.
1️⃣ «تَرْهَقُها قَتَرَةٌ»
با توجه به معانیای که در نکات ادبی برای «قَتَرَة» بیان شد درباره مقصود از این آیه میتوان گفت:
🌴الف. با توجه به اینکه «قترة» به معنای ظلمت و تاریکی دود است (التبيان فی تفسير القرآن، ج10، ص278 ) مقصود سیاهرو بودن آنان است (ابن عباس، به نقل الدر المنثور، ج6، ص317 ). که این میتواند اشاره باشد به:
🌿الف.۱. سیاهیای که ناشی از سوختنی است که به خاطر در معرض آتش قرار گرفتن حاصل میشود (مجمع البيان، ج10، ص669 ).
🌿الف.۲. سیاهی حاصل از دود آتش جهنم، که صورتهای آنان را تیره و تار میکند.
🌿الف.۳. سیاهی و ظلمتی است که آنان را فرامیگیرد (الميزان، ج20، ص210 ) که باطن باورها و اعمالشان در دنیاست که در آنجا ظاهر میشود. (در احادیث ذیل آیه بعد خواهد آمد که ظلم، ظلمات روز قیامت است).
🌴ب. مقصود آن است که شدت و ذلت چهرههای آنان را میپوشاند (ابن عباس، به نقل الدر المنثور، ج6، ص317 ).
🌴ج. مقصود غباری است که چهره های آنها را در برمیگیرد (البحر المحيط، ج10، ص411 )؛ که در این صورت به طور خاص باید توضیح داد که چه تفاوتی با آیه قبل دارد که در تدبر بعد اشاره خواهد شد.
🌴د. ...
@yekaye
#عبس_42
.
2️⃣ «وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ عَلَيْها غَبَرَةٌ؛ تَرْهَقُها قَتَرَةٌ»
در آیه قبل به اینکه بر صورتهای آنان غباری اشاره کرد و در این آیه به اینکه آن صورتها را «قترة» دربرگرفته و پوشانده است؛
تفاوت این دو تعبیر برای اشاره به چه نکتهای است؟
🌴الف. «غبرة» گرد و خاکی است که از آسمان به زمین پایین میآید و «قترة» گرد و غباری است که از زمین به آسمان میرود (زید بن اسلم، به نقل از مجمع البيان، ج10، ص669 و البحر المحيط، ج10، ص411 )؛
که در این صورت، چهبسا میخواهد بفرماید که:
🌿الف.۱. این غبارها از بالا و پایین آنان را در برمیگیرد.
🌿الف.۲. مسیرشان از هر طرف تیره و تار است و راه نجاتی پیدا نمیکنند.
🌿الف.۳. ...
🌴ب. «غبرة» گرد و خاکی است که [از بیرون] روی چهره انسان بنشیند و «قترة» آن سیهچردگی خود چهره است؛
که در این صورت، چهبسا میخواهد بفرماید که:
🌿ب.۱. از بیرون که غبار روی آنان مینشیند و از درون هم غم و اندوه چهرهشان را عبوس کرده است (البحر المحيط، ج10، ص411 )
🌿ب.۲. هم از بیرون وضعیتشان تیره و تار میشود و هم از درون جز تیرگی چیزی ندارند؛ و لذا از درون و بیرون سرگردانند.
🌿ب.۳. به قرینه آیه بعد که اینان را «کافر» و «فاجر» خواند، چهبسا غبار، که یک نحوه انفصالی از آنان دارد، ظهور اعمال و فجور آنها باشد و سیهچردگی صورت، که یک نحوه اتحادی با آنها دارد، ظهور کفرورزیدن و عمق باطنیشان باشد (اقتباس از مفاتيح الغيب (للفخر الرازی)، ج31، ص61 ).
🌿ب.۴. ...
🌴ج. «غبرة» گرد و خاک زمین است و «قترة» دود، که شاید قول الف که میگفت اولی از آسمان به زمین میآید و دومی از زمین به آسمان، منظورش همین بوده باشد؛
که در این صورت، چهبسا میخواهد بفرماید که:
🌿ج.۱. وضعیت اینها درست نقطه مقابل گروه قبل است: آنان خود چهره هایشان نورانی و تابناک بود؛ اینها نهتنها خود چهرههایشان نوری ندارد بلکه از بیرون هم با غبار و دود تیره و تارتر شده است.
🌿ج.۲. ...
🌴د. ...
@yekaye
#عبس_42