یک آیه در روز
876) 📖 هَلْ في ذلِكَ قَسَمٌ لِذي حِجْرٍ 📖 💢ترجمه آیا در آن [امور] سوگندی برای خردمند هست؟! سوره
.
4⃣ «هَلْ في ذلِكَ قَسَمٌ لِذي حِجْرٍ»
مضمون مشترکی که اغلب مفسران از این آیه فهمیدهاند (با فراز و نشیبی که در این فهم بود و در بند1 بدانها اشاره شد) این بود که در سوگندهای قبل، نکتهای هست که کسی که دارای عقل باشد بدانها پی میبرد.
اما اگر چنین مطلبی مد نظر است چرا نفرمود «آیا در آن سوگندها، مطلبی برای خردمند هست؟!» بلکه فرمود « آیا در آن، سوگندی برای خردمند هست؟!»
🍃الف. این شبیه تشبیه مقلوب است، (که مثلا به جای اینکه بگویند فلانی مثل ماه است میگویند ماه مثل فلانی است)
🍃ب. در آیات قبل، دست کم به چهار یا پنج چیز سوگند خورده است (بر حسب اینکه «و» قبل از وتر را واو سوگند بدانیم یا واو عطف، و سوگند به شفع و وتر را یک سوگند بشمریم) شاید با این تعبیر میخواهد بگوید کسی که عقل داشته باشد دست کم در یکی از اینها امری که سزوار سوگند خوردن باشد مییابد.
🍃ج. ...
@Yekaye
877) 📖 أَ لَمْ تَرَ كَيْفَ فَعَلَ رَبُّكَ بِعادٍ 📖
💢ترجمه
آیا ندیدهای که پروردگارت با عاد چگونه عمل کرد؟
سوره فجر (89) آیه6
1397/11/5
18 جمادیالاولی 1440
@Yekaye
🔹بِعادٍ
«عاد» اسم قوم هود است و چون اسم عَلَم غیرعربی است علیالقاعده باید غیرمنصرف باشد (یعنی تنوین نپذیرد و در حالت جر هم کسره نگیرد) اما در اینجا تنوین جر گرفته است؛
در وجه آن گفتهاند
🔸از باب این است که در این کلمه معنای قبیله (یک مفهوم کلی و نه اسم عَلَم) لحاظ شده
🔸وبا از این باب که اساساً اسم عَلَم غیرعربی سه حرفی که ساکن الوسط باشد، منصرف خواهد بود مانند: لوط و نوح.
(البحر المحيط، ج10، ص471)
📖اختلاف قرائت
▪️این کلمه در اغلب قراءات به صورت «بعادٍ» (شبیه اسامی منصرف) قرائت شده است؛
▪️اما در قرائت حسن (از قراء اربعه عشر) و قرائتی از ضحاک به صورت «بعادَ» (اسم غیرمنصرف) قرائت شده است؛
▪️و در قرائت ابوالعالیه و نیز در قرائتی از ابن زبیر و قرائتی از حسن به صورت «بعادِ» (کلمه منصرف در حالت اضافه) قرائت شده است.
(البحر المحيط، ج10، ص471 ؛ معجم القراءات، ج10، ص418)
@Yekaye
☀️1) از امام باقر ع روایت شده است که فرمودند:
خداوند تبارک و تعالی را خانهای از باد است که بر آن مهر نهاده؛ اگر باز شود آنچه بین آسمان و زمین است را بپراکند؛ و بر قوم عاد جز به اندازه خاتِمی فرستاده نشد!
📚مجمع البيان، ج4، ص676
رَوَى أَبُو حَمْزَةَ الثُّمَالِيُّ عَنْ سَالِمٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ:
إِنَّ لِلَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى بَيْتَ رِيحٍ مُقَفَّلٌ عَلَيْهِ لَوْ فُتِحَ لَأَذْرَتْ مَا بَيْنَ السَّمَاءِ وَ الْأَرْضِ مَا أَرْسَلَ عَلَى قَوْمِ عَادٍ إِلَّا قَدْرَ الْخَاتَمِ.
@Yekaye
یک آیه در روز
877) 📖 أَ لَمْ تَرَ كَيْفَ فَعَلَ رَبُّكَ بِعادٍ 📖 💢ترجمه آیا ندیدهای که پروردگارت با عاد چگونه
.
1⃣ «أَ لَمْ تَرَ كَيْفَ فَعَلَ رَبُّكَ بِعادٍ»
خداوند از این آیه به بعد، به سرنوشت برخی از اقوامی که به عذاب الهی گرفتار شدند اشاره میکند و مطلب را از قوم عاد شروع میکند،
و مفسران بر این باورند که اینان قومی بودند که از بقیه اقوام قویتر و دارای طول عمر بیشتری بودهاند. یعنی وقتی چنین قومی را با چنان جلال و جبروتی خداوند هلاک کرد، آیا بقیه نباید عبرت بگیرند؟
📚 (مجمع البيان، ج10، ص737)
@Yekaye
یک آیه در روز
877) 📖 أَ لَمْ تَرَ كَيْفَ فَعَلَ رَبُّكَ بِعادٍ 📖 💢ترجمه آیا ندیدهای که پروردگارت با عاد چگونه
.
2⃣ «أَ لَمْ تَرَ كَيْفَ فَعَلَ رَبُّكَ بِعادٍ»
قرآن کریم 24 بار از قوم عاد یاد کرده و غیر از اینجا در 8 مورد داستان آنان را توضیح داده است.
در میان اقوامی که عذاب شدند قوم عاد شدیدا دچار تکبر بودند و ظاهرا بسیار قدرتمند بودند چنانکه خداوند وقتی از آنان یاد میکند میفرماید: «فَأَمَّا عادٌ فَاسْتَكْبَرُوا فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَ قالُوا مَنْ أَشَدُّ مِنَّا قُوَّةً : و اما عاد به ناحق در روى زمين تكبر ورزيدند و گفتند: چه كسى از ما نيرومندتر است؟» (فصلت/15)
💢معامله خداوند با آنان بسیار عبرتآموز است:
ابتدا وقتی حضرت هود بر آنان مبعوث شد از آنان خواست هر کاری از دستشان برمیآید علیه وی انجام دهند، تا ببینند آیا میتوانند بر وی غلبه کنند «فَكيدُوني جَميعاً ثُمَّ لا تُنْظِرُونِ: پس، همه شما در كار من نيرنگ كنيد و مرا مهلت مدهيد!» (هود/55)
و چنین درخواستی در میان چنان قومی بقدری عجیب است که برخی این را معجزهای از جانب او دانستهاند که با آن همه قوت و شدت جرأت درگیری با هود را نداشتند❗️
(المیزان، ج10، ص310)
بر اساس برخی از نقلها آنان مردمانی بسیار عظیمالجثه بودند، با این حال، نهایتا هم آنان را نه با سنگباران و عذابهای شدید آنچنانی، بلکه با یک «باد» نیست و نابود کرد (فصلت/16؛ احقاف/24؛ ذاریات/41؛ حاقه/6)
آیا واقعا چگونگی کاری که خدا با آنان کرد، جای عبرت ندارد⁉️
💠ثمره #اخلاقی_اجتماعی
آیا اگر کسی به وضعیت اینان دقت کند، امکان دارد به قدرت و شکوه خویش، هرچقدر هم که در دید مردمان عظیم باشد، مغرور شود⁉️
از طرف دیگر،
اگر کسی سرنگونی آنچنان قومی را با چنین وضعی ببیند، آیا امکان دارد در دنیا از هیچ قدرت دنیوی بترسد و بیمی به خود راه دهد⁉️
💢بیهوده نیست که #امام_خمینی در زمانهای که آمریکا بر جهان زور میگفت، و اسرائیل در منطقه جولان میداد، و شاه بر ایران تسلط کامل داشت، از مبارزه با آنها نترسید و توانست معادلات جهان را عوض کند؛
که امروزه بعد از چهل سال، نهتنها در ایران اثری از شاه و سلسله پهلوی نمانده، بلکه نه اسرائیل توان جولان دارد و نه آمریکا قدرت عرض اندام❗️
💢بیهوده نیست که شهید بهشتی در ابتدای انقلاب که سالهای گذشتهاش در همه چیز، حتی گندم، به آمریکا وابسته بودیم و اکنون در تنگنای کامل قرار گرفته و کشور در ضعیفترین امکانات داخلی به سر میبرد، در برابر تحریمهای آمریکا با کمال صلابت میگوید «به آمریکا بگویید از دست ما عصبانی باش و از این عصبانیت بمیر»❗️
🤔کسانی که با قرآن آشنایند رفتار امام برایشان عجیب نیست؛
آنچه عجیب است رفتار کسانی است که خود را مسلمان و پیرو قرآن میدانند، اما ...‼️
🌷پیشاپیش #دهه_فجر مبارک🌷
@Yekaye
878) 📖 إِرَمَ ذاتِ الْعِمادِ 📖
💢ترجمه
[با آن] ارگِ با ستونهای بلند؛
سوره فجر (89) آیه7
1397/11/6
19 جمادیالاولی 1440
@Yekaye
🔹إِرَمَ
اینکه آیا کلمه «إرم» کلمهای عربی است یا معرب است و از زبانهای دیگر وارد زبان عربی شده است، اختلاف است.
▪️برخی آن را از ماده «أرم» دانستهاند که در اصل به معنای روی هم قرار دادن چیزی بر روی چیزی است به نحوی که کاملا به هم پیوسته گردد و بر این اساس، «إرَم» به معنای عَلَم و نشانهای است که از تعدادی سنگ درست شده، یعنی سنگهایی که روی هم قرار داده شده و همانند یک مرد ایستاده به نظر میرسد
(معجم المقاييس اللغة، ج1، ص85)
و آنگاه مقصود از «إِرَمَ ذاتِ الْعِمادِ» ستونی برافراشته و آراسته است.
(مفردات ألفاظ القرآن، ص74)
▪️اما برخی آن را معرب میدانند، برگرفته از کلمه «أرام» در زبان عبری، که نامِ پسر سام بن نوح است و در کتاب مقدس مسیحیان از «أرام» و «بنیأرام» سخن به میان آمده و همان طور که نام برادران وی (عيلام، أشّور، أرفكشاد، لود) نامهایی غیرعربی است، نام وی نیز غیرعربی است؛ و همان طور که اسن «عاد» اسمی غیرعربی است و ظاهرا ذریه شخصی به نام «عاد» است که آن قوم به نام جدشان چنین نامیده شدند، «أرم» هم احتمالا به همین جهت بر قبیله عاد اطلاق میشده است.
(التحقيق في كلمات القرآن الكريم، ج1، ص73)
📿در هر صورت، خواه این کلمه معرب باشد یا از ماده «أرم» باشد، این کلمه ویا این ماده تنها همین یک بار در قرآن کریم به کار رفته است.
📖اختلاف قرائت
🔹ارم ذات
▪️در اغلب قراءات این کلمه را به همین صورت «اِرَمَ ذاتِ» قرائت کردهاند؛ اما
▪️در قرائت ابنزبیر به صورت «اَرِمَ» قرائت شده که آن را لهجهای در میان اهل مدینه دانستهاند؛
▪️در روایتی از قرائت ضحاک به صورت «اَرْمَ» و نیز «اَرِمَ» قرائت شده است؛ که در این حالت اخیر از ابنعباس و ضحاک نقل شده که آن را فعل ماضی قلمداد کردهاند به معنای «پوسید و ویران شد» که در این قرائت «ذات» هم به صورت منصوب (اَرِمَ ذاتَ) و به عنوان مفعول قرائت شده است (در قرائت رایج، ذات، مجرور و صفت برای إرم است)
📚(البحر المحيط، ج10، ص471)
🔹به لحاظ نحوی،
«إرم» عطف بیان یا بدل از «عاد» است؛ و با توجه به اینکه جامد (غیرمشتق) است نمیتواند صفت برای عاد باشد؛ و در قرائتی که آن را به صورت اضافه خوانده (عادِ ارم) آن را همچون لقب در نظر گرفته است، که لقب را میتوان به اسم اضافه کرد.
📚(مجمع البيان، ج10، ص735)
@Yekaye
☀️1) در منابع اهل سنت روایت شده است که نزد پیامبر اکرم ص از «ارم ذات العماد» سخن به میان آمد.
فرمودند:
چنان بودند که مردی از آنان کنار صخرهای میآمد و آن را بر دوش خود میگذاشت بر روی هر قبیلهای که میخواست پرتاب میکرد و آنان را به هلاکت میرساند!
📚الدر المنثور، ج6، ص347
و أخرج ابن أبى حاتم و ابن مردويه عن المقدام بن معديكرب عن النبي صلى الله عليه و [آله و] سلم انه ذكر «إِرَمَ ذاتِ الْعِمادِ» فقال:
كان الرجل منهم يأتي إلى الصخرة فيحملها على كاهله فيلقيها على أى حي أراد فيهلكهم.
@Yekaye
یک آیه در روز
878) 📖 إِرَمَ ذاتِ الْعِمادِ 📖 💢ترجمه [با آن] ارگِ با ستونهای بلند؛ سوره فجر (89) آیه7 1397/1
.
1⃣ «إِرَمَ ذاتِ الْعِمادِ»
«ارم» ظاهرا عطف بیان (یا بدل) از عاد است؛ یعنی آیا ندیدهای که پروردگارت با عاد چگونه عمل کرد؟ با ارم دارای ستونهای بلند؛
درباره اینکه منظور از ارم چیست، این دیدگاهها مطرح شده است:
🍃الف. اسم قبیلهای است؛ در واقع، دو تا قوم عاد داریم، که عاد اولی (که خداوند تعبیر عاد اولی را در قرآن به کار برده: وَ أَنَّهُ أَهْلَكَ عاداً الْأُولى؛ نجم/50) همان است که داستانشان به تفصیل در قرآن آمده و حضرت هود به نزد آنان مبعوث شده است؛ و ارم، یا نام دیگر همانهاست یا نام قبیله خاصی از آنان است
(مقاتل و قتاده، به نقل از مجمع البيان، ج10، ص737)
🍃ب. اسم سرزمینی است، یعنی عادِ اهل ارم؛ آنگاه:
🌱ب.1. برخی گفتهاند همان دمشق است
(ابن سعيد مقري و سعيد بن مسيب و عكرمة، به نقل از مجمع البيان، ج10، ص737)
🌱ب.2. برخی آن را شهر اسکندریه دانستهاند
(محمد بن كعب قرظي، به نقل از مجمع البيان، ج10، ص737)
🌱ب.3. برخی گفتهاند شهری است که شداد بن عاد بنا کرد و پیش از آنکه آن را به پایان برساند هلاک شد
(به نقل از مجمع البيان، ج10، ص737) که حکایتش ان شاء الله حواهد آمد.
🍃ج. نه نام سرزمین است و نه نام قبیله، بلکه لقب قوم عاد است و عاد را با این لقب میشناختند و قرائت حسن که آن را به صورت اضافه به عاد میخواند موید این معناست
(جبائی، به نقل از مجمع البيان، ج10، ص737)
🍃د. ...
@Yekaye
یک آیه در روز
878) 📖 إِرَمَ ذاتِ الْعِمادِ 📖 💢ترجمه [با آن] ارگِ با ستونهای بلند؛ سوره فجر (89) آیه7 1397/1
.
2⃣ «إِرَمَ ذاتِ الْعِمادِ»
مقصود از «عماد» و دارای عماد بودن چیست؟
🍃الف. عماد جمع «عمد» به معنای ستونهایی است که ساختمان روی آن بنا میشود
(مجمع البيان، ج10، ص734)
و از وهب بن منبه (که از تابعین است و البته برخی وی را متهم میکنند که برخی از مطالبی که میگوید از اسرائیلیات است) نقل شده است که: «همانا عاد را «ارم ذات العماد: ارگ دارای ستونهای بلند» نامیدند به خاطر اینکه آنان ستونهایی را از کوه میتراشیدند و ارتفاع ستونها را به اندازه ارتفاع کوهی که از پایین تا بالایش را تراشیدهاند قرار میدادند؛ سپس آن ستونها را برمیافراشتند و کاخها را بر روی آن بنا میکردند و بدین جهت «ذات عماد: دارای ستونها» نامیده شدند.»
(علل الشرائع، ج1، ص34)
🍃ب. عماد کنایه از عمود و ستون خیمه است و منظور چادرنشینانی است که در بهار کوچ میکنند
(ابنعباس و قتاده، به نقل از مجمع البيان، ج10، ص737)
🍃ج. عماد به معنای ستونهاست و تعبیر «ذات عماد» کنایه از برخورداری از قدرت و شدت است، از باب اینکه عرب به افراد رشید و بلندقامت معمد گوید.
(ابنعباس و مجاهد، به نقل از مجمع البيان، ج10، ص737)
🍃د. ...
@Yekaye
879) 📖 الَّتي لَمْ يُخْلَقْ مِثْلُها فِي الْبِلادِ 📖
💢ترجمه
که نظیرش در سرزمینها آفریده نشد؛
سوره فجر (89) آیه8
1397/11/7
20 جمادیالاولی 1440
@Yekaye