🔹إثْماً
قبلا بیان شد که
▪️ ماده «أثم» در اصل بر تعلل ورزیدن و به تاخیر انداختن میکند؛ و
بر همین اساس، برخی گفتهاند که اساسا اسمی شده است برای کارهایی که ثواب را به عقب میاندازد؛
و ظاهرا به همین مناسبت است که در زبان فارسی، گاه آن را به «گناه» ترجمه میکنند.
البته برخی از اهل لغت گفتهاند که اصل کلمه «إثم» دلالت بر «تقصیر» (= کوتاهی ورزیدن، چرا که تقصیر از «قصر» به معنای «کوتاهی» میآید) میکند که در زبان فارسی کلمه «تقصیر» (خصوصا وقتی به صورت تعبیر «قصور و تقصیر» به کار میرود؛ اولی برای کمکاریای که شخص در آن مقصر نباشد، و دومی در جایی است که شخص مقصر باشد)، بخوبی معنای «إثم» را میرساند.
و برخی گفتهاند «إثم» گاه در مستقیما به معنای «خمر (= شراب) به کار میرود و از این جهت است انسان را به باز ماندن از خیرات میاندازد.
🔖جلسه 849 http://yekaye.ir/ale-imran-3-178/
▪️درباره تفاوت «إثم» با «خطا» و «ذنب» «قبیح» و «معصیت» هم بیان شد که:
🔸در «خطا» لزوما تعمدی در کار نیست، اما
🔸«إثم» در جایی است که تنبلی و کمکاری در انجام وظیفه رخ دهد؛ و
🔸«ذنب» مشخصا در مورد کار زشت و قبیحی که بد بودنش مورد اذعان و اعتراف خود فرد است به کار میرود.
🔸در کلمه «قبح» لزوما عقاب و مواخذه در کار نیست؛ و از این رو، ممکن است به کاری که از طفل سر میزند هم قبیح بگویند؛ اما «ذنب» در مورد کارهایی است که مستحق عقاب است.
🔸در ماده «عصی» هم مخالفت کردن شخص با نهی مولا مورد اهتمام است، اما در ذنب توجه اصلی به عقوبتی است که در پی دارد. در «وزر» هم تاکید بر سنگینی است که بار گناه بر دوش انجام دهندهاش تحمیل میکند.
🔖جلسه 916 http://yekaye.ir/ale-imran-3-193/
@yekaye
💐💐💐عید سعید ولایت مبارک باد 🌹🌹🌹
صاحب اسرار «سُبْحان الَّذی أسری» علی است
مقصد سیر رسول از مسجد الاقصی علی است
طاق جفت ابروانش قاب قوسین رسول
آیت حق در مقام قرب «اَو اَدْنی» علی است
شاهد ما بر علوّش آیه های بَیّنه
بین آیات الهی آیت کبری علی است
«قُلْ هو الله احد» تفسیری از اخلاص اوست
در کمال بندگی یکتای بی همتا علی است
حافظ جان علی «فالله خَیْرٌ حافظا»
حافظ قرآن به «إنّا نحن نَزَّلْنا» علی است
آیت الکرسی به اسم اعظمش مستمسک است
ای مسلمانان به قرآن «عُروهُ الوُثقی» علی است
شرح آن را از «اَلَمْ نَشْرَح لک صَدْرَک» بپرس
آنکه شرح صدر میافزود بر طاها علی است
سیرْ در «ما فی السَّموات وَ ما فیِ الارض» کُن
چشم دل وا کن ببین پیدا و ناپیدا علی است
با حدیث طِیر، تا اوج خدا پرواز کن
آنکه با این بال ما را میبرد بالا علی است
«اُدْخُلوُها بسلامٍ ذلک یَوْمُ الْخُلود»
در مقام قاف قرآن جنت الاعلی علی است
از «اَلَمْ اَعْهَد الیکم یا بنی آدم» بپرس
تا بدانی در وفای عهدِ حق «اَوْفی» علی است
آسمانِ «رَبَّنا اَنْزِل علینا مائده»
سفرهدارِ «اَنْتَ خیرُ الرّازقین» مولا علی است
نور علمش «عَلَّم الانسانَ ما لم یَعلم» است
«عَلّم القرآن» علی و «علّم الاسما» علی است
در طریقت، رایت«إنّا هَدَیْناه السَّبیل»
رهنمای «اَلَّذینَ جاهدوا فینا» علی است
اختر تابندهی «إنَّ علینا للهدی»
ماه ظلمتسوز «واللیل إذا یغشی» علی است
نوح، ایمن ماند از طوفان به یمن نام او
باء «بسم اللَّهِ مَجْرَیها و مُرْسَیها» علی است
سجده، راز سر به مُهری بود و آخر فاش شد
رازدار «سَبّح اسم ربک الأعلی» علی است
@yekaye
🔹در شان نزول این آیه گفتهاند که در جاهلیت چنین روالی بود که گاه مردی که از زنش خوشش نمیآمد و تصمیم میگرفت با زن دیگری ازدواج کند زن خودش را متهم به فحشاء میکرد تا وی را مجبور سازد که آنچه به عنوان مهریه به او داده را به وی بازپس دهد تا آن را به عنوان مهریه به همسر جدیدش بدهد. (مفاتيح الغيب، ج10، ص13)
@yekaye
☀️1) عمر بن یزید میگوید: به امام صادق ع عرض کردم به من خبر دهید درباره کسی که بر اساس مهریهای بیش از مهر السنه ازدواج میکند؛ آیا جایز است؟
فرمودند: وقتی از مقدار مهر السنه بیشتر باشد، «مهر» نیست، بلکه «نحل» (= عطیه و بخشش) است زیرا خداوند میفرماید: «و اگر ... به یکی از آنها مال فراوانی داده باشید پس چیزی از آن را باز نستانید!» ... همانا مهر زنان مومن پانصد [درهم] است که همان مهر السنه است؛ و گاه میشود که کمتر از پانصد باشد، اما بیش از آن نیست.
🔹توجه: با توجه به سایر روایات، این روایت حمل بر استحباب شده است.
📚تفسير العياشي، ج1، ص229
عَنْ عُمَرَ بْنِ يَزِيدَ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع أَخْبِرْنِي عَمَّنْ تَزَوَّجَ عَلَى أَكْثَرَ مِنْ مَهْرِ السُّنَّةِ أَ يَجُوزُ ذَلِكَ؟
قَالَ: إِذَا جَاوزَ مَهْرَ السُّنَّةِ فَلَيْسَ هَذَا مَهْراً إِنَّمَا هُوَ نُحْلٌ؛ لِأَنَّ اللَّهَ يَقُولُ «وَ إِنْ ... آتَيْتُمْ إِحْداهُنَّ قِنْطاراً فَلا تَأْخُذُوا مِنْهُ شَيْئاً» ... إِنَّ مَهْرَ الْمُؤْمِنَاتِ خَمْسُمِائَةٍ وَ هُوَ مَهْرُ السُّنَّةِ، وَ قَدْ يَكُونُ أَقَلَّ مِنْ خَمْسِمِائَةٍ وَ لَا يَكُونُ أَكْثَرَ مِنْ ذَلِكَ.
@yekaye
☀️2) از امام صادق ع روایت شده است که هنگامی که رسول الله ص فضیلت امیرالمومنین ع را آشکار کرد منافقون ناراحت شدند ولی ناراحتیشان را از ترس رسول الله ص مخفی میکردند تا اینکه بزرگان قریش از حضرت فاطمه س خواستگاری کردند و آماده بودند که هزینهها برای این کار خرج کنند، اما رسول الله ص او را به ازدواج هیچیک از آنان درنیاورد تا اینکه حضرت علی ع به خواستگاری او آمد و پیامبر نهایتا به وی فرمود: ای علی! تو به خواستگاری نیامدی مگر اینکه پیش از این خداوند در آسمانها این ازدواج را مقدر فرموده بود.
در این میان گفتگوهایی با برخی از اصحاب درباره این تقدیر الهی رد و بدل شد تا اینکه نوبت به حذیفه رسید که گفت:
یا رسول الله ص! از وضعیت آسمانیاش خبر دادی، مهریه فاطمه در زمین چه اندازه است؟
فرمود: مهریهاش همان است که در میان زنان امتم، آن دسته از آنان که ایمان آوردند و تقوا پیشه کردند، سنت است.
حذیفه گفت: و آن چه اندازه است؟
فرمود: پانصد درهم.
حذیفه گفت: زنان این امت بر این پیشی نخواهند گرفت؛ خاندانهای عرب این مهریه را بزرگ خواهند شمرد و در رعایت آن آن سبقت خواهند جست.
پیامبر ص فرمود: این پانصد درهم رعایت ادب الهی است و اینکه امتم برادرم و دخترم را اسوه قرار دهند.
حذیفه گفت: یا رسول الله! اگر کسی کمتر از پانصد درهم قرار دادن چطور؟
فرمود: مهریه آن مقداری است که طرفین رضایت دهند.
حذیفه گفت: یا رسول الله! اگر کسی از این امت دوست داشت بیش از پانصد درهم مهریه کند چطور؟
فرمود: آن مرد آنچه را که از دارایی دنیا به آن زن داده به حساب نیکوکاری بگذارد و مهریه را همان پانصددرهم قرار دهد [یعنی با اینکه بیشترش را توافق میکنند و شرعا باید پرداخت کند، اما نیتش این باشد که همان پانصدتا مهریه باشد تا به مهرالسنه عمل کرده باشد]
حذیفه کرد: درست فرمودید یا رسول الله، چرا که در آن آیاتی که از خداوند عز و جل برای ما آوردهاید آمده است: «و به یکی از آنها مال فراوانی داده باشید پس چیزی از آن را باز نستانید! آیا [میخواهید] آن را به بهتان و به عنوان گناهی آشکار بگیرید؟! و چگونه آن را می گیرید در حالی که با هم نزدیکی کردهاید و آن زنان از شما میثاقی محکم گرفتهاند»
پیامبر ص فرمود: و آن [مهریه] برای آنان واجب نشد مگر به خاطر همین نزدیکی با آنان؛ ای حذیفه! آیا ندیدی و نشنیدی این سخن خداوند عز و جل را که فرمود: «و اگر پيش از آنكه با آنان نزديكى كنيد، طلاقشان گفتيد، در حالى كه براى آنان مَهرى معين كردهايد، پس نصف آنچه را تعيين نمودهايد [به آنان بدهيد]، مگر اينكه آنان خود ببخشند، يا كسى كه پيوند نكاح به دست اوست ببخشد و اینکه ببخشید به تقوا نزديكتر است. و در ميان يكديگر فضیلت و برتری را فراموش مكنيد، که خداوند به آنچه انجام مىدهيد بيناست» (بقره/237) و معلوم کرد که مادامی که نزدیکی و تماسی برقرار نشود نمیتوانند [مهریهشان را به طور کامل] بگیرند...
امام صادق ع در ادامه داستان ازدواج حضرت علی ع و حضرت زهرا س را به تفصیل شرح میدهند و بیان میکنند چگونه در این ماجرا منافقان به بهانه تنگدستی و عدم برخورداری امیرالمومنین ع از مال و ثروت، زخم زبان زدنها را شروع کردند و ... .
📚الهداية الكبرى، ص113-114
@yekaye
👇متن روایت👇
متن روایت ازدواج امیرالمومنین ع و حضرت زهرا س
عَنْ يَعْقُوبَ بْنِ بِشْرٍ عَنْ زَيْدِ بْنِ عَامِرٍ الطَّاطَرِيِّ عَنْ زَيْدِ بْنِ شِهَابٍ الْأَزْدِيِّ عَنْ زَيْدِ بْنِ كَثِيرٍ اللَّخْمِيِّ عَنْ أَبِي سُمَيْنَةَ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ مَوْلَانَا الصَّادِقِ (عَلَيْهِ السَّلَامُ) قَالَ: لَمَّا أَظْهَرَ رَسُولُ اللَّهِ (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ) فَضْلَ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ كَانَ الْمُنَافِقُونَ يَتَخَافَتُونَ بِذَلِكَ وَ يَسْتُرُونَهُ خَوْفاً مِنْ رَسُولِ اللَّهِ إِلَى أَنْ خَطَبَ أَكَابِرُ قُرَيْشٍ فَاطِمَةَ، وَ بَذَلُوا فِي تَزْوِيجِهَا الرَّغَائِبَ، فَكَانَ رَسُولُ اللَّهِ (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ) لَا يُزَوِّجُ أَحَداً مِنْهُمْ حَتَّى خَطَبَهَا أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ): يَا عَلِيُّ مَا خَطَبْتَهَا إِلَّا وَ اللَّهُ زَوَّجَكَ إِيَّاهَا فِي السَّمَاءِ لِأَنَّ اللَّهَ وَعَدَ ذَلِكَ فِيكَ وَ فِي ابْنَتِي فَاطِمَةَ.
فَقَامَ إِلَيْهِ أَبُو أَيُّوبَ خَالِدُ بْنُ زَيْدٍ الْأَنْصَارِيُّ وَ قَالَ: ...
قَالَ حُذَيْفَةُ بْنُ الْيَمَانِ: مَا نِحْلَتُهَا فِي الْأَرْضِ يَا رَسُولَ اللَّهِ؟
قَالَ: يَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ نِحْلَتُهَا مَا تَكُونُ سُنَّةً مِنْ نِسَاءِ أُمَّتِي مَنْ آمَنَ مِنْهُنَّ وَ اتَّقَى.
قَالَ: وَ كَمْ هُوَ يَا رَسُولَ اللَّهِ؟
قَالَ خَمْسُمِائَةِ دِرْهَمٍ، قَالَ حُذَيْفَةُ: يَا رَسُولَ اللَّهِ لَا يَزِيدُ عَلَيْهَا فِي نِسَاءِ الْأُمَّةِ فَإِنَّ بُيُوتَاتِ الْعَرَبِ تُعْظِمُ النِّحْلَةَ وَ تَتَنَافَسُ فِيهَا. [قَالَ لَهُ رَسُولُ اللَّهِ ص الْخَمْسُمِائَةِ دِرْهَمٍ] تَأْدِيباً مِنَ اللَّهِ وَ رَحْمَةً مِنْهُ [وَ لِلْأُمَّةِ] فِي ابْنَتِي وَ أَخِي [ُسْوَةٌ] .
قَالَ حُذَيْفَةُ بْنُ الْيَمَانِ يَا رَسُولَ اللَّهِ فَمَنْ لَمْ يَبْلُغِ الْخَمْسَمِائَةِ دِرْهَمٍ؟
قَالَ لَهُ (عَلَيْهِ السَّلَامُ) تَكُونُ النِّحْلَةُ مَا تَرَاضَيَا عَلَيْهِ.
قَالَ حُذَيْفَةُ: يَا رَسُولَ اللَّهِ فَإِنْ أَحَبَّ أَحَدٌ مِنَ الْأُمَّةِ الزِّيَادَةَ عَلَى الْخَمْسِمِائَةِ دِرْهَمٍ؟
فَقَالَ لَهُ (عَلَيْهِ السَّلَامُ) يَجْعَلُ مَا يُعْطِيهَا مِنْ عَرَضِ الدُّنْيَا بِرّاً وَ لَا يَزِيدُ عَلَى الْخَمْسِمِائَةِ دِرْهَمٍ ،
فَقَالَ حُذَيْفَةُ: صَدَقْتَ يَا رَسُولَ اللَّهِ فِيمَا بَلَّغْتَنَا إِيَّاهُ عَنِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فِي قَوْلِهِ عَزَّ مِنْ قَائِلٍ: «وَ آتَيْتُمْ إِحْداهُنَّ قِنْطاراً فَلا تَأْخُذُوا مِنْهُ شَيْئاً أَ تَأْخُذُونَهُ بُهْتاناً وَ إِثْماً مُبِيناً وَ كَيْفَ تَأْخُذُونَهُ وَ قَدْ أَفْضى بَعْضُكُمْ إِلى بَعْضٍ وَ أَخَذْنَ مِنْكُمْ مِيثاقاً غَلِيظاً»
قَالَ النَّبِيُّ (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ): مَا وَجَبَ لَهُنَّ ذَلِكَ إِلَّا عِنْدَ الْإِفْضَاءِ إِلَيْهِنَّ، أَ لَا تَرَى يَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ حُذَيْفَةُ، وَ تَسْمَعُ قَوْلَهُ عَزَّ وَ جَلَّ: «وَ إِنْ طَلَّقْتُمُوهُنَّ مِنْ قَبْلِ أَنْ تَمَسُّوهُنَّ وَ قَدْ فَرَضْتُمْ لَهُنَّ فَرِيضَةً فَنِصْفُ ما فَرَضْتُمْ إِلَّا أَنْ يَعْفُونَ أَوْ يَعْفُوَا الَّذِي بِيَدِهِ عُقْدَةُ النِّكاحِ وَ أَنْ تَعْفُوا أَقْرَبُ لِلتَّقْوى وَ لا تَنْسَوُا الْفَضْلَ بَيْنَكُمْ إِنَّ اللَّهَ بِما تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ» فَأَعْلَمَ عَزَّ ذِكْرُهُ أَنَّهُ إِذَا لَمْ يُفْضَ إِلَيْهِنَّ وَ لَمْ يُمْسَسْنَ أَنْ لَا تَأْخُذُوا شَيْئاً. ...
@yekaye
☀️3) از امام صادق ع از پدرانشان از رسول الله ص روایت شده است که:
خداوند هر گناهی را میبخشد مگر شخصی که مهریه زنش یا اجرت کارگرش را غصب کند و یا فرد آزادی را [به عنوان برده] بفروشد.
📚دعائم الإسلام، ج2، ص220
رُوِّينَا عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ أَنَّ عَلِيّاً ص قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص:
إِنَّ اللَّهَ غَافِرُ كُلِّ ذَنْبٍ إِلَّا رَجُلٌ اغْتَصَبَ امْرَأَةً مَهْرَهَا أَوْ أَجِيراً أُجْرَتَهُ أَوْ رَجُلٍ بَاعَ حُرّاً.
@yekaye
☀️4) الف. از امیرالمومنین ع روایت شده است که:
در مورد مبلغ مهریه زنان افراط نکنید که مایه عداوت خواهد شد.
📚دعائم الإسلام، ج2، ص221
عَنْ عَلِيٍّ ع أَنَّهُ قَالَ:
لَا تُغَالُوا فِي مُهُورِ النِّسَاءِ فَتَكُونَ عَدَاوَةً.
☀️ب. از امام صادق ع روایت شده است:
کسی که با زنی ازدواج کند و تصمیم نداشته باشد که مهریهاش را بپردازد نزد خداوند عز و جل زناکار محسوب میشود.
📚من لا يحضره الفقيه، ج3، ص398
قَالَ الصَّادِقُ ع:
مَنْ تَزَوَّجَ امْرَأَةً وَ لَمْ يَنْوِ أَنْ يُوَفِّيَهَا صَدَاقَهَا فَهُوَ عِنْدَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ زَانٍ.
@yekaye
☀️5) از امام رضا ع روایت شده است:
اگر مردی با زنی ازدواج کرد و مهریهاش را بیست هزار [درهم یا دینار] قرار داد، و برای پدرش هم بیست هزار قرار داد، آن مهریه قابل اجراست ولی آنچه برای پدر وی قرار داده فاسد است. [= دادنش ضرورتی ندارد.]
📚تهذيب الأحكام، ج7، ص361
مُحَمَّدُ بْنُ يَعْقُوبَ عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ مُعَلَّى بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ جَمِيعاً عَنِ الْوَشَّاءِ عَنِ الرِّضَا ع قَالَ سَمِعْتُهُ يَقُولُ:
لَوْ أَنَّ رَجُلًا تَزَوَّجَ امْرَأَةً وَ جَعَلَ مَهْرَهَا عِشْرِينَ أَلْفاً وَ جَعَلَ لِأَبِيهَا عَشْرَةَ آلَافٍ كَانَ الْمَهْرُ جَائِزاً وَ الَّذِي جَعَلَهُ لِأَبِيهَا فَاسِداً.
@yekaye