878) ‌📖 إِرَمَ ذاتِ الْعِمادِ 📖 💢ترجمه [با آن] ارگِ با ستون‌های بلند؛ سوره فجر (89) آیه7 1397/11/6 19 جمادی‌الاولی 1440 @Yekaye

@Yekaye

🔹إِرَمَ اینکه آیا کلمه «إرم» کلمه‌ای عربی است یا معرب است و از زبانهای دیگر وارد زبان عربی شده است، اختلاف است. ▪️برخی آن را از ماده «أرم» دانسته‌اند که در اصل به معنای روی هم قرار دادن چیزی بر روی چیزی است به نحوی که کاملا به هم پیوسته گردد و بر این اساس، «إرَم» به معنای عَلَم و نشانه‌‌ای است که از تعدادی سنگ درست شده، یعنی سنگهایی که روی هم قرار داده شده و همانند یک مرد ایستاده به نظر می‌رسد (معجم المقاييس اللغة، ج1، ص85) و آنگاه مقصود از «إِرَمَ ذاتِ الْعِمادِ» ستونی برافراشته و آراسته است. (مفردات ألفاظ القرآن، ص74) ▪️اما برخی آن را معرب می‌دانند، برگرفته از کلمه «أرام» در زبان عبری، که نامِ پسر سام بن نوح است و در کتاب مقدس مسیحیان از «أرام» و «بنی‌أرام» سخن به میان آمده و همان طور که نام برادران وی (عيلام، أشّور، أرفكشاد، لود) نامهایی غیرعربی است، نام وی نیز غیرعربی است؛ و همان طور که اسن «عاد» اسمی غیرعربی است و ظاهرا ذریه شخصی به نام «عاد» است که آن قوم به نام جدشان چنین نامیده شدند، «أرم» هم احتمالا به همین جهت بر قبیله عاد اطلاق می‌شده است. (التحقيق في كلمات القرآن الكريم، ج1، ص73) 📿در هر صورت، خواه این کلمه معرب باشد یا از ماده «أرم» ‌باشد، این کلمه ویا این ماده تنها همین یک بار در قرآن کریم به کار رفته است. 📖اختلاف قرائت 🔹ارم ذات ▪️در اغلب قراءات این کلمه را به همین صورت «اِرَمَ ذاتِ» قرائت کرده‌اند؛ اما ▪️در قرائت ابن‌زبیر به صورت «اَرِمَ» قرائت شده که آن را لهجه‌ای در میان اهل مدینه دانسته‌اند؛ ▪️در روایتی از قرائت ضحاک به صورت «اَرْمَ» و نیز «اَرِمَ» قرائت شده است؛ که در این حالت اخیر از ابن‌عباس و ضحاک نقل شده که آن را فعل ماضی قلمداد کرده‌اند به معنای «پوسید و ویران شد» که در این قرائت «ذات» هم به صورت منصوب (اَرِمَ ذاتَ) و به عنوان مفعول قرائت شده است (در قرائت رایج، ذات، مجرور و صفت برای إرم است) 📚(البحر المحيط، ج10، ص471) 🔹به لحاظ نحوی، «إرم» عطف بیان یا بدل از «عاد» است؛ و با توجه به اینکه جامد (غیرمشتق) است نمی‌تواند صفت برای عاد باشد؛ و در قرائتی که آن را به صورت اضافه خوانده (عادِ ارم) آن را همچون لقب در نظر گرفته است، که لقب را می‌توان به اسم اضافه کرد. 📚(مجمع البيان، ج10، ص735) @Yekaye

☀️1) در منابع اهل سنت روایت شده است که نزد پیامبر اکرم ص از «ارم ذات العماد» سخن به میان آمد. فرمودند: چنان بودند که مردی از آنان کنار صخره‌ای می‌آمد و آن را بر دوش خود می‌گذاشت بر روی هر قبیله‌ای که می‌خواست پرتاب می‌کرد و آنان را به هلاکت می‌رساند! 📚الدر المنثور، ج6، ص347 و أخرج ابن أبى حاتم و ابن مردويه عن المقدام بن معديكرب عن النبي صلى الله عليه و [آله و] سلم انه ذكر «إِرَمَ ذاتِ الْعِمادِ» فقال: كان الرجل منهم يأتي إلى الصخرة فيحملها على كاهله فيلقيها على أى حي أراد فيهلكهم. @Yekaye

. 1⃣ «إِرَمَ ذاتِ الْعِمادِ» «ارم» ظاهرا عطف بیان (یا بدل) از عاد است؛ یعنی آیا ندیده‌ای که پروردگارت با عاد چگونه عمل کرد؟ با ارم دارای ستون‌های بلند؛ درباره اینکه منظور از ارم چیست، این دیدگاهها مطرح شده است: 🍃الف. اسم قبیله‌ای است؛ در واقع، دو تا قوم عاد داریم، که عاد اولی (که خداوند تعبیر عاد اولی را در قرآن به کار برده: وَ أَنَّهُ أَهْلَكَ عاداً الْأُولى؛ نجم/50) همان است که داستانشان به تفصیل در قرآن آمده و حضرت هود به نزد آنان مبعوث شده است؛ و ارم، یا نام دیگر همانهاست یا نام قبیله خاصی از آنان است (مقاتل و قتاده، به نقل از مجمع البيان، ج10، ص737) 🍃ب. اسم سرزمینی است، یعنی عادِ اهل ارم؛ آنگاه: 🌱ب.1. برخی گفته‌اند همان دمشق است (ابن سعيد مقري و سعيد بن مسيب و عكرمة، به نقل از مجمع البيان، ج10، ص737) 🌱ب.2. برخی آن را شهر اسکندریه دانسته‌اند (محمد بن كعب قرظي، به نقل از مجمع البيان، ج10، ص737) 🌱ب.3. برخی گفته‌اند شهری است که شداد بن عاد بنا کرد و پیش از آنکه آن را به پایان برساند هلاک شد (به نقل از مجمع البيان، ج10، ص737) که حکایتش ان شاء الله حواهد آمد. 🍃ج. نه نام سرزمین است و نه نام قبیله، بلکه لقب قوم عاد است و عاد را با این لقب می‌شناختند و قرائت حسن که آن را به صورت اضافه به عاد می‌خواند موید این معناست (جبائی، به نقل از مجمع البيان، ج10، ص737) 🍃د. ... @Yekaye

. 2⃣ «إِرَمَ ذاتِ الْعِمادِ» مقصود از «عماد» و دارای عماد بودن چیست؟ 🍃الف. عماد جمع «عمد» به معنای ستون‌هایی است که ساختمان روی آن بنا می‌شود (مجمع البيان، ج10، ص734) و از وهب بن منبه (که از تابعین است و البته برخی وی را متهم می‌کنند که برخی از مطالبی که می‌گوید از اسرائیلیات است) نقل شده است که: «همانا عاد را «ارم ذات العماد: ارگ دارای ستونهای بلند» نامیدند به خاطر اینکه آنان ستونهایی را از کوه می‌تراشیدند و ارتفاع ستونها را به اندازه ارتفاع کوهی که از پایین تا بالایش را تراشیده‌اند قرار می‌دادند؛ سپس آن ستونها را برمی‌افراشتند و کاخها را بر روی آن بنا می‌کردند و بدین جهت «ذات عماد: دارای ستونها» نامیده شدند.» (علل الشرائع، ج1، ص34) 🍃ب. عماد کنایه از عمود و ستون خیمه است و منظور چادرنشینانی است که در بهار کوچ می‌کنند (ابن‌عباس و قتاده، به نقل از مجمع البيان، ج10، ص737) 🍃ج. عماد به معنای ستونهاست و تعبیر «ذات عماد» کنایه از برخورداری از قدرت و شدت است، از باب اینکه عرب به افراد رشید و بلندقامت معمد گوید. (ابن‌عباس و مجاهد، به نقل از مجمع البيان، ج10، ص737) 🍃د. ... @Yekaye

879) ‌📖 الَّتي لَمْ يُخْلَقْ مِثْلُها فِي الْبِلادِ 📖 💢ترجمه که نظیرش در سرزمین‌ها آفریده نشد؛ سوره فجر (89) آیه8 1397/11/7 20 جمادی‌الاولی 1440 @Yekaye

@Yekaye