☀️2) الف. یعقوب سراج می‌گوید: به امام صادق ع عرض کردم: آیا زمین از عالمی از شما که زنده و ظاهر باشد و مردم در حلال و حرامهایشان به او پناه ببرند خالی می‌ماند؟ فرمود: نه ابایوسف؛ و این در کتاب الله بیان شده است آنجا که می‌فرماید: ای کسانی که ایمان آوردند! شکیبایی ورزید و همدیگر را به شکیبایی وادارید» در برابر دشمنتان، آن کسانی که [در دینتان] با شما مخالفند «و مرتبط شوید» به امامتان «و تقوا پیشه کنید؛ » در آنچه به شما امر می‌کند و بر شما واجب گردانیده است. 📚بصائر الدرجات، ج1، ص487؛ مختصر البصائر، ص63 ؛ مناقب آل أبي طالب ع، ج1، ص245 ؛ تفسير العياشي، ج1، ص212-213 حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عِيسَى وَ أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ يَعْقُوبَ السَّرَّاجِ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع تَخْلُو الْأَرْضُ مِنْ عَالِمٍ مِنْكُمْ حَيٍّ ظَاهِرٍ تَفْزَعُ [يَفْزَعُ] إِلَيْهِ النَّاسُ فِي حَلَالِهِمْ وَ حَرَامِهِمْ؟ فَقَالَ يَا أَبَا يُوسُفَ لَا إِنَّ ذَلِكَ لَبَيِّنٌ فِي كِتَابِ اللَّهِ تَعَالَى فَقَالَ «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَ صابِرُوا» عَدُوَّكُمْ مِمَّنْ يُخَالِفُكُمْ «وَ رابِطُوا» إِمَامَكُمْ «وَ اتَّقُوا اللَّهَ» فِيمَا يَأْمُرُكُمْ وَ فَرَضَ عَلَيْكُمْ. ☀️ب. در تفسیر عیاشی بعد از این روایت می‌گوید: و در روایتی دیگر از ایشان فرمود: «شکیبایی ورزید» بر آزاری که در راه ما می‌بینید گفتم: «و صابروا» [همدیگر را به شکیبایی وادارید] ؟ فرمود در برابر دشمنتان، همراه با ولی‌ّتان. گفتم: «و رابطوا»؟ فرمود: ایستادگی همراه با امامتان و تقوا پیشه کنید؛ بدان امید که رستگار شوید» گفتم: چنین نازل شده؟ فرمود: بله. 📚تفسير العياشي، ج1، ص212-213 وَ فِي رِوَايَةٍ أُخْرَى عَنْهُ: «اصْبِرُوا» عَلَى الْأَذَى فِينَا. قُلْتُ «وَ صابِرُوا»؟ قَالَ عَدُوَّكُمْ مَعَ وَلِيِّكُمْ. قُلْتُ «وَ رابِطُوا»؟ قَالَ الْمُقَامَ مَعَ إِمَامِكُمْ «وَ اتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ» قُلْتُ تَنْزِيلٌ؟ قَالَ نَعَمْ . @Yekaye

☀️3) الف. ابوبصیر می‌گوید: از امام صادق ع درباره این سخن خداوند عز و جل سوال کردم که می‌فرماید: «ای کسانی که ایمان آوردید: صبر کنید و با دیگران صبر کنید و متصل شوید» فرمود: صبر کنید بر مصیبتها؛ و بر آنان صبر پیشه کنید با تقیه؛ و متصل شوید به کسی که به او اقتدا می‌کنید؛ و تقوا پیشه کنید، بدان امید که رستگار شوید. 📚معاني الأخبار، ص369 حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ الْوَلِيدِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ الصَّفَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي الْخَطَّابِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَسْبَاطٍ عَنْ أَبِي حَمْزَةَ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَ صابِرُوا وَ رابِطُوا» فَقَالَ اصْبِرُوا عَلَى الْمَصَائِبِ وَ صَابِرُوهُمْ عَلَى التَّقِيَّةِ وَ رَابِطُوا عَلَى مَنْ تَقْتَدُونَ بِهِ وَ اتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ. ☀️ب. مسعده بن صدقه از امام صادق ع روایت کرده است که «اصبروا» یعنی از معصیتها؛ و «صابروا» یعنی بر واجبات؛ و «اتقوا الله» یعنی امر به معروف و نهی از منکر کنید. - سپس فرمود: و چه منکری بزرگتر از ظلم امت بر ما و کشته شدن ما توسط آنان - «و رابطوا» یعنی [محکم ببندید] در راه خدا؛ و ماییم آن راهی که بین خدا و خلقش هست؛ و ما آن «رباط» [دژ] نزدیک هستیم؛ پس کسی که با درافتد با پیامبر ص و آنچه از نزد خداوند آمده درافتاده است «لعلکم تفلحون» یعنی امید است که اگر چنین کنید بهشت بر شما واجب گردد؛ و نظیر آن اسن سخن خداوند است که «و چه کسی نیکوسخن‌تر است از کسی که به خدا دعوت کرد و عمل صالحی انجام داد و گفت: من همانا از تسلیم‌شدگان هستم» (فصلت/33) و اگر این آیه شامل همه مومنان [یا اهل اذان] بود، آن گونه که برخی مفسران تفسیر می‌کنند، آنگاه اهل قَدَر [گروهی که توسط پیامبر ص لعن شدند] و اهل بدعت نیز رستگار می‌باشند! 📚تفسير العياشي، ج1، ص212 عَنْ مَسْعَدَةَ بْنِ صَدَقَةَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع فِي قَوْلِ اللَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى: «اصْبِرُوا» يَقُولُ عَنِ الْمَعَاصِي «وَ صابِرُوا» عَلَى الْفَرَائِضِ «وَ اتَّقُوا اللَّهَ» يَقُولُ مُرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ انْهَوْا عَنِ الْمُنْكَرِ- ثُمَّ قَالَ وَ أَيُّ مُنْكَرٍ أَنْكَرُ مِنْ ظُلْمِ الْأُمَّةِ لَنَا وَ قَتْلِهِمْ إِيَّانَا - «وَ رابِطُوا» يَقُولُ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَ نَحْنُ السَّبِيلُ فِيمَا بَيْنَ اللَّهِ وَ خَلْقِهِ وَ نَحْنُ الرِّبَاطُ الْأَدْنَى فَمَنْ جَاهَدَ عَنَّا جَاهَدَ عَنِ النَّبِيِّ ص وَ مَا جَاءَ بِهِ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ «لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ» يَقُولُ لَعَلَّ الْجَنَّةَ تُوجَبُ لَكُمْ إِنْ فَعَلْتُمْ ذَلِكَ؛ وَ نَظِيرُهَا مِنْ قَوْلِ اللَّهِ «وَ مَنْ أَحْسَنُ قَوْلًا مِمَّنْ دَعا إِلَى اللَّهِ وَ عَمِلَ صالِحاً وَ قالَ إِنَّنِي مِنَ الْمُسْلِمِينَ»؛ وَ لَوْ كَانَتْ هَذِهِ الْآيَةُ فِي المؤمنين [الْمُؤَذِّنِينَ] كَمَا فَسَّرَهَا الْمُفَسِّرُونَ لَفَازَ الْقَدَرِيَّةُ وَ أَهْلُ الْبِدَعِ مَعَهُمْ. ☀️از امام رضا ع روایت شده است: هنگامی که روز قیامت شود، منادی ندا می دهد کجایند «صابران»؟ پس گروهی برمی‌خیزند. سپس ندا می دهد کجایند «متصبّران» پس گروه دیگری برمی‌خیزند. سوال شد اینان کیستند؟ فرمود: «صابران» کسانی‌اند که بر انجام واجبات صبر دارند؛ و «متصبران» کسانی‌اند که در خودداری کردن از محرمات صبر می‌کنند. 📚تفسير القمي، ج‏1، ص129 حَدَّثَنِي أَبِي عَنِ الْحَسَنِ [الْحُسَيْنِ‏] بْنِ خَالِدٍ عَنِ الرِّضَا ع قَالَ: إِذَا كَانَ يَوْمُ الْقِيَامَةِ يُنَادِي مُنَادٍ أَيْنَ الصَّابِرُونَ فَيَقُومُ فِئَامٌ مِنَ النَّاسِ ثُمَّ يُنَادِي أَيْنَ الْمُتَصَبِّرُونَ، فَيَقُومُ فِئَامٌ مِنَ النَّاسِ، قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ وَ مَا الصَّابِرُونَ قَالَ عَلَى أَدَاءِ الْفَرَائِضِ وَ الْمُتَصَبِّرُونَ عَلَى اجْتِنَابِ الْمَحَارِمِ. @Yekaye

☀️4) داود بن کثیر می‌گوید: از امام صادق ع پرسیدم معنای «السلام علی رسول الله» چیست؟ [ظاهرا مقصود، سلام پایانی نماز است] فرمودند: همانا خداوند تبارک و تعالی هنگامی که پیامبرش و وصی او و دخترش و دو پسرش و جمیع امامان را آفرید و شیعیانشان را آفرید، از آنان میثاق گرفت که شکیبایی ورزند و همدیگر را به شکیبایی وادارند و به هم مرتبط شوند [یا: مرزبانی نمایند] و تقوای الهی پیشه کنند؛ و بدانان وعده داد که آن ارض مبارک و حرم امن را تسلیمشان کند و بیت المعمور را بر آنان نازل سازد و سقف مرفوع را برایشان آشکار نماید و آنان را راحت کند از شر دشمنانشان و از آن زمینی که خداوند آن را به سلامت تبدیل سازد و آنچه در آن است را تسلیمشان کند بدون هیچگونه شائبه‌ای – فرمود: یعنی بدون اینکه دشمنشان توان خصومتی در آن داشته باشد- و برای آنان باشد آنچه دوست دارند؛ و رسول الله ص هم از همه امامان و شیعیانشان میثاقی بر این مطلب گرفت؛ و همانا سلام بر او، یادآوریِ آن میثاق و تجدید آن با خداست بدان امید که خداوند عز و جل آن را برای وی تعجیل فرماید و سلام را با همه آنچه در آن است برای شما تعجیل فرماید. 📚الكافي، ج1، ص451 بَعْضُ أَصْحَابِنَا رَفَعَهُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ دَاوُدَ بْنِ كَثِيرٍ الرَّقِّيِّ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ مَا مَعْنَى السَّلَامِ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ؟ فَقَالَ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى لَمَّا خَلَقَ نَبِيَّهُ وَ وَصِيَّهُ وَ ابْنَتَهُ وَ ابْنَيْهِ وَ جَمِيعَ الْأَئِمَّةِ وَ خَلَقَ شِيعَتَهُمْ أَخَذَ عَلَيْهِمُ الْمِيثَاقَ وَ أَنْ يَصْبِرُوا وَ يُصَابِرُوا وَ يُرَابِطُوا وَ أَنْ يَتَّقُوا اللَّهَ وَ وَعَدَهُمْ أَنْ يُسَلِّمَ لَهُمُ الْأَرْضَ الْمُبَارَكَةَ وَ الْحَرَمَ الْآمِنَ وَ أَنْ يُنَزِّلَ لَهُمُ الْبَيْتَ الْمَعْمُورَ وَ يُظْهِرَ لَهُمُ السَّقْفَ الْمَرْفُوعَ وَ يُرِيحَهُمْ مِنْ عَدُوِّهِمْ وَ الْأَرْضِ الَّتِي يُبَدِّلُهَا اللَّهُ مِنَ السَّلَامِ وَ يُسَلِّمُ مَا فِيهَا لَهُمْ لا شِيَةَ فِيها قَالَ لَا خُصُومَةَ فِيهَا لِعَدُوِّهِمْ وَ أَنْ يَكُونَ لَهُمْ فِيهَا مَا يُحِبُّونَ وَ أَخَذَ رَسُولُ اللَّهِ ص عَلَى جَمِيعِ الْأَئِمَّةِ وَ شِيعَتِهِمُ الْمِيثَاقَ بِذَلِكَ وَ إِنَّمَا السَّلَامُ عَلَيْهِ تَذْكِرَةُ نَفْسِ الْمِيثَاقِ وَ تَجْدِيدٌ لَهُ عَلَى اللَّهِ لَعَلَّهُ أَنْ يُعَجِّلَهُ جَلَّ وَ عَزَّ وَ يُعَجِّلَ السَّلَامَ لَكُمْ بِجَمِيعِ مَا فِيهِ. @Yekaye

☀️5) الف. به امام رضا ع منسوب است که درباره آیه «شکیبایی ورزید و همدیگر را به شکیبایی وادارید و به هم مرتبط شوید/مرزبانی نمایید و تقوا پیشه کنید؛ بدان امید که رستگار شوید!» فرمودند: شکیبایی ورزید بر طاعت خدا و امتحان او؛ و «صابروا» یعنی بر طاعت رسول خدا و کسی که جانشین اوست ملتزم باشید؛ «و رابطوا» یعنی از این، یعنی از این دو امر، جدا نشوید؛ و هر «لعلّ»ای در کتاب الله به معنای امر قطعی است و معنایش این است که همانا [در این صورت] رستگارید. 📚الفقه المنسوب إلى الإمام الرضا عليه السلام، ص368-369 وَ رُوِيَ فِي قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ اصْبِرُوا وَ صابِرُوا وَ رابِطُوا وَ اتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ قَالَ: «اصْبِرُوا» عَلَى طَاعَةِ اللَّهِ وَ امْتِحَانِهِ «وَ صابِرُوا» قَالَ الْزَمُوا طَاعَةَ الرَّسُولِ وَ مَنْ يَقُومُ مَقَامَهُ «وَ رابِطُوا» قَالَ لَا تُفَارِقُوا ذَلِكَ يَعْنِي الْأَمْرَيْنِ وَ كُلٌّ «لَعَلَّ» فِي كِتَابِ اللَّهِ مُوجِبَةٌ وَ مَعْنَاهَا أَنَّ«كُمْ تُفْلِحُونَ». ☀️ ب. در کتب اهل سنت از پیامبر اکرم ص روایت شده است که درباره این آیه فرمودند: ای کسانی که ایمان آورده‌اند! صبر کنید» بر نمازهای پنجگانه؛ و «همدیگر را به صبر وادارید» در جنگ با دشمنتان؛ و در راه خدا «مرزبانی کنید» امید است که رستگار شوید. 📚الدر المنثور، ج‏2، ص114 و أخرج أبو نعيم عن أبى الدرداء قال قال رسول الله صلى الله عليه و آله و سلم «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اصْبِرُوا» على الصلوات الخمس «وَ صابِرُوا» على قتال عدوكم بالسيف «وَ رابِطُوا» في سبيل الله «لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُون». @Yekaye

☀️6) از امام باقر ع روایت شده است که فرمودند: شخصی نزد پدرم، امام سجاد ع، آمد و گفت: فلانی – منظورش ابن عباس بود- گمان می‌کند که می داند هر آیه را که نازل شده است که در چه روزی و در چه موردی نازل شده. پدرم فرمود: از او بپرس که آیه «وَ مَنْ كانَ فِي هذِهِ أَعْمى فَهُوَ فِي الْآخِرَةِ أَعْمى وَ أَضَلُّ سَبِيلًا: و هر كه در اين دنيا كور باشد در آخرت نيز كور و گمراهتر است» (اسراء/72) در مورد چه کسی نازل شد؟ و نیز آیه «وَ لا يَنْفَعُكُمْ نُصْحِي إِنْ أَرَدْتُ أَنْ أَنْصَحَ لَكُمْ: و من اگر بخواهم براى شما خيرخواهى كنم، خيرخواهيم به شما سودى نخواهد داد» (هود/34) در مورد چه کسی نازل شد؟ و نیز آیه «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَ صابِرُوا وَ رابِطُوا: ای کسانی که ایمان آورده اند؛ شکیبایی ورزید و همدیگر را به شکیبایی وادارید و به هم مرتبط شوید/مرزبانی نمایید» (آل عمران/200) در مورد چه کسی نازل شد؟ او سراغ آن شخص [ابن عباس] رفت. وی در پاسخ گفت: دلم می‌خواست کسی که تو را سراغ من فرستاد را رو در رو می‌دیدم و از او می‌پرسیدم؛ ولیکن تو از او بپرس که عرش چیست و چه موقع آفریده شده و چگونه است! وی دوباره نزد پدرم برگشت و آنچه او گفته بود بازگو کرد. پدرم فرمود: آیا در مورد آن آیات پاسخت را داد؟ گفت: خیر. فرمود: ولی من بر اساس نور و علمی به تو پاسخ می‌دهم بدون اینکه ادعایی داشته باشم یا امری را به زور به خود بچسبانم؛ اما آن دو آیه اول در مورد پدرش نازل شد و آیه آخر در مورد پدرم و در مورد ما نازل شد و از آن پیوندی یاد کرد که ما بدان دستور داده شدیم و در آینده از نسل ما مرزبانانی خواهد بود و از نسل او هم مرزبانانی؛ اما در مورد آنچه از تو پرسید درباره عرش ... [حضرت به تفصیل پاسخ سوالات وی را می‌دهند؛ در پایان می‌فرمایند] اما همانا در صلب او ودیعه‌ای است که برای آتش جهنم ذخیره شده*؛ بزودی اقوامی از دین خدا خارج می‌شوند همان گونه که در آن داخل شدند؛ و بزودی زمین به خون جوانی از جوانان آل محمد ص رنگین خواهد شد، که او در غیر زمانش قیام می‌کند و چیزی را طلب می‌کند که بدان نمی‌رسد**؛ و کسانی که ایمان آوردند به هم متصل می‌شوند و بر آنچه می‌بینند صبر پیشه کنند تا اینکه خداوند حکم کند که او بهترین حکم‌کنندگان است. ✳️* ظاهرا اشاره به سلسله بنی عباس است. ✳️** ظاهرا اشاره به قیام زید است. 📚رجال الكشي، ص53-55؛ تفسير القمي، ج2، ص23-24 ؛ تفسير العياشي، ج2، ص305 ؛ الإختصاص، ص71-73 جَعْفَرُ بْنُ مَعْرُوفٍ، قَالَ حَدَّثَنَا يَعْقُوبُ بْنُ يَزِيدَ الْأَنْبَارِيُّ، عَنْ حَمَّادِ بْنِ عِيسَى، عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ عُمَرَ الْيَمَانِيِّ، عَنِ الْفُضَيْلِ بْنِ يَسَارٍ، عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ (ع) قَالَ أَتَى رَجُلٌ أَبِي (ع) فَقَالَ إِنَّ فُلَاناً يَعْنِي عَبْدَ اللَّهِ بْنَ الْعَبَّاسِ يَزْعُمُ أَنَّهُ يَعْلَمُ كُلَّ آيَةٍ نَزَلَتْ فِي الْقُرْآنِ فِي أَيِّ يَوْمٍ نَزَلَتْ وَ فِيمَ نَزَلَتْ، قَالَ فَسَلْهُ فِيمَنْ نَزَلَتْ: وَ مَنْ كانَ فِي هذِهِ أَعْمى فَهُوَ فِي الْآخِرَةِ أَعْمى وَ أَضَلُّ سَبِيلًا. وَ فِيمَ نَزَلَتْ: وَ لا يَنْفَعُكُمْ نُصْحِي إِنْ أَرَدْتُ أَنْ أَنْصَحَ لَكُمْ. وَ فِيمَ نَزَلَتْ: يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَ صابِرُوا وَ رابِطُوا. فَأَتَاهُ الرَّجُلُ. وَ قَالَ: وَدِدْتُ الَّذِي أَمَرَكَ بِهَذَا وَاجَهَنِي بِهِ فَأَسْأَلُهُ وَ لَكِنْ سَلْهُ مَا الْعَرْشُ وَ مَتَى خُلِقَ وَ كَيْفَ هُوَ؟ فَانْصَرَفَ الرَّجُلُ إِلَى أَبِي فَقَالَ لَهُ مَا قَالَ، فَقَالَ: وَ هَلْ أَجَابَكَ فِي الْآيَاتِ قَالَ لَا، قَالَ: وَ لَكِنِّي أُجِيبُكَ فِيهَا بِنُورٍ وَ عِلْمٍ غَيْرَ الْمُدَّعِي وَ الْمُنْتَحِلِ، أَمَّا الْأُولَيَانِ فَنَزَلَتَا فِي أَبِيهِ وَ أَمَّا الْأَخِيرَةُ فَنَزَلَتْ فِي أَبِي وَ فِينَا وَ ذِكْرُ الرِّبَاطِ الَّذِي أُمِرْنَا بِهِ بَعْدُ وَ سَيَكُونُ ذَلِكَ مِنْ نَسْلِنَا الْمُرَابِطِ وَ مِنْ نَسْلِهِ الْمُرَابَطِ، فَأَمَّا مَا سَأَلْتَ عَنْهُ، فَمَا الْعَرْشُ: ... أَمَا إِنَّ فِي صُلْبِهِ وَدِيعَةً قَدْ ذُرِئَتْ لِنَارِ جَهَنَّمَ سَيَخْرُجُونَ أَقْوَامٌ مِنْ دِينِ اللَّهِ أَفْوَاجاً كَمَا دَخَلُوا فِيهِ، وَ سَتُصْبَغُ الْأَرْضُ بِدِمَاءِ الْفِرَاخِ مِنْ فِرَاخِ آلِ مُحَمَّدٍ، تَنْهَضُ تِلْكَ الْفِرَاخُ فِي غَيْرِ وَقْتٍ وَ تَطْلُبُ غَيْرَ مَا تُدْرِكُ، وَ يُرَابِطُ الَّذِينَ آمَنُوا وَ يَصْبِرُونَ لِمَا يَرَوْنَ حَتَّى يَحْكُمَ اللَّهُ وَ هُوَ خَيْرُ الْحاكِمِينَ. @Yekaye

☀️7) الف. یکبار ابوذر خدمت پیامبر ص شرفیاب می‌شوند و حضرت وصایایی به وی می‌فرمایند که برخی از آنها قبلا گذشت. در فراز دیگری پیامبر ص فرمودند: ابوذر آیا می دانی این آیه «شکیبایی ورزید و همدیگر را به شکیبایی وادارید و به هم مرتبط شوید/مرزبانی نمایید و تقوا پیشه کنید؛ بدان امید که رستگار شوید!» در مورد چه چیزی نازل شد؟ گفتم: پدر و مادرم به فدایت؛ نمی ددانم. فرمود: در انتظار نماز کشیدن پشت سر نماز [قبلی] 📚مكارم الأخلاق، ص467؛ مجموعة ورام، ج2، ص61 يَقُولُ مَوْلَايَ أَبِي طَوَّلَ اللَّهُ عُمُرَهُ الْفَضْلُ بْنُ الْحَسَنِ هَذِهِ الْأَوْرَاقُ مِنْ وَصِيَّةِ رَسُولِ اللَّهِ ص لِأَبِي ذَرٍّ الْغِفَارِيِّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ الَّتِي أَخْبَرَنِي بِهَا الشَّيْخُ الْمُفِيدُ أَبُو الْوَفَاءِ عَبْدُ الْجَبَّارِ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ الْمُقْرِئُ الرَّازِيُّ وَ الشَّيْخُ الْأَجَلُّ الْحَسَنُ بْنُ الْحُسَيْنِ بْنِ الْحَسَنِ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ بَابَوَيْهِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا إِجَازَةً قَالا أَمْلَى عَلَيْنَا الشَّيْخُ الْأَجَلُّ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ الطُّوسِيُّ قُدِّسَ سِرُّهُ وَ أَخْبَرَنِي بِذَلِكَ الشَّيْخُ الْعَالِمُ الْحُسَيْنُ بْنُ الْفَتْحِ الْوَاعِظُ الْجُرْجَانِيُّ فِي مَشْهَدِ الرِّضَا ع قَالَ أَخْبَرَنَا الشَّيْخُ الْإِمَامُ أَبُو عَلِيٍّ الْحَسَنُ بْنُ مُحَمَّدٍ الطُّوسِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي الشَّيْخُ أَبُو جَعْفَرٍ قُدِّسَ سِرُّهُ قَالَ أَخْبَرَنَا جَمَاعَةٌ عَنْ أَبِي الْمُفَضَّلِ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ الْمُطَّلِبِ الشَّيْبَانِيِّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو الْحُسَيْنِ رَجَاءُ بْنُ يَحْيَى الْعَبَرْتَائِيُّ الْكَاتِبُ سَنَةَ أَرْبَعَ عَشْرَةَ وَ ثَلَاثِمِائَةٍ وَ فِيهَا مَاتَ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْحُسَيْنِ بْنِ مَيْمُونٍ قَالَ حَدَّثَنِي عَبْدُ اللَّهِ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ الْأَصَمُّ عَنِ الْفُضَيْلِ بْنِ يَسَارٍ عَنْ وَهْبِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الهناء [الْهُنَائِيِ] قَالَ حَدَّثَنِي أَبُو حَرْبِ بْنُ أَبِي الْأَسْوَدِ الدُّؤَلِيُّ عَنْ أَبِي الْأَسْوَدِ قَالَ: قَدِمْتُ الرَّبَذَةَ فَدَخَلْتُ عَلَى أَبِي ذَرٍّ جُنْدَبِ بْنِ جُنَادَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ فَحَدَّثَنِي أَبُو ذَرٍّ قَالَ دَخَلْتُ ذَاتَ يَوْمٍ فِي صَدْرِ نَهَارِهِ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ ص فِي مَسْجِدِهِ فَلَمْ أَرَ فِي الْمَسْجِدِ أَحَداً مِنَ النَّاسِ إِلَّا رَسُولَ اللَّهِ ص وَ عَلِيٌّ ع إِلَى جَانِبِهِ جَالِسٌ فَاغْتَنَمْتُ خَلْوَةَ الْمَسْجِدِ فَقُلْتُ يَا رَسُولَ اللَّهِ بِأَبِي أَنْتَ وَ أُمِّي أَوْصِنِي بِوَصِيَّةٍ يَنْفَعُنِي اللَّهُ بِهَا فَقَالَ نَعَمْ وَ أَكْرِمْ بِكَ يَا أَبَا ذَرٍّ إِنَّكَ مِنَّا أَهْلَ الْبَيْتِ وَ إِنِّي مُوصِيكَ بِوَصِيَّةٍ فَاحْفَظْهَا فَإِنَّهَا جَامِعَةٌ لِطُرُقِ الْخَيْرِ وَ سُبُلِهِ فَإِنَّكَ إِنْ حَفِظْتَهَا كَانَ لَكَ بِهَا كِفْلَانِ ... یَا أَبَا ذَرٍّ أَ تَعْلَمُ فِي أَيِّ شَيْءٍ أُنْزِلَتْ هَذِهِ الْآيَةُ اصْبِرُوا وَ صابِرُوا وَ رابِطُوا وَ اتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ؟ قُلْتُ لَا أَدْرِي فِدَاكَ أَبِي وَ أُمِّي. قَالَ فِي انْتِظَارِ الصَّلَاةِ خَلْفَ الصَّلَاة. ☀️ب. و نیز از پیامبر ص سوال شد درباره بهترین اعمال، فرمودند: وضوی کامل گرفتن در سحرگاهان؛ و برداشتن گامها برای نماز جماعت؛ و انتظار نمازی بعد از نماز داشتن، که این است «رباط» 📚مجمع البيان، ج2، ص918 و روي عن النبي (ص) أنه سئل عن أفضل الأعمال. فقال ص إسباغ الوضوء في السبرات و نقل الأقدام إلى الجماعات و انتظار الصلاة بعد الصلاة فذلكم الرباط @Yekaye

. 1⃣ «يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَ صابِرُوا وَ رابِطُوا وَ اتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ» نقل شده ابن عباس این آیه را چنین تفسیر می‌کرده است: ای کسانی که ایمان آوردند! شکیبایی ورزید و همدیگر را به شکیبایی وادارید بر محبت علی بن ابی‌طالب؛ و تقوا پیشه کنید در محبت علی بن ابی‌طالب و اولادش. 📚شواهد التنزيل لقواعد التفضيل، ج1، ص179 @Yekaye

. 2⃣ «يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَ صابِرُوا وَ رابِطُوا وَ اتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ» صرف ایمان برای رسیدن به فلاح و رستگاری کفایت نمی‌کند، بلکه صبر می‌خواهد و باز صبر و محکم بودن در برابر دشمن و تقوای الهی در پیش گرفتن. امید است که با همه اینها رستگاری حاصل شود. @Yekaye

. 3⃣ «اصْبِرُوا وَ صابِرُوا وَ رابِطُوا وَ اتَّقُوا اللَّهَ» تقوای الهی داشتن یعنی خود را در مسیر خدا نگهداشتن. اما اینکه صبر و مصابره و مرابطه چیست اقوال متعددی گفته شده است؛ که با توجه به قاعده امکان استفاده از یک لفظ در چند معنا، بعید نیست که همگی مد نظر بوده باشد. این سه مورد به ترتیب عبارتند از: 🍃الف. صبر بر انجام واجبات؛ و شکیبایی در مصیبتها و ارتباط با امامان علیهم السلام (حدیث1.الف) 🍃ب. صبر بر انجام واجبات؛ و شکیبایی در برابر دشمنان و ارتباط با امامِ منتَظَر. (حدیث1.ب) 🍃ج. همه اینها ناظر به ارتباط با امام ع است: صبر در برابر آزار دشمن؛ و مصابره (صبری همراه با امام ع) در برابر دشمنان و مخالفان مذهبی؛ و ارتباط با امام؛ و تقوا هم در خود را در مسیر امام ع نگهداشتن. (حدیث2) 🍃د. صبر بر مصیبتها؛ تقیه با دشمن؛ و متصل شدن به امام (حدیث3، الف) 🍃ه. صبر در خودداری از معصیتها؛ و صبر و پایداری بر واجبات؛ و محکم بودن در راه خدا (که همان امامان‌اند) و تقوا یعنی امر به معروف و نهی از منکر (که مهمترین منکر، ظلم امت بر امام است) (حدیث3.ب) 🍃و. صبر بر طاعت خدا و امتحان او؛ و صبر بر طاعت رسول خدا و کسی که جانشین اوست؛ و «رابطوا» هم یعنی از این دو امر، جدا نشدن. (حدیث5) 🍃ز. صبر بر نمازهای پنجگانه؛ و صبر در جنگ با دشمن؛ و مرزبانی [یا پیوند با هم] در راه خدا (حدیث5.ب) 🍃ح. «رابطوا» یعنی در انتظار نمازی بعد از نماز دیگر را داشتن (حدیث7) 🍃ط. صبر به معنای ثابت‌قدم ماندن در دین است؛ و مصابره صبر طرفینی در برابر کفار است، یعنی همان گونه که آنان در جنگ با شما صبر و استقامت می‌ورزند شما هم در جنگ با آنان صبر و استقامت داشته باشید؛ و مرابطه هم مرزبانی در راه خداست در برابر کفار؛ و آماده کردن اسبان جنگی در برابر آنان است (روایتی از امام باقر ع ، و نیز قول حسن ، قتاده و ابن جریج و ضحاک، به نقل از مجمع البيان، ج‏2، ص918) و وجه اینکه «صابروا» را در مورد صبر با دشمنان در جهاد دانسته‌اند این است که جنگ نیاز به صبر و استقامت دارد و مبادا شما از آنان کم‌صبرتر باشید. (الكشاف، ج‏1، ص460) 🍃ی. صبر بر انجام واجبات، مصابره در همراهی با پیامبر ص در سختی‌ها؛ و مرابطه در آنچه وی امر و نهی می‌کند. (سعید بن جبیر، به نقل از الدر المنثور، ج‏2، ص114) 🍃ک. صبر دین خود، و مصابره در وعده من به شما، و مرابطه [مرزبانی) در برابر دشمن من و دشمن خودتان (محمد بن کعب قرظی، به نقل از مجمع البيان، ج‏2، ص918؛ الدر المنثور، ج‏2، ص114) 🍃ل. در مجموع بر صبر بر جهاد تاکید می‌کند (زید بن اسلم، به نقل از مجمع البيان، ج‏2، ص918) یعنی صبر بر جهاد، مصابره و شکیبایی در برابر دشمن، و مرابطه بر دین (الدر المنثور، ج‏2، ص114) 🍃م. «اصبروا» بر التزام شخصی به واجبات و پرهیز از محرمات دلالت دارد، «صابروا» به صبرهایی که در مواجهه با دیگران، بویژه جهاد با دشمن، دلالت دارد، و «رابطوا» ناظر به دفاع از مسلمانان و دین خداست؛ و «اتقوا الله» هم شامل همه دستورات و تعالیم دین می‌شود. (مجمع البيان، ج‏2، ص918) 🍃ن. صبر، مطلقِ صبر بر شداید و طاعت خدا و پرهیز از معصیت و در مجموع، صبری است که از فرد سر می‌زند؛ مصابره، تحمل آزار و اذیت از دیگران است با تکیه بر همدیگر، و مرابطه، اعم از مصابره، و به معنای ایجاد جماعت و ارتباط قوا و افعال آنان در جمیع شئون زندگی دینی‌شان، اعم از سختی و راحتی است (الميزان، ج‏4، ص91-92) 🍃س. اين آيه، صبر در برابر انواع حوادث و مصائب را توصيه مى‏كند در مرحله‏ى اوّل در برابر ناگوارى‏هاى شخصى و هوسها صبر كنيد. «اصْبِرُوا» در مرحله‏ى دوّم در برابر فشارهاى كفّار، مقاومت بيشتر كنيد. «صابِرُوا» در مرحله‏ى سوّم در حفظ مرزهاى جغرافيايى از هجوم دشمن، حفظ مرزهاى اعتقادى و فكرى، از طريق مباحثات علمى و حفظ مرز دلها، از هجوم وسوسه‏ها بكوشيد. (تفسير نور، ج‏2، ص233) 🍃ع. ... @Yekaye

. 4⃣ «اصْبِرُوا وَ صابِرُوا وَ رابِطُوا وَ اتَّقُوا اللَّهَ» تقوای الهی یعنی خود را دائما در محضر خدا دیدن و جانب او را رعایت کردن. بعد از توصیه به صبر و مصابره و مرابطه، فرمود: تقوای الهی پیشه کنید. پس، تقوای الهی، ضابطه حاکم بر همه رفتارهای انسان است؛ و حتی فضیلتهایی مانند صبر کردن و همدیگر را به صبر واداشتن و مرزبانی کردن از حریم دین، باید بر اساس تقوا باشد. به تعبیر دیگر، صبر و مصابره و مرابطه بايد جهتدار باشد و در مسير تقوى و رضاى الهى قرار گيرد، وگرنه كفّار هم اين امور را دارند. (تفسير نور، ج2، ص234) @Yekaye

. 5⃣ «يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَ صابِرُوا وَ رابِطُوا» 🔺برای رسیدن به رستگاری، ایمان و حتی صبر و استقامت فردی داشتن کافی نیست. به علاوه، 🔺باید در میان جمع بود؛ 🔺صبر را با همدیگر تقویت نمود؛ 🔺دشمن را جدی گرفت و و مرزها را در برابر دشمنان تقویت نمود. @Yekaye

. 6⃣ «يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَ صابِرُوا وَ رابِطُوا» از اینکه اهل ایمان را مخاطب قرار داد و آنها را به صبر و مصابره و مرابطه امر کرد، نتیجه می‌شود که: 🔺از طرفی، کسی که مومن است، هم شخصا باید اهل صبر و استقامت و پایداری در امور باشد؛ و هم باید رابطه خود با دوست و دشمن را درست تنظیم کند: با دوستان در تقویت صبر همدیگر بکوشند؛ و در برابر دشمنان هم محکم و شدید و بهم متصل باشند. 🔺و از طرف دیگر: در سايه ايمان، به كمالات مىتوان رسيد. (تفسير نور، ج2، ص234) @Yekaye

. 7⃣ «اصْبِرُوا وَ صابِرُوا ...» ابتدا «اصْبِرُوا» سپس «صابِرُوا»؛ یعنی تا در مشكلات فردى صابر نباشيد، نمىتوانيد در برابر دشمنان دين مقاومت كنيد. (تفسير نور، ج2، ص234) @Yekaye

. 8⃣«صابِرُوا» از ديگران عقب نمانيد❗️ 🤔اگر كفّار در كفر خود مقاومت مىكنند، كشته مىدهند و مال خرج مىكنند، شما نيز در راه خدا با جان و مال پايدارى كنيد. (تفسير نور، ج2، ص234) @Yekaye

. 9⃣«صابِرُوا» مسلمانان بايد مشكلات يكديگر را تحمل كنند، و يكديگر را به صبر سفارش كنند. (تفسير نور، ج2، ص234) @Yekaye

. 🔟 «اصْبِرُوا وَ صابِرُوا ... لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ» صبر، زمينه رسيدن به سعادت و پيروزى است. (تفسير نور، ج2، ص234) @Yekaye

📖جمع‌بندی آیات 164-200 سوره آل عمران 1398/1/27 10 شعبان 1440 لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنينَ إِذْ بَعَثَ فيهِمْ رَسُولاً مِنْ أَنْفُسِهِمْ يَتْلُوا عَلَيْهِمْ آياتِهِ وَ يُزَكِّيهِمْ وَ يُعَلِّمُهُمُ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَةَ وَ إِنْ كانُوا مِنْ قَبْلُ لَفي ضَلالٍ مُبينٍ. أَ وَ لَمَّا أَصابَتْكُمْ مُصيبَةٌ قَدْ أَصَبْتُمْ مِثْلَيْها قُلْتُمْ أَنَّى هذا قُلْ هُوَ مِنْ عِنْدِ أَنْفُسِكُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلى كُلِّ شَيْءٍ قَديرٌ. وَ ما أَصابَكُمْ يَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعانِ فَبِإِذْنِ اللَّهِ وَ لِيَعْلَمَ الْمُؤْمِنينَ؛ وَ لِيَعْلَمَ الَّذينَ نافَقُوا وَ قيلَ لَهُمْ تَعالَوْا قاتِلُوا في سَبيلِ اللَّهِ أَوِ ادْفَعُوا قالُوا لَوْ نَعْلَمُ قِتالاً لاَتَّبَعْناكُمْ هُمْ لِلْكُفْرِ يَوْمَئِذٍ أَقْرَبُ مِنْهُمْ لِلْإيمانِ يَقُولُونَ بِأَفْواهِهِمْ ما لَيْسَ في قُلُوبِهِمْ وَ اللَّهُ أَعْلَمُ بِما يَكْتُمُونَ. الَّذينَ قالُوا لِإِخْوانِهِمْ وَ قَعَدُوا لَوْ أَطاعُونا ما قُتِلُوا قُلْ فَادْرَؤُا عَنْ أَنْفُسِكُمُ الْمَوْتَ إِنْ كُنْتُمْ صادِقينَ. وَ لا تَحْسَبَنَّ الَّذينَ قُتِلُوا في سَبيلِ اللَّهِ أَمْواتاً بَلْ أَحْياءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُونَ؛ فَرِحينَ بِما آتاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَ يَسْتَبْشِرُونَ بِالَّذينَ لَمْ يَلْحَقُوا بِهِمْ مِنْ خَلْفِهِمْ أَلاَّ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ؛ يَسْتَبْشِرُونَ بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ وَ أَنَّ اللَّهَ لا يُضيعُ أَجْرَ الْمُؤْمِنينَ؛ الَّذينَ اسْتَجابُوا لِلَّهِ وَ الرَّسُولِ مِنْ بَعْدِ ما أَصابَهُمُ الْقَرْحُ لِلَّذينَ أَحْسَنُوا مِنْهُمْ وَ اتَّقَوْا أَجْرٌ عَظيمٌ؛ الَّذينَ قالَ لَهُمُ النَّاسُ إِنَّ النَّاسَ قَدْ جَمَعُوا لَكُمْ فَاخْشَوْهُمْ فَزادَهُمْ إيماناً وَ قالُوا حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَكيلُ؛ فَانْقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ لَمْ يَمْسَسْهُمْ سُوءٌ وَ اتَّبَعُوا رِضْوانَ اللَّهِ وَ اللَّهُ ذُو فَضْلٍ عَظيمٍ؛ إِنَّما ذلِكُمُ الشَّيْطانُ يُخَوِّفُ أَوْلِياءَهُ فَلا تَخافُوهُمْ وَ خافُونِ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنينَ؛ وَ لا يَحْزُنْكَ الَّذينَ يُسارِعُونَ فِي الْكُفْرِ إِنَّهُمْ لَنْ يَضُرُّوا اللَّهَ شَيْئاً يُريدُ اللَّهُ أَلاَّ يَجْعَلَ لَهُمْ حَظًّا فِي الْآخِرَةِ وَ لَهُمْ عَذابٌ عَظيمٌ. إِنَّ الَّذينَ اشْتَرَوُا الْكُفْرَ بِالْإِيْمانِ لَنْ يَضُرُّوا اللَّهَ شَيْئاً وَ لَهُمْ عَذابٌ أَليمٌ. وَ لا يَحْسَبَنَّ الَّذينَ كَفَرُوا أَنَّما نُمْلي لَهُمْ خَيْرٌ لِأَنْفُسِهِمْ إِنَّما نُمْلي لَهُمْ لِيَزْدادُوا إِثْماً وَ لَهُمْ عَذابٌ مُهينٌ. ما كانَ اللَّهُ لِيَذَرَ الْمُؤْمِنينَ عَلى ما أَنْتُمْ عَلَيْهِ حَتَّى يَميزَ الْخَبيثَ مِنَ الطَّيِّبِ وَ ما كانَ اللَّهُ لِيُطْلِعَكُمْ عَلَى الْغَيْبِ وَ لكِنَّ اللَّهَ يَجْتَبي مِنْ رُسُلِهِ مَنْ يَشاءُ فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَ رُسُلِهِ وَ إِنْ تُؤْمِنُوا وَ تَتَّقُوا فَلَكُمْ أَجْرٌ عَظيمٌ. وَ لا يَحْسَبَنَّ الَّذينَ يَبْخَلُونَ بِما آتاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ هُوَ خَيْراً لَهُمْ بَلْ هُوَ شَرٌّ لَهُمْ سَيُطَوَّقُونَ ما بَخِلُوا بِهِ يَوْمَ الْقِيامَةِ وَ لِلَّهِ ميراثُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبيرٌ. لَقَدْ سَمِعَ اللَّهُ قَوْلَ الَّذينَ قالُوا إِنَّ اللَّهَ فَقيرٌ وَ نَحْنُ أَغْنِياءُ سَنَكْتُبُ ما قالُوا وَ قَتْلَهُمُ الْأَنْبِياءَ بِغَيْرِ حَقٍّ وَ نَقُولُ ذُوقُوا عَذابَ الْحَريقِ؛ ذلِكَ بِما قَدَّمَتْ أَيْديكُمْ وَ أَنَّ اللَّهَ لَيْسَ بِظَلاَّمٍ لِلْعَبيدِ؛ الَّذينَ قالُوا إِنَّ اللَّهَ عَهِدَ إِلَيْنا أَلاَّ نُؤْمِنَ لِرَسُولٍ حَتَّى يَأْتِيَنا بِقُرْبانٍ تَأْكُلُهُ النَّارُ قُلْ قَدْ جاءَكُمْ رُسُلٌ مِنْ قَبْلي بِالْبَيِّناتِ وَ بِالَّذي قُلْتُمْ فَلِمَ قَتَلْتُمُوهُمْ إِنْ كُنْتُمْ صادِقينَ؛ فَإِنْ كَذَّبُوكَ فَقَدْ كُذِّبَ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِكَ جاؤُ بِالْبَيِّناتِ وَ الزُّبُرِ وَ الْكِتابِ الْمُنيرِ. كُلُّ نَفْسٍ ذائِقَةُ الْمَوْتِ وَ إِنَّما تُوَفَّوْنَ أُجُورَكُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ فَمَنْ زُحْزِحَ عَنِ النَّارِ وَ أُدْخِلَ الْجَنَّةَ فَقَدْ فازَ وَ مَا الْحَياةُ الدُّنْيا إِلاَّ مَتاعُ الْغُرُورِ. @Yekaye 👇ادامه👇

لَتُبْلَوُنَّ في أَمْوالِكُمْ وَ أَنْفُسِكُمْ وَ لَتَسْمَعُنَّ مِنَ الَّذينَ أُوتُوا الْكِتابَ مِنْ قَبْلِكُمْ وَ مِنَ الَّذينَ أَشْرَكُوا أَذىً كَثيراً وَ إِنْ تَصْبِرُوا وَ تَتَّقُوا فَإِنَّ ذلِكَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ. وَ إِذْ أَخَذَ اللَّهُ ميثاقَ الَّذينَ أُوتُوا الْكِتابَ لَتُبَيِّنُنَّهُ لِلنَّاسِ وَ لا تَكْتُمُونَهُ فَنَبَذُوهُ وَراءَ ظُهُورِهِمْ وَ اشْتَرَوْا بِهِ ثَمَناً قَليلاً فَبِئْسَ ما يَشْتَرُونَ. لا تَحْسَبَنَّ الَّذينَ يَفْرَحُونَ بِما أَتَوْا وَ يُحِبُّونَ أَنْ يُحْمَدُوا بِما لَمْ يَفْعَلُوا فَلا تَحْسَبَنَّهُمْ بِمَفازَةٍ مِنَ الْعَذابِ وَ لَهُمْ عَذابٌ أَليمٌ. وَ لِلَّهِ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اللَّهُ عَلى كُلِّ شَيْءٍ قَديرٌ. إِنَّ في خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اخْتِلافِ اللَّيْلِ وَ النَّهارِ لَآياتٍ لِأُولِي الْأَلْبابِ؛ الَّذينَ يَذْكُرُونَ اللَّهَ قِياماً وَ قُعُوداً وَ عَلى جُنُوبِهِمْ وَ يَتَفَكَّرُونَ في خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ رَبَّنا ما خَلَقْتَ هذا باطِلاً سُبْحانَكَ فَقِنا عَذابَ النَّارِ؛ رَبَّنا إِنَّكَ مَنْ تُدْخِلِ النَّارَ فَقَدْ أَخْزَيْتَهُ وَ ما لِلظَّالِمينَ مِنْ أَنْصارٍ؛ رَبَّنا إِنَّنا سَمِعْنا مُنادِياً يُنادي لِلْإيمانِ أَنْ آمِنُوا بِرَبِّكُمْ فَآمَنَّا رَبَّنا فَاغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا وَ كَفِّرْ عَنَّا سَيِّئاتِنا وَ تَوَفَّنا مَعَ الْأَبْرارِ؛ رَبَّنا وَ آتِنا ما وَعَدْتَنا عَلى رُسُلِكَ وَ لا تُخْزِنا يَوْمَ الْقِيامَةِ إِنَّكَ لا تُخْلِفُ الْميعادَ؛ فَاسْتَجابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ أَنِّي لا أُضيعُ عَمَلَ عامِلٍ مِنْكُمْ مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثى بَعْضُكُمْ مِنْ بَعْضٍ فَالَّذينَ هاجَرُوا وَ أُخْرِجُوا مِنْ دِيارِهِمْ وَ أُوذُوا في سَبيلي وَ قاتَلُوا وَ قُتِلُوا لَأُكَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَيِّئاتِهِمْ وَ لَأُدْخِلَنَّهُمْ جَنَّاتٍ تَجْري مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ ثَواباً مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَ اللَّهُ عِنْدَهُ حُسْنُ الثَّوابِ. لا يَغُرَّنَّكَ تَقَلُّبُ الَّذينَ كَفَرُوا فِي الْبِلادِ؛ مَتاعٌ قَليلٌ ثُمَّ مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ وَ بِئْسَ الْمِهادُ؛ لكِنِ الَّذينَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ لَهُمْ جَنَّاتٌ تَجْري مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدينَ فيها نُزُلاً مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَ ما عِنْدَ اللَّهِ خَيْرٌ لِلْأَبْرارِ. وَ إِنَّ مِنْ أَهْلِ الْكِتابِ لَمَنْ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ ما أُنْزِلَ إِلَيْكُمْ وَ ما أُنْزِلَ إِلَيْهِمْ خاشِعينَ لِلَّهِ لا يَشْتَرُونَ بِآياتِ اللَّهِ ثَمَناً قَليلاً أُولئِكَ لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ إِنَّ اللَّهَ سَريعُ الْحِسابِ. يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَ صابِرُوا وَ رابِطُوا وَ اتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ. @Yekaye

💢ترجمه آیات 164-200 سوره آل عمران بی‌تردید خداوند بر مومنان منت نهاد هنگامی که در میان آنها پیامبری از خودشان برانگیخت [که] آیاتش را بر آنان تلاوت کند و آنان را تزکیه نماید و کتاب و حکمت به آنان تعلیم دهد و به راستی که پیش از این در گمراهی آشکاری بودند. آیا چنین نیست که آنگاه که مصیبتی به شما رسید – با اینکه دوبرابر آن را [به دشمنتان] رسانده بودید - گفتید که این از کجا بود؟! بگو: آن از نزد خودتان بود؛ آری، خداوند بر هر کاری تواناست. و آنچه روزی که دو گروه با هم رو در رو شدند به شما رسید، پس به اذن خدا بود؛ و برای اینکه مومنان را معلوم دارد؛ و برای اینکه معلوم دارد کسانی را که نفاق ورزیدند؛ و به آنان گفته شد بیایید در راه خدا مبارزه کنید یا [تجاوز دشمن را] دفع نمایید [= از حریم خود دفاع کنید]، گفتند: اگر جنگی را بدانیم [که رخ می‌دهد] ، بی‌شک از شما پیروی می‌کنیم؛ آنان در آن روز به کفر نزدیکترند تا به ایمان؛ به دهان‌های خویش چیزی می‌گویند که در دل‌هایشان نیست؛ و خداوند بدانچه پنهان می‌دارند آگاه‌تر است. آنان که برادران‌شان را گفتند و بنشستند: «اگر ما را اطاعت می‌کردند کشته نمی‌شدند!» بگو «پس مرگ را از خویشتن دور کنید، اگر راست می‌گویید!» و هرگز کسانی را که در راه خداوند کشته شدند، مرده حساب مکن؛ بلکه [آنان] زنده‌اند نزد پروردگارشان روزی داده‌ می‌شوند. خوشحال‌اند بدانچه خداوند از فضل خود به آنان داده، و بشارت می‌گیرند در مورد کسانی که در پی ایشان [هستند و هنوز] به ایشان نپیوسته‌اند که: نه برآنان ترسی هست و نه آنان اندوهگین ‌شوند. شادمانند به نعمتی از خداوند، و فضلی [از جانب او] ، و اینکه خداوند پاداش مومنان را ضایع نمی‌کند. آنان که دعوت خدا و رسول را اجابت کردند پس از آنکه زخم بدیشان رسیده بود؛ برای کسانی که نیکی کردند از آنان، و تقوا پیشه نمودند، پاداشی عظیم است. همان کسانی که مردم به آنها گفتند: همانا مردم علیه شما گرد آمده‌اند؛ پس، از آنان بترسید! پس، به لحاظ ایمان فزونی یافتند و گفتند: خدا ما را بس است و چه نیکو کارگزاری است. پس به نعمتی از خداوند و فضلی [ از جانب او] بازگشتند، در حالی که هیچ گزندی بدیشان نرسیده بود، و خشنودی خداوند را پیروی کردند و خداوند دارای تفضلی عظیم است. جز این نیست که آن شیطان است که پیروانش را می‌ترساند؛ پس، از آنان نترسید و از من بترسید اگر که مومن بوده‌اید. و مبادا تو را غمگین کنند کسانی که در کفر می‌شتابند، که آنان هرگز هیچ زیانی به خداوند نخواهند رساند؛ خداوند می‌خواهد برای آنها بهره‌ای در آخرت قرار ندهد و آنان را عذابی عظیم است. همانا کسانی که کفر را با ایمان خریدند هرگز هیچ زیانی به خداوند نخواهند رساند؛ و آنان را عذابی دردناک است. و البته کسانی که کفر ورزیدند نباید چنین حساب نکنند که مهلتی که به آنان می‌دهیم برای خودشان بهتر است؛ فقط به آنها مهلت می‌دهیم تا گناهی بیفزایند و آنان را عذابی است خوارکننده. قرار نبوده که خداوند مومنان را بر این [حال و روزی] که شما بر آن هستید رها سازد، تا اینکه خبیث را از طیّب [= پاک] جدا کند؛ و خداوند قرار نیست که شما را بر غیب مطلع سازد، ولی خداوند برمی‌گزیند از پیامبرانش هر که را بخواهد؛ پس به خداوند و پیامبرانش ایمان آورید؛ و اگر ایمان آورید و تقوا پیشه کنید شما را پاداشی باعظمت خواهد بود. کسانی که به آنچه خداوند از فضل خویش بدانان داده بخل می‌ورزند، گمان نکنند که خیری برایشان است؛ بلکه آن شری است برای آنها؛ بزودی آنچه را بدان بخل ورزیدند، روز قیامت طوق گردنشان شود؛ و از آنِ خداست میراث آسمانها و زمین؛ و خداوند قطعا بدانچه می‌کنند به‌دقت آگاه است. به‌درستی که خداوند شنید سخن کسانی را که گفتند «همانا خداوند فقیر است و ما اغنیاییم.» بزودی خواهیم نوشت آنچه را گفتند و این را که آنان پیامبران را بناحق کشتند، و خواهیم گفت عذابِ حریق [= آتشی که می‌سوزاند و اثر از خود برجای می‌گذارد] را بچشید. این به خاطر آن چیزی است که دستانتان از پیش فرستاد؛ و همانا خداوند هرگز ظلم‌کننده به بندگان نیست. آنان که گفتند همانا خداوند به ما عهد کرده که به پیامبری ایمان نیاوریم تا اینکه برای ما قربانی‌ای بیاورد که آتش آن را ببلعد. بگو بی‌شک ییامبرانی پیش از من معجزات و آنچه گفتید برای شما آوردند؛ پس چرا آنان را کُشتید، اگر راستگویان‌اید؟! پس اگر تو را تکذیب کردند، قطعا تکذیب شدند پیامبران پیش از تو، معجزات و زبورها و کتاب روشنگر آوردند. هر جانی چشنده مرگ است؛ و جز این نیست که پاداش‌هایتان را روز قیامت تماماً دریافت می‌کنید. پس هر که را از آتش برکنار دارند و داخل در بهشت کنند بی‌شک نجات یافته است؛ و زندگی دنیا جز کالای فریب نیست. @Yekaye 👇ادامه👇

مسلّماً در مورد اموالتان و جانهایتان آزمایش خواهید شد؛ و حتماً از کسانی که پیش از شما بدانان کتاب [آسمانی] داده شده و از کسانی که شرک ورزیدند، [سخنان] آزار[دهنده] فراوان خواهید شنید؛ و اگر صبر و تقوا پیشه کنید، بی‌شک این از [نشانه‌های/موجبات/ ثمرات] جدّیّت در امور است. و هنگامی که خداوند از کسانی که به آنان کتاب [آسمانی] داده شده بود پیمان گرفت که حتما باید آن را برای مردم تبیین نمایید و پنهانش مدارید؛ اما آن را پشت سرشان افکندند و به ازای آن، بهای اندکی ستاندند؛ پس چه بد است آنچه می‌ستانند! هرگز گمان مبر کسانی که بدانچه [بجا] آورده‌اند شادمانی می‌کنند و دوست دارند که بدانچه نکرده‌اند ستایش شوند، به هیچ وجه گمان مبر آنان را اندک نجاتی از عذاب باشد؛ و برای آنان است عذابی دردناک. و مُلکِ آسمانها و زمین تنها از آنِ خداست؛ و خداوند بر هر کاری تواناست. به یقین در آفرینش آسمانها و زمین، و در پی هم آمدنِ شب و روز، آیاتی برای اهل خِرَد است. همانان که خدا را یاد کنند، ایستاده و نشسته و بر پهلوی خویش [آرمیده] ؛ و در آفرینش آسمانها و زمین تفکر نمایند: پروردگارا این را باطل نیافریدی؛ منزهی تو! پس ما را از عذاب آتش در امان بدار! پروردگارا ! قطعاً تو کسی را که داخل آتش کنی، حتماً خوار و رسوایش کرده‌ای؛ و ظالمان را یاورانی نباشد. پروردگارا ! قطعاً ما دعوتگری را شنیدیم که به ایمان فرامی‌خواند که: به پروردگار خود ایمان آورید؛ پس ایمان آوردیم؛ پس گناهانمان را بر ما ببخش و بدی‌هایمان را از ما بزدای و ما را در زمره نیکان دریاب! پروردگارا ! و به ما بده آنچه را به وسیله فرستادگانت به ما وعده داده‌ای و روز قیامت ما را خوار مگردان؛ که تو هیچگاه خلف وعده نمی‌کنی. پس پروردگارشان برایشان اجابت فرمود: قطعاً من ضایع نمی‌گردانم عمل هیچ عمل‌کننده‌ای از شما را، [اعم] از مرد یا زن، همه‌تان از یکدیگرید؛ پس آنان که هجرت کردند و از دیارشان بیرون [رانده] شدند و اذیت دیدند در راه من، و جنگیدند و کشته شدند، حتماً بدی‌هایشان را از آنان می‌زدایم، و بی‌شک آنان را داخل کنم به بهشت‌هایی که از پایین آنها نهرها جاری است، پاداشی است از نزد خداوند؛ و خداوند نزد اوست حُسن پاداش. مبادا جولان کسانی که کفر ورزیدند در سرزمین‌ها تو را بفریبد؛ کالایی اندک؛ سپس قرارگاهشان جهنم است، و [چه] بد آسایشگاهی! اما کسانی که پروای پروردگارشان را داشتند برای آنها بهشتهایی است که از پایین آنها نهرها جاری است، در آنها جاودانه‌اند، پیشکشی از نزد خدا؛ و آنچه نزد خداوند است برای نیکان بهتر است. و البته از اهل کتاب قطعا کسانی هستند که به خدا و آنچه به سوی شما نازل شده است و آنچه به خودشان نازل شده ایمان می‌آورند، در حالی که در پیشگاه خداوند خاشعند، با آیات خدا بهای اندکی را به دست نمی‌آورند؛ اینان نزد پروردگارشان پاداش خود را خواهند داشت؛ همانا خداوند است شتابنده در حساب. ای کسانی که ایمان آوردند! شکیبایی ورزید و همدیگر را به شکیبایی وادارید و به هم مرتبط شوید/مرزبانی نمایید و تقوا پیشه کنید؛ بدان امید که رستگار شوید! @Yekaye

@Yekaye

📖جمع‌بندی آیات 164-200 سوره آل عمران 📖 چندی پیش اشاره شد که با توجه به جنگ اقتصادی ای که در کشور رخ داده، آیاتی از اواخر سوره آل عمران را مورد بررسی قرار خواهیم داد؛ و اکنون مناسب است یک نگاه کلی به این آیات بیندازیم و جمع‌بندی‌ای از این آیات داشته باشیم: 🔺این آیات را از آنجا شروع کردیم که خداوند بحث را بر سر نعمت عظیم مبعوث کردن پیامبر اسلام و هدف از این بعثت برد: 🔺این هدف را تلاوت قرآن و تزکیه و تعلیم کتاب و حکمت معرفی فرمود؛ 🔺اما بلافاصله به سراغ مشکلات اقتصادی‌ای که جامعه اسلامی با آن روبرو خواهد بود، برد؛ و فراز و نشیبهای مواجهه با این مشکلات را برشمرد 🔺و نهایتا درباره سرنوشت انسانها در برابر این دعوت از دو گروه بهشتیان و جهنمیان سخن گفت 🔺و در آیه آخر، با تعبیر «صابِرُوا وَ رابِطُوا ... لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُون» بر اینکه «اسلام به جمیع شؤؤنش یک دین اجتماعی است» (المیزان، ج4، ص126) تصریح کرد. 📝 این آیات را می توان در چند فراز دید: @Yekaye