّهُ أَعْلَمُ بِما يَكْتُمُونَ» ممکن است کسی در جامعه دینی و بین مومنان زندگی کند، اما به کفر نزدیکتر باشد تا به ایمان❗️ البته چنین کسی سعی می‌کند این کفر خود را مخفی کند، اما قرآن کریم به ما می‌آموزد از سخنان و موضع‌گیری‌هایشان این را تشخیص دهیم: مثلا از موضعگیری افراد در مساله جهاد در راه خدا و جهاد دفاعی، می‌توان به نفاق آنان پی برد؛ به قول برخی از مفسران، تا قبل از این سخن، بر اساس ظاهر احوالشان، به ایمان نزدیکتر بودند، اما همین که این سخن را گفتند پرده دریده شد و مومنان درباره آنان چیزی فهمیدند که قبلا نمی‌دانستند. 📚(مجمع البيان، ج2، ص878) اما چگونه از سخن آنان می‌شود به نفاق آنان پی برد؟ 🔖(تدبر بعدی https://eitaa.com/yekaye/3133) @Yekaye

. 9⃣ «قالُوا لَوْنَعْلَمُ قِتالاً لاَتَّبَعْناكُمْ هُمْ لِلْكُفْرِ يَوْمَئِذٍ أَقْرَبُ مِنْهُمْ لِلْإيمانِ يَقُولُونَ بِأَفْواهِهِمْ ما لَيْسَ في قُلُوبِهِمْ» گفتند: اگر جنگی را بدانیم [که رخ می‌دهد] ، بی‌شک از شما پیروی می‌کنیم؛ آنان در آن روز به کفر نزدیکترند تا به ایمان؛ به دهان‌های خویش چیزی می‌گویند که در دل‌هایشان نیست. خداوند بلافاصله بعد از نقل قول سخن آنان، حکم کرد که آنان به کفر نزدیکترند، اما بلافاصله تاکید کرد که سخنشان با دلشان همراه نیست و در دل چیزی مخفی می‌دارند. 📝راه شناسایی #منافق 🔹از اینکه سخن آنان را نقل کرد و حکم به نفاق آنان داد، معلوم می‌شود که با بررسی سخن آنان می‌توان نفاق آنان را فهمید؛ و 🔹از اینکه فرمود «به دهان‌های خویش چیزی می‌گویند که در دل‌هایشان نیست» معلوم می‌شود که موضع‌گیریِ آنان، غیر از مفادِ مستقیمِ سخنشان است؛ در واقع، 🔸ابتدا خداوند موضع‌گیری آنان را از زبان خودشان بیان می‌کند، 🔸بعد این موضع‌گیری را تحلیل می‌کند تا مخاطب یاد بگیرد چگونه می‌توان از سخنان بهانه‌جویانه آنان به موضع باطل آنان، و از موضع باطل آنان، به نفاق آنان پی برد (تدبر3 https://eitaa.com/yekaye/3119) 🔸و بعد به پنهان‌کاری آنان اشاره می‌کند و تصریح می‌کند که شناخت موضع‌ آنان، غیر از مفادِ مستقیمِ سخنشان است. 💠ثمره #اجتماعی راه افشای منافق، از دل تحلیل عمیق کلام خود او می‌باشد. و اگر می‌خواهیم منافقان در جامعه نفوذ نداشته باشند، چاره‌ای جز ارتقای فهم و تحلیل عمومی (= بصیرت‌بخشی) نداریم: بصیرت دادن، غیر از اسم آوردن و انگ زدن است؛ 🤔بصیرت دادن، یعنی مفاد سخن کسی را تحلیل کردن و قضاوت را به مردم واگذار نمودن. @Yekaye

. 🔟 «هُمْ لِلْكُفْرِ يَوْمَئِذٍ أَقْرَبُ مِنْهُمْ لِلْإِيمانِ» ايمان انسان در شرايط و زمانهای مختلف فرق میكند. 📚(تفسير نور، ج1، ص646) @Yekaye

. 1⃣1⃣«يَقُولُونَ بِأَفْواهِهِمْ ما لَيْسَ في قُلُوبِهِمْ وَ اللَّهُ أَعْلَمُ بِما يَكْتُمُونَ» اگر کسی باور داشته باشد که خدا هست، و خداوند هر چه مخفی کنیم می‌داند، آیا باز هم سخنی خواهد گفت که در دل بدان باور ندارد؟ @Yekaye

. 2⃣1⃣ «وَ لِيَعْلَمَ الَّذينَ نافَقُوا ... قالُوا لَوْنَعْلَمُ قِتالاً لاَتَّبَعْناكُمْ ... وَ اللَّهُ أَعْلَمُ بِما يَكْتُمُونَ» منافق هر حیله‌ای به کار ببندد، جای نگرانی نیست. خداوند می‌داند آنچه منافق در سر دارد، و اگر ما بر اساس وظیفه الهی خود عمل کنیم، حتما خداوند نقشه او را نقش بر آب خواهد کرد. 📜حکایت به شهید بهشتی گفتند: این اندازه علیه تو تهمت می‌زنند، چرا از خودت دفاع نمی‌کنی⁉️ گفت: قرآن می‌گوید « إِنَّ اللَّهَ يُدافِعُ عَنِ الَّذينَ آمَنُوا» (حج/38). یعنی وظیفه من این است كه ایمان بیاورم، كار خدا این است كه از من دفاع كند. دعا كن من وظیفه خودم را خوب انجام بدهم. خدا كارش را خوب بلد است❗️ @Yekaye

. 3⃣1⃣ «وَ اللَّهُ أَعْلَمُ بِما يَكْتُمُونَ» آنچه در اُحُد برای همه كشف شد، گوشهای از نفاق بود، بخش بيشترش را خدا میداند. 📚(تفسير نور، ج1، ص646) @Yekaye

839) 📖الَّذينَ قالُوا لِإِخْوانِهِمْ وَ قَعَدُوا لَوْ أَطاعُونا ما قُتِلُوا قُلْ فَادْرَؤُا عَنْ أَنْفُسِكُمُ الْمَوْتَ إِنْ كُنْتُمْ صادِقينَ 📖 💢ترجمه آنان که برادران‌شان را بگفتند و بنشستند: «اگر ما را اطاعت می‌کردند کشته نمی‌شدند!» بگو «پس مرگ را از خویشتن دور کنید، اگر راست می‌گویید!» سوره آل‌عمران (3) آیه 168 1397/7/19 1 صفر 1440 @Yekaye

@Yekaye

🔹الَّذينَ قالُوا به لحاظ نحوی «الذین» را ▪️هم می‌توان در موضع نصب، و بدل از ضمیر مستتر در «یکتمون» دانست، و ▪️هم می‌توان خبر دانست برای مبتدای محذوفی که در اصل چنین بوده «هم الذین قالوا...: آنان، کسانی‌اند که ...» 📚(مجمع البيان، ج2، ص879) ▪️و نیز می‌توان نعت برای «الذین نافقوا» 📚(اعراب القرآن (نحاس)، ج1، ص188) ▪️و یا بدل از آن 📚(إعراب القرآن و بيانه، ج2، ص105) دانست. @Yekaye

🔹وَ قَعَدُوا حرف «و» را ▪️هم می‌توان واو حالیه دانست (آنان چنین گفتند در حالی که خودشان در خانه نشسته بودند) و ▪️هم می‌توان واو عاطفه دانست (این را گفتند و خودشان هم در خانه نشستند) 📚(إعراب القرآن و بيانه، ج2، ص105) @Yekaye

📖 اختلاف قرائت 🔹قُتلُوا ▪️این کلمه را عموما به همین صورت «قُتِلُوا» (فعل ثلاثی مجرد) قرائت کرده‌اند؛ ▪️اما در یکی از قرائات اربعه عشر (قرائت حسن بصری) به صورت «قُتِّلُوا» (فعل ثلاثی مزید، باب تفعیل) قرائت شده است. 📚(البحر المحيط في التفسير، ج3، ص426) @Yekaye

🔹فَادْرَؤُا ▪️ماده «درء» در اصل به معنای «دفع کردن» است 📚(معجم المقاييس اللغة، ج2، ص271؛ مجمع البيان، ج2، ص879) که غالبا در مورد دور کردن چیزی از چیر دیگر (فَادْرَؤُا عَنْ أَنْفُسِكُمُ الْمَوْتَ، آل عمران/168؛ يَدْرَؤُا عَنْهَا الْعَذابَ، نور/8) ویا دور کردن چیزی به وسیله چیز دیگر (يَدْرَؤُنَ بِالْحَسَنَةِ السَّيِّئَةَ؛ رعد/22 و قصص/54) به کار می‌رود. ▪️برخی توضیح داده‌اند که تفاوتش با ماده «دفع» و معنای دور کردن و بازداشتن، این است که «درأ» دفع کردنی است که چنان با شدت همراه باشد که مخالفت را کاملا واضح گرداند. در واقع، ♦️کلمات «درء» و «ردّ»‌ و «دفع» و «منع» و «کفّ» و «امساک» به لحاظ معنایی بسیار به هم نزدیکند؛ و تفاوتشان در این است که: 🔺در «ردّ»‌ کردن، بازگشت به عقب و جای اولیه شیء مورد توجه است؛ 🔺در «دفع» صرفِ بازداشتن و ممانعت کردن مد نظر است؛ 🔺در «منع» اینکه چیزی در برابر انجام‌دهنده کار قرار داده شود که او را از انجام هدفش بازدارد محل تاکید است؛ 🔺در «امساک» بازداشتن خویشتن از انجام کار مورد نظر است؛ 🔺و در «کفّ» بازداشتن خویش از آن چیزی که مورد دلخواه و خوشایند نفس است، مورد توجه است. 📚(التحقيق في كلمات القرآن الكريم، ج3، ص189) ▪️وقتی این ماده به باب تفاعل (تدارَءَ) می‌رود گاه ادغامی در آن رخ می دهد (حرف «ت» در «د» ادغام می‌شود و چون ابتدا به ساکن دشوار است، همزه وصل در ابتدایش افزوده می‌گردد) و به صورت «ادّارَءَ» تعبیر می‌شود (وَ إِذْ قَتَلْتُمْ نَفْساً فَادَّارَأْتُمْ فيها؛ بقره/72) که در اینجا به معنای دفع متقابل است که در اینجا بدین معناست که هر یک تقصیر را بر گردن دیگری انداخت 📚(لسان العرب، ج1، ص71). البته برخی این کلمه را از باب افتعال دانسته‌اند و دیگران در این زمینه شدیدا تذکر داده‌اند. 📚(مفردات ألفاظ القرآن، ص314) 📿ماده «درأ» و مشتقات آن جمعا همین 5 بار در قرآن کریم به کار رفته است. ▪️ضمنا باید توجه داشت که ماده «درء» غیر از ماده «دری» است که به معنای «چیزی را قصد و طلب کردن» (معجم المقاييس اللغة، ج2، ص271) ویا آگاه شدن به چیزی» می‌باشد و درباره‌اش قبلا بحث شد. 🔖جلسه 98 http://yekaye.ir/al-qadr-097-02/ @Yekaye

☀️1) وقتی امیرالمومنین ع ضربت خوردند و در بستر شهادت افتادند عیادت‌کنندگان جمع شدند و به ایشان گفتند ما را وصیتی کنید. حضرت مطالبی فرمودند از جمله اینکه: ای مردم! هر کسی در فرار کردنش آنچه را که از آن فرار می‌کند ملاقات خواهد کرد، و اجل همان چیزی است که غایت حرکت نفس به سوی آن است و گریختن از آن همان و به او رسیدن همان. ... 📚الكافي، ج1، ص299 الْحُسَيْنُ بْنُ الْحَسَنِ الْحَسَنِيُّ رَفَعَهُ وَ مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ الْأَحْمَرِيِّ رَفَعَهُ قَالَ: لَمَّا ضُرِبَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع حَفَّ بِهِ الْعُوَّادُ وَ قِيلَ لَهُ يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ أَوْصِ فَقَالَ اثْنُوا لِي وِسَادَةً ثُمَّ قَالَ ... أَيُّهَا النَّاسُ كُلُّ امْرِئٍ لَاقٍ فِي فِرَارِهِ مَا مِنْهُ يَفِرُّ وَ الْأَجَلُ مَسَاقُ النَّفْسِ إِلَيْهِ وَ الْهَرَبَ مِنْهُ مُوَافَاتُه‏ ... @Yekaye

☀️2) امیرالمومنین ع بعد از شهادت پیامبر اکرم ص و پس از اینکه از جمع کردن قرآن فارغ شدند، از منزل بیرون آمدند و برای مردم خطبه‌ای خواندند و در فرازی از آن فرمودند: ...نه ثروتمند با ثروتش از مرگ نجات می‌یابد و نه فقیر به خاطر بی‌چیزی‌اش؛ ای مردم! اگر مرگ خریدنی بود، هم فرد کریمِ خوش‌رو آن را می خرید و هم فرد لئیم حریص! 📚الكافي، ج8، ص22 خُطْبَةٌ لِأَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ ع وَ هِيَ خُطْبَةُ الْوَسِيلَةِ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ مَعْمَرٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ عُكَايَةَ التَّمِيمِيِّ عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ النَّضْرِ الْفِهْرِيِّ عَنْ أَبِي عَمْرٍو الْأَوْزَاعِيِّ عَنْ عَمْرِو بْنِ شِمْرٍ عَنْ جَابِرِ بْنِ يَزِيدَ عن أَبِي جَعْفَرٍ ع قال إِنَّ أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ ع خَطَبَ النَّاسَ بِالْمَدِينَةِ بَعْدَ سَبْعَةِ أَيَّامٍ مِنْ وَفَاةِ رَسُولِ اللَّهِ ص وَ ذَلِكَ حِينَ فَرَغَ مِنْ جَمْعِ الْقُرْآنِ وَ تَأْلِيفِهِ فَقَال ... لَنْ يَنْجُوَ مِنَ الْمَوْتِ غَنِيٌّ بِمَالِهِ وَ لَا فَقِيرٌ لِإِقْلَالِهِ. أَيُّهَا النَّاسُ لَوْ أَنَّ الْمَوْتَ يُشْتَرَى لَاشْتَرَاهُ مِنْ أَهْلِ الدُّنْيَا الْكَرِيمُ الْأَبْلَجُ وَ اللَّئِيمُ الْمَلْهُوجُ. @Yekaye

☀️3) از امیرالمومنین ع روایت شده است: نه کسی که از مرگ می‌ترسد از آن نجات می یابد، و نه به کسی که آن را دوست دارد، بقا ارزانی می‌شود. 📚نهج‌البلاغه، خطبه38 ... فَمَا يَنْجُو مِنَ الْمَوْتِ مَنْ خَافَهُ وَ لَا يُعْطَى الْبَقَاءَ مَنْ أَحَبَّه. @Yekaye

☀️4) از امام صادق ع روایت شده است: کسی که زندگی [زنده ماندن] را دوست بدارد ذلیل می‌شود. 📚الخصال، ج1، ص120 حَدَّثَنَا أَبِي رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ حَدَّثَنِي الْقَاسِمُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ دَاوُدَ قَالَ أَخْبَرَنِي غَيْرُ وَاحِدٍ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: مَنْ أَحَبَّ الْحَيَاةَ ذَلَّ. @Yekaye

☀️5) از امام صادق ع روایت شده است: خداوند عز و جل امر یقینی‌ غیرقابل تردیدی که بسیار شبیه باشد به امر مشکوکی که هیچکس بدان یقین ندارد، همچون مرگ نیافرید. 📚الخصال، ج1، ص14 حَدَّثَنَا أَبِي رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ حَمْزَةَ بْنِ حُمْرَانَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: لَمْ يَخْلُقِ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ يَقِيناً لَا شَكَّ فِيهِ أَشْبَهَ بِشَكٍّ لَا يَقِينَ فِيهِ مِنَ الْمَوْتِ. @Yekaye

☀️6) از امام صادق ع روایت شده است که: امیرالمومنین ع فرمودند: کسی که فردا را جزء عمر خود به حساب بیاورد، مرگ را آنچنان که باید و شاید جدی نگرفته است؛ و باز امیرالمومنین ع فرمودند: آرزوی بنده‌ای بلند و طولانی نشود مگر اینکه عملش بد شود؛ و ایشان زیاد می‌فرمودند: اگر بنده اجل خویش و شتابِ آن به سوی خود را می‌دید، هر کاری در طلب کردن دنیا را منفور می‌داشت. 📚الكافي، ج3، ص259 عَنْهُ عَنْ فَضَالَةَ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ أَبِي زِيَادٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ص: مَا أَنْزَلَ الْمَوْتَ حَقَّ مَنْزِلَتِهِ مَنْ عَدَّ غَداً مِنْ أَجَلِهِ. قَالَ وَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع: مَا أَطَالَ عَبْدٌ الْأَمَلَ إِلَّا أَسَاءَ الْعَمَلَ؛ وَ كَانَ يَقُولُ: لَوْ رَأَى الْعَبْدُ أَجَلَهُ وَ سُرْعَتَهُ إِلَيْهِ لَأَبْغَضَ الْعَمَلَ مِنْ طَلَبِ الدُّنْيَا. @Yekaye

☀️7) امیرالمومنین ع وقتی محمد بن ابی‌بکر را به حکومت مصر فرستاد، نامه‌ای خطاب به او و مردم مصر نوشت که فرازهایی از آن قبل بیان شد. در فراز دیگری از آن نامه آمده است: ای بندگان خدا ! همانا مرگ امری است که از کسی فوت نمی‌شود! پس پیش از وقوعش از آن برحذر باشید و آمادگی لازم را برایش کسب کنید که همانا شما رانده‌شدگان به سوی مرگ هستید؛ اگر بایستید شما را می‌گیرد و اگر از او فرار کنید به شما می‌رسد و او از سایه‌تان با شما همراه‌تر است؛ مرگ بر پیشانی‌هایتان ثبت شده و دنیا هرکه در پی شماست را درهم‌می‌پیچد؛ پس زیاد مرگ را یاد کنید هنگامی که نفس‌تان شما را به سوی دلخواه‌های خویش می خواند؛ که همانا مرگ برای موعظه‌گری کافی است و رسول الله ص فراوان به اصحابش در مورد یاد مرگ توصیه می‌فرمود و می‌گفت: زیاد مرگ را یاد کنید که همانا آن در هم کوبنده لذات‌گرایی است و بین شما و شهوات و دلخواه‌های نفسانی‌تان حائل می‌گردد. 📚الأمالي (للمفيد)، ص264؛ الغارات، ج1، ص238 أَخْبَرَنِي أَبُو الْحَسَنِ عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ حُبَيْشٍ الْكَاتِبُ قَالَ أَخْبَرَنِي الْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ الزَّعْفَرَانِيُّ قَالَ أَخْبَرَنِي أَبُو إِسْحَاقَ إِبْرَاهِيمُ بْنُ مُحَمَّدٍ الثَّقَفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عُثْمَانَ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي سَعِيدٍ عَنْ فُضَيْلِ بْنِ الْجَعْدِ عَنْ أَبِي إِسْحَاقَ الْهَمْدَانِيِّ قَالَ لَمَّا وَلَّى أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ ع مُحَمَّدَ بْنَ أَبِي بَكْرٍ مِصْرَ وَ أَعْمَالَهَا كَتَبَ لَهُ كِتَاباً وَ أَمَرَهُ أَنْ يَقْرَأَهُ عَلَى أَهْلِ مِصْرَ وَ لِيَعْمَلَ بِمَا وَصَّاهُ بِهِ فِيهِ فَكَانَ الْكِتَابُ- بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيم ... يَا عِبَادَ اللَّهِ إِنَّ الْمَوْتَ لَيْسَ مِنْهُ فَوْتٌ فَاحْذَرُوهُ قَبْلَ وُقُوعِهِ وَ أَعِدُّوا لَهُ عُدَّتَهُ فَإِنَّكُمْ طِرَادُ الْمَوْتِ إِنْ أَقَمْتُمْ لَهُ أَخَذَكُمْ وَ إِنْ فَرَرْتُمْ مِنْهُ أَدْرَكَكُمْ وَ هُوَ أَلْزَمُ لَكُمْ مِنْ ظِلِّكُمْ الْمَوْتُ مَعْقُودٌ بِنَوَاصِيكُمْ وَ الدُّنْيَا تُطْوَى مِنْ خَلْفِكُمْ فَأَكْثِرُوا ذِكْرَ الْمَوْتِ عِنْدَ مَا تُنَازِعُكُمْ أَنْفُسُكُمْ إِلَيْهِ مِنَ الشَّهَوَاتِ فَكَفَى بِالْمَوْتِ وَاعِظاً وَ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص كَثِيراً مَا يُوصِي أَصْحَابَهُ بِذِكْرِ الْمَوْتِ فَيَقُولُ أَكْثِرُوا ذِكْرَ الْمَوْتِ فَإِنَّهُ هَادِمُ اللَّذَّاتِ حَائِلٌ بَيْنَكُمْ وَ بَيْنَ الشَّهَوَات. @Yekaye