. 1⃣ «إِنَّ أَصْحابَ الْجَنَّةِ الْیوْمَ فی شُغُلٍ فاكِهُونَ» تا آیه قبل بحث از کافران بود و هول و هراسی که از ورود در عرصه قیامت بدانان دست داده بود. از این آیه به سراغ مومنان می‌رود که درگیر این اضطرابها نیستند؛ و این فارغ‌البالی مومنان را با تعابیر مختلف مورد تاکید قرار داد. 🌷الف. کل این مطلب را با آوردن حرف «إنّ» و استفاده از جمله اسمیه مورد تاکید قرار داد، 🌷ب. کلمه «الیوم» (= همان روز) را هم افزود؛ یعنی همان روز قیامتی که کافران آن چنان در هول و هراس‌اند بهشتیان کاملا سرگرم لذت‌های خویش و فارغ‌البال از آن دغدغه‌هایند! 🌷ج. کلمه «شغل» را با تنوین و به صورت نکره آورد، یعنی «سرگرمی‌ای»، که این ابهام در سرگرمی‌ِ آنان نشان‌دهنده عظمت بهجت و لذتی است که بدانان دست داده و هشداری است به اینکه این سرگرمی فراتر از درک عمومی انسانها در این دنیاست. 📚(كنز الدقائق، ج11، ص86) 🌷د. از تعبیر «فاکهون» که به معنای «بسر بردن در وضعیت مزاح و شوخی» است، استفاده کرد؛ یعنی بقدری نسبت به وضعیت بحرانی قیامت بی‌دغدغه‌اند که مشغول شوخی و مزاح می‌باشند. @Yekaye

. 2⃣ «إِنَّ أَصْحابَ الْجَنَّةِ الْيَوْمَ فِي شُغُلٍ» منظور از «شغل» چیست؟ 🍃الف. نعمتها و سروری است که آنان را دربرگرفته است در قبال وضعیت عذابی که جهنمیان بدان گرفتارند، به طوری که اصلا به یاد آنان نمی‌افتند و اهتمامی بدانان ندارند. 📚(حسن و کلبی، به نقل از مجمع‌البیان، ج8، ص670) 🍃ب. مشغول لذت بردن از همسران بهشتی خویش‌اند. 🔖(حدیث1 https://eitaa.com/yekaye/2270 ؛ و نیز: ابن‌عباس و ابن‌مسعود، به نقل از مجمع‌البیان، ج8، ص670) یعنی لذتی که از کاملا بی‌دغدغه بودن آنان حکایت دارد. 🍃ج. با توجه به اعضای هفت‌گانه بدن، هفت گونه پاداش مشغولند (یعنی تمام حواس آنان درگیر نعمتهای بهشتی است) : 🔸پاداش پایشان: «ادْخُلُوها بِسَلامٍ آمِنِينَ: به سلامت و ایمن وارد [بهشت] شوید» (حجر/46) 🔸پاداش دستشان: «يَتَنازَعُونَ فِيها كَأْساً لا لَغْوٌ فِيها وَ لا تَأْثيم: جام‌ها را از دست هم می‌ربایند بدون اینکه لغوی در کار باشد» (طور/23) 🔸پاداش اندام جنسی: «حُورٌ عِينٌ: حوریان سیه چشم» (واقعه/22) 🔸پاداش شکم: «كُلُوا وَ اشْرَبُوا هَنِيئاً: بخورید و بیاشامید که بر شما گوارا باد» (طور/19) 🔸پاداش زبان: «آخِرُ دَعْواهُمْ أَنِ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمين: آخرین دعا و درخواستشان این است که حمد خدایی راست که پروردگار جهانهاست» (یونس/10) 🔸پاداش گوش: «لا يَسْمَعُونَ فِيها لَغْواً وَ لا تَأْثيما» نه سخن لغوی می‌شنوند و نه گناهی» (واقعه/25) 🔸پاداش چشم «وَ تَلَذُّ الْأَعْيُنُ: و آنچه چشم‌ها از آن لذت ببرد» (زخرف/71) 📚 (به نقل از مجمع‌البیان، ج8، ص671) 🍃د. آن مشغولیت، زیارت همدیگر است 📚(ابن‌کیسان، به نقل از البحر المحیط، ج9، ص75) 🍃ه. در بهشت، [کسی] بيكار نيست. («شغل» كه با تنوين و به اصطلاح نكره آمده به معناى مشغلهاى است كه كنه و عمق آن ناشناخته و وصفناپذير است.) 📚(تفسير نور، ج9، ص550) 🍃و. ... @Yekaye

. 3⃣ «إِنَّ أَصْحابَ الْجَنَّةِ الْیوْمَ فی شُغُلٍ فاكِهُونَ» مقصود از «فاكِهُونَ» چیست؟ 🍃الف. خوشحال و شاد بودن 📚(ابن‌عباس، به نقل از مجمع‌البیان، ج8، ص671) 🍃ب. در نعمتها غوطه‌ور بودن و تعجب همراه با خوشحالی از این وضعیتی که دارند 📚(به نقل از مجمع‌البیان، ج8، ص671) 🍃ج. از «فکاهه» است به معنای در حال شوخی و مزاح بودن با همدیگر 📚(ابومسلم، به نقل از مجمع‌البیان، ج8، ص671) 🍃د. منسوب به «فاکهه» است یعنی در حال پذیرایی شدن با میوه‌های مختلف‌اند 📚(به نقل از مجمع‌البیان، ج8، ص671) 🍃ه. در بهشت، غم و اندوه نيست؛ آنجا زندگى بدون مرگ، سلامتى بى مرض، جوانى بى پيرى، عزّت بىذلّت، نعمت بى محنت، بقا بىفنا، خشنودى بى خشم و انس بى وحشت است. 📚(تفسير نور، ج9، ص550) 🍃و. ... @Yekaye

804 ) 🌺 هُمْ وَ أَزْواجُهُمْ فی ظِلالٍ عَلَی الْأَرائِكِ مُتَّكِؤُنَ 🌺 💐 ترجمه آنان و همسرانشان در سایه‌هایی بر اریکه‌ها [= تخت‌های مجلل] تکیه زنندگان‌اند. سوره یس (36) آیه 56 1397/5/2 10 ذی‌القعده 1439 @Yekaye

@Yekaye

🔹أَزْواجُهُمْ در آیه 36 همین سوره درباره ماده «زوج» توضیح داده شد. فقط همین مقدار یادآوری می‌شود که ▪️ماده «زوج» در اصل بر مقارنت و اینکه چیزی قرین چیز دیگری شود به کار می‌رود و به همین مناسبت به هریک از زن و شوهر، وقتی در قبال همسرش در نظر گرفته شود «زوج» گفته می‌شود؛ و در واقع به هر یک از دو چیزی که قرین همدیگر شوند و همتا، شبیه ویا حتی ضد همدیگر باشند «زوج» گفته می‌شود، خواه دو جنس مذکر و مونث در قبال هم باشد؛ و خواه دو لنگه کفش و … . ▪️جمع کلمه «زوج» ، «أزواج» است که یا به معنای «همسر»ها (رَبَّنا هَبْ لَنا مِنْ أَزْواجِنا وَ ذُرِّيَّاتِنا، فرقان/۷۴؛ أَسَرَّ النَّبِيُّ إِلى بَعْضِ أَزْواجِهِ حَديثاً، تحریم/۳) و یا به عنوان مطلقِ «قرین‌»ها می‌باشد؛ چنانکه در مورد آیه «احْشُرُوا الَّذِينَ ظَلَمُوا وَ أَزْواجَهُمْ» (صافات/۲۲) گفته‌اند به معنای «قرین‌ها»ی [=همنشینانِ] آنهاست که در کارهایشان بدانها اقتدا می‌کردند. 🔖جلسه 784 http://yekaye.ir/ya-seen-36-36/ @Yekaye

🔹ظلالٍ قبلا بیان شد که ▪️ماده «ظلل» در اصل بر سایه افکندن و پوشاندن چیزی توسط چیز دیگر دلالت دارد. ▫️در زبان عربی برای کلمه «سایه» از دو کلمه «ظِلّ» و «فیء» استفاده می‌شود که «فیء» فقط به سایه‌ای که از ظهر تا مغرب پدید می‌آید گفته می‌شود ولی «ظِل» عام تر است و درباره سایه‌ای که در کل روز تشکیل می‌شود و حتی درباره خود شب به کار می‌رود. برخی این عام بودن را این طور توضیح داده‌اند که [در کاربرد حقیقی این واژه] اساساً به هر جایی که نور خورشید نرسد، تعبیر «ظل» را به کار می‌برند، چنانکه تعابیری مانند «ظِلُّ اللّيل: سایه شب» و «ظِلُّ الجنّة: سایه بهشت» رایج است، اما «فیء» تنها در جایی است که نور خورشید از آنجا برچیده شود. ▫️کلمه «ظِلّ» هم با بار معنایی مثبت (مثلا سایه بهشتی) و هم با بار معنایی منفی (مثلا سایه عذاب) به کار رفته؛ و ظاهراً برای کاربردهای استعاری غالبا از کلمه «ظِلّ» (و نه «فیء») استفاده می‌شود چنانکه برای تعابیری مانند زیر سایه کسی بودن (که به معنای تحت حمایت او بودن است) می‌گویند «أظَلّک فلانٌ» و برخی تعابیر سایه در بهشت را (مثلا: إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي ظِلالٍ و عُیونٍ، مرسلات/۴۱؛ أُكُلُها دائِمٌ وَ ظِلُّها، رعد/۳۵؛ هُمْ وَ أَزْواجُهُمْ فِي ظِلالٍ عَلَی الْأَرائِكِ مُتَّكِؤُنَ، يس/۵۶) غالبا به همین معنای تحت عزت و حمایت ویژه خداوند قرار گرفتن دانسته‌اند و البته در تمامی این آیات منافاتی ندارد که معنای سایه ظاهری هم در کار بوده باشد. ▫️«ظُلَّة» چیزی است که به شکل سایبان باشد و برخی گفته‌اند که علاوه بر این، به ابری که هم سایه افکند «ظُلَّة» گویند که البته غالبا برای وضعیت وخیم و ناگواری به کار می‌رود (وَ إِذْ نَتَقْنَا الْجَبَلَ فَوْقَهُمْ كَأَنَّهُ ظُلَّةٌ، اعراف/۱۷۱؛ عَذابُ يَوْمِ الظُّلَّةِ، شعراء/۱۸۹؛ وَ إِذا غَشِيَهُمْ مَوْجٌ كَالظُّلَلِ، لقمان/۳۲) ▪️«ظُلَل»، جمع «ظُلَّة» است، همانند «غُرْفَة» که جمع آن «غُرَف» است؛ اما «ظلال» هم می‌تواند جمع «ظِلّ» باشد (يَتَفَيَّؤُا ظِلالُهُ، نحل/۴۸) و هم جمعِ «ظُلَّة»، همانند «حُفْرَة» که جمع آن «حِفَار» است (أَنْ يَأْتِيَهُمُ اللَّهُ فِي ظُلَلٍ مِنَ الْغَمامِ، بقرة/۲۱۰) 🔖جلسه 721 http://yekaye.ir/al-fater-35-21/ 📖اختلاف قرائت ▪️در اغلب قراءات به صورت «ظِلال» قرائت شده است؛ ▪️اما در قرائت حمزه و کسائی (از قراء کوفه) و نیز برخی قرائات غیر مشهور (ابن‌مسعود، سلمی و طلحه) به صورت «ظُلَل» قرائت شده است. 📚مجمع البيان، ج8، ص669 ؛ البحر المحيط، ج9، ص76 @Yekaye

🔹«الْأَرائِكِ» قبلا بیان شد که ▪️ماده «أرک» در اصل بر دو معنای مختلف دلالت می‌کند: ▫️یکی نام نوعی درخت (اراک) است و ▫️ دیگری به معنای «اقامت و پابرجایی» می‌باشد. ▪️«أَرِيكَةُ» (جمع آن: أَرَائِك) به تخت آراسته ویا به حجله‌ای که روی تخت نهاده شده باشد، گویند؛ و وجه تسمیه آن یا بدین سبب است که از چوب «اراک» درست می‌شده ویا به خاطر اینکه در مکانی آن را مستقر و پابرجا می‌کرده‌اند. 🔖جلسه 612 http://yekaye.ir/al-kahf-18-31/ @Yekaye

🔹همْ وَ أَزْواجُهُمْ فی ظِلالٍ عَلَی الْأَرائِكِ مُتَّكِؤُنَ ▪️این جمله را به صورت‌های مختلف می‌توان تحلیل نحوی کرد که ظرافتهای متعددی را در معنا به همراه دارد: 🍃الف. «هُم» مبتدا باشد و آنگاه، الف.1. خبر اول آن «فی ظلال» و خبر دوم آن «متکئون» باشد الف.2. خبر آن «متکئون» باشد و «فی ظلال» متعلق بدان باشد. 🍃ب. «هُم» مبتدا و خبر آن «فی ظلال» باشد و «عَلَی الْأَرائِكِ مُتَّكِؤُنَ» جمله مستأنفه باشد. 🍃ج. «هم» تاکید باشد بر ضمیر مستتر در «فاکهون» و یا بر ضمیر مستتر در «شغل» (آیه قبل)؛ و آنگاه «فی ظلال» حال باشد و «متکئون» خبر دومِ إنّ (در آیه قبل) باشد. 🔹ثمره مهم این سه گونه تحلیل آن است که در تحلیل اول، همسرانشان در تکیه زدن و در زیر سایه بودن به آنان عطف شده و با آنان همراهند (که در حالت الف.1 زیر سایه بودن و تکیه زدن دو وصف مختلف آنان است؛ اما در حالت الف.2 تکیه زدن در زیر سایه انجام می‌شود)؛ اما در تحلیل دوم، فقط در زیر سایه بودن با آنان شریکند؛ ولی در تحلیل سوم، علاوه بر تکیه زدن و در زیر سایه بودن، در سرگرم بودن و شوخی و خوش و خندان بودن نیز شریکند. 📚كنز الدقائق، ج‏11، ص88 ؛ البحر المحيط، ج‏9، ص75 📖 اختلاف قرائت در کلمه «مُتَّكِؤُنَ» ▪️این کلمه به همین صورت در جایگاه خبر دوم است؛ ▪️اما در قرائت ابن‌مسعود به صورت «متکئین» قرائت شده است که در این صورت حال می‌باشد. 📚البحر المحيط، ج9، ص76 @Yekaye