🌐مروری سریع بر مضمون آیات🌐
✅آیات1-8
در این فراز ابتدا خداوند به پیامبرش میفرماید که ما این قرآن را که محکم و سراسر حکمت است، بر تویی که فرستاده ما و بر صراط مستقیم هستی، از جانب خود که شکستناپذیر و حکیم هستیم، فروفرستادیم تا تو اینان را که نهتنها خودشان، بلکه پدرانشان هم غافل بودند، انذار دهی؛
اما حقیقت این است که اکثرشان ایمان نمیآورند؛
چرا که تا گردن در غل و زنجیر فرورفته
و ما هم آنان را در حجابی قرار دادهایم که راه پس و پیش ندارند، چشم بصیرتشان کور شده،
و دیگر انذارشان بدهی یا ندهی، ایمان نمیآورند.
💢در واقع سخن اصلی مقدمه سوره این است که چنین نیست که هرکسی انذارپذیر باشد، بلکه حتی اگر شخصِ تو که قطعا از فرستادگان مایی و بر صراط مستقیم حرکت میکنی، با قرآنی که سراسر حکمت است، سراغشان بروی، باز عده زیادی هستند که ایمان نمیآورند‼️
✅آیه9
در مقابل تنها کسانی انذارپذیرند که ویژگیهای خاصی داشته باشند:
🔹اولا تذکر را جدی بگیرند و در مقام تذکرها متذکر شوند؛
و این به آن است که وقتی به آنان مطلبی گوشزد میشود از آن هشدار پیروی میکنند؛
و
🔹 ثانیا در نهان خویش از خداوند رحمان میترسند؛
یعنی هم باور دارند که او سراسر رحمت است؛
و هم این رحمت را به نوعی نمیفهمند که بر گناه جرات پیدا کنند؛ بلکه میدانند که همان خدای سراسر مهربان به خاطر همان مهربانی و رحمتش ممکن است انسان را به عذاب ویا سنت استدراج و ... مبتلا کند؛
اگر انسانی این چنین بود و انذارپذیر شد، پس او را هم به مغفرت و هم به پاداشی کریمانه بشارت بده.
✅آیه 12
بعد از بیان این دو مواجهه تذکر میدهد که اینکه دو مواجهه با تو رخ میدهد این گونه نیست که همین باشد و بالاخره همه بمیرند و تمام شود و هیچ؛
بلکه ما حتما مردگان را زنده و همه آثار پیشین و پسین آنان را ثبت میکنیم که اساسا حساب هر چیزی را در امامی روشنگر حفظ کردهایم.
🔷در اینجا فراز نخستین سوره به اتمام میرسد و وارد فراز بعدی میشود.
✅آیات 13-19
سپس حکایت فرستادگانی به سوی یک قوم را مطرح میکند که ابتدا دو تن بودند و خدا آنان را با نفر سومی یاری کرد؛
اما آن قوم ابتدا با بهانهتراشی (که شما هم مثل مایید و خدا اصلا چیزی نازل نکرده) و سپس با تمسک به خرافات (فال بد زدن) و تهدید به مخالفت با آنان برخاستند
ولی آن پیامبران ذرهای از موضع خود عقبنشینی نکردند:
از طرفی با تاکید بر آشکار بودن ابلاغشان، فرستاده الهی بودن خود را به رخ آنان کشیدند
و از طرف دیگر، ریشه فال بد آنان، وضعیت خود آنان معرفی کردند.
✅آیات 20-24
در این میان، دعوت آنان در آن شهر گسترش یافت تا حدی که یکی از آن سوی شهر شتابان به حمایت از آنان آمد؛
و بعد از نشان دادن شاهدی بر راستگو بودن آنان در ادعایشان که فرستاده خدایند (چرا که آنان دنبال منافع برای خود نیستند و نیز منطقشان از صحت روش و هدایتیافته بودنشان حکایت دارد)،
شروع کرد به احتجاج با قوم خود؛
و در این احتجاج، محور سخن خود را مانور دادن بر محتوای دعوت آنان قرار داد:
آیا نباید خدایی را بپرستم که هم مرا آفرید و هم شما به سوی او برمیگردید؟
آیا به جای او سراغ خدایانی بروم که اگر او ضرری را برای من بخواهد پیش آورد اینان هیچ کاری از دستشان برنمیآید؟
آخر، اینکه خیلی گمراهی واضحی است!
✅آیات 25-27
او کاملا صادقانه به خدا ایمان آورد و ایمانش را ابراز کرد، و چنان اوج گرفت که او را به قتل رساندند،
اما بلافاصله به بهشت وارد شد و در همانجا نیز افسوس بر قوم خود خورد که ای کاش میدانستند مغفرت و اکرام خدا با کسی مثل من - که ایمان آورد، اما شما او را خوار میداشتید – چگونه بود.
✅آیات 28-30
و خدا نیز آن قوم را هلاک کرد؛
آن هم نه با عِدّه و عُدّه زیادی؛
بلکه تنها فریادی بر سر آنان زده شد و همه جنب و جوش آنان را خاموش کرد.
پس ای حسرت بر این بندگانی که وقتی فرستادگان خدا نزدشان آمدند، مطلب را جدی نگرفتند و این پیامبران را مسخره کردند.
@yekaye
1⃣ در آیات نخستین سوره یس به دو گروه در مقابل انذار پیامبران اشاره کرد:
🔻یک اکثریتی که غافلاند و ایمان نمیآورند و عذاب و هلاکت بر آنان محقق میشود (لَقَدْ حَقَّ الْقَوْلُ عَلى أَكْثَرِهِمْ)
🔺و یک افرادی که از ذکر پیروی میکنند و از خدا خشیت دارند که مشمول مغفرت و اجر کریمانه خواهند شد.
در حکایت هم نمونهای از همین دو را برشمرد:
🔻وقتی پیامبران آمدند اغلب مخالفت کردند و نهایتا مشمول عذاب واقع شدند؛
🔺اما یکی بود که ایمان آورد و به مغفرت و اکرام الهی رسید
📚(المیزان، ج17، ص72)
@yekaye
2⃣ اینکه خداوند فرستادگانی میفرستد و پیامی برای مردم دارد، قطعی است؛
اما این بدان معنا نیست که همین که آنان از جانب خدا آمدهاند کارشان بیهیچ دردسری بر وفق مراد پیش رود.
بلکه عدهای – که کم هم نیستند - بشدت در برابر آنان مقاومت میکنند و اصلا این انذارها هیچ تاثیری در آنان ندارد.
💢این زیر بار حق نرفتن، عمومیت دارد‼️
فرق نمیکند در برابر برترین پیامبر خدا (رسول اکرم ص) باشد
یا در برابر فرستادگانی که حتی نامشان هم بر ما آشکار نیست.
@yekaye
3⃣نهتنها ابلاغ رسالت الهی کار بیمشکل و سادهای نیست؛
بلکه ایمان واقعی آوردن به آنان نیز شخص را با ناملایمات فراوان، آن هم از جانب نزدیکان و همشهریان خود مواجه میکند؛
حتی شاید شدیدتر از مواجهه با خود فرستادگان الهی❗️
(در مورد فرستادگان تهدید به سنگسار و شکنجه کردند؛ اما درباره این مومن، ظاهرا تهدیدشان را عملی کردند و او را کشتند❗️)
@yekaye
4⃣ در سوره یس
🔹ابتدا از وجود دو دسته انذارپذیر و انذارناپذیر سخن گفت،
🔹بعد در آیه 12 بر زنده کردن مردگان و وجود حساب و کتاب دقیق در کار خدا تاکید کرد؛
🔹سپس نمونهای از تقابل این دو گروه را مطرح فرمود؛
🔹و نهایت کار آنان را به اینجا ختم کرد که یکی بهشتی شد و دیگری به هلاکت و وضعیتی حسرتبار مبتلا شد.
♦️شاید هدف از این بیان این است که بفهماند:
وجود مخالفانی در برابر دعوت پیامبران، که چهبسا گاه اکثریت جامعه را تشکیل میدهند، بدین معنا نیست که امور از دست خدا در رفته‼️
کار خدا حساب و کتابی دقیق دارد و زنده شدنِ بعد از مرگ هم هست که آنجا معلوم میشود که حتی اندکی از اعمال گذشته و آینده کسی، فروگذار نشده است.
به تعبیر دیگر،
💢اگر جهان را در دنیا محدود ببینیم در تشخیص حساب و کتاب عالم بیراهه رفتهایم.💢
💠ثمره #فلسفه_دین ( #عدل_الهی )
بسیاری از شبهات ناظر به عدل خدا، مبتنی بر این است که میخواهند حساب و کتاب همه چیز صرفا در دنیا جواب بدهد.
کسی که این مبنای غلط را در پیش بگیرد، طبیعی است که نمیتواند عدل خدا را باور کند❗️
@yekaye
5⃣ تقابل دو #قرائت_رحمانی ، که یکی صواب است و دیگری ناصواب،
نشان میدهد که
💢 #اختلاف_قرائت ممکن است رخ دهد؛ اما این گونه نیست که «وقوع اختلاف #قرائت » به معنای «مُجاز بودن همه قرائتها» باشد💢
بلکه #قرائت_صحیح میتواند چالشزا بودن #قرائت_باطل را برملا کند:
🔹ابتدا خود خداوند تاکید میکند که کسی انذار پیامبران را میپذیرد که رحمانیت خدا را جدی بگیرد؛
و جدی گرفتن رحمانیت او، به آن است که از خدای رحمان خشیت داشته باشد، نه اینکه رحمانیت را بهانهای برای فرار از مسئولیت کند
(آیه11: إِنَّما تُنْذِرُ مَنِ ... خَشِيَ الرَّحْمنَ بِالْغَيْبِ)؛
اما
🔸در مقابل، مخالفان حقیقت، از رحمانیت خدا، در یک برداشت پارادوکسیکال، بیاعتنایی خدا به انسان را نتیجه میگیرند❗️
(آیه 15: وَ ما أَنْزَلَ الرَّحْمنُ مِنْ شَيْءٍ).
البته اینان امروزه برای اینکه کسی متوجه تناقض درونی آنان نشود، مقصود خود با ادبیاتی جذاب ارائه میدهند و مخفیانه روی شهوات انسان دست میگذارند:
اقتضای مهربانی خدا این است که انسان را به حال خود رها نکند؛
اما اینان این گونه القا میکنند که "اقتضای آزادی و رهایی انسان این است که خدای مهربان کاری به کار او نداشته باشد"‼️
🔹و در مقابل اینها، آن کسی که ایمان میآورد دقیقا با تمسک به همین رحمانیت خدا، و اینکه همه امورات عالَم، حتی سختیها و بلاها به رحمانیت خدا برمیگردد، منطق مشرکانه آنان را به چالش میکشد
(آیه23: ً إِنْ يُرِدْنِ الرَّحْمنُ بِضُرٍ ...)
@yekaye
6⃣ گاه یک مومن که به پیام پیامبران الهی گوش جان میسپارد، بقدری نزد خداوند منزلت مییابد که همگان را تحتالشعاع خود قرار میدهد:
📜داستان از فرستادگان الهی شروع شد، اما با وارد شدن او به صحنه، دیگر بقیه داستان فقط حکایت او بود و حتی دیگر نامی از آن فرستادگان الهی به میان نیامد❗️
@yekaye
7⃣ خداوند به پیامبرش دستور میدهد که
کسی را که از ذکر پیروی میکند و از خداوند رحمان در خفا خشیت دارد به مغفرت و اجری کریمانه بشارت ده
🔖(آیه11: مَنِ اتَّبَعَ الذِّكْرَ وَ خَشِيَ الرَّحْمنَ بِالْغَيْبِ فَبَشِّرْهُ بِمَغْفِرَةٍ وَ أَجْرٍ كَريمٍ)؛
و در این حکایت،
نشان میدهد که این وعدهای است که قبلا محقق شده است:
ابتدا این مومن،
هم خودش ایمان میآورد و از ذکر پیروی میکند و دیگران را به پیروی از فرستادگان الهی فرامیخواند
🔖(آیه20: ِ اتَّبِعُوا الْمُرْسَلين)،
و هم در توضیحات خود برای چرایی این پیروی، نشان میدهد که واقعا از خدای رحمان خشیت دارد
🔖(آیه23: ً إِنْ يُرِدْنِ الرَّحْمنُ بِضُرٍّ لا تُغْنِ عَنِّي شَفاعَتُهُمْ شَيْئاً وَ لا يُنْقِذُونِ)؛
سپس وقتی به بهشت میرود، اولین آرزویش این است که ای کاش قومم میدانستند که من مشمول مغفرت و اکرام خدا شدم
🔖(آیه27: بِما غَفَرَ لي رَبِّي وَ جَعَلَني مِنَ الْمُكْرَمينَ)
@yekaye
8⃣ قبول انذار به عواملی در درون انسان برمیگردد:
جدی گرفتن هشدارها و در خلوت و نهان هم خدا را جدی گرفتن؛
در مقابل،
از ریشهایترین مشکلات کسانی که ایمان نمیآورند این است که اساساً دعوت پیامبران را جدی نمیگیرند:
آنان را مسخره میکنند و با بهانهجوییها و خرافات دلخوشاند.
در واقع،
اینان
⛔️انسان (و در حقیقت، خودشان) را جدی نگرفته و عظمت انسان را باور ندارند؛
⛔️باور ندارند که خدا با انسان کار دارد و او را به حال خود رها نکرده و انسان قرار است به سوی او برگردد؛
⛔️باور ندارند که قدرت آنان در برابر قدرت خدا هیچ است و اگر چند روزی به آنان مهلت داده شده، از تحت قدرت خدا خارج نیستند؛
⤴️اما کسی که اینها را باور کرد، و نسبت خود و خدا را جدی گرفت، ایمان میآورد؛ آن هم چنان ایمانی که وی را یکراست به اوج بهشت میبَرَد.
@yekaye