متن حدیث فوق
☀️عَنْ يَعْقُوبَ بْنِ بِشْرٍ عَنْ زَيْدِ بْنِ عَامِرٍ الطَّاطَرِيِّ عَنْ زَيْدِ بْنِ شِهَابٍ الْأَزْدِيِّ عَنْ زَيْدِ بْنِ كَثِيرٍ اللَّخْمِيِّ عَنْ أَبِي سُمَيْنَةَ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ مَوْلَانَا الصَّادِقِ (عَلَيْهِ السَّلَامُ) قَالَ: لَمَّا أَظْهَرَ رَسُولُ اللَّهِ (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ) فَضْلَ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ كَانَ الْمُنَافِقُونَ يَتَخَافَتُونَ بِذَلِكَ وَ يَسْتُرُونَهُ خَوْفاً مِنْ رَسُولِ اللَّهِ إِلَى أَنْ خَطَبَ أَكَابِرُ قُرَيْشٍ فَاطِمَةَ، وَ بَذَلُوا فِي تَزْوِيجِهَا الرَّغَائِبَ، فَكَانَ رَسُولُ اللَّهِ (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ) لَا يُزَوِّجُ أَحَداً مِنْهُمْ حَتَّى خَطَبَهَا أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ): يَا عَلِيُّ مَا خَطَبْتَهَا إِلَّا وَ اللَّهُ زَوَّجَكَ إِيَّاهَا فِي السَّمَاءِ لِأَنَّ اللَّهَ وَعَدَ ذَلِكَ فِيكَ وَ فِي ابْنَتِي فَاطِمَةَ ...
وَ تَكَلَّمَ الْمُنَافِقُونَ وَ الْحُسَّادُ لِأَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ (عَلَيْهِ السَّلَامُ) وَ قَالُوا لِنِسَائِهِمْ: أَلْقِينَ إِلَى فَاطِمَةَ مَا تَسْمَعْنَ مِنَّا فَبَلِّغْنَهَا وَ قُلْنَ لَهَا خَطَبَكِ أَكَابِرُ النَّاسِ أَغْنِيَاؤُهُمْ وَ بَذَلُوا لَكِ الرَّغَائِبَ، فَزَوَّجَكِ رَسُولُ اللَّهِ (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ) مِنْ فَقِيرِ قُرَيْشٍ وَ لَيْسَ لَهُ خَمْسُمِائَةِ دِرْهَمٍ إِلَّا ثَمَنُ دِرْعِهِ الَّتِي وَهَبَهَا لَهُ رَسُولُ اللَّهِ (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ) وَ مَنْ لَا يَقْدِرُ يَمْلِكُ مِنَ الدُّنْيَا أَكْثَرَ مِنْ فِرَاشِ أَدِيمٍ، وَ مَضُوغَةِ مَحْشُوَّةِ لِيفِ النَّخِيلِ، وَ أَصْوَافِ الْغَنَمِ....
فَقَالَ [رَسُولُ اللَّهِ] لَهُمْ: لَيَبْلُغُنِي عَنْ قَوْمٍ مِنْكُمْ أَنَّهُمْ يَقُولُونَ إِنِّي زَوَّجْتُ فَاطِمَةَ مِنْ أَفْقَرِ قُرَيْشٍ وَ قَدْ عَلِمَ كَثِيرٌ مِنَ النَّاسِ أَنَّ اللَّهَ تَعَالَى أَمَرَ جِبْرِيلَ (عَلَيْهِ السَّلَامُ) أَن يَعْرِضَ عَلَيَّ خَزَائِنَ الْأَرْضِ وَ كُنُوزَهَا وَ مَا فِيهَا مِنْ تِبْرٍ وَ لُجَيْنٍ وَ جَوْهَرٍ، وَ آتَانِي مَفَاتِيحَ الدُّنْيَا وَ كَشَفَ لِي عَنْ ذَلِكَ حَتَّى رَأَيْتُ مِنْ خَزَائِنِ الْأَرْضِ وَ كُنُوزِهَا وَ جِبَالِهَا وَ بِحَارِهَا وَ أَنْهَارِهَا، فَقُلْتُ لَهُ وَ أَخِي عَلِيٌّ، يَرَى مَا رَأَيْتُ وَ يَشْهَدُ مَا شَهِدْتُ، فَقَالَ حَبِيبِي جِبْرِيلُ: نَعَمْ، فَقُلْتُ: مَا عِنْدَ اللَّهِ مِنَ الْمُلْكِ الَّذِي لَا يَحُولُ وَ لَا يَزُولُ فِي الْآخِرَةِ الَّتِي هِيَ دَارُ الْقَرَارِ أَحَبُّ إِلَيَّ مِنْ هَذِهِ الدُّنْيَا الْفَانِيَةِ فَكَيْفَ أَكُونُ وَ أَخِي عَلِيّاً وَ ابْنَتِي فَاطِمَةُ؟ اللَّهُ بَيْنِي وَ بَيْنَ الْمُنَافِقِينَ مِنْ أُمَّتِي، فَأَنْزَلَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ: لَقَدْ كَفَرَ* الَّذِينَ قالُوا إِنَّ اللَّهَ فَقِيرٌ وَ نَحْنُ أَغْنِياءُ إِلَى آخِرِ الْقَصَصِ...
📚الهداية الكبرى، ص112-116
✳️* متن آیه «لقد سمع الله: بدرستی که خداوند شنید» است؛ و تعبیر آن به صورت «لقد کفر: بدرستی که کفر ورزیدند» احتمالا خطای راوی یا ناسخ بوده است.
@Yekaye
☀️2) درباره این سخن خداوند متعال که میفرماید «بهدرستی که خداوند شنید سخن سخن کسانی را که گفتند همانا خداوند فقیر است و ما اغنیاییم»
از امام باقر ع روایت شده است که فرمودند:
آنان میپندارند که امام در آنچه به نزد او میآورند [= خمس و سایر وجوهات شرعی] بدانان محتاج و نیازمند است.
📚مناقب آل أبي طالب ع (لابن شهرآشوب)، ج4، ص48
الْبَاقِرُ ع فِي قَوْلِهِ تَعَالَى «لَقَدْ سَمِعَ اللَّهُ قَوْلَ الَّذِينَ قالُوا» الْآيَةَ،
قَالَ: هُمْ يَزْعُمُونَ أَنَّ الْإِمَامَ يَحْتَاجُ مِنْهُمْ إِلَى مَا يَحْمِلُونَ إِلَيْهِ.
@Yekaye
☀️3) درباره این سخن خداوند متعال که میفرماید «و پیامبران را بناحق می کشتند» از امام صادق ع روایت شده است که فرمودند:
اما به خدا سوگند آنان را با شمشیرهایشان نکشتند، ولیکن سرِّ آنان را پخش کردند و علیه آنان افشا نمودند که منجر به کشته شدن آنان شد.
📚الكافي، ج2، ص371
عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عِيسَى عَنْ سَمَاعَةَ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع فِي قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ «وَ يَقْتُلُونَ الْأَنْبِياءَ بِغَيْرِ حَقٍّ» فَقَالَ ع:
أَمَا وَ اللَّهِ مَا قَتَلُوهُمْ بِأَسْيَافِهِمْ وَ لَكِنْ أَذَاعُوا سِرَّهُمْ وَ أَفْشَوْا عَلَيْهِمْ فَقُتِلُوا.
@Yekaye
.
1⃣ «لَقَدْ سَمِعَ اللَّهُ ...»
خدا همه گفتهها را مىشنود، پس هر حرفى را بر زبان نياوريم.
(تفسير نور، ج2، ص212)
@Yekaye
.
2⃣«لَقَدْ سَمِعَ اللَّهُ قَوْلَ الَّذينَ قالُوا إِنَّ اللَّهَ فَقيرٌ وَ نَحْنُ أَغْنِياءُ»
منظورشان از این سخن که گفتند «همانا خداوند فقیر است و ما اغنیاییم» چه بوده است؟
🍃الف. هنگامی که دعوت شدند به اینکه از اموالشان به نیازمندان کمک کنند و قرض الحسنه بدهند، این تعبیر را گفتند از باب کنایه، که مگر خدا از ما قرض میگیرد؛ تا به عوامشان چنین القا کنند که آنان چنین وظیفهای ندارند. (مجمعالبیان، ج2، ص899) و این که در آیه قبل از بخل آنان سخن گفت نیز موید این معناست.
(الميزان، ج4، ص83)
🍃ب. وقتی که فقر عامه مومنان را دیدند، این را از باب تعریض گفتند که این چه خدایی است که اینان را که به او ایمان آوردهاند ثروتمند نمی کند.
(الميزان، ج4، ص83)
🍃ج. جهل و غرور، مرز و نهايت ندارد، تا آنجا كه بشر ناتوان نيازمند مىگويد: خداوند فقير است و ما غنى هستيم.
(تفسير نور، ج2، ص212)
🍃د. طعنهای است بر دینداران و خداپرستیشان، که این چه خدایی است که خداوند بندگانش را به لحاظ رزق و روزی در تنگنا قرار میدهد اما ما با خانوادهمان چنین نمیکینم!
(به نقل از مجمعالبیان، ج2، ص899)
🍃ه. وقتی دیدند اولیاء الله فقیرند و خودشان ثروتمندند، طعنه زدند که گویی خدا فقیر است که فقر اولیای خودش را رفع نمیکند.
(تفسير القمي، ج1، ص127)
🍃و. کسانی که خمسشان و وجوهات شرعی را پرداخت نمیکنند، با چنین تعبیری، طعنه به امامان میزنند، گویی امام در آنچه به نزد او میآورند بدانان محتاج و نیازمند است.
🔖حدیث2 https://eitaa.com/yekaye/4795
🍃ز. ...
@Yekaye
.
3⃣ «لَقَدْ سَمِعَ اللَّهُ قَوْلَ الَّذينَ قالُوا إِنَّ اللَّهَ فَقيرٌ وَ نَحْنُ أَغْنِياءُ»
احساس غنا و بىنيازى، زمينه سرپيچى از فرامين الهى و استهزاى آنهاست.
(تفسير نور، ج2، ص212)
@Yekaye
.
4⃣ «لَقَدْ سَمِعَ اللَّهُ قَوْلَ الَّذينَ قالُوا إِنَّ اللَّهَ فَقيرٌ وَ نَحْنُ أَغْنِياءُ»
برخى كوتهفكران گمان مىكنند ريشه دستورات الهى نياز است.
(تفسير نور، ج2، ص212)
@Yekaye
.
5⃣ «لَقَدْ سَمِعَ اللَّهُ قَوْلَ الَّذينَ ... سَنَكْتُبُ ما قالُوا»
چرا از تعبیر «سمع» و «کتب» استفاده کرد؟
🍃الف. برای بازداشتن از چنین موضعی، این تعابیر موثرتر است (مجمعالبیان، ج2، ص899) چرا که وقتی انسان بداند همین الان که این سخن را میگوید کسی آن را میشنود، از گفتنش بیشتر شرم میکند؛ و نیز همین که بفهمد سخنش ثبت میشود بیبشتر نگران مواخذه میشود.
🍃ب. ...
@Yekaye
.
6⃣ «لَقَدْ سَمِعَ اللَّهُ قَوْلَ الَّذينَ ... سَنَكْتُبُ ما قالُوا»
چرا «سمع» را با فعل ماضی آورد اما «نکتب» را با فعل مضارع، بلکه مستقبل (س + نکتب)؟
🍃الف. فعل ماضی دلالت بر قطعیت و حتمیت دارد، اما فعل مضارع و بویژه مستقبل، دلالت بر عدم قطعیت؛ شاید میخواهد بفرماید همین که گفتند، خدا شنید؛ اما ثبت آن را به تاخیر میاندازد، شاید از این گفته خود توبه کنند؛ چنانکه در حدیث داریم که خداوند به محض اینکه کسی کار نیکویی انجام دهد بلافاصله دستور ثبت آن را میدهد؛ اما وقتی گناهی مرتکب میشود تا هفت ساعت به او مهلت میدهند که شاید توبه کند و اگر نکرد، گناهش را ثبت میکنند. (الخصال، ج2، ص418)
🍃ب. ...
@Yekaye
.
7⃣ «قالُوا إِنَّ اللَّهَ فَقيرٌ وَ نَحْنُ أَغْنِياءُ سَنَكْتُبُ ما قالُوا وَ قَتْلَهُمُ الْأَنْبِياءَ بِغَيْرِ حَقٍّ»
چرا ثبتِ آن سخن آنان را در کنار کُشتنِ بناحقِ انبیاء قرار داد؟
🍃الف. میخواهد قبح عظیم آن سخن را نشان دهد. (الميزان، ج4، ص83) یعنی گناهِ ياوه گويى درباره خداوند، هم سنگِ گناه كشتن انبياست. (تفسير نور، ج2، ص212)
🍃ب. یعنی نشان دهد که برخی از سخنان و موضعگیریها به اندازه اینکه کسی پیامبران را بناحق به قتل برساند، زشت و پلید است.
🍃ج. اهمیت واجبات مالی را گوشزد کند و نشان دهد بخل ورزیدن در ادای وجوهات شرعی و توجیه کردنِ اینچنینی آن، گناهی است در ردیف کشتن پیامبران.
🍃د. ...
@Yekaye