🔹قبلا (جلسه 925) اشاره شد که شاید بتوان گفت این سوره در مقام تکوین بنیان جامعه، یا به تعبیر دقیقتر امت دینی است؛ امتی که شروع و زیربنایش نظام خانواده است؛ و البته میخواهد آن نوع روابط مطلوب خانوادگی به افق روابط اجتماعی هم کشیده شود؛ و آرمان امت اسلامی، نه فقط برابری و عدالت، که برادری و مودت قرار داده شود.
🔸محوری از سوره که بر مسائل خانوادگی تمرکز دارد عمدتا تا آیه 35 است (هرچند در اواسط و پایان سوره نیز گریزهای مجددی به مسائل خانواده را شاهدیم).
در این محور عملا به مساله تکفل اجتماعی و اقتصادی، و اقتضائات حقوقی و فرهنگی آن در خانواده و جامعه میپردازد.
در واقع، سه گونه تکفل داریم:
▪️یکی تکفلی که کاملا به صورت طبیعی (به خاطر علائق طبیعیای که خداوند در دل والدین نسبت به فرزندان قرار داده) حاصل میشود؛ که در این سوره چندان متعرض آن نشده است.
▪️دوم و سوم تکفل در جایی است که اقتضای خود طبیعت نیست؛ که
▫️ یکی آن حالتی است که بدون اختیار شخص تحت تکفل حاصل شده (یتیمان) و
▫️دیگری جایی است که این تکفل با اختیار خود شخص تحت تکفل حاصل شده (زنان در ازدواج)؛
که این دو، بویژه دومی به تفصیل بحث میشود که مبنای اصلی شکلگیزی خانواده است.
🔸در این مسیر اشارهای به انواع دیگری از پیوندهای زناشویی مجاز (#تعدد زوجات و #ازدواج_موقت) و غیرمجاز (#زناکاری و #همجنسبازی) پرداخته و عملا نشان داده میشود که اگرچه شالوده اصلی ازدواج بر شکلگیری مودت و رحمت است؛ اما خداوند واقعیتهای عینیای را که تهدیدی برای شکلگیری خانواده عادی میباشد در نظر داشته؛ و آن اندازه که ممکن بوده، راههایی برای حل این مشکلات پیرامونی قرار داده است؛
و نهایتا سراغ تقسیم کار درون خانواده و چگونگی رفع اختلافات و ملاحظات ناظر به بقای خانواده میرود.
@yekaye