☀️2) از امام صادق ع روایت شده است: همانا عمل صالح حتما به بهشت می‌رود و [آنجا را] برای صاحبش مهیا می‌کند همان گونه که یک نفر از شما خدمتکارش را از پیش می‌فرستد و برایش محل اقامتش را فرش می‌کند. سپس این آیه را قرائت کردند: و کسی که عمل صالحی انجام دهد پس برای خودشان آماده می‌کنند» (روم/44) 📚الأمالي (للمفيد)، ص195 حَدَّثَنَا الشَّيْخُ الْجَلِيلُ الْمُفِيدُ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ مُحَمَّدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ النُّعْمَانِ الْحَارِثِيُّ أَدَامَ اللَّهُ حِرَاسَتَهُ قَالَ حَدَّثَنِي أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ بْنِ الْوَلِيدِ الْقُمِّيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ الصَّفَّارِ عَنِ الْعَبَّاسِ بْنِ مَعْرُوفٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مَهْزِيَارَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ النُّعْمَانِ عَنْ دَاوُدَ بْنِ فَرْقَدٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ ص يَقُولُ: إِنَّ الْعَمَلَ الصَّالِحَ لَيَذْهَبُ إِلَى الْجَنَّةِ فَيُمَهِّدُ لِصَاحِبِهِ كَمَا يَبْعَثُ الرَّجُلُ غُلَامَهُ فَيُفْرِشُ لَهُ ثُمَّ قَرَأَ «وَ مَنْ عَمِلَ صالِحاً فَلِأَنْفُسِهِمْ يَمْهَدُون» @Yekaye

☀️3) از پیامبر اکرم ص روایت شده است: همانا بهشت زمینی صاف و بی‌فراز و نشیب است. در آن عمارتی نیست؛ پس در دنیا از کِشت بهشتی را زیاد انجام دهید! گفته شد: یا رسول الله! کِشت بهشتی چیست؟ فرمودند: این بهشت است، در آن از درخت و نهر و میوه و غیر آنها، اعم از حوری و قصر و غِلمان و وِلدان خبری نیست؛ اینها اعمال و اخلاق و مقامات و احوال آنهاست؛ که تمثل یافته و در تمثّلها و صورتهای مناسب با خود شکلی به خود گرفته است؛ و سپس به آنان برمی گردد. و برای همین است که به آنها گویند: این فقط همان اعمال شماست که به شما برمی‌گردد. 📚تفسير كنز الدقائق و بحر الغرائب، ج1، ص284 ورد عن النبي صلى اللّه عليه و آله: ان الجنة قاع صفصف. ليس فيها عمارة. فأكثروا من غراس الجنة في الدنيا. قيل: يا رسول اللّه! و ما غراس الجنة؟ قال- صلى اللّه عليه و آله-: فهذه الجنة، ما فيها من الأشجار و الأنهار و الثمرات و غيرها، من الحور و القصور و الغلمان و الولدان، هي أعمالهم و أخلاقهم و مقاماتهم و أحوالهم. مثّلت و صوّرت في أمثلة و صور مناسبة. ثم ردت اليهم. و لهذا يقال لهم: انما هي أعمالكم ترد إليكم. @Yekaye

☀️4) در منابع اهل سنت روایت شده است که پیامبر اکرم ص فرمود: همانا اولین جمعیتی که وارد بهشت می‌شوند فقرایی هستند که مهاجرت کردند؛ با آنان است که سختی‌ها و بلاها دفع شود، هنگامی که بدانان امر می‌شود می‌شنوند و اطاعت می‌کنند؛ و حال و روزشان چنان است که گاه یکی از آنان حاجتی نزد سلطان [زمان خود] دارد؛ اما [کسی بدانها اعتنایی نمی کند و] حاجتش در دلش می‌ماند تا مرگش دررسد، و همانا خداوند متعال روز قیامت بهشت را می‌خواند و بهشت با آرایشها و زینتهایش می‌آید پس [خداوند] می‌فرماید: کجایند آن بندگانم که در راه من جنگیدند و کشته شدند و در راه من آزار دیدند؟ وارد بهشت شوید!» پس آنان را بدون حساب و بدون عذاب به بهشت وارد کنند؛ و فرشتگان سجده‌کنان به محضر آیند و گویند: پروردگارا ! ما شب و روز تو را تسبیح می‌گوییم؛ و تو را تقدیس می‌کنیم؛ اینان چه کسانی‌اند که آنان را بر ما ترجیح دادی؟ خطاب آید: اینان بندگان من هستند که در راه من جنگیدند و در راه من آزار دیدند» پس فرشتگان از هر دری بر آنان وارد شوند: «سلام بر شما به خاطر صبری که در پیش گرفتید؛ پس چه نیکوست سرای فرجامین» (رعد/24) 📚الدر المنثور، ج2، ص413؛ المستدرك على الصحيحين (للحاكم)، ج2، ص81 أخرج ابْن جرير وَأَبُو الشَّيْخ وَالطَّبَرَانِيّ وَالْحَاكِم وَصَححهُ وَالْبَيْهَقِيّ فِي الشّعب عَن ابْن عَمْرو سَمِعت رَسُول الله صلى الله عَلَيْهِ وَ [آله و] سلم يَقُول: إِنَّ أَوَّلَ ثُلَّةٍ تَدْخُلُ الْجَنَّةَ الْفُقَرَاءُ الْمُهَاجِرُونَ، الَّذِينَ تُتَّقَى بِهِمُ الْمَكَارِهُ، إِذَا أُمِرُوا سَمِعُوا وَأَطَاعُوا، وَإِنْ كَانَتْ لِرَجُلٍ مِنْهُمْ حَاجَةٌ إِلَى السُّلْطَانِ، لَمْ تُقْضَ لَهُ حَتَّى يَمُوتَ وَهِيَ فِي صَدْرِهِ، وَإِنَّ اللَّهَ تَعَالَى يَدْعُو يَوْمَ الْقِيَامَةِ الْجَنَّةَ، فَتَأْتِي بِزُخْرُفِهَا وَزينتهَا فَيَقُولُ: أَيْنَ عِبَادِيَ الَّذِينَ قَاتَلُوا فِي سَبِيلی وَقُتِلُوا وَأُوذُوا فِي سَبِيلِي، وَجَاهَدُوا فِي سَبِيلِي؟ ادْخُلُوا الْجَنَّةَ! فَيَدْخُلُونَهَا بِغَيْرِ عَذَاب وَلَا حِسَابٍ، وَ یَأْتِي الْمَلَائِكَةُ فيسجدون وَيَقُولُونَ: رَبَّنَا نَحْنُ نُسَبِّحُ لَكَ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ، وَنُقَدِّسُ لَكَ؛ مَنْ هَؤُلَاءِ الَّذِينَ آثَرْتَهُمْ عَلَيْنَا؟ فَيَقُولُ: هَؤُلَاءِ عبَادي الَّذِينَ قَاتَلُوا فِي سَبِيلِي، وَأُوذُوا فِي سَبِيلِي. فَتَدْخُلُ عَلَيْهِمُ الْمَلَائِكَةُ مِنْ كُلِّ بَابٍ «سَلَامٌ عَلَيْكُمْ بِمَا صَبَرْتُمْ، فَنِعْمَ عُقْبَى الدَّارِ». @Yekaye

☀️5) عمّار الدّهنىّ روايت كرد از حضرت صادق- عليه السّلام- كه او گفت: هر كه را كارى پيش آيد، پنج بار بگويد: «ربّنا»، خداى تعالى نجات دهد او را از آنچه ترسد، و برساند او را به آنچه اميد دارد. گفتند: چگونه؟ اين آيات برخواند [«رَبَّنا ما خَلَقْتَ هذا باطِلاً ... رَبَّنا إِنَّكَ مَنْ تُدْخِلِ النَّارَ ... رَبَّنا إِنَّنا سَمِعْنا مُنادِياً ... رَبَّنا فَاغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا ... رَبَّنا وَ آتِنا] الى قوله: «إِنَّكَ لا تُخْلِفُ الْمِيعادَ»، آنگه گفت: نه از پس اين، اجابت است: «فَاسْتَجابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ»؟! روض الجنان و روح الجنان في تفسيرالقرآن (ابوالفتوح رازی)، ج5، ص215 @Yekaye

🏴شهادت باب الحوائج، حضرت امام موسی کاظم علیه السلام تسلیت باد🏴

. 1⃣ «فَـ + اسْتَجابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ أَنِّي لا أُضيعُ عَمَلَ عامِلٍ مِنْكُمْ» پروردگارشان دعای عده‌ای را اجابت فرمود، و دلیل این اجابت را این معرفی کرد که قطعاً من عمل هیچ عمل‌کننده‌ای از شما را، ضایع نمی‌گردانم. پس، دعائى مستجاب مىشود كه همراه با عمل و تلاش دعا كننده باشد، گرچه خود دعا نيز نوعى عمل است. (تفسير نور، ج2، ص228) 💠بحثی درباره #اجابت_دعا این بیان بخوبی نشان می‌دهد که دعای افراد، امری جدای از عملِ آنها نیست؛ این گونه نیست که قرار باشد دعا جای عمل را بگیرد؛ بلکه وقتی دعای کسی مستجاب می‌شود بدین دلیل است که خداوند عملِ او را ضایع نمی‌کند؛ پس اگر کسی اهل عمل نیست و صرفا با لقلقه زبان منتظر است دعایش مستجاب شود، انتظار بیهوده می‌بَرَد. @Yekaye

. 2⃣ «فَاسْتَجابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ» استجابت دعا، جلوهاى از ربوبيّت الهى است. (تفسير نور، ج2، ص228) @Yekaye

. 3⃣ «أُولِي الْأَلْبابِ؛ الَّذينَ يَذْكُرُونَ اللَّهَ ... وَ يَتَفَكَّرُونَ ... رَبَّنا ... رَبَّنا ... رَبَّنا إِنَّنا سَمِعْنا ... فَآمَنَّا رَبَّنا ... رَبَّنا ... فَـ + اسْتَجابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ» عده‌ای خردمند (اولوالالباب) که اهل ذکر و فکر و شنیدن بودند و ایمان آوردند، به پیشگاه الهی دعا کردند و پروردگارشان بلافاصله - به دلیل حرف «فـ» - آنان را اجابت فرمود. پس، 💢دعای خردمندی که اهل فکر و ذکر و شنیدن باشد و ایمان بیاورد، سریعاً مستجاب می‌شود.💢 @Yekaye

. 4⃣ «أُولِي الْأَلْبابِ؛ الَّذينَ يَذْكُرُونَ اللَّهَ ... وَ يَتَفَكَّرُونَ ... رَبَّنا ... رَبَّنا ... رَبَّنا إِنَّنا سَمِعْنا ... فَآمَنَّا رَبَّنا ... رَبَّنا ... فَـ + اسْتَجابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ أَنِّي لا أُضيعُ عَمَلَ عامِلٍ مِنْكُمْ» عده‌ای خردمند (اولوالالباب) که اهل ذکر و فکر و شنیدن بودند و ایمان آوردند، به پیشگاه الهی دعا کردند و پروردگارشان آنان را اجابت فرمود، و دلیل این اجابت را این معرفی کرد که قطعاً من عمل هیچ عمل‌کننده‌ای از شما را، ضایع نمی‌گردانم. پس، عملی که به پیشگاه خداوند مقبول می‌افتد، صرفاً اعمال جوارحی مانند نماز و روزه و صدقه و ... نیست؛ 🤔فکر، یاد خدا، ایمان، همگی عمل‌اند و عامل قبولی و استجابت دعا. @Yekaye

. 5⃣ «أَنِّي لا أُضيعُ عَمَلَ عامِلٍ مِنْكُمْ» در جهانبينى الهى، هيچ عملى بدون پاداش نيست. (تفسير نور، ج2، ص228) 💠ثمره #اخلاقی_اجتماعی کسی که باور کند هیچ عملی از اعمالش در دنیا گم نمی‌شود، 🔺از طرفی، حتی اگر همه امکانات ظاهری برای انجام یک کار خلاف مهیا باشد؛ و خیالش راحت باشد که کسی نمی‌تواند او را عامل این خلاف بداند، دست به کار خلاف نمی‌زند؛ 🔺و از طرف دیگر، از انجام کار خوب، حتی اگر کسی نبیند؛ و حتی اگر دیگران خوبیِ کار او را درک نکنند و حتی او را مذمت کنند، صرف نظر نخواهد کرد. 🤔به تعبیر دیگر، کسی که بداند هیچ کارش در جهان گم نمی‌شود، 💢معیارش برای انجام دادن یا ندادن کارها، خود کار، و رضایت خدا از آن کار است، نه حرف مردم و نه خوشایند و بدآیندِ آنها.💢 @Yekaye

. 6⃣ «أَنِّي لا أُضيعُ عَمَلَ عامِلٍ مِنْكُمْ» عمل و عامل هر دو مورد توجّهند. حُسن فعلى و حُسن فاعلى هر دو مدّ نظر هستند. (تفسير نور، ج2، ص228) @Yekaye

. 7⃣ «أُولِي الْأَلْبابِ؛ رَبَّنا ... رَبَّنا ... رَبَّنا إِنَّنا سَمِعْنا ... فَآمَنَّا رَبَّنا ... رَبَّنا ... فَـ + اسْتَجابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ» اولوالالباب به پیشگاه الهی دعا کردند و پنج بار «ربنا» گفتند، یعنی ربوبیت خدا را از عمق جان اذعان کردند؛ و در وسط این «ربنا»ها بر ایمان آوردن خود تاکید نمودند، پروردگارشان بلافاصله آنان را اجابت فرمود. در حدیث است که با استناد به این آیه فرموده‌اند برای اینکه دعایتان استجابت شود، پنج بار «ربنا» بگویید. 🔖حدیث5 https://eitaa.com/yekaye/5295 معلوم است که صرف تلفظ نیست که مایه استجابت است؛ بلکه ظاهرا آن توجه به ربوبیت در عین ایمان واقعی بود که آنان را به مرادشان رساند؛ این «ربنا» گفتن، بروزِ ایمان آنها به ربوبیت خداوند است. 📜حکایتی از تفسیر ابوالفتوح رازی📜 در خبرى مىآيد از ابو هشام، گفت: من در مسجد واسط نشسته بودم و دوستى با من نشسته بود. مردى از در مسجد در آمد باراني‌اى پوشيده بر عادت مسافران، و نزديك اسطوانى رفت و دو ركعت نماز كرد، آنگه بر ما آمد و بنشست، گفت: همانا كه در اين مسجد شما تيامنى* مىبايد كردن به قبله. گفتم: چنين مىگويند. گفت: من هرگز اين جا نماز نكردهام پيش از امروز. آنگه گفت: مردمانى را مىبينم كه مىگويند: «اللّهمّ انّي اسئلك باسمك المختوم: بار خدايا! به حقّ آن نام پنهانى تو» و خدا را نامى باشد پنهان از بندگان خويش؛ نبينى كه چون آدم و حوّا- عليهما السّلام- در ماندند، خدا را به چه نام خواندند، گفتند: «رَبَّنا ظَلَمْنا أَنْفُسَنا...» (اعراف/۲۳)، خداى تعالى توبه ايشان قبول كرد. و نوح چون درماند از دست كفّار، خدا را» به اين نام خواند كه: «رَبِّ لا تَذَرْ عَلَى الْأَرْضِ مِنَ الْكافِرِينَ دَيَّاراً» (نوح/۲۶)، خداى تعالى دعايش اجابت كرد و كافران را دمار بر آورد. و ابراهيم- عليه السّلام- چون حاجتى داشت، خداى تعالى را به اين نام بخواند، في قوله: «رَبِّ هَبْ لِي حُكْماً وَ أَلْحِقْنِي بِالصَّالِحِينَ» (شعراء/83)، اجابتش آمد. و موسى- عليه السّلام- چون» قبطى را بكشت، گفت: «رَبِّ إِنِّي ظَلَمْتُ نَفْسِي فَاغْفِرْ لِي» ...، اجابتش آمد: «فَغَفَرَ لَهُ» (قصص/۱۶). سليمان- عليه السّلام- چون ملك خواست از خداى تعالى و مغفرت، هم به اين نامش خواند: «رَبِّ اغْفِرْ لِي وَ هَبْ لِي مُلْكاً لا يَنْبَغِي لِأَحَدٍ مِنْ بَعْدِي ...«،(ص/۳۸) خداى تعالى اجابت فرمود. و زكريّا- عليه السّلام- چون از خداى تعالى فرزند خواست هم به اين نامش بخواند، گفت: رَبِّ لا تَذَرْنِي فَرْداً وَ أَنْتَ خَيْرُ الْوارِثِينَ» (انبیاء/89)، خداى تعالى او را اجابت كرد و يحيى را به او داد. و سيّد ولد آدم خداى را به اين نام بخواند كه: «رَبِّ اغْفِرْ وَ ارْحَمْ وَ أَنْتَ خَيْرُ الرَّاحِمِينَ»، خداى تعالى او را اجابت كرد، گفت: لِيَغْفِرَ لَكَ اللَّهُ ما تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِكَ وَ ما تَأَخَّرَ». آنگه، صالحان امّت او چون خداى تعالى را به اين نام بخواندند- در آخر سوره آل عمران- في قوله تعالى: «رَبَّنا ما خَلَقْتَ هذا باطِلًا»- تا به آخر آيات، توقيع آيات اجابت ايشان چنين آمد كه: فَاسْتَجابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ». آنگه آن طريد مملك** كه بترين*** مملكت است خداى را هم به اين نام خواند: «رَبِّ فَأَنْظِرْنِي إِلى يَوْمِ يُبْعَثُونَ»، اجابت آمد كه: «إِنَّكَ مِنَ الْمُنْظَرِينَ». پس خداى را تعالى نامى باشد از اين بزرگوارتر؟ اين بگفت و ناپيدا شد، ما بدانستيم كه آن خضر است، عليه السّلام. 📚روض الجنان و روح الجنان في تفسيرالقرآن، ج1، ص70-72 * «تیامن» به معنای «تیمن» و «تبرک» است. ** احتمالا «مُلک» ویا «مملوک» بوده است و اشتباهاً «مملک» ثبت شده. «طرید» به معنای «رانده شده» است؛ و مقصود، ابلیس است. *** «بترین» همان «بدترین» است. توجه شود که نثر مربوط به قرن ششم هجری است. @Yekaye

. 8⃣ «أُولِي الْأَلْبابِ ... فَآمَنَّا ... فَاسْتَجابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ أَنِّي لا أُضيعُ ... لَأُكَفِّرَنَّ ... لَأُدْخِلَنَّهُمْ» عنايت و توجّه مخصوص خداوند، براى خردمندان مؤمن است: 🔹اولا همه اين فعلها «لا أُضِيعُ»، «لَأُكَفِّرَنَّ»، «لَأُدْخِلَنَّهُمْ» به صيغه متكلم وحده آمده است. 🔹ثانیاً خودِ كلمه «رَبُّهُمْ» نیز نشانه عنايت خاص خداوند به اولوا الالباب است. (تفسير نور، ج2، ص229) 🔹ثالثاً صرفاً نفرمود «فاستجاب ربهم»؛ بلکه تاکید کرد که «فاستجاب لهم ربهم» 🔹رابعاً نفرمود «فاستجاب دعائهم»، بلکه فرمود «فاستجاب لهم»؛ یعنی صرفاً خواسته و دعایشان اجابت نشد، بلکه هر آنچه برایشان بود اجابت شد؛ گویی خودشان اجابت شدند، نه فقط دعایشان. @Yekaye

. 9⃣ «أُولِي الْأَلْبابِ ... فَآمَنَّا ... أَنِّي لا أُضيعُ عَمَلَ عامِلٍ مِنْكُمْ» 🔹در اینجا درباره خردمندانی که ایمان آوردند، فرمود که قطعاً من عمل هیچ عمل‌کننده‌ای از شما را ضایع نمی‌گردانم. 🔸در جای دیگر درباره آنان که کافرند و امیدی به دیدار پروردگارشان ندارند، فرمود: «وَ قَدِمْنا إِلى ما عَمِلُوا مِنْ عَمَلٍ فَجَعَلْناهُ هَباءً مَنْثُورا: و هر عملی که عمل کردند را پیش می‌آوریم و آن را [همچون] گرد و غباری پراکنده می‌سازیم.» (فرقان/23) ♦️چون خداوند عادل است و عمل هیچ عمل‌کننده ای را ضایع نمی گرداند؛ پس اعمال که آنان که کفر می‌ورزند، واقعا عمل نیست؛ بی‌خاصیت است، و حقیقتش گرد و غباری پراکنده بیش نیست. ▪️(دقت شود که در اینجا تعبیر «منکم» را آورد؛ که غیرمستقیم نشان می‌دهد که اعمال كفّار حبط مىگردد و پاداش عمل تنها به مؤمنان داده مىشود؛ تفسير نور، ج2، ص228) @Yekaye

. 🔟 «أَنِّي لا أُضيعُ عَمَلَ عامِلٍ مِنْكُمْ + فَـ + الَّذينَ هاجَرُوا وَ أُخْرِجُوا .. وَ أُوذُوا ... وَ قاتَلُوا وَ قُتِلُوا، لَأُكَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَيِّئاتِهِمْ» چون خداوند هرگز عمل کسی را نابود نمی‌کند؛ پس کسانی که در راه خدا هجرت می‌کنند و سختی می‌بینند، خداوند بدی‌هایشان را می‌زداید و نابود می‌کند. ⛔️در نگاه ظاهرگرا چه‌بسا بین این دو جمله «هرگز عمل کسی را نابود نمی‌کند» و «بدی‌هایشان را می‌زداید» تناقض احساس شود (زیرا اینکه بدی‌هایشان را می‌زداید، نشان می‌دهد که بدی‌ای مرتکب شده‌اند؛ که خدا آن را نابود کند.) اما در این آیه، نه تنها اینها را در مقابل هم نمی‌بیند، بلکه با حرف «فـ»، «نابود کردن» بدی‌های آنان را، نتیجه‌ و ثمره‌ی آنکه خداوند هرگز عمل کسی را نابود نمی‌کند، معرفی کرد. 🤔اما چرا؟ 🍃الف. حقیقت عمل، صرفاً آنچه افراد انجام داده‌اند نیست؛ بلکه برآیند آثاری است که اعمال مختلفِ هر فردی روی هم می‌گذارد. اثر هجرت و سختی دیدن و ...، این است که بدی‌های آنان نابود شود. 🍃ب. ... @Yekaye

. 1⃣1⃣«أَنِّي لا أُضيعُ عَمَلَ عامِلٍ مِنْكُمْ + فَـ + لَأُكَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَيِّئاتِهِمْ» اینکه خداوند عمل هیچکس را تباه نمی‌کند، ⛔️نه منافاتی دارد با حبط عمل (تدبر 9 https://eitaa.com/yekaye/5306) ⛔️و نه با تکفیر عمل (تدبر 10 https://eitaa.com/yekaye/5307) @Yekaye

. 2⃣1⃣«أَنِّي لا أُضيعُ عَمَلَ عامِلٍ مِنْكُمْ مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثی» آنچه برای انسان می‌ماند، عمل و تلاش خودش است (لَيْسَ لِلْإِنْسانِ إِلاَّ ما سَعى؛ نجم/23)؛ نه اموری که خارج از اختیار آنهاست، همانند مرد یا زن بودن؛ و خداوند عمل هیچ انسانی را خداوند تباه نمی‌سازد، مرد باشد یا زن. @Yekaye

. 3⃣1⃣«أَنِّي لا أُضيعُ عَمَلَ عامِلٍ مِنْكُمْ مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثی بَعْضُكُمْ مِنْ بَعْضٍ» خداوند عمل هیچ انسانی را خداوند تباه نمی‌سازد، مرد باشد یا زن؛ زیرا زن و مرد همه از یکدیگرند؛ وجودشان و ادامه حیاتشان به همدیگر وابسته است؛ و از این جهت، هیچ یک بر دیگری برتری ندارند. به تعبیر دیگر، در بينش الهى، مرد و زن در رسيدن به مقام والاى انسانى برابر هستند؛ و جنس مرد برتر از زن نيست. (تفسير نور، ج2، ص228) 💠نکته تخصصی #انسان‌شناسی 🔺در منطق اسلام، آنچه مایه برتری و کرامت انسان است، تقواست: «إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاكُمْ» (حجرات/13) و 🔺 عمل هم تنها از متقین قبول می‌شود: «إِنَّما يَتَقَبَّلُ اللَّهُ مِنَ الْمُتَّقين» (مائده/27) و 🔺 تقوا هم چیزی نیست جز حفظ و مراقبت از عمل در مسیر الهی؛ و 🔺 خداوند هم عمل هیچکس را تباه نمی‌کند؛ مرد باشد یا زن. ♦️پس، با اینکه شک نیست که بین زن و مرد تفاوت‌هایی هست و انکار این تفاوتها عملا زندگی خانوادگی را در دوره مدرن به سمت نابودی سوق داده، اما این تفاوتها، از باب مکمل بودن آن دو است؛ نه برتریِ یکی بر دیگری. @Yekaye

. 4⃣1⃣«أَنِّي لا أُضيعُ عَمَلَ عامِلٍ مِنْكُمْ مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثی بَعْضُكُمْ مِنْ بَعْضٍ» مقصود از عبارت «بَعْضُكُمْ مِنْ بَعْضٍ» چیست؟ 🍃الف. این عبارت ناظر است به عبارت «عَمَلَ عامِلٍ مِنْكُمْ»؛ و می‌خواهد بفرماید: 🌱الف.1. در یاری و دین و موالات حکم من درباره همگی شما حکم واحدی است چون همگی‌تان در صفت ایمان اتفاق دارید. (مجمع البيان، ج2، ص915) 🌱الف.2. همه شما در پیوند متقابل و در تاثیر و تاثر دائم از همدیگرید؛ از این رو، وقتی به حساب شما رسیدگی می‌کنم، همه را در نظر می‌گیرم و عمل هیچیک از شما را تباه نمی‌کنم. 🌱الف.3. ... 🍃ب. این عبارت ناظر است به عبارت «مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثی»، و می‌خواهد بفرماید: 🌱ب.1. همگی شما مردان و زنان از اصل واحدی هستید؛ و هر یک از شما، از دیگری است؛ یعنی از همان اصل است؛ و وقتی اصل همه‌تان به یکجا برمی گردد، در قبولی عمل هم مانند همدیگرید و عمل هیچکس را ضایع نمی کنیم (البحر المحيط، ج3، ص478) 🌱ب.2. یعنی مردان از زنان‌اند و زنان از مردان؛ و پاداش هم این گونه خواهد بود؛ یعنی همان گونه که در اینکه همه از همدیگرید مشترک هستید، در اجر و ثواب هم همین طور است؛ و مقصود این بوده که بگوید در اجر و پاداش بین زن و مرد فرقی نمی‌گذاریم. (البحر المحيط، ج3، ص478) 🌱ب.3. ... @Yekaye

. 5⃣1⃣ «أَنِّي لا أُضيعُ عَمَلَ عامِلٍ مِنْكُمْ ... فَالَّذينَ هاجَرُوا وَ أُخْرِجُوا مِنْ دِيارِهِمْ وَ أُوذُوا في سَبيلي وَ قاتَلُوا وَ قُتِلُوا لَأُكَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَيِّئاتِهِمْ وَ لَأُدْخِلَنَّهُمْ جَنَّاتٍ تَجْري مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ» خداوند پس از اینکه فرمود، عمل هیچ عمل‌کننده ای را تباه نمی‌کنم، از کسانی سخن گفت که هجرت کردند و از دیارشان بیرون رانده شدند و اذیت دیدند، و جنگیدند و کشته شدند؛ و سپس از بخشیدن گناهان و ورود آنها در بهشت سخن گفت. 🤔چرا اینها را برشمرد؟ 🍃الف. این کارها اموری است که در این سوره بسیار بدانها اشاره شد و در این آیه، که از آیات پایانی سوره است بنوعی جمع‌بندی می‌کند (المیزان، ج4، ص88) یعنی این کارها را که در این سوره به شما توصیه کردیم، این گونه نیست که اگر انجام دهید، ضایع شدن و تباهی‌ای در اینها راه داشته باشد. 🍃ب. برشمردن اینها از این باب است که اینها امور سخت و دشواری‌اند که یکی از دیگری سخت‌تر است. از هجرت شروع کرد که رها کردن وطنی است که شخص در آنجا بزرگ شده و بدانجا دلبستگی دارد؛ سپس مفهوم عامتر اخراج و بیرون رانده شدن از سرزمین، سپس مطلق آزار دیدن در راه خدا؛ و از آن سخت‌تر حضور در میدان جنگ، جگیدن و نهایتاً کشته شدن. (البحر المحيط، ج3، ص478-479) به تعبیر دیگر: 🌱ب.1 فهرستی از سخت‌ترین امور، که غالبا ثمره‌شان در دنیا مشاهده نمی شود را برشمرد، تا تاکید کند که وقتی هیچ عملی را تباه نمی‌کنیم، مقصودمان صرفاً ثمر رسیدنشان در دنیا نیست. 🌱ب.2. کسانی که سختی‌های شدید در دنیا متحمل می‌شوند، این گونه نیست که کارشان هدر رود؛ ثمره‌اش تباه شدن همه بدی‌های آنان و ورود در بهشت‌هایی خرم و زیباست. 🍃ج. خود اینها موضوعیت دارند؛ یعنی: هجرت، جهاد، تبعيد و متحمّل آزار شدن در راه خدا وسايل عفو خداوند و پاک شدن بدی‌ها هستند. (تفسير نور، ج2، ص228) 🍃د. ... @Yekaye

. 6⃣1⃣«لَأُكَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَيِّئاتِهِمْ وَ لَأُدْخِلَنَّهُمْ جَنَّاتٍ...» ابتدا گناهان و عيوب محو و نابود می‌شوند، سپس انسانها را وارد بهشت مىکنند. (اقتباس از تفسير نور، ج2، ص228) 💠ثمره #اخلاقی پس، اگرچه بهشت جای گناهکاران و بدکاران نیست؛ اما این گونه نیست که اگر کسی گناه و بدی‌ای مرتکب شد، راهی به بهشت نداشته باشد. پس، به خاطر بعضى لغزشها، افراد را طرد نكنيم. در اين آيه، خردمندانى كه حتّى از اولياى خدا و اهل بهشت‌اند، سابقه‌اى از لغزش دارند، ولى خداوند آنها را مىپوشاند. (تفسير نور، ج2، ص229) @Yekaye

. 7⃣1⃣«فَاسْتَجابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ أَنِّي لا أُضيعُ عَمَلَ عامِلٍ مِنْكُمْ ... ثَواباً مِنْ عِنْدِ اللَّهِ» اینکه خداوند عمل هیچ عمل‌کننده‌ای را تباه نمی‌سازد؛ بدین معنا نیست که آنها با عمل خود طلبی از خدا پیدا می‌کنند، بلکه همان هم ثواب و پاداشی از جانب خداست. @Yekaye

. 8⃣1⃣ «الَّذينَ هاجَرُوا وَ أُخْرِجُوا مِنْ دِيارِهِمْ وَ أُوذُوا في سَبيلي وَ قاتَلُوا وَ قُتِلُوا لَأُكَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَيِّئاتِهِمْ وَ لَأُدْخِلَنَّهُمْ جَنَّاتٍ تَجْري مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ ثَواباً مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَ اللَّهُ عِنْدَهُ حُسْنُ الثَّوابِ» کسانی که سخت‌ترین سختی‌ها (از هجرت و بیرون رانده شدن از دیار خود تا اذیت شدن در راه خدا و کشته شدن) را تحمل می‌کنند، بدین جهت است که می‌دانند که خداوند بهترین جبران کننده و پاداش دهنده است. 💠نکته تخصصی #انسان‌شناسی هر انسانی هر کاری انجام می دهد که در آن کار فایده و رشدی برای خود ببیند. 🚫در منطق افراد مادیگرا، کار مومنانی که در راه خدا شدیدترین سختی‌ها را می‌بینند، غیرمنطقی و نامعقول است؛ 🤔اما اگر افق نگاهشان گسترده می‌شد و خدا را به خدایی اش می‌شناختند، می‌دیدند که با همان منطق منفعت گرایی نیز برنده نهایی مومنان هستند. @Yekaye

. 9⃣1⃣«لَأُدْخِلَنَّهُمْ جَنَّاتٍ تَجْري مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ ثَواباً مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَ اللَّهُ عِنْدَهُ حُسْنُ الثَّوابِ» مغفرت و بهشت، ثوابى عمومى است، ولى آن ثوابى كه در شأن لطف خدا و مؤمنان است، ثواب ديگرى است كه فقط نزد خداست و ما از آن خبر نداريم. در واقع، پاداشهاى الهى به طور كامل قابل وصف نيست، همين اندازه بدانيم كه از هر پاداشى بهتر است. (تفسير نور، ج2، ص229) @Yekaye

. 0⃣2⃣«وَ اللَّهُ عِنْدَهُ حُسْنُ الثَّوابِ» ⛔️نفرمود نزد خداوند، پاداش نیکو (الثواب الحسن) هست؛ 🤔بلکه فرمود نزد اوست «نیکویی و حُسن پاداش». یعنی 💢اگر هر جای دیگری هم پاداش نیکویی در کار باشد، نیکویی و حُسنش از خداست؛💢 و کسی که حُسن و نیکوییِ هر پاداشی از اوست، اگر بخواهد پاداش دهد، پاداشش چه اندازه نیکو خواهد بود؟! @Yekaye

📖جمع‌بندی آیات 190-195 سوره آل عمران 📖 إِنَّ في خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اخْتِلافِ اللَّيْلِ وَ النَّهارِ لَآياتٍ لِأُولِي الْأَلْبابِ؛ الَّذينَ يَذْكُرُونَ اللَّهَ قِياماً وَ قُعُوداً وَ عَلى جُنُوبِهِمْ وَ يَتَفَكَّرُونَ في خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ رَبَّنا ما خَلَقْتَ هذا باطِلاً سُبْحانَكَ فَقِنا عَذابَ النَّارِ؛ رَبَّنا إِنَّكَ مَنْ تُدْخِلِ النَّارَ فَقَدْ أَخْزَيْتَهُ وَ ما لِلظَّالِمينَ مِنْ أَنْصارٍ؛ رَبَّنا إِنَّنا سَمِعْنا مُنادِياً يُنادي لِلْإيمانِ أَنْ آمِنُوا بِرَبِّكُمْ فَآمَنَّا رَبَّنا فَاغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا وَ كَفِّرْ عَنَّا سَيِّئاتِنا وَ تَوَفَّنا مَعَ الْأَبْرارِ؛ رَبَّنا وَ آتِنا ما وَعَدْتَنا عَلى رُسُلِكَ وَ لا تُخْزِنا يَوْمَ الْقِيامَةِ إِنَّكَ لا تُخْلِفُ الْميعادَ؛ فَاسْتَجابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ أَنِّي لا أُضيعُ عَمَلَ عامِلٍ مِنْكُمْ مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثی بَعْضُكُمْ مِنْ بَعْضٍ فَالَّذينَ هاجَرُوا وَ أُخْرِجُوا مِنْ دِيارِهِمْ وَ أُوذُوا في سَبيلي وَ قاتَلُوا وَ قُتِلُوا لَأُكَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَيِّئاتِهِمْ وَ لَأُدْخِلَنَّهُمْ جَنَّاتٍ تَجْري مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ ثَواباً مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَ اللَّهُ عِنْدَهُ حُسْنُ الثَّوابِ» 💢ترجمه به یقین در آفرینش آسمانها و زمین، و در پی هم آمدنِ شب و روز، آیاتی برای اهل خِرَد است. همانان که خدا را یاد کنند، ایستاده و نشسته و بر پهلوی خویش [آرمیده] ؛ و در آفرینش آسمانها و زمین تفکر نمایند: پروردگارا این را باطل نیافریدی؛ منزهی تو! پس ما را از عذاب آتش در امان بدار! پروردگارا ! قطعاً تو کسی را که داخل آتش کنی، حتماً خوار و رسوایش کرده‌ای؛ و ظالمان را یاورانی نباشد. پروردگارا ! قطعاً ما دعوتگری را شنیدیم که به ایمان فرامی‌خواند که: به پروردگار خود ایمان آورید؛ پس ایمان آوردیم؛ پس گناهانمان را بر ما ببخش و بدی‌هایمان را از ما بزدای و ما را در زمره نیکان دریاب! پروردگارا ! و به ما بده آنچه را به وسیله فرستادگانت به ما وعده داده‌ای و روز قیامت ما را خوار مگردان؛ که تو هیچگاه خلف وعده نمی‌کنی. پس پروردگارشان برایشان اجابت فرمود: قطعاً من ضایع نمی‌گردانم عمل هیچ عمل‌کننده‌ای از شما را، [اعم] از مرد یا زن، همه‌تان از یکدیگرید؛ پس آنان که هجرت کردند و از دیارشان بیرون [رانده] شدند و اذیت دیدند در راه من، و جنگیدند و کشته شدند، حتماً بدی‌هایشان را از آنان می‌زدایم و بی‌شک آنان را داخل کنم به بهشت‌هایی که از پایین آنها نهرها جاری است، پاداشی است از نزد خداوند؛ و خداوند نزد اوست حُسن پاداش. 1398/1/14 27 رجب1440 @Yekaye

💢خداوند انسان را دارای ظرفیت مقام خلیفة‌اللهی آفرید؛ و البته خود انسانهایند که باید تلاش کنند این مقام را به دست آورند. 💢شرط اول رسیدن به این مقام آن است که عقل و خِرد خویش را به‌جد به کار اندازند و در زمره اولواالباب (صاحبان عقل ناب) درآیند؛ که اگر کسی صاحب عقل ناب شد، آفرینش آسمانها و زمین، و گردش شب و روز برایش نشانه‌ها دارد؛ و جالب اینجاست که نگفت «نشانه بر چه چیزی»؟ یعنی همین حس نشانه‌شناسی موضوعیت دارد؛ چنانکه گفته‌اند عاقل را اشارتی بس باشد. 💢اما آنان که از عقل ناب بهره‌ دارند، ویژگی‌هایی نیز دارند: 🔹آنان در هر حال به یاد خدا هستند و به هدفمندی آفرینش آسمانها و زمین اذعان دارند؛ و 🔹 چون هدفمندی عالَم را می‌فهمند، به آخرت اذعان دارند؛ پس 🔹 از پروردگارشان می‌خواهند که آنان را از عذاب آخرت برهاند؛ آنان فهمیده‌اند که بازنده واقعی کسی است که در آخرت به عذاب گرفتار شود، ولو هر امکاناتی در دنیا داشته باشد، و 🔹می‌دانند که نظام عالَم بر عدل استوار شده و کسی که راه ظلم را در پیش گیرد، یار و یاوری نخواهد داشت. 💢جالب اینجاست که تکیه کلام صاحبان خرد ناب، «ربنا ... ربنا» است؛ و هر کلامشان را با ربنا آغاز می کنند. گویی آن تفکر در آفرینش چنان وجود رب العالمین که رب آنها نیز هست را برایشان ملموس کرده، که جز او کسی را نمی‌بینند و همه سخن و نجوایشان با اوست. 🔹خردمندانی که اینچنین در آفرینش اندیشه کرده، و به ربوبیت خداوند و هدفمندی جهان (معاد) و عدل الهی اعتراف نموده‌اند، می‌فهمند که خداوند در این دنیا آنان را به حال خود رها نکرده است؛ پس ندای منادی الهی را – پیامبر باشد یا امام - با گوش جان می‌شنوند و به ندای ایمان به پروردگار خویش لبیک می‌گویند. 💢ایمان به پروردگار خود، یعنی به رسمیت شناختن و اعتراف کردن به اینکه آنان موجوداتی رها شده در عالم نیستند؛ و افق زندگی آنها افق حیوانی و عرصه دنیا نیست؛ بلکه پروردگاری دارند که رب العالمین است؛ و با اتکای بر چنان پروردگاری، مرتبه‌ای از مراتب هستی که نتوانند بدان راه یابند وجود ندارد؛ و اگر نرسیدنی در کار است، تنها ناشی از پیامدهای کارهایشان (ذنوب) و بدی‌های خودشان (سیئات) است؛ پس اولین درخواستشان بعد از ایمان آوردن، این است که خداوند آن پیامدها را بپوشاند و این بدی‌ها را از وجودشان محو گرداند؛ و آنان را در زمره نیکان از دنیا ببرد و عاقبت به خیر کند. 💢انسانی که خود را این گونه در نسبت با پروردگار خویش شناخت، وجهه همت خود را، نه دنیا، بلکه آخرت، آن هم لقاء الله، قرار می‌دهد؛ پس آرزویش به نحو ایجابی، چیزی نیست که حتی خودش بتواند آن را بیان کند: آرزویش صرفا این است که آنچه خود خدا از طریق پیامبرانش به او وعده داده را به او ارزانی دارد؛ و رسوایی و خواری خود را، نه در سختی‌ها و حتی مسخره‌شدنهای دنیوی، بلکه در نرسیدن به این مرتبه عظیم می‌بیند. 💢انسانی که چنین افقی در زندگی‌اش در پیش گیرد، مرد باشد یا زن، حتما درخواستش مورد اجابت خداوند قرار می‌گیرد و هیچ عملی از او هدر نمی‌رود. از این روست که سخت‌ترین سختی‌ها، از هجرت و رانده شدن از دیار و اذیت شدن در راه خدا گرفته، تا پیکار و شهادت در راه خدا، برایش گوارا می‌شود؛ و البته خداوند هم این گوارایی را در او دوچندان می‌کند: 🔺هم بدی‌هایش را از او می‌زداید و محو می‌کند؛ و 🔺هم او را در بهشتهایی خرم و سرسبز با آبهایی روان و دل‌انگیر وارد می‌کند؛ که اینها صرفا پاداشی ابتدایی از جانب خداست؛ و آن پاداش خاصی که خداوند برای خوبان مهیا کرده، چیزی است که فقط باید رفت و دید.🤔 @Yekaye