یک آیه در روز
840) 🌹 وَ لا تَحْسَبَنَّ الَّذينَ قُتِلُوا في سَبيلِ اللَّهِ أَمْواتاً بَلْ أَحْياءٌ عِنْدَ رَبِّهِم
.
2⃣1⃣ «بل أَحْياءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ»
با توجه به اینکه خداوند مکانمند نیست، تردیدی نداریم که مقصود از «نزد پروردگار بودن» شهدا، «نزد» مکانی نیست؛ اما منظور چیست؟
🍃الف. اشاره به مقام قرب الهی است؛ که آرزو و آرمان هر مومنی است.
🍃ب. میخواهد بگوید در جایگاهیاند که دیگر هیچکس جز پروردگارشان نمی تواند کوچکترین ضرری به آنها برساند.
📚(مجمع البيان، ج2، ص883)
🍃ج. زنده بودنشان فقط نزد پروردگارشان معلوم است نه نزد مردم.
📚(جبائی، به نقل از مجمع البيان، ج2، ص883)
🍃د. ...
@Yekaye
یک آیه در روز
840) 🌹 وَ لا تَحْسَبَنَّ الَّذينَ قُتِلُوا في سَبيلِ اللَّهِ أَمْواتاً بَلْ أَحْياءٌ عِنْدَ رَبِّهِم
.
3⃣1⃣«وَ لا تَحْسَبَنَّ الَّذينَ قُتِلُوا في سَبيلِ اللَّهِ أَمْواتاً بَلْ أَحْياءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُونَ»
⛔️تصحیح یک خطا
در بسیاری از منابع اهل سنت، در ذیل این آیه، روایاتی به صحابه و گاه به خود پیامبر ص نسبت داده شده که ارواح شهدا بعد از شهادت در درون بدن یا در منقار پرندگانی در بهشت قرار میگیرند و آنجا به پرواز مشغولند❗️
📚(مثلا: الدر المنثور، ج2، ص95-96 ؛ شرح نهج البلاغة لابن أبي الحديد، ج15، ص43 )
و گاه از روایات آنها در برخی کتب شیعه هم نقل شده است
📚(مثلا مجمع البيان، ج2، ص883)
اما ظاهرا این برداشت غلطی بوده که از برخی روایات نبوی انجام شده است که مثلا در مورد جعفر طیار (برادر امام علی ع که در جنگ موته دستانش قطع و سپس شهید شد) پیامبر ص فرمود که خداوند به او دو بال عطا فرمود که با آنها در بهشت به پرواز درآید
📚 (مجمع البيان، ج2، ص883) ؛
که احتمالا شنوندگان چون تصوری از پرواز انسان نداشتهاند، کمکم برداشت کردهاند که آنها در منقار یا شکم پرندگان به پرواز درمیآیند❗️
و این برداشتها بقدری در همان زمان شایع شده که افرادی از صحت و سقم این احادیث از ائمه اطهار ع سوال میکردند و ایشان صریحا آن را رد کرده و در عین حال که بر اوج گرفتن و پرواز ملکوتی شهدا تاکید می کردند، توضیح دادهاند مومن نزد خداوند بسیار مقربتر از آن است که خداوند بخواهد او را در منقار پرندهای سکونت دهد‼️
📚 (الكافي، ج3، ص244)
و علامه طباطبایی هم توضیح دادهاند که اگر نتوان تاویل صحیحی برای اینها پیدا کرد، حتما باید آنها را کنار گذاشت.
📚 (المیزان، ج4، ص72)
@Yekaye
841) 📖فَرِحينَ بِما آتاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَ يَسْتَبْشِرُونَ بِالَّذينَ لَمْ يَلْحَقُوا بِهِمْ مِنْ خَلْفِهِمْ أَلاَّ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ 🌹
💢ترجمه
💐خوشحالاند بدانچه خداوند از فضل خود به آنان داده، و بشارت میگیرند در مورد کسانی که در پی ایشان [هستند و هنوز] به ایشان نپیوستهاند که: نه برآنان ترسی هست و نه آنان اندوهگین شوند.
سوره آلعمران (3) آیه 170
1397/7/23
5 صفر 1440
@Yekaye
🔹فَرِحينَ
▪️ماده «فرح» به معنای مطلقِ سرور و شادمانی و نقطه مقابل «غم» است و همان گونه که ماده «غم»دلالت بر نوعی پوشانده شدن و در تنگنا قرار گرفتن دارد، ماده «فرح» دلالت بر نوعی انبساط درونیای دارد که کدورت را رفع میکند.
📚(التحقيق في كلمات القرآن الكريم، ج9، ص48)
▫️و ظاهرا به همین مناسبت است که برخی آن را عبارت دانستهاند از لذت قلبی حاصل از دست یافتن به دلخواه
📚 (المصباح المنير، ج2، ص466)؛
▫️و برخی هم آن را گشادگی دل از هر لذت فوری و سریع دانستهاند
📚(مفردات ألفاظ القرآن، ص628)
▪️برخی آن را نقطه مقابل حزن دانستهاند
📚(معجم المقاييس اللغة، ج4، ص499)
▫️اما مرحوم مصطفوی بر آن است که نقطه «حزن» در مقابل «سرور» است و «فرح» در مقابل «غم»؛ و معتقد است که فرح شامل تمام مراتب شادمانی میشود
📚(التحقيق في كلمات القرآن الكريم، ج9، ص48)،
▫️چنانکه برخی سه معنا یا سه مرتبه برای «فرح» برشمردهاند:
🔸شادمانیای که به افراط و طغیان بیانجامد و معادل «أشر و بطر» باشد «لا تَفْرَحْ إِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ الْفَرِحِينَ» (قصص/76)
🔸رضایت و خرسندی: «كُلُّ حِزْبٍ بِما لَدَيْهِمْ فَرِحُونَ» (مومنون/53)، و
🔸سرور و شادمانی مطلوب : «فَرِحِينَ بِما آتاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ» (آل عمران/170)
📚(المصباح المنير، ج2، ص466)
🔹در قرآن کریم این ماده عموما به صورت فعل به کار رفته و تنها اسمی که از این ماده در قرآن مشاهده میشود کلمه «فَرِح» است که معنای اسم فاعلی دارد و به معنای کسی است که شادمان است.
📿ماده «فرح» جمعا 22 بار در قرآن کریم به کار رفته است.
📖اختلاف قرائت
🔹فَرِحينَ
▪️عموما این کلمه را به صورت «فَرِحین» قرائت کردهاند
▪️اما در یکی از قرائات غیرمشهور (ابن سمیفع) به صورت «فارحین» قرائت شده است.
📚(فتح القدير، ج1، ص457)
@Yekaye
🔹فَضْلِهِ
قبلا بیان شد که
▪️ماده «فضل» در اصل دلالت بر «زیادتر از حالت میانه و معمول» میکند و با بار معنایی مثبت و منفی به کار میرود که غالبا تعبیر«فضل» بار معنایی مثبت دارد و تعبیر «فضول» بار معنایی منفی دارد (هر دو را باید به «زیادی» ترجمه کرد.) و فضل خدا به معنای اعطای بیش از حدی که به طور معمول نیاز است و انتظار میرود، میباشد؛ و اغلب مفسران نیز «فضل» را عطایی اضافه بر آنچه که گیرنده آن استحقاقش را داشته است، معرفی کردهاند. و تقابلش با «اجر» در آیه «لِيُوَفِّيَهُمْ أُجُورَهُمْ وَ يَزيدَهُمْ مِنْ فَضْلِهِ» (فاطر/30) موید خوبی بر این مدعاست.
🔖جلسه 730 http://yekaye.ir/al-fater-35-30/
@Yekaye
🔹يَسْتَبْشِرُونَ
قبلا بیان شد که
▪️ماده «بشر» را در اصل به معنای «ظهور چیزی همراه با حُسن و جمال» دانستهاند که از این ماده «بشرة» به معنای ظاهر پوست انسان (که نمایان است) معروف است؛ و «بشیر» هم در اصل به معنای «خوشسیما» بوده است، و وقتی «بشارت» در مقابل «انذار» به کار میرود، دلالت بر خبر خوش دادن (در مقابل بیم دادن) دارد.
▫️البته از نظر برخی، اصل این ماده، همین پوست ظاهری است و «بشارت» (= مژده دادن) را هم از این جهت بشارت گفتهاند که موجب انبساط در چهره (پوست صورت) شخص میشود.
🔖جلسه 534 http://yekaye.ir/al-ahzab-33-45/
▪️اکنون می افزاییم که در مورد «استبشر»
▫️برخی با توجه به وزن استفعال (که ناظر به درخواست و طلب کردن است) گفتهاند این تعبیر در جایی به کار می رود که شخصی چیزی می یابد که مایه خوشحالی و فرحناک شدنش می شود
📚(مفردات ألفاظ القرآن، ص۱۲۵)
▫️ و برخی آن را به همان معنای «بشّر» (بشارت دادن) دانستهاند
📚(تاج العروس، ج6، ص84)
🔹و ظاهرا در قرآن کریم،
غیر از آیه کنونی که هر دو معنا برایش ممکن است (و آیه بعدی، به تبع همین آیه: يَسْتَبْشِرُونَ بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ وَ أَنَّ اللَّهَ لا يُضيعُ أَجْرَ الْمُؤْمِنينَ؛ آل عمران/171)،
عموما در مورد دریافت بشارت به کار رفته است:
🔸«فَاسْتَبْشِرُوا بِبَيْعِكُمُ الَّذي بايَعْتُمْ بِهِ» (توبه/111)
🔸 «ضاحِكَةٌ مُسْتَبْشِرَةٌ» (عبس/39)
🔸 «فَأَمَّا الَّذينَ آمَنُوا فَزادَتْهُمْ إيماناً وَ هُمْ يَسْتَبْشِرُونَ» (توبه/124)
🔸«وَ جاءَ أَهْلُ الْمَدينَةِ يَسْتَبْشِرُونَ» (حجر/67)
🔸«فَإِذا أَصابَ بِهِ مَنْ يَشاءُ مِنْ عِبادِهِ إِذا هُمْ يَسْتَبْشِرُونَ» (روم/48)
🔸 «وَ إِذا ذُكِرَ اللَّهُ وَحْدَهُ اشْمَأَزَّتْ قُلُوبُ الَّذينَ لا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ وَ إِذا ذُكِرَ الَّذينَ مِنْ دُونِهِ إِذا هُمْ يَسْتَبْشِرُونَ» (زمر/45)
@Yekaye
🔹یحزنون
قبلا بیان شد که
▪️ماده «حزن» را در اصل به معنای خشونت و شدت در چیزی دانستهاند، چنانکه به زمین خشن و ناهموار (الحَزْن) گفته میشود و این کلمه وقتی در مورد نفس به کار میرود به معنای خشونت و ناملایم بودنی است که در اثر غم و غصه در نفس ایجاد میشود و نقطه مقابل «فرح» و «سرور» است.
▫️در مقایسه خوف و حزن هم گفتهاند که خوف مربوط به چیزی است که هنوز رخ نداده و انسان احتمال رخ دادنش را میدهد؛ ولی حزن و غم مربوط به چیزی است که رخ داده است و انسان را غمگین کرده است.
🔖جلسه 734 http://yekaye.ir/al-fater-35-34/
@Yekaye
☀️1) از امیرالمومنین به طرق مختلف روایت شده که فرمودند:
مرگ طلبکننده و طلب شوندهای سریع است، نه کسی که برجا مانده او را درمانده کند و نه کسی که فرار کند از دستش بگریزد؛ پس پیش آیید و سستی نکنید؛ که همانا از مرگ چارهای نیست؛ بدانید که اگر در جنگ به شهادت نرسید خواهید مرد و سوگند به کسی که جان علی به دست اوست، هزار ضربه شمشیر بر سر راحتتر از مرگ در بستر است!
📚الإرشاد في معرفة حجج الله على العباد، ج1، ص238؛ الأمالي (للطوسي)، ص216
مَا اسْتَفَاضَ عَنْ أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ مِنْ قَوْلِهِ:
الْمَوْتُ طَالِبٌ وَ مَطْلُوبٌ حَثِيثٌ لَا يُعْجِزُهُ الْمُقِيمُ وَ لَا يَفُوتُهُ الْهَارِبُ فَأَقْدِمُوا وَ لَا تَنْكُلُوا فَإِنَّهُ لَيْسَ عَنِ الْمَوْتِ مَحِيصٌ إِنَّكُمْ إِنْ لَا تُقْتَلُوا تَمُوتُوا وَ الَّذِي نَفْسُ عَلِيٍّ بِيَدِهِ لَأَلْفُ ضَرْبَةٍ بِالسَّيْفِ عَلَى الرَّأْسِ أَيْسَرُ مِنْ مَوْتٍ عَلَى فِرَاش.
@Yekaye