915) 📖 رَبَّنا إِنَّكَ مَنْ تُدْخِلِ النَّارَ فَقَدْ أَخْزَيْتَهُ وَ ما لِلظَّالِمينَ مِنْ أَنْصارٍ 📖
💢ترجمه
پروردگارا ! قطعاً تو کسی را که داخل آتش کنی، حتماً رسوایش کردهای؛ و ظالمان را یاورانی نباشد.
سوره آل عمران، (3) آیه 192
1398/1/4
17 رجب1440
@Yekaye
🔹أَخْزَيْتَهُ
قبلا بیان شد که
▪️برخی برای ماده «خزی» در اصل دو معنای متغایر دانستهاند: یکی ادب کردن و سیاست نمودن؛ و دیگری دور کردن و راندن؛ و معنای «خجالت کشیدن (استحیاء) از کار زشت خویش» را – که یکی از معانی رایج این کلمه است – به همین معنای دوم برگرداندهاند با این توضیح که کسی که از کار بد خود خجالت میکشد، از شرم از دیگران دوری میگزیند.
▪️اما برخی همان معنای خجالت و سرافکندگی را محور قرار داده و معنای اصلی این ماده را «سرشکستگیای که بر شخص، از جانب عمل خویش یا دیگران وارد میشود»؛ وبه تعبیر دیگر، «حالتی که بعد از یک ابتلای شدید و نزول بلا و عذاب و مانند آن بر شخص عارض میشود که وی را متاثر و متحیر میسازد» دانستهاند، چنانکه خداوند وضعیت «خِزی» را برای کسانی که در دنیا (ما كانَ لَهُمْ أَنْ يَدْخُلُوها إِلاَّ خائِفينَ لَهُمْ فِي الدُّنْيا خِزْيٌ؛ بقره/۱۱۴) یا آخرت (إِنَّكَ مَنْ تُدْخِلِ النَّارَ فَقَدْ أَخْزَيْتَه؛ آل عمران/۱۹۴) به عذاب گرفتار آمدهاند برمیشمرد و توضیح دادهاند که معانیای همچون ذلت، خواری (هوان)، فضاحت، بدی و حیا، از لازمههای این معنا هستند نه خود معنا، و شاهدش هم این است که در آیات متعددی اینها را جدای از هم و در کنار ذکر کرده است: «مِنْ قَبْلِ أَنْ نَذِلَّ وَ نَخْزى» (طه/۱۳۴) ، «إِنَّ الْخِزْيَ الْيَوْمَ وَ السُّوءَ عَلَى الْكافِرِينَ» (نحل/۲۷) و «فَلا تَفْضَحُونِ …. وَ اتَّقُوا اللَّهَ وَ لا تُخْزُونِ» (حجر/۶۸-۶۹)
▪️این ماده وقتی به باب افعال میرود متعدی میشود و به معنای خوار و سرشکسته و شرمنده کردن دیگری میباشد: «رَبَّنا إِنَّكَ مَنْ تُدْخِلِ النَّارَ فَقَدْ أَخْزَيْتَهُ» (آلعمران/۱۹۲) «مَنْ يَأْتِيهِ عَذابٌ يُخْزِيه» (هود/۳۹) «وَ لا تُخْزِنا يَوْمَ الْقِيامَةِ» (آل عمران/۱۹۴) «وَ لِيُخْزِيَ الْفاسِقِينَ» (حشر/۵)
▪️همچنین درباره تفاوت «خزی» (خواری) با «ذلت» برخی گفتهاند که «خزی» ذلتی است که همراه با مفتضح و بیآبرو شدن باشد، یعنی خوار و زبون شدنی است که به زشتی عمل خود وی نیز ارتباط دارد، اما «ذلت» لزوما این گونه نیست.
🔖جلسه 865 http://yekaye.ir/hood-11-78/
@Yekaye
🔹أَنْصارٍ
قبلا بیان شد که
▪️ماده «نصر» را به معنای «یاری» (عون) دانستهاند و برخی تاکید کردهاند که مقصود از آن «یاری»ای است که در مقابل دیگری مطرح باشد؛
اما برخی اصل معنای این کلمه را «آوردن و دادن خیر» (خیررسانی) دانستهاند و اینکه میگوییم خدا نصرت داد یعنی پیروزی را به آنها ارزانی داشت؛ چنانکه حتی به باران هم «نَصْر» گفتهاند و حتی در مورد مطلق «عَطاء» هم به کار رفته است.
▪️«ناصر» (۱۱ بار در قرآن کریم) اسم فاعل از این ماده است به معنای کسی که دیگری را یاری میکند و کلمه «نصیر» (۲۴ بار) صیغه مبالغه در همان معنای «ناصر» است و «أنصار» جمعی است که برای هر دو به کار میرود.
🔖جلسه 436 http://yekaye.ir/al-ahzab-33-17/
@Yekaye
☀️1) یونس بن ظبیان میگوید:
از امام باقر ع درباره این سخن خداوند: «و ظالمان را یاورانی نباشد» سوال کردم. فرمود:
آنان را هیچ امامانی نباشد که آنان را به نامهای ایشان بخوانند.
✅[ظاهرا اشاره است به آیه «يَوْمَ نَدْعُوا كُلَّ أُناسٍ بِإِمامِهِمْ: روزی که هر مردمی را به امامشان بخوانند» (اسراء/71)؛ یعنی چون از امام حقی پیروی نکردند روز قیامت هم بیسرپرست میمانند]
📚تفسير العياشي، ج1، ص211
عَن یونس ابْنِ ظَبْيَانَ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ ع عَنْ قَوْلِ اللَّهِ «وَ ما لِلظَّالِمِينَ مِنْ أَنْصارٍ» قَالَ:
مَا لَهُمْ مِنْ أَئِمَّةٍ يُسَمُّونَهُمْ بِأَسْمَائِهِم.
@Yekaye
☀️2) از پیامبر اکرم ص روایت شده است:
بپرهیزید از ظلم؛ که همانا ظلم، ظلمات روز قیامت است.
📚جامع الأخبار(للشعيري)، ص155؛ مجموعة ورام، ج1، ص56
قَالَ النبی ص:
إِيَّاكُمْ وَ الظُّلْمَ فَإِنَّ الظُّلْمَ ظُلُمَاتٌ يَوْمَ الْقِيَامَةِ.
@Yekaye
☀️3) از امام صادق ع روایت شده است:
هیچ مردمی نیستند که در سرای دنیا به امامی اقتدا کنند مگر اینکه روز قیامت او آنان را لعنت کند و آنان او را؛ غیر از شما و هرکس که شبیه حال شما را دارد.
📚الكافي، ج8، ص146
مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ وَ الْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ جَمِيعاً عَنِ النَّضْرِ بْنِ سُوَيْدٍ عَنْ يَحْيَى بْنِ عِمْرَانَ الْحَلَبِيِّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُسْكَانَ عَنْ مَالِكٍ الْجُهَنِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ:
لَيْسَ مِنْ قَوْمٍ ائْتَمُّوا بِإِمَامٍ فِي دَارِ الدُّنْيَا إِلَّا جَاءَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ يَلْعَنُهُمْ وَ يَلْعَنُونَهُ إِلَّا أَنْتُمْ وَ مَنْ كَانَ بِمِثْلِ حَالِكُمْ.
@Yekaye
☀️4) از امام کاظم ع از پدرانشان روایت شده که رسول الله ص فرمودند:
هریک از شما روز قیامت با پروردگارش سخن خواهد گفت در حالی که هیچ واسطهای بین او و خدایش نیست؛
پس به پیش روی خود مینگرد و جز آنچه از پیش فرستاده نمییابد؛
و به سمت راست خود مینگرد و جز آنچه از پیش فرستاده نمییابد؛
و به سمت چپ خود مینگرد و جز آنچه از پیش فرستاده نمییابد؛
و یکباره خود را در آتش مییابد!
پس خود را از آتش نگه دارید ولو به تکه خرمایی؛ و اگر کسی این را هم ندارد، دست کم با یک سخن نیکویی.
📚النوادر (للراوندي)، ص3؛ الجعفريات (الأشعثيات)، ص58
أَخْبَرَنِي السَّيِّدُ الْإِمَامُ ضِيَاءُ الدِّينِ سَيِّدُ الْأَئِمَّةِ شَمْسُ الْإِسْلَامِ تَاجُ الطَّالِبِيَّةِ ذُو الْفَخْرَيْنِ جَمَالُ آلِ رَسُولِ اللَّهِ ص أَبُو الرِّضَا فَضْلُ اللَّهِ بْنُ عَلِيِّ بْنِ عُبَيْدِ اللَّهِ الْحُسَيْنِيُّ الرَّاوَنْدِيُّ حَرَسَ اللَّهُ جَمَالَهُ وَ أَدَامَ فَضْلَهُ قَالَ أَخْبَرَنَا الْإِمَامُ الشَّهِيدُ أَبُو الْمَحَاسِنِ عَبْدُ الْوَاحِدِ بْنُ إِسْمَاعِيلَ بْنِ أَحْمَدَ الرُّويَانِيُّ إِجَازَةً وَ سَمَاعاً أَخْبَرَنَا الشَّيْخُ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ التَّيْمِيُّ الْبَكْرِيُّ الْحَاجِي إِجَازَةً وَ سَمَاعاً حَدَّثَنَا أَبُو مُحَمَّدٍ سَهْلُ بْنُ أَحْمَدَ الدِّيبَاجِيُّ حَدَّثَنَا أَبُو عَلِيٍّ مُحَمَّدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ الْأَشْعَثِ الْكُوفِيُّ حَدَّثَنِي مُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ ع حَدَّثَنَا أَبِي إِسْمَاعِيلُ بْنُ مُوسَى عَنْ أَبِيهِ مُوسَى عَنْ جَدِّهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ الصَّادِقِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْهِمْ أَجْمَعِينَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص:
كُلُّكُمْ مُكَلِّمٌ [یکلّم] رَبَّهُ [عَزَّ وَ جَلَّ] يَوْمَ الْقِيَامَةِ لَيْسَ بَيْنَهُ وَ بَيْنَهُ تَرْجُمَانٌ فَيَنْظُرُ أَمَامَهُ فَلَا يَجِدُ إِلَّا مَا قَدَّمَ وَ يَنْظُرُ عَنْ يَمِينِهِ فَلَا يَجِدُ إِلَّا مَا قَدَّمَ ثُمَّ يَنْظُرُ عَنْ يَسَارِهِ فَإِذَا هُوَ بِالنَّارِ فَاتَّقُوا النَّارَ وَ لَوْ بِشِقِّ تَمْرَةٍ فَإِنْ لَمْ يَجِدْ أَحَدُكُمْ فَبِكَلِمَةٍ طَيِّبَةٍ [لَيِّنَةٍ].
@Yekaye
☀️5) در فرازی از مناجات شعبانیه (مناجاتی که امیرالمومنین ع و ائمه اطهار بر خواندنش در ماه شعبان مداومت داشتند) آمده است:
خدایا ! اگر محرومم کنی، کیست که روزیم دهد؛ و اگر رسوایم کنی کیست که یاریم کند؟!
خدایا ! به تو پناه میبرم از غضبت و از اینکه خشم تو بر من جاری شود؛ ...
خدایا بر من گناهانی را در دنیا پوشاندی؛ و من به پوشاندن آنها از جانب تو در آخرت نیازمندترم - ای خدای من – تو که چنین نیکی کردی در حق من که آن را بر بندگان صالحت افشا ننمودی، پس روز قیامت هم مرا در برابر شاهدان مفتضح مکن؛
خدایا ! جود توست که امیدم را گستراند و عفو تو برتر است از عمل من؛ پس خدایا شاد کن مرا به دیدار خود روزی که بین بندگانت داوری میکنی؛
خدایا عذرخواهی من به پیشگاه تو عذرخواهی کسی است که بینیاز از قبول عذرش نیست؛ پس عذرم را بپذیر ای کریمترین کسی که بدکاران نزد او عذرخواهی کنند.
خدایا حاجتم را برنگردان و طمعم را بیحاصل مگذار و امید و آرزویم به تو را قطع مفرما؛
خدایا اگر خواری مرا میخواستی هدایتم نمی کردی؛ و اگر بیآبرویی مرا میخواستی مرا مشمول عفو و عافیت قرار نمیدادی؛ ...
📚إقبال الأعمال، ج2، ص686؛ بحار الأنوار، ج91، ص97
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ عَلَى آلِ مُحَمَّد ...
إِلَهِي إِنْ حَرَمْتَنِي فَمَنْ ذَا الَّذِي يَرْزُقُنِي وَ إِنْ خَذَلْتَنِي فَمَنْ ذَا الَّذِي يَنْصُرُنِي؟!
إِلَهِي أَعُوذُ بِكَ مِنْ غَضَبِكَ وَ حُلُولِ سَخَطِكَ؛ ...
إِلَهِي قَدْ سَتَرْتَ عَلَيَّ ذُنُوباً فِي الدُّنْيَا وَ أَنَا أَحْوَجُ إِلَى سَتْرِهَا عَلَيَّ مِنْكَ فِي الْأُخْرَى إِلَهِي قَدْ أَحْسَنْتَ إِلَيَّ إِذْ لَمْ تُظْهِرْهَا لِأَحَدٍ مِنْ عِبَادِكَ الصَّالِحِينَ فَلَا تَفْضَحْنِي يَوْمَ الْقِيَامَةِ عَلَى رُءُوسِ الْأَشْهَادِ؛
إِلَهِي جُودُكَ بَسَطَ أَمَلِي وَ عَفْوُكَ أَفْضَلُ مِنْ عَمَلِي إِلَهِي فَسُرَّنِي بِلِقَائِكَ يَوْمَ تَقْضِي فِيهِ بَيْنَ عِبَادِكَ؛
إِلَهِي اعْتِذَارِي إِلَيْكَ اعْتِذَارُ مَنْ لَمْ يَسْتَغْنِ عَنْ قَبُولِ عُذْرِهِ فَاقْبَلْ عُذْرِي [يَا كَرِيمُ] يَا أَكْرَمَ مَنِ اعْتَذَرَ إِلَيْهِ الْمُسِيئُونَ؛
إِلَهِي لَا تَرُدَّ حَاجَتِي وَ لَا تُخَيِّبْ طَمَعِي وَ لَا تَقْطَعْ مِنْكَ رَجَائِي وَ أَمَلِي؛
إِلَهِي لَوْ أَرَدْتَ هَوَانِي لَمْ تَهْدِنِي وَ لَوْ أَرَدْتَ فَضِيحَتِي لَمْ تُعَافِنِي...
@Yekaye