☀️5) ابن ابی حمزه می‌گوید: از امام صادق ع درباره آیه « اموالتان را به سفیهان ندهید» سوال کردم. فرمودند: آنان همان یتیمان هستند، اموالشان را به آنها ندهید تا زمانی که بدانید به رشد رسیده‌اند. گفتم: چگونه اموالشان اموال ماست؟ فرمود: از آنجا که شما وارث آنان هستید. 📚تفسير العياشي، ج1، ص220 عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي حَمْزَةَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ «وَ لا تُؤْتُوا السُّفَهاءَ أَمْوالَكُمُ». قَالَ: هُمُ الْيَتَامَى لَا تُعْطُوهُمْ أَمْوَالَهُمْ حَتَّى تَعْرِفُوا مِنْهُمُ الرُّشْدَ. قُلْتُ: فَكَيْفَ يَكُونُ أَمْوَالُهُمْ أَمْوَالَنَا؟ قَالَ إِذَا كُنْتَ أَنْتَ الْوَارِثَ لَهُمْ. @yekaye

☀️6) روايت شده است كه امام باقر ع روزی فرمودند: هر گاه شما را به چيزى خبر دهم، [سند] آن را از كتاب خدا از من سوال کنید. و بعد از سخنانی، فرمود كه: خداوند [در برخی نقل‌ها: رسول الله ص] از قيل و قال و تباه کردن مال و کثرت سوال [= سوال پرسیدن بی‌مورد] نهی کرده است. به آن حضرت عرض شد كه: يا ابن رسول اللَّه، اين در کجای كتاب الله است؟ فرمودند خداوند متعال در کتابش می‌فرماید: «در بسيارى از نجوا کردن هایشان خيرى نيست، مگر كسى كه [بدين وسيله] به صدقه ای يا كاری پسنديده يا سازشى ميان مردم، فرمان دهد» (نساء/114) و می‌فرماید: «به سفیهان اموال خود را که خداوند مایه قوام شما قرار داده، ندهید» (نساء/5) و می‌فرماید: «اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، سوال نکنید از چيزهايى كه اگر براى شما آشكار گردد بدتان می‌آید» (مائده/101) 📚الكافي، ج5، ص300؛ و ج1، ص60؛ 📚المحاسن، ج1، ص269؛ 📚تهذيب الأحكام، ج7، ص231؛ 📚فقه القرآن، ج2، ص54؛ 📚الإحتجاج، ج2، ص322 عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ [عَنْ أَبِيهِ] عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ يُونُسَ؛ وَ عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَبِيهِ جَمِيعاً عَنْ يُونُسَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ وَ ابْنِ مُسْكَانَ عَنْ أَبِي الْجَارُودِ قَالَ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ ع إِذَا حَدَّثْتُكُمْ بِشَيْءٍ فَاسْأَلُونِي عَنْ كِتَابِ اللَّهِ. ثُمَّ قَالَ فِي حَدِيثِهِ: إِنَّ [رَسُولَ] اللَّهَ نَهَى عَنِ الْقِيلِ وَ الْقَالِ وَ فَسَادِ الْمَالِ وَ كَثْرَةِ السُّؤَالِ. فَقَالُوا يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ وَ أَيْنَ هَذَا مِنْ كِتَابِ اللَّهِ؟ قَالَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ فِي كِتَابِهِ «لا خَيْرَ فِي كَثِيرٍ مِنْ نَجْواهُمْ [إِلَّا مَنْ أَمَرَ بِصَدَقَةٍ أَوْ مَعْرُوفٍ أَوْ إِصْلاحٍ بَيْنَ النَّاسِ]» وَ قَالَ «وَ لا تُؤْتُوا السُّفَهاءَ أَمْوالَكُمُ الَّتِي جَعَلَ اللَّهُ لَكُمْ قِياماً» وَ قَالَ «لا تَسْئَلُوا عَنْ أَشْياءَ إِنْ تُبْدَ لَكُمْ تَسُؤْكُم» @yekaye

دعای روز بیست و پنجم ماه مبارک رمضان @yekaye

. 1️⃣ «وَ لا تُؤْتُوا السُّفَهاءَ أَمْوالَكُمُ الَّتي جَعَلَ اللَّهُ لَكُمْ قِياماً وَ ارْزُقُوهُمْ فيها وَ اكْسُوهُمْ ...» در مورد افراد سفیه، اسلام اگرچه از ما می‌خواهد نیازهای متعارف آنان (خوراک و پوشاک و ....) را تامین کنیم؛ اما به ما دستور می‌دهد اموال را مستقیما در اختیارشان قرار ندهیم. 💠نکته تخصصی #اقتصادی سفيه، از تصرّف در مال خود ممنوع است. (تفسير نور، ج2، ص244) یعنی در اسلام، صرف مالکیت، استفاده از مایملک را مجاز نمی‌کند. نحوه مصرف، محل مصرف، خود مالک، و ... هم باید از شروطی برخوردار باشند تا استفاده مجاز شود. این آیه می‌فرماید یکی از شروطی که برای مجاز شدن استفاده از اموال، ضرورت دارد، این است که به رشد و بلوغ اقتصادی رسیده باشد. 🤔در واقع، مال و ثروت در هر جا که باشد، اولا و بالذات مِلک خداست؛ و اوست که آن را مایه قوام و معیشت جوامع بشری قرار داده است؛ به همین جهت افراد مجاز نیستند که هرگونه دلشان خواست از مالی که فعلا مالکیتش در اختیار انان قرار گرفته، استفاده کنند (الميزان، ج‏4، ص171) و خداوند در موارد متعدد همگان را به حفظ اموال و اینکه با اسراف و تبذیر آن را در معرض نابودی قرار ندهند، توصیه کرده، و مثلا فرموده «وَ لا تُبَذِّرْ تَبْذِيراً إِنَّ الْمُبَذِّرِينَ كانُوا إِخْوانَ الشَّياطِينِ» (إسراء/26-27) «وَ لا تَجْعَلْ يَدَكَ مَغْلُولَةً إِلى‏ عُنُقِكَ وَ لا تَبْسُطْها كُلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُوماً مَحْسُوراً» (إسراء/29) و «وَ الَّذِينَ إِذا أَنْفَقُوا لَمْ يُسْرِفُوا وَ لَمْ يَقْتُرُوا» (فرقان/67) مفاتيح الغيب، ج‏9، ص496) @yekaye

. 2️⃣ «وَ لا تُؤْتُوا السُّفَهاءَ أَمْوالَكُمُ الَّتي جَعَلَ اللَّهُ لَكُمْ قِياماً» سفیه» در لغت به معنای «فرد رشدنایافته» است؛ کسی که نابخرد است (= در تصمیم‌گیری‌اش عقلانیت ندارد) و کوته‌بین (= عاقبت‌بین نیست و آثار درازمدت عمل خود را در نظر نمی‌گیرد) است. درباره اینکه مقصود از آن در این آیه چیست، گفته‌انند: 🍃الف. مقصود زنان و فرزندان شخص‌اند، آن هم زن یا فرزندی که اگر مال در اختیارش باشد آن را تباه می‌کند. (حدیث1 https://eitaa.com/yekaye/5806، و ابن عباس و سعيد بن جبير و الحسن و الضحاك و أبي مالك و قتادة، به نقل از مجمع البيان، ج3، ص13) 🍃ب. مقصود زنان هستند. (مجاهد و ابن عمر، به نقل از مجمع البيان، ج3، ص13) (این قولی است که در فقهای اهل سنت رایج است و در حدیث 2 اشاره شد: https://eitaa.com/yekaye/5807) 🍃ج. شامل هر فرد سفیه و رشدنایافته‌ای است، اعم از کودک و دیوانه و کسی که به خاطر ولخرجی از تصرف در مالش ممنوع شده (محجور)، و بر همین اساس است که در روایات، شرابخوار را مصداق سفیه دانسته‌اند (مجمع البيان، ج3، ص14) 🍃د. با توجه به سیاق آیات که درباره یتیمان بود و نیز آیه بعد، که می‌فرماید یتیمان را بیازمایید و اگر به رشد رسیده بودند اموالشان را به آنها بدهید، مقصود اصلی و اولی آیه یتیمانی است که هنوز به سن رشد نرسیده‌اند، هرچند که آیه ظرفیت این را دارد که شامل همه سفیهان بشود. (المیزان، ج4، ص170) 🍃ه. ... @yekaye

. 3️⃣ «وَ لا تُؤْتُوا السُّفَهاءَ أَمْوالَكُمُ الَّتي جَعَلَ اللَّهُ لَكُمْ قِياماً» آیه قبل درباره این بود که مهریه زنان را با کمال میل بدانها بدهید؛ و اگر بر شما بخشیدند آن را خودتان استفاده کنید؛ این آیه درباره ندادن اموال به سفیهان است، مادام که به رشد و بلوغ اقتصادی در مصرف نرسیده‌اند. از کنار هم قرار دادن این دو آیه و آمدن این حکم بعد از آن حکم می‌توان نتیجه گرفت: برخلاف آنچه بسیاری از مفسران و فقهای اهل سنت پنداشته‌اند (توضیح در حدیث2 https://eitaa.com/yekaye/5807) اسلام زنان را به‌خودی خود جزء سفیهان نمی‌داند که اجازه اموالشان تنها در دست پدر یا شوهرشان باشد. اما با توجه به اینکه می‌دانیم همان گونه که مردان سفیه نیز وجود دارند، یکی از مصادیق افراد سفیه، زنانی است که در مسائل اقتصادی نابخرد و کوته‌بین‌اند؛ اما آیا از این آیه می‌توان نتیجه گرفت که اگر زنی سفیه بود و بیم مصرف نابجا و هدر دادن اموالش در میان بود، شوهرش حق (یا وظیفه) دارد که مهریه وی را، بویژه اگر مبلغ هنگفتی باشد، در اختیار او قرار ندهد⁉️ 🤔 ظاهرا به طور قاطعانه با صرف استناد به این آیه، نمی‌توان قضاوتی کرد: 🔺از طرفی می‌توان گفت مقدمه آیه (وَ لا تُؤْتُوا السُّفَهاءَ) به نحوی است که اطلاقش ابای از تخصیص دارد (یعنی به نحوی اطلاق دارد که شامل این زنان هم می‌شود)؛ و برخی گفته‌اند آمدن آن در ادامه آیه قبل، برای اشاره به همین بوده که بفرماید اگرچه من گفتم اموال یتیمان و مهریه زنان را به آنها بدهید؛ اما این برای وقتی است که آنان رشید باشند؛ اما اگر سفیه‌اند و اموالشان را هدر می‌دهند، مادام که به رشدیافتگی نرسیده‌اند جز در حد مخارج معمولشان، اموالشان را در اختیارشان قرار ندهید (مفاتيح الغيب (فخر رازی)، ج‏9، ص494)؛ 🔺و از طرف دیگر، تعبیر «أَمْوالَكُمُ الَّتي‏ جَعَلَ اللَّهُ لَكُمْ قِياماً» به گونه‌ای است که شاید بتوان در اینکه خداوند برای مرد نسبت به مهریه زنش، قیام و سلطه‌ای قرار داده باشد تردید کرد. 💢قدر متیقن این است که اگر هم چنین حق (یا وظیفه)ای برای اینکه مهریه را در اختیار زنش قرار ندهد بتوان اثبات کرد، تنها در جایی است که واقعا از باب مصلحت خود آن زن، مهریه‌اش را به او ندهد، نه از باب منفعت خویش و فرار از دادن مهریه. @yekaye

. 4️⃣ «وَ لا تُؤْتُوا السُّفَهاءَ أَمْوالَكُمُ الَّتي جَعَلَ اللَّهُ لَكُمْ قِياماً» مقصود از «اموالکم: اموال‌تان» در این آیه چیست؟ مگر کسی قرار است مال خودش را به یتیمان و سفیهان بدهد؟ 🍃الف. به قرینه آیات قبل و بعد که ناظر به تکفل یتیمان است، مقصود از «اموالکم» همان اموال یتیمان است، و به این مناسبت در آیه به «اموال شما» تعبیر شده که: 🌱الف.1. فعلا در اختیار شماست؛ و خرج کردنش به اجازه شما می‌باشد؛ که و انتساب این به شما، چه‌بسا از باب مجاز است (مجمع البيان، ج3، ص14؛ فقه القرآن، ج2، ص310) 🌱الف.2. از باب این است که اموال آنها با اموال شما مخلوط شده؛ یعنی اموالتان، که مقداری از آن مال خودتان است و مقداری مال یتیم است؛ و این شبیه آن است که به یک نفر بگویید «يا فلان أكلتم أموالكم بينكم بالباطل: فلانی! اموالتان را بین خودتان به باطل نخورید» و منظورت او و یارانش باشد. (فقه القرآن، ج2، ص310) 🌱الف.3. از این باب که شما وارث آنهایید و اگر آنها نباشند، آنها مال شما خواهد بود (مجمع البيان، ج3، ص14 و حدیث5) 🌱الف.4. چون مجموع مال و ثروت دنیا، متعلق به مجموع مردم است؛ و اینجا «کُم: شما» به معنای همه مردم است؛ و از این جهت شبیه آیه «وَ مَنْ لَمْ يَسْتَطِعْ مِنْكُمْ طَوْلًا أَنْ يَنْكِحَ الْمُحْصَناتِ الْمُؤْمِناتِ فَمِنْ ما مَلَكَتْ أَيْمانُكُمْ مِنْ فَتَياتِكُمُ» (نساء/25) که واضح است مقصود از «فتیاتکم» کنیزهای خود شخص نیست، زیرا شخص محل خطاب کسی است که توان تامین مخارج یک زن آزاد را ندارد؛ چه رسد به اینکه صاحب کنیز هم باشد. (المیزان، ج4، ص171) 🌱الف.5. مقصود از «اموالکم» همان «اموالهم» است شبیه آیه «وَ لا تَقْتُلُوا أَنْفُسَكُمْ» [که منظور کشتن دیگر انسانهاست، نه خودکشی] (سعید بن جبیر، به نقل از مجمع البيان، ج3، ص14 و فقه القرآن، ج2، ص309) 🌱الف.6. ... 🍃ب. مقصود اموال خودتان است؛ آنگاه منظور از آیه این است که: 🌱ب.1. اموالی که در اختیارتان هست را در اختیار آنان قرار ندهید، فقط اگر واجب النفقه هستند، مخارجشان (خوراک و پوشاک و ...) را ادا کنید. (ابن عباس و الحسن و قتادة و مجاهد، به نقل از مجمع البيان، ج3، ص14) 🌱ب.2. اموالتان که معیشتتان با آن تامین می‌شود را یکسره در اختیار زن و فرزندان سفیه‌تان قرار ندهید که بعدا نیازمند آنان شوید و آنان باشند که خوراک و پوشاک شما را بدهند. (سدی و ابن زید، به نقل از مجمع البيان، ج3، ص14) 🌱ب.3. ... 🍃ج. حاكم شدن سفيه حتّى بر اموال خود، ضربهى اقتصادى به جامعه است و با این تعبیر می‌خواهد بفرماید جامعه نسبت به اموال شخصى افراد حقّ دارد. (تفسير نور، ج2، ص244) 🍃د. ... @yekaye

دعای روز بیست و ششم ماه مبارک رمضان @yekaye

. 5️⃣ «لا تُؤْتُوا السُّفَهاءَ أَمْوالَكُمُ...» درباره اینکه خطاب این آیه به چه کسانی است، این دیدگاه‌ها مطرح شده است: 🍃الف. اولیای افراد سفیه، و کسانی که اموال سفیهان در اختیارشان است؛ به قرینه ادامه آیه که می‌فرماید: «وَ ارْزُقُوهُمْ فيها وَ اكْسُوهُمْ» (مفاتيح الغيب، ج9، ص494). 🍃ب. پدران یتیمان، از این جهت که اموال خودشان را در اختیار فرزندان رشدنایافته خود قرار ندهند (مفاتيح الغيب، ج9، ص494) که در این معنا می‌توان همسران زنان سفیه را هم مطرح کرد. 🍃ج. با اینکه ظهور اولیه آیه درباره اولیای سفیهان است، اما بعید نیست از این آیه وظیفه سرپرستی افراد سفیه بر کل جامعه و وممانعت از هدر دادن اموال آنان به دست خودشان فهمیده شود، یعنی در درجه اول، خطاب به اولیای مستقیم این افراد (مانند پدر و جدِ و ...) است، و اگر ولیّ شایسته‌ای ندارند، خطاب آیه به عموم مومنین و یا حکومت اسلامی برگردد (الميزان، ج4، ص170-171) و چیزی که موید این معناست آنکه اغلب مفسران، «سفهاء» در این آیه را ابه معنای مطلق سفیهان (نه صرفا یتیمان و زنان سفیه) دانسته‌اند. 🍃د. ... @yekaye

. 6️⃣ «لا تُؤْتُوا السُّفَهاءَ أَمْوالَكُمُ ...» در برخوردها، به مصالح اقتصادى جامعه و رشد فكرى افراد بايد توجّه كرد، نه عواطف و ترحّمهاى گذرا. (تفسير نور، ج2، ص244) @yekaye

. 7️⃣ «وَ لا تُؤْتُوا السُّفَهاءَ أَمْوالَكُمُ الَّتي جَعَلَ اللَّهُ لَكُمْ قِياماً» در نکات ادبی اشاره شد که «قیام» مصدر است که در معانی مختلفی به کار می‌رود: یا «قیام به چیزی» است یا «قیام بر چیزی» و یا قیام به معنای «عزم به کاری» ویا به معنای اسم برای «چیزی که امور دیگر بدان تکیه می‌زنند». اکنون مقصود از اینکه خداوند آن اموال را برای شما «قیاماً» قرار داده، چیست؟ 🍃الف. «قیام» به معنای «عماد» (چیزی که امور دیگر بدان تکیه می‌زنند) است و تعبیر «فلانٌ قیامُ اهله» یعنی شئون و زندگی آنها به او برپا و پابرجاست. (شرح نهج البلاغة لابن أبي الحديد، ج13، ص157) این رایجترین معنایی است که مفسران و مترجمان در نظر گرفته‌اند؛ یعنی مایه قوام معیشت و آخرتتان قرار داده، که به واسطه آن زندگی تان برپاست و جریان دارد. (مجمع البیان، ج3، ص14) ♦️این کاربرد، 🔺یا بدین جهت است که «ما به القیام» (آنچه به واسطه آن برپا بودن حاصل می‌شود» از باب مبالغه (کاربرد مسبب به جای سبب)، «قیام» (برپا بودن) خوانده شده است؛ یعنی این مال عین قیام و برپایی معیشت شماست. (مفاتيح الغيب، ج9، ص494 ؛ تفسير الصافي، ج1، ص422) 🔺 یا بدین جهت است که قيام و قوام به معنى برپا شدن و از مرحله قوّت به فعليّت رسيدن است؛ و منظور اين است كه اموال خودتان را كه فعليّت و نيروى شما بوده، و بوسيله آن توانايى در ادامه زندگى و معيشت پيدا مىكنيد، هرگز در اختيار كسي كه از جهت فكر و عقل ضعيف است، قرار ندهيد. (تفسير روشن (مصطفوی)، ج5، ص257) 💠نگاه #فرهنگی به #اقتصاد مال و ثروت، قوام زندگى و اهرم نظام است؛ و مالى كه سبب برپا ماندن جامعه است، نبايد در اختيار سفيه باشد. (تفسير نور، ج2، ص244) 🍃ب. در معانی «قائم بر چیزی» به کار رفته، یعنی اموالتان را كه خداوند شما را به سرپرستى آن برگماشته است (ترجمه برزی) و شما قَیّم آن می باشید (ترجمه نوبری) و در دست و تدبیر شماست. (تاج التراجم في تفسير القرآن للأعاجم (اسفراینی)، ج2، ص460) 🍃ج. اشاره شد که یکی از قرائتهای این کلمه «قواماً» ‌است. یک معنای «قوام» همان قیام است، اما یکی از معانی «قوام»، ‌«قامت» است که به امتداد و کشیدگی قامت، قوام گویند. بر این اساس، یک معنای این تعبیر چنین می‌شود: اموالی که خداوند آن را سبب بقای قامت‌های شما قرار داده است. (البحر المحيط، ج3، ص517) 🍃د. ... @yekaye @yekaye