☀️3) الف. روایت شده است که یکبار مجلس مامون در مرو، با حضور حضرت امام رضا ع و جماعتی از علمای عراق و خراسان تشکیل شده بود که فرازهایی از این روایت قبلا گذشت. در آن مجلس ابتدا آن علما بسیاری از آیات و احادیث در فضیلت اهل بیت را بر کل امت تطبیق می‌کردند و حضرت یکایک آنها را پاسخ داد و خود شروع به برشمردن آیاتی کردند که به طور خاص در فضیلت اهل بیت ع وارد شده و قابل انطباق بر کل امت نیست. در فرازی از پاسخهای امام رضا ع آمده است: و اما هفتم، خداوند می‌فرماید «همانا خداوند و فرشتگانش بر پیامبر ص صلوات می فرستند؛ ای کسانی که ایمان آوردید بر او صلوات بفرستید و سلام دهید در حالی که کاملا تسلیم هستید» (احزاب/56) و حتی معاندان از آنان هم می‌دانند که هنگامی که این آیه نازل شد به پیامبر ص گفتند: یا رسول الله! ما سلام کردن بر تو را می‌دانیم؛ اما صلات بر تو چگونه است؟ فرمود: بگویید: « اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ كَمَا صَلَّيْتَ عَلَى إِبْرَاهِيمَ وَ آلِ إِبْرَاهِيمَ إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيدٌ: خدایا بر محمد و آل محمد صلوات بفرست همان گونه که بر ابراهیم ع و آل ابراهیم ع صلوات فرستادی که همانا تو ستوده‌ و ارجمندی» سپس امام رضا ع فرمود: و آیا در میان شما کسی هست که در این باره کسی اختلافی داشته باشد؟! گفتند: خیر. 📚عيون أخبار الرضا عليه السلام، ج1، ص236 ☀️ب. روایتی که مورد اشاره امام رضا ع بود در بسیاری از منابع شیعه (مثلا: الأمالي( للصدوق)، ص386) و اهل سنت آمده است. از باب نمونه، مطلب را با عباراتی که در بسیاری از کتب اهل سنت آمده روایت می‌کنیم: ابن ابی لیلی می‌گوید: کعب بن عُجرَة را ملاقات کردم. به من گفت: آیا دلت می‌خواهد هدیه‌ای به تو بدهم؟! گفتم: ‌بله. گفت: پیامبر ص بر ما وارد شد و از ایشان پرسیدیم: ما دانسستیم که چگونه بر شما سلام کنیم؛ اما چگونه بر شما صلات کنیم؟ فرمود: بگویید «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ مُحَمَّدٍ كَمَا صَلَّيْتَ عَلَى آلِ إِبْرَاهِيمَ إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيدٌ، اللَّهُمَّ بَارِكْ عَلَى مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ مُحَمَّدٍ كَمَا بَارَكْتَ عَلَى آلِ إِبْرَاهِيمَ إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيدٌ: خدایا بر محمد و آل محمد صلوات بفرست همان گونه که بر آل ابراهیم ع صلوات فرستادی که همانا تو ستوده‌ و ارجمندی؛ خدایا بر محمد و آل محمد برکت بده، همان گونه که بر ابراهیم ع و آل ابراهیم ع برکت دادی، که همانا تو ستوده‌ و ارجمندی.» 📚مسند أبي داود الطيالسي، ج2، ص387؛ 📚مسند الشافعي، ص42 ؛ 📚مسند الحميدي، ج1، ص564 ؛ 📚مسند ابن الجعد، ص40 ؛ 📚مسند ابن أبي شيبة، ج1، ص343 @Yekaye 👇متن حدیث👇

☀️ الف. متن حدیث اول که در عيون أخبار الرضا عليه السلام، ج1، ص236 آمده است: حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ بْنِ شَاذَوَيْهِ الْمُؤَدِّبُ وَ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مَسْرُورٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا قَالا حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ جَعْفَرٍ الْحِمْيَرِيُّ «6» عَنْ أَبِيهِ عَنِ الرَّيَّانِ بْنِ الصَّلْتِ قَالَ: حَضَرَ الرِّضَا ع مَجْلِسَ الْمَأْمُونِ بِمَرْوَ وَ قَدِ اجْتَمَعَ فِي مَجْلِسِهِ جَمَاعَةٌ مِنْ عُلَمَاءِ أَهْلِ الْعِرَاقِ وَ خُرَاسَانَ فَقَالَ الْمَأْمُونُ أَخْبِرُونِي عَنْ مَعْنَى هَذِهِ الْآيَةِ «ثُمَّ أَوْرَثْنَا الْكِتابَ الَّذِينَ اصْطَفَيْنا مِنْ عِبادِنا» فَقَالَتِ الْعُلَمَاءُ أَرَادَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِذَلِكَ الْأُمَّةَ كُلَّهَا فَقَالَ الْمَأْمُونُ مَا تَقُولُ يَا أَبَا الْحَسَنِ فَقَالَ الرِّضَا ع لَا أَقُولُ كَمَا قَالُوا وَ لَكِنِّي أَقُولُ أَرَادَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِذَلِكَ الْعِتْرَةَ الطَّاهِرَة ع ... أَمَّا السَّابِعَةُ فَيَقُولُ اللَّهُ «إِنَّ اللَّهَ وَ مَلائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْلِيماً» وَ قَدْ عَلِمَ الْمُعَانِدُونَ مِنْهُمْ أَنَّهُ لَمَّا نَزَلَتْ هَذِهِ الْآيَةُ قِيلَ يَا رَسُولَ اللَّهِ قَدْ عَرَفْنَا التَّسْلِيمَ عَلَيْكَ فَكَيْفَ الصَّلَاةُ عَلَيْكَ؟ فَقَالَ تَقُولُونَ «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ كَمَا صَلَّيْتَ عَلَى إِبْرَاهِيمَ وَ آلِ إِبْرَاهِيمَ إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيدٌ» وَ هَلْ بَيْنَكُمْ مَعَاشِرَ النَّاسِ فِي هَذَا اخْتِلَافٌ قَالُوا لا. ... ☀️ب. متن حدیث دوم که در مسند أبي داود الطيالسي، ج2، ص387؛ مسند الشافعي، ص42 ؛ مسند الحميدي، ج1، ص564 ؛ مسند ابن الجعد، ص40 ؛ مسند ابن أبي شيبة، ج1، ص343 آمده است: حَدَّثَنَا أَبُو دَاوُدَ قَالَ: حَدَّثَنَا شُعْبَةُ، قَالَ: أَخْبَرَنِي الْحَكَمُ، قَالَ: سَمِعْتُ ابْنَ أَبِي لَيْلَى، قَالَ لَقِيَنِي كَعْبُ بْنُ عُجْرَةَ فَقَالَ: أَلَا أُهْدِي إِلَيْكَ هَدِيَّةً؟ خَرَجَ النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَ [آله و] سَلَّمَ فَقُلْنَا: قَدْ عَرَفْنَا كَيْفَ نُسَلِّمُ عَلَيْكَ فَكَيْفَ نُصَلِّي عَلَيْكَ؟ قَالَ: قُولُوا: اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ مُحَمَّدٍ كَمَا صَلَّيْتَ عَلَى آلِ إِبْرَاهِيمَ إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيدٌ، اللَّهُمَّ بَارِكْ عَلَى مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ مُحَمَّدٍ كَمَا بَارَكْتَ عَلَى آلِ إِبْرَاهِيمَ إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيدٌ. @Yekaye

☀️4) احمد بن محمد بن ابی‌نصر سوالاتی را از محضر امام رضا ع پرسیده است. یکی از این سوال و جوابها این است: پرسیدم: صلوات فرستادن بعد از نمازهای واجب بر پیامبر ص چگونه است و سلام بر او چگونه است؟ فرمود: می‌گویی: «السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا رَسُولَ اللَّهِ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَكَاتُهُ، السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا مُحَمَّدَ ابْنَ عَبْدِ اللَّهِ، السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا خِيَرَةَ اللَّهِ، السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا حَبِيبَ اللَّهِ، السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا صَفْوَةَ اللَّهِ، السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا أَمِينَ اللَّهِ، أَشْهَدُ أَنَّكَ رَسُولُ اللَّهِ، وَ أَشْهَدُ أَنَّكَ مُحَمَّدُ ابْنُ عَبْدِ اللَّهِ، وَ أَشْهَدُ أَنَّكَ قَدْ نَصَحْتَ لِأُمَّتِكَ، وَ جَاهَدْتَ فِي سَبِيلِ رَبِّكَ، وَ عَبَدْتَهُ حَتَّى أَتَاكَ الْيَقِينُ، فَجَزَاكَ اللَّهُ- يَا رَسُولَ اللَّهِ- أَفْضَلَ مَا جَزَى نَبِيّاً عَنْ أُمَّتِهِ. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ أَفْضَلَ مَا صَلَّيْتَ عَلَى إِبْرَاهِيمَ وَ آلِ إِبْرَاهِيمَ إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيدٌ» سلام بر تو ای رسول الله و رحمت و برکات خدا بر تو؛ سلام بر تو ای محمد بن عبدالله؛ سلام بر تو ای اختیار شده خدا! سلام بر تو ای حبیب خدا؛ سلام بر تو ای برگزیده خدا؛ سلام بر تو ای امین خدا؛ شهادت می‌دهم که تو فرستاده خدایی و شهادت می دهم که تو همان محمد بن عبدالله هستی و شهادت می دهم که تو برای امتت خیرخواهی نمودی و در راه پروردگارت جهاد کردی و او را پرستیدی تا یقین [= مرگ] به سراغت آمد؛ پس خداوند – ای رسول الله – تو را پاداش دهد بهترین پاداشی که پیامبری را از امتش داد؛ خدایا بر محمد و آل محمد صلوات بفرست همان گونه که بر ابراهیم و آل ابراهیم ع صلوات فرستادی که همانا تو ستوده‌ و ارجمندی.» 📚قرب الإسناد، ص382 مُحَمَّدُ بْنُ الْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي الْخَطَّابِ قَالَ: أَخْبَرَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي نَصْرٍ قَالَ:: سَأَلْتُ الرِّضَا عَلَيْهِ السَّلَام ... وَ قُلْتُ لَهُ: كَيْفَ الصَّلَاةُ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فِي دُبُرِ الْمَكْتُوبَةِ، وَ كَيْفَ السَّلَامُ عَلَيْهِ؟ فَقَالَ عَلَيْهِ السَّلَامُ تَقُولُ: «السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا رَسُولَ اللَّهِ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَكَاتُهُ، السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا مُحَمَّدَ ابْنَ عَبْدِ اللَّهِ، السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا خِيَرَةَ اللَّهِ، السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا حَبِيبَ اللَّهِ، السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا صَفْوَةَ اللَّهِ، السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا أَمِينَ اللَّهِ، أَشْهَدُ أَنَّكَ رَسُولُ اللَّهِ، وَ أَشْهَدُ أَنَّكَ مُحَمَّدُ ابْنُ عَبْدِ اللَّهِ، وَ أَشْهَدُ أَنَّكَ قَدْ نَصَحْتَ لِأُمَّتِكَ، وَ جَاهَدْتَ فِي سَبِيلِ رَبِّكَ، وَ عَبَدْتَهُ حَتَّى أَتَاكَ الْيَقِينُ، فَجَزَاكَ اللَّهُ- يَا رَسُولَ اللَّهِ- أَفْضَلَ مَا جَزَى نَبِيّاً عَنْ أُمَّتِهِ. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ أَفْضَلَ مَا صَلَّيْتَ عَلَى إِبْرَاهِيمَ وَ آلِ إِبْرَاهِيمَ إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيدٌ» ✅در الكافي، ج4، ص552 و كتاب المزار (للمفيد)، ص172 نیز شبیه همین روایت نقل شده، با این تفاوت که این صلوات را برای زیارت حضرت نزد قبرشان ذکر کرده‌اند. @Yekaye

☀️5) حدیث کساء در روایات شیعی فراوان آمده است. اما این حدیث در بسیاری از منابع اهل سنت هم آمده است و اتفاقا در بسیاری از نقل‌های اهل سنت از آن حدیث، پیامبر ص همین عباراتی که فرشتگان درباره خاندان حضرت ابراهیم ع به کار بردند، درباره اصحاب کساء به کار می‌برد. با سندهای مختلف در کتب اهل سنت از ام‌سلمه روایت شده است که: رسول الله ص به حضرت فاطمه س فرمودند: همسر و فرزندانت را بیاور. پس آنان را آورد. پس کساء [عبای] فدکی را بر روی آنها انداخت، سپس دستش را روی آنها گذاشت و فرمود: خدایا همانا اینان آل محمد ص هستند؛ پس صلواتت و برکاتت را بر محمد و آل محمد قرار بده که همانا تو ستوده و ارجمندی. ام سلمه می‌گوید: آن کساء را بلند کردم که من هم داخل در آنان شوم. اما آن را از دستم کشید و فرمود: تو هم آدم خوبی هستی! [اما در ردیف آنان نیستی] 📚مسند أحمد (ط الرسالة) ج44، ص327؛ 📚فضائل الصحابة لأحمد بن حنبل، ج2، ص602؛ 📚شرح مشكل الآثار للطحاوی، ج2، ص241 ؛ 📚الشريعة للآجري، ج5، ص2208 ؛ 📚المعجم الكبير للطبراني، ج3، ص53 ؛ 📚مسند أبي يعلى الموصلي، ج12، ص344 ؛ 📚تاريخ دمشق لابن عساكر، ج13، ص203 و 205؛ ج14، ص142؛ ج7، ص13 ؛ 📚تفسير الثعلبي، ج8، ص311 ؛ 📚شواهد التنزيل لقواعد التفضيل، ج2، ص117 حَدَّثَنَا عَفَّانُ، حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ سَلَمَةَ، قَالَ: حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ زَيْدٍ، عَنْ شَهْرِ بْنِ حَوْشَبٍ، عَنْ أُمِّ سَلَمَةَ: أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَ [آله و] سَلَّمَ قَالَ لِفَاطِمَةَ: «ائْتِينِي بِزَوْجِكِ وَابْنَيْكِ»، فَجَاءَتْ بِهِمْ، فَأَلْقَى عَلَيْهِمْ كِسَاءً فَدَكِيًّا، قَالَتْ: ثُمَّ وَضَعَ يَدَهُ عَلَيْهِم ثُمَّ قَالَ: «اللَّهُمَّ إِنَّ هَؤُلَاءِ آلُ مُحَمَّدٍ، فَاجْعَلْ صَلَوَاتِكَ وَبَرَكَاتِكَ عَلَى مُحَمَّدٍ، وَعَلَى آلِ مُحَمَّدٍ، إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيدٌ»، قَالَتْ أُمُّ سَلَمَةَ: فَرَفَعْتُ الْكِسَاءَ لِأَدْخُلَ مَعَهُمْ، فَجَذَبَهُ مِنْ يَدِي وَقَالَ: «إِنَّكِ عَلَى خَيْرٍ». @Yekaye

☀️6) این مطلب که پیامبر اکرم ص در موقعیتهای مختلف، اصحاب کساء را با عبارات این آیه مورد تفقد قرار می‌دهد در دهها حدیث دیگر نیز روایت شده است. از باب نمونه، در منابع اهل سنت آمده است: از عمرو بن شعیب نقل شده که [وی به همراه عده‌ای] بر زینب، دختر ام‌سلمه [دختری که ام سلمه از همسر قبلی‌اش داشت] وارد شد پس برای آنان این حدیث را گفت: همانا رسول الله ص در خانه ام سلمه بود که حسن ع و حسین ع و فاطمه س بر او وارد شدند. پس حسن را بر یک طرف و حسین را در طرف دیگر خود نهاد و فاطمه س بر دامنش بود و فرمود: «رحمت خداوند و برکاتش بر شما اهل بیت؛ که همانا او ستوده و ارجمند است. 📚المعجم الكبير للطبراني، ج24، ص281؛ 📚المعجم الأوسط، ج8، ص117 حَدَّثَنَا مُطَّلِبُ بْنُ شُعَيْبٍ الْأَزْدِيُّ، ثنا عَبْدُ اللهِ بْنُ صَالِحٍ، حَدَّثَنِي ابْنُ لَهِيعَةَ، حَدَّثَنِي عَمْرُو بْنُ شُعَيْبٍ، أَنَّهُ: دَخَلَ عَلَى زَيْنَبَ بِنْتِ أَبِي سَلَمَةَ فَحَدَّثَتْهُمْ: أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَ [آله و] سَلَّمَ كَانَ عِنْدَ أُمِّ سَلَمَةَ، فَدَخَلَ عَلَيْهَا بِالْحَسَنِ، وَالْحُسَيْنِ، وَفَاطِمَةَ، فَجَعَلَ الْحَسَنَ مِنْ شِقٍّ، وَالْحُسَيْنَ مِنْ شِقٍّ، [فَحَمَلَ حَسَنًا مِنْ شَقٍّ، وَحُسَيْنًا مِنْ شَقٍّ] وَفَاطِمَةَ فِي حِجْرِهِ، ثُمَّ قَالَ: «رَحْمَةُ اللهِ وَبَرَكَاتُهُ عَلَيْكُمْ أَهْلَ الْبَيْتِ، إِنَّهُ حَمِيدٌ مَجِيدٌ» @Yekaye

☀️7) «استخاره کردن در روایات، عمدتا به معنای «با دعا و نماز از خداوند طلب خیر کردن» آمده است. در یکی از روایاتی که از امام صادق ع درباره استخاره ذکر شده، آمده است: شما به جای گفتنِ « اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْتَخِيرُكَ بِعِلْمِكَ وَ أَسْتَقْدِرُكَ بِقُدْرَتِكَ: خدایا از تو به علمت استخاره می‌کنم [خیر را طلب می‌کنم] و به قدرتت، طلب قدرت می کنم» ، بگویید: «اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْتَخِيرُكَ بِرَحْمَتِكَ وَ أَسْتَقْدِرُكَ الْخَيْرَ بِقُدْرَتِكَ عَلَيْهِ: خدایا از تو به رحمتت استخاره می‌کنم [خیر را طلب می‌کنم] و به قدرتت بر آن از تو طلب قدرت می‌کنم» چرا که وقتی آن گونه بگویید که فقط از علم و قدرت خداوند طلب کنید، خیر و شر هر دو در آن راه دارد، پس اگر شرطی را در سخنت مطرح کردی، اگر برایت اجابت شود همان شرط خودت اجابت شده است؛ [یعنی چون صرفا به علم و قدرت خدا تمسک کردی و نه به رحمتش، از خدا نخواسته‌ای که حتما رحمت نصیبت شود] ولیکن بگویید: «اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْتَخِيرُكَ بِرَحْمَتِكَ وَ أَسْتَقْدِرُكَ الْخَيْرَ بِقُدْرَتِكَ عَلَيْهِ لِأَنَّكَ عَالِمُ الْغَيْبِ وَ الشَّهَادَةِ الرَّحْمَنُ الرَّحِيمُ فَأَسْأَلُكَ أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ النَّبِيِّ وَ آلِهِ كَمَا صَلَّيْتَ عَلَى إِبْرَاهِيمَ وَ آلِ إِبْرَاهِيمَ إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيدٌ اللَّهُمَّ إِنْ كَانَ هَذَا الْأَمْرُ الَّذِي أُرِيدُهُ خَيْراً لِي فِي دِينِي وَ دُنْيَايَ وَ آخِرَتِي فَيَسِّرْهُ لِي وَ إِنْ كَانَ غَيْرَ ذَلِكَ فَاصْرِفْهُ عَنِّي وَ اصْرِفْنِي عَنْه: خدایا از تو به رحمتت استخاره می‌کنم [خیر را طلب می‌کنم] و به قدرت تو بر آن، از تو طلب قدرت می‌کنم چرا که همانا تتتویی که دانای به پیدا و پنهان و رحمان و رحیم هستی؛ پس از تو درخواست می کنم که بر حضرت محمد نبی ص و آل او صلوات بفرستی همان گونه که بر حضرت ابراهیم ع و آل ابراهیم ع صصلوات فرستادی که همانا تو ستوده و ارجمندی. خدایا اگر در این امری که آن را می خواهم خیری در دین و دنیا و آخرتم هست پس آن را برایم میسر فرما؛ و اگر غیر از این است پس آن را از من و مرا از آن منصرف فرما. 📚المحاسن، ج2، ص599 عَنْهُ عَنْ هَارُونَ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ مَسْعَدَةَ بْنِ صَدَقَةَ قَالَ سَمِعْتُ جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ ع يَقُولُ: لِيَجْعَلْ أَحَدُكُمْ مَكَانَ قَوْلِهِ «اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْتَخِيرُكَ بِعِلْمِكَ وَ أَسْتَقْدِرُكَ بِقُدْرَتِكَ» «اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْتَخِيرُكَ بِرَحْمَتِكَ وَ أَسْتَقْدِرُكَ الْخَيْرَ بِقُدْرَتِكَ عَلَيْهِ»؛ وَ ذَلِكَ لِأَنَّ فِي قَوْلِكَ «اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْتَخِيرُكَ بِعِلْمِكَ وَ أَسْتَقْدِرُكَ بِقُدْرَتِكَ» الْخَيْرَ وَ الشَّرَّ، فَإِذَا اشْتَرَطْتَ فِي قَوْلِكَ كَانَ لَكَ شَرْطُكَ إِنِ اسْتُجِيبَ لَكَ؛ وَ لَكِنْ قُلِ «اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْتَخِيرُكَ بِرَحْمَتِكَ وَ أَسْتَقْدِرُكَ الْخَيْرَ بِقُدْرَتِكَ عَلَيْهِ لِأَنَّكَ عَالِمُ الْغَيْبِ وَ الشَّهَادَةِ الرَّحْمَنُ الرَّحِيمُ فَأَسْأَلُكَ أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ النَّبِيِّ وَ آلِهِ كَمَا صَلَّيْتَ عَلَى إِبْرَاهِيمَ وَ آلِ إِبْرَاهِيمَ إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيدٌ اللَّهُمَّ إِنْ كَانَ هَذَا الْأَمْرُ الَّذِي أُرِيدُهُ خَيْراً لِي فِي دِينِي وَ دُنْيَايَ وَ آخِرَتِي فَيَسِّرْهُ لِي وَ إِنْ كَانَ غَيْرَ ذَلِكَ فَاصْرِفْهُ عَنِّي وَ اصْرِفْنِي عَنْه». @Yekaye

1⃣«قالُوا أَ تَعْجَبينَ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ رَحْمَتُ اللَّهِ وَ بَرَكاتُهُ عَلَيْكُمْ أَهْلَ الْبَيْتِ إِنَّهُ حَميدٌ مَجيدٌ» ساره وقتی بشارت به فرزند را شنید، تعجب کرد. چرا که هم خودش زنی پیر و نازا بود و هم شوهرش پیر شده بود. در واقع، او به وضعیت خودش نگریست و بچه‌دار شدن با آن وضعیت را عجیب شمرد. 💢اما فرشتگان به او توجه دادند که مساله را از منظر قدرت و رحمت خدا نگاه کن، نه از منظر وضعیت خودت.💢 یعنی در ازای سخن او که وضعیت خودش و همسرش را مطرح کرد، «امر [کار] خدا» و «رحمت او» را مطرح کردند و بر حمید (ستوده و شایسته حمد) و مجید (دارای مجد و عظمت و کرامت فراوان) بودن او تاکید کردند. از این رو بود که گفتند آیا از امر خدا تعجب می‌کنی؟! رحمت خداوند و برکاتش بر شما اهل بیت فراوان است؛ همانا او ستوده‌ و ارجمند است. 💠ثمره #معرفت‌شناختی هر کاری که عادتاً برای ما ناممکن می نماید، از این روست که اسباب و علل عادی را در نظر می‌گیریم؛ اگر کار خدا و رحمت او را در نظر بگیریم، هر کار منطقاً ممکنی انجام‌شدنی است. 💠ثمره #اخلاقی و #روان‌شناختی هرگز از امدادهاى غيبى الهى، مأيوس نشويم. 📚(تفسير نور، ج5، ص355) در واقع، کسی که خدا را به خدایی‌اش بشناسد، هیچگاه در زندگی‌اش احساس بن‌بست نمی‌کند. 📝برای چنین کسی هیچ کاری، «نمی‌شود» معنی ندارد. (شاید ریشه ضرب‌المثلِ "کار «نشد» نداره" همین باشد) همین منطق است که پیامبران الهی را برای انجام هرکار عادتاً ناممکنی توانا می‌سازد و در مسیر الهی، حتی از افتادن در انبوهی از آتش، و یا مواجه شدن با مخالفت همگانی هم نمی‌هراسند. @Yekaye

. 2⃣ «قالُوا أَ تَعْجَبينَ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ» کسی که به افق فهم فرشتگان از عالَم راه یابد، از انجام هیچ کار عظیم و شگفت‌آوری توسط خداوند تعجب نمی‌کند. @Yekaye

. 3⃣ «رَحْمَتُ اللَّهِ وَ بَرَكاتُهُ عَلَيْكُمْ أَهْلَ الْبَيْتِ» گاه خانه‌ای چنان می‌شود که رحمت و برکات خدا بر اهل آن خانه همواره سرازیر است. ظاهرا این خانه، همان خانه‌هایی است که مردانی الهی در آن ساکن‌اند که زندگی روزمره ذره‌ای آنان را از یاد خداوند به خود مشغول نمی‌دارد: في بُيُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ وَ يُذْكَرَ فيهَا اسْمُهُ يُسَبِّحُ لَهُ فيها بِالْغُدُوِّ وَ الْآصال؛ رِجالٌ لا تُلْهيهِمْ تِجارَةٌ وَ لا بَيْعٌ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَ إِقامِ الصَّلاةِ وَ إيتاءِ الزَّكاةِ يَخافُونَ يَوْماً تَتَقَلَّبُ فيهِ الْقُلُوبُ وَ الْأَبْصار: در خانههايى كه خداوند اذن داده تا رفعت یابند و نام او در آنها ذكر گردد؛ در آن خانهها در بامدادان و شامگاهان تسبيح او مىگويند؛ مردانى كه نه تجارت و نه داد و ستدى، آنان را از ياد خدا و برپا داشتن نماز و دادن زكات مشغول نمىدارد، از روزى مىترسند كه دلها و ديدهها در آن زير و رو مىشود.» (نور/36-37) و اهل این خانه (اهل البیت)، در امتداد همان «اهل البیتی»ی است که آنان را از هر پلیدی‌ای پاک کرده است. «إِنَّما يُريدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهيراً: جز این نیست که خداوند می‌خواهد هر گونه پلیدی را از شما اهل بیت ببرد و شما را آن طور که شاید و باید تطهیر کند.» (احزاب/33) ظاهرا به همین جهت است که در روایات، مکررا پیامبر اکرم ص ائمه اطهار و حضرت زهرا س را با تعبیر اهل البیت خطاب قرار می‌داد؛ و آن گونه که از روایات برمی‌آید، فرشتگان الهی نه‌تنها خاندان حضرت ابراهیم و خاندان حضرت محمد ص، بلکه آن دسته از خاندان سایر پیامبران الهی که در مسیر آنان گام برمی‌داشتند را نیز با همین تعابیر مخاطب قرار داده‌اند؛ (مثلا در مورد «هبة الله» - فرزند صالح حضرت آدم ع بعد از هابیل، که بعد از مرگ پدر جانشین او شد - در:📚 تفسير العياشي، ج1، ص308) @Yekaye

. 4⃣ «فَبَشَّرْناها ... قالَتْ ... قالُوا» زن مىتواند به مرحلهاى برسد كه با فرشتگان سخن بگوید و مخاطب ملكوتيان قرار گيرد. 📚(تفسير نور، ج5، ص354) در واقع، اگرچه زنان به مقام نبوت منصوب نشده‌اند، اما بدین معنا نیست که به لحاظ ملکوتی نمی‌توانند در افقهایی که مردان وارد شده‌اند پا بگذارند. 📚(زن در آینه جمال و جلال، جوادی آملی) @Yekaye

. 5⃣ «قالُوا أَ تَعْجَبينَ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ رَحْمَتُ اللَّهِ وَ بَرَكاتُهُ عَلَيْكُمْ أَهْلَ الْبَيْتِ» فرشتگان ابتدا ساره را مخاطب قرار دادند (آیا تو از امر خدا تعجب می‌کنی؟) و سپس از تعبیر «عَلَيْكُمْ أَهْلَ الْبَيْتِ: بر شما اهل بیت» استفاده کردند، پس ساره، همسر حضرت ابراهیم ع مصداق اهل بیت ایشان است. ⛔️شبهه برخی از اهل سنت با استناد به این آیه، که ابتدایش خطاب به حضرت ساره است و در ادامه با تضمیر جمع مذکر مخاطب «کُم»، وی را نیز مشمول تعبیر «اهل بیت» دانسته، نتیجه گرفته‌اند که برخلاف نظر شیعه، در آیه 33 سوره احزاب نیز که ابتدایش در مورد زنان پیامبر ص است تعبیر «اهل البیت» شامل زنان پیامبر ص هم می‌شود. 📚(البحر المحيط، ج6، ص185) 🔆پاسخ در اینجا چند پاسخ می‌توان داد: 🍃الف. برخی از مفسران شیعه در پاسخ برای اینکه نشان دهند که تعبیر «اهل البیت» تنها در جایی که خویشاوندیِ نَسَبی (نه رابطه سببی) در کار باشد، به کار می‌رود، توضیح داده‌اند که در این مورد هم، ساره، علاوه بر اینکه همسر حضرت ابراهیم ع بود، طبق روایات شیعه و سنی، دختر عمه [یا دختر خاله] او هم بوده است؛ پس یک رابطه نسبی با هم داشته‌اند. 📚(مجمع البيان، ج5، ص274) 🍃ب. اگر صرفاً به معناى لغوى كلمه تكيه كنيم، طبيعتاً كلمهى «اهل بيت» به همسر انسان اطلاق مىگردد، امّا گاهى دليل در دست داريم كه فردى را از اين معنا خارج مىكند، نظير آيه «إِنَّهُ لَيْسَ مِنْ أَهْلِكَ» (هود/46) كه فرزند حضرت نوح ع را از اهل او به حساب نمىآورد، [با اینکه در مورد فرزند، کسی تردید ندارد که جزء اهل او حساب می‌شود] يا گاهى دليلى پيدا مىشود كه فردى را در اين امر داخل مىسازد، مثل آنچه كه در مورد سلمان آمده كه حضرت رسول فرمودند: «سلمان منّا اهل البيت» (بحار الأنوار، ج18، ص19). در آيهى تطهير نيز روايات بسيارى در دست است كه پيامبر اكرم صلى اللَّه عليه و آله با بردن افراد خاصّى به زير عبا، فقط آنها را اهل بيت خود ناميدند و اجازه نفرمودند كه حتّى همسرشان أمّ سلمه، وارد شود. 📚(تفسیر نور، ج4، ص92-93). 🔸(قبلا در بحث از آیه 33 سوره احزاب اشاره شد که تطبیق آن آیه بر زنان پیامبر ص نه با همان آیه و نیز آیات دیگر سازگار است و نه با شواهد تاریخی دیگر قرآن کریم، صریحا از خیانت زنان پیامبر اکرم ص و عدم بخشش آنها توسط خداوند سخن به میان آمده (تحریم/3-4) ، که با مضمون عبارت نهایی آیه سوره احزاب که هر بدی‌ای را از اهل بیت نفی می‌کند ناسازگار است؛ و اینها غیر از شواهد تاریخی بسیار زیادی است که پیامبر اکرم ص بارها و بارها حضرت زهرا س (دخترپیامبر ص) و حضرت علی ع (پسرعموی پیامبر ص) و فرزندان ایشان (نوه‌های پیامبر ص) را مصداق این آیه معرفی می‌کردند، و نه کس دیگری را. 🔖توضیح بیشتر در جلسه 523، تدبر7 http://yekaye.ir/al-ahzab-33-33/ 🍃ج. حتی اگر اهل البیت را به معنای مطلقِ «اهل خانه» که شامل همسر هم بشود بدانیم، واضح است که تعلیلِ آیه ناطر به اهلیت و نسبتی است که او با بودن در این خانه پیدا کرده است؛ یعنی آیه می‌فرماید رحمت و برکات خدا بر شماست، چون شما اهل این بیت هستید؛ یعنی چون زن حضرت ابراهیم ع واقعا اهل همراهی با او بوده است، رحمت و برکات خدا شاملش می‌شده؛ و اگر زنی (و حتی فرزند شخص، مانند پسر نوح) واقعا اهل همراهی نباشد، به نص قرآن کریم، حتی اگر شوهرش پیامبر خدا هم باشد، مشکلی از او را حل نخواهد کرد؛ چنانکه خداوند صریحا این را در مورد زن حضرت لوط ع و زن حضرت نوح ع که در حق آن دو پیامبر خیانت کردند، بیان فرمود (تحریم/10) و اتفاقا در همین سوره که به خیانت این دو زن اشاره می‌کند، صریحا از خیانت دو تن از زنان خود پیامبر اکرم ص (افشای اسرار پیامبر ص نزد نااهلان) و عدم بخشش آنها توسط خداوند سخن گفته است (تحریم/3-4) . 🍃د. ... @Yekaye

. 6⃣ «قالُوا ... رَحْمَتُ اللَّهِ وَ بَرَكاتُهُ عَلَيْكُمْ أَهْلَ الْبَيْتِ» در حالی که حضرت ابراهیم ع و ساره هنوز فرزندی نداشتند ولی فرشتگان آنان را با تعبیر «کُم» خطاب قرار دادند، و نه تعبیر «کما: شما دو نفر»؛ و با توجه به بشارتی که در مورد فرزند و فرزند فرزند آنها داده شد، معلوم می‌شود که می‌خواهند بگویند این رحمت و برکات خدا، نه‌تنها بر شما دو نفر، بلکه شامل حال بقیه صالحان و پیامبرانِ از نسل شما هم می‌باشد. یعنی در این خطاب، فرزندان حضرت ابراهیم ع که هنوز به دنیا نیامده‌اند نیز مخاطب این کلام فرشتگان محسوب می‌شدند؛ و این مویدی است که وقتی شیعه بر اساس روایات متعدد تعبیر «اهل البیت» در آیه 33 سوره احزاب را شامل تمامی ائمه اطهار ع می‌داند، از معنای ظاهری کلام خارج نشده، و به مطلبی اذعان نموده است که در جای دیگری از قرآن کریم هم شاهد لفظی واضح دارد. @Yekaye

. 7⃣ «رَحْمَتُ اللَّهِ وَ بَرَكاتُهُ عَلَيْكُمْ أَهْلَ الْبَيْتِ إِنَّهُ حَميدٌ مَجيدٌ» اگر رحمت خداوند و برکات خاصش شامل اهل بیت می‌شود؛ به خاطر این است که او حمید و مجید است. «حمید» یعنی کسی که افعالش و صفاتش به گونه‌ای است که او را شایسته حمد و سپاس کرده است؛ و مجید یعنی فرد بزرگواری که کرامت و عطا و بخشش فراوان است. یعنی 🔹اگر او چنین در حق اهل بیت رحمت و برکت نازل می‌کند، اولا کاری سزاوار و بجا و شایسته ستایش است، 🔹و ثانیا از بزرگواری و کرامت عظیم و گسترده خداوند جز این انتظار نمی‌رود. 🔸این تعابیر همگی نشان می‌دهد که این اهل بیت به گونه‌ای بوده‌اند که خودشان اقتضای اصل این لطف را در خود ایجاد کرده‌اند؛ و البته خداوند چون لطفش عظیم است خیلی بیش از اقتضای اولیه به آنان رحمت و برکت می‌رساند. @Yekaye

. 8⃣ «أَ تَعْجَبينَ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ رَحْمَتُ اللَّهِ وَ بَرَكاتُهُ عَلَيْكُمْ» براى برطرف كردن استبعاد و تعجّب در امرى، نعمتهاى بيشمار الهى را ياد كنيم. (همان خدايى كه آتش را بر ابراهيم عليه السلام، سرد و او را بر بت‌پرستان پيروز نمود، مى‌تواند به پير زنى عقيم و شوهرى سالخورده، فرزندانى عطا فرمايد) 📚(تفسير نور، ج5، ص355) @Yekaye

. 9⃣ « فَبَشَّرْناها بِإِسْحاقَ ... رَحْمَتُ اللَّهِ وَ بَرَكاتُهُ عَلَيْكُمْ» فرزند صالح، [مصداق] رحمت و بركات از جانب خداست. 📚(تفسير نور، ج5، ص355) @Yekaye

861) 📖 فَلَمَّا ذَهَبَ عَنْ إِبْراهيمَ الرَّوْعُ وَ جاءَتْهُ الْبُشْرى يُجادِلُنا في قَوْمِ لُوطٍ 📖 💢ترجمه پس هنگامی که ترس از ابراهیم برفت و او را بشارت آمد، شروع کرد به مجادله با ما درباره قوم لوط ! سوره هود (11) آیه 74 1397/10/2 15 ربیع‌الثانی 1440 @Yekaye

@Yekaye

🔹الرَّوْعُ ▪️ماده «روع» را به معنای ترس و فزع دانسته‌اند 📚(معجم المقاييس اللغة، ج2، ص460) ▫️و به نفس آدمی «الرُوع» می گویند از این جهت که ترس در آن جای می‌گیرد و مستقر می‌شود. 📚(مفردات ألفاظ القرآن، ص373؛ مجمع البيان، ج5، ص271) ▪️برخی در تفاوت «رَوع» با خوف (ترس) و فزع و رعب (وحشت) گفته‌اند که: «روع» دلهره و ترس خفیفی است که در پی فزع ویا امری اعجاب‌آور و باشکوه در دل می افتد. 📚 (التحقيق في كلمات القرآن الكريم، ج4، ص280) 📿ماده «روع» تنها همین یکبار در قرآن کریم به کار رفته است. @Yekaye

🔹يُجادِلُنا قبلا بیان شد که ▪️ماده «جدل» در اصل دلالت دارد بر استحکام چیزی در عین روانی‌ای که دارد، و در بسیاری از اوقات در مورد نزاع کلامی‌ای که تداوم و رفت و برگشت دارد به کار می‌رود. ▫️برخی مولفه‌های معنایی اصلی این ماده را «استحکام» و «امتداد داشتن» دانسته‌اند، خواه در کلام باشد یا غیر کلام، در حق باشد یا در باطل، در مقام مقابله باشد یا بتنهایی. ▫️ برخی هم معنای اصلی این ماده «درصدد پیروزی برآمدن از طریق منازعه و غلبه‌جویی» می‌دانند؛ چنانکه به کُشتی گرفتن و حریف را بر زمین زدن «جِدال» گفته می‌شود. ▪️این ماده وقتی به باب مفاعله می‌رود (مُجَادَلَة ، جِدَال) دلالت بر امتداد یافتنِ جَدَل می‌کند؛ و غالبا بر اصرار و پافشاری بر موضع خویش در سخن، که مانع آشکار شدن حق می‌شود، اطلاق می‌گردد. 🔖جلسه 635 http://yekaye.ir/al-kahf-18-54/ @Yekaye

☀️ 1) در آیه 69 و 71 حدیثی از امام باقر ع گذشت. در ادامه‌اش فرمودند: پس هنگامی ابراهیم ع را بشارت آمد و ترس از او برفت، و او شروع کرد به مناجات کردن با پروردگارش درباره قوم لوط؛ و از او می‌خواست که بلا را از آنها بردارد. پس خداوند فرمود: ابراهیم! از این درگذر! همانا امر پروردگارت آمده است و همانا آنان چنان‌اند که عذابم بدانان خواهد رسید بعد از طلوع خورشیدِ روز بعد و این امری قطعی و غیرقابل برگشت است. 📚تفسير العياشي، ج2، ص152 ... فَلَمَّا جَاءَتْ إِبْرَاهِيمَ الْبِشَارَةُ بِإِسْحَاقَ فَذَهَبَ عَنْهُ الرَّوْعُ أَقْبَلَ يُنَاجِي رَبَّهُ فِي قَوْمِ لُوطٍ وَ يَسْأَلُهُ كَشْفَ الْبَلَاءِ عَنْهُمْ فَقَالَ اللَّهُ يا إِبْراهِيمُ أَعْرِضْ عَنْ هذا إِنَّهُ قَدْ جاءَ أَمْرُ رَبِّكَ وَ إِنَّهُمْ آتِيهِمْ عَذَابِي بَعْدَ طُلُوعِ الشَّمْسِ مِنْ يَوْمِكَ مَحْتُوماً غَيْرُ مَرْدُود. @Yekaye

☀️2) از امام صادق ع روایت شده است: همانا خداوند چهار فرشته را برای به هلاکت رساندنِ قوم لوط مبعوث کرد: جبرئیل و میکائیل و اسرافیل و کروبیل؛ پس بر ابراهیم ع گذشتند در حالی که عمامه بسته بودند؛ و بر او سلام کردند ولی آنان را نشناخت. وی آنان را در هیاتی نیکو یافت و گفت: تنها خودم عهده‌دار پذیرایی اینان می‌شوم و او اهل میهمان‌نوازی بود؛ پس برایشان گوساله چاقی را بریان کرد تا کاملا گوشتش نرم و لذیذ شد سپس پیش آنان آورد. چون آن را در مقابل آنان نهاد «دید دستانشان را، که به آن نمی‌رسد، آنان را بیگانه شمرد، و از آنان ترسی احساس کرد» (هود/70). جبرئیل چون این را دید عمامه را از سر و روی خود باز کرد. حضرت ابراهیم ع فرمود: تو خودتی؟ گفت: آری! و ساره همسرش بر آنان گذشت «پس او را به اسحاق مژده دادیم، و پشت سر اسحاق، یعقوب.» (هود/70) آنگاه ساره همان مطالبی را گفت که خداوند در کتاب عزیز خود بیان فرمود. سپس حضرت ابراهیم ع فرمود: برای چه کاری آمده‌اید؟ گفتند: برای به هلاکت رساندن قوم لوط. فرمود: اگر در میان آنان صد نفر مومن باشند باز هم آنان را هلاک می‌کنید؟ جبرئیل گفت: خیر. فرمود: اگر در میان آنان پنجاه نفر مومن باشند؟ جبرئیل گفت: خیر. فرمود: اگر در میان آنان سی نفر مومن باشند؟ جبرئیل گفت: خیر. فرمود: اگر در میان آنان بیست نفر مومن باشند؟ جبرئیل گفت: خیر. فرمود: اگر در میان آنان ده نفر مومن باشند؟ جبرئیل گفت: خیر. فرمود: اگر در میان آنان پنج نفر مومن باشند؟ جبرئیل گفت: خیر. فرمود: اگر در میان آنان یک نفر مومن باشد؟ جبرئیل گفت: خیر. فرمود: «همانا لوط در میان آنان است. گفتند ما بدانکه در میان آنان است آگاهتریم؛ قطعا او و خانواده اش را نجات می دهیم، غیر از همسرش که در زمره برجای‌ماندگان بود.» و سپس رفتند. حسن بن علی* می گوید: گمان نکنم که این سخن وی منظوری داشته باشد جز اینکه از خداوند برای آنان بقا[ی عمر] را طلب می کرد. و این همان سخن خداوند عز و جل است که فرمود «شروع کرد به مجادله با ما درباره قوم لوط» (هود/74) 📚الكافي، ج5، ص546 و ج8، ص328 ؛ تفسير العياشي، ج2، ص153 ✳️* پی‌نوشت: درباره اینکه مقصود از «حسن بن علی» کیست، نقلی که از این حدیث در جلد 8 کافی آمده تعبیر «قال الحسن العسكريّ أبومحمّد» (یعنی امام حسن عسکری) دارد، و از آنجا که حدیث از امام صادق ع است، به جهت همین تعبیر، برخی احتمال داده‌اند این روایت را مرحوم کلینی از تفسیر منسوب به امام حسن عسکری ع نقل کرده است. اما دیگران آن را خطایی از جانب ناسخان قلمداد کرده‌اند. برخی هم احتمال داده اند که مقصود از «حسن بن علی» امام حسن مجتبی باشد و این جزیی از کلام امام صادق ع است. اما مرحوم مجلسی هر دو احتمال را بعید می‌شمرد و احتمال اقوی را این می‌داند که مقصود، «حسن بن علی بن فضال» است که یکی از افراد مهم در سلسله سند این روایت می‌باشد. 📚(مرآة العقول، ج26، ص452) @Yekaye 👇متن حدیث👇