. 5⃣ «نَكْتُبُ ما قَدَّمُوا وَ آثارَهُمْ» نه فقط اعمال، بلكه همه آثار آن نيز ثبت مىشود و در حساب قيامت لحاظ مىگردد. 📚(تفسير نور، ج9، ص527) 💠ثمره #اخلاقی_اجتماعی انسان، تنها ضامن اعمال خود نيست، بلكه مسئول پيامدهاى آن نيز هست. 📚 (تفسير نور، ج9، ص527) @yekaye

. 3⃣ «إِذْ أَرْسَلْنا إِلَيْهِمُ اثْنَيْنِ فَكَذَّبُوهُما فَعَزَّزْنا بِثالِثٍ» این گونه نیست که مردم پیامبران خدا را تکذیب کنند و خدا کاری به کار آنان نداشته باشد. 🔹گاه در پی این تکذیب عذاب نازل می‌شده (وَ لَقَدْ جاءَهُمْ رَسُولٌ مِنْهُمْ فَكَذَّبُوهُ فَأَخَذَهُمُ الْعَذابُ؛ نحل/113)؛ 🔹و گاه – چه‌بسا به خاطر اینکه هنوز با فرستادگان قبلی اتمام حجت نشده - خداوند کس دیگری را برای تقویت موضع آن پیامبران می‌فرستاده است. 💠ثمره #اخلاقی_اجتماعی با تكذيب دشمن، دست از كار و هدف نكشيد، بلکه نفرات خود را تقويت كنيد. 📚(تفسير نور، ج‏7، ص528) @yekaye

. 5⃣ «قالُوا ما أَنْتُمْ إِلاَّ بَشَرٌ مِثْلُنا وَ ما أَنْزَلَ الرَّحْمنُ مِنْ شَيْءٍ إِنْ أَنْتُمْ إِلاَّ تَكْذِبُونَ» در مواجهه با پیامبران، به جای اینکه از آنها دلیلی بر صحت ادعایشان طلب کنند، اولین چیزی که گفتند این بود که: شما جز بشری همانند ما نیستند و خداوند رحمت‌گستر هیچ چیزی نازل نکرده است؛ شما جز دروغ نمی‌گویید! چرا؟ 🍃الف. #حسد وقتی افراد برتری‌ای در دیگران مشاهده می‌کنند که خود فاقد آن هستند، می کوشند به هر بهانه‌ای آن فضیلت و برتری را انکار کنند و آنان را زمین بزنند 🔖حدیث2 https://eitaa.com/yekaye/1343 و چه بهانه‌ای بهتر از اینکه: تو هم شبیه مایی؛ اگر به ما وحی نمی‌شود، پس حتما به تو هم وحی نمی‌شود و تو که چنین ادعایی داری، دروغ می‌گویی! 🍃ب. حقارت درونی همراه با خودبزرگ‌بینی برحی از انسانها انسانهای حقیری هستند و از بسیاری از کمالات محروم‌اند؛ اما این حقارتشان با «خودبزرگ‌بینی» (به تعبیر قرآن و روایات: استکبار؛ مثلا حدیث3 https://eitaa.com/yekaye/1345) همراه است؛ یعنی گمان می‌کنند که آنها برترین موجودات عالَم هستند و در نتیجه اگر خصلتی را خودشان فاقد باشند، حتما هیچکس دیگری هم نیست که از آن بهره‌مند باشد. پس اگر به ما وحی نمی‌شود، پس حتما به تو هم وحی نمی‌شود و تو که چنین ادعایی داری، دروغ می‌گویی‼️ 💠 ثمره #اخلاقی_اجتماعی آیا واقعا اگر از فضیلت و کمالی بی‌بهره بودیم، بدین معناست که هیچکس نیست که آن فضیلت را داشته باشد؟ 🍃ج. ... @yekaye

. 4⃣«اتَّبِعُوا مَنْ لا يَسْئَلُكُمْ أَجْراً وَ هُمْ مُهْتَدُونَ» صرف اینکه کسی خدمات رایگان به ما بدهد، دلیل موجهی نیست که از او پیروی کنیم؛ وقتی می‌خواهیم از کسی پیروی کنیم، یک ضابطه دیگر ما باید این باشد که او هدایت‌یافته باشد؛ نه اینکه بر اساس دلخواه ما رفتار کند. 💠نکته تخصصی #انسان‌شناسی 🔅مقدمه1. انسان، به دلایل مختلف - از جمله به این دلیل که همه چیز را نمی‌داند و نمی‌تواند صرفاً به تجربه خود اکتفا کند (توضیح در پی‌نوشت)* - در زندگی خود، چاره‌ای جز پیروی از این و آن ندارد؛ و هدف هرکس از هر پیروی، رسیدن به وضع بهتر است. 🔅مقدمه2. در درون ما انسانها، دو گونه محرک برای پیرو دیگران شدن وجود دارد: (1) میل و غریزه صرف، یعنی دلخواه‌های فوری و دم‌دستی‌مان؛ و (2) فطرت، یعنی خواسته‌های عمیق و بنیادی‌مان؛ و چون این دو انگیزه درون ما هست، هرکس ما را به پیروی از خویش می‌خواند بر روی همین دو نکته سرمایه‌گذاری می‌کند. 🔅مقدمه 3. کسی منطقا می تواند ما را به وضع بهتر برساند که اولا وضع بهترش واقعا بهتر باشد و وضع بهتر را درست بشناسد؛ و ثانیا راه معتبری را برای رسیدن به وضع بهتر سراغ داشته باشد؛ و این دو روی هم یعنی «هدایت یافتگی». 🔺 کلمه «هدایت» در جایی مطرح می‌شود که موضوع آن، امری دم‌دستیِ همگان نباشد؛ و رسیدن به آن صرفا با رعایت دلخواه‌های دم‌دستی حاصل نشود؛ پس، «هدایت یافته بودنِ» یک دعوت‌کننده، یعنی او علاوه بر اینکه راه رسیدن به مقصود خود را بلد است، در افق نیازهای فطری، ما را به پیروی از خویش بخواند؛ و نه صرفا در راستای تامین دلخواه‌های فوری و دم‌دستی. 🔅مقدمه4. عرصه خواسته‌های غریزیِ صرف، عرصه دنیا و عالم ماده است، که عرصه تزاحم است؛ یعنی خواسته من اگر بخواهد تامین شود، با تامین خواسته شما درگیر می‌شود: مثلا: اگر غذایی را من بخورم، شما دیگر نمی‌توانید آن را بخورید؛ و اگر پولی به من داده شود، دیگر به شما داده نمی‌شود؛ و ... . اما عرصه خواسته‌های اصیل فطری، عرصه ماوراء و عالم معنوی است، و خودش به‌خودیی خود اقتضای درگیری ندارد، مثلا اگر من به شناختی دست پیدا کنم، شما هم می‌توانید به همان شناخت دست پیدا کنید؛ و اگر دانشی را به من بدهند، همان را هم می‌توانند به شما بدهند. 🔆نتیجه اگر کسی با دست گذاشتن روی نیازهای غریزیِ صرف، ما را به پیروی از خویش بخواند (یعنی قبول دعوت وی صرفا دلخواه غریزیِ ما باشد، و نه در افق تعالی ما)، چون عالم ماده، محل تزاحم است، او حتما دنبال منافع خویش است، نه منافع ما؛ هرچند ادعا کند اجرت و پاداشی از ما نمی‌خواهد. 💠ثمره #اخلاقی_اجتماعی یکی از اساتید ما نقل می‌کردند که حضرت آیت الله بهجت بارها می‌فرمود: 🔻اگر کفار در جایی به شما خدمات رایگان ارائه کردند، یقین بدانید که چند برابر آن را از جیب شما برخواهند داشت❗️ ♦️♦️♦️قابل توجه کسانی که از پیام‌رسان‌های غربی دل نمی‌کنند ♦️♦️♦️ ✳️* توضیح مربوط به مقدمه1 ( #برهان_نبوت ): هر انسانی می‌داند که وضع موجودش، مطلوب نیست؛ و همین عامل حرکت و پویایی در انسانهاست، که وضع موجود را رها کند و دنبال وضع بهتری باشد. از سوی دیگر، هرکسی اگر اندکی تامل کند، بوضوح می‌یابد که آنچه دلخواهِ الان اوست، لزوما آن وضع بهتری نیست؛ که در عمق وجود خویش آن را می‌جوید؛ و این واقعیتی است که همگان تجربه کرده‌اند: بارها و بارها با شوق و علاقه دنبال چیزی بوده‌ایم و پس از رسیدن به آن، پشیمان شده‌ایم؛ و یا بالعکس: «عَسى أَنْ تَكْرَهُوا شَيْئاً وَ هُوَ خَيْرٌ لَكُمْ وَ عَسى أَنْ تُحِبُّوا شَيْئاً وَ هُوَ شَرٌّ لَكُمْ وَ اللَّهُ يَعْلَمُ وَ أَنْتُمْ لا تَعْلَمُون» (بقره/216) «عَسى أَنْ تَكْرَهُوا شَيْئاً وَ يَجْعَلَ اللَّهُ فيهِ خَيْراً كَثيرا» (نساء/19) بدین جهت است که انسان چاره‌ای جز پیروی از دیگران – که آنها را دانای به راه رسیدن به وضع مطلوب می داند – ندارد؛ و دین هم مبتنی است بر ایمان به اینکه خدایی هست که همه آنچه را ما و دیگران نمی دانیم، می‌داند (آیه اول: والله یعلم و انتم لا تعلمون). @yekaye

. 5⃣ «اتَّبِعُوا مَنْ لا يَسْئَلُكُمْ أَجْراً وَ هُمْ مُهْتَدُونَ» در تدبر قبل تبیین شد که تنها و تنها دعوت کسی واقعا در راستای خیر و کمال ماست، که پاداش نخواستنش واقعی باشد، و این تنها در افق فطرت ممکن است؛ https://eitaa.com/yekaye/1476 اکنون می‌افزاییم: دقت در همان مقدمات نشان می‌دهد که اگر می‌خواهیم از کسی پیروی کنیم که این پیروی نهایتا به پشیمانیِ ما منجر نشود، باید او علاوه بر اینکه پاداشی از ما نخواهد، در افق فطرت «هدایت‌یافته» هم باشد. به تعبیر دیگر، صرف اینکه موضوع دعوت ظاهرا در افق فطرت باشد، کافی نیست❗️ باید مطمئن باشیم که در این افق، او از روی هدایت سخن می‌گوید و مفاد او چیزی است که فطرت و عقل تایید می‌کند. 💠ثمره #اخلاقی_اجتماعی 🔺پیروی از مدعیان عرفان، و نیز عرفان‌های تازه به دوران رسیده‌ای، که محور دعوت خود را کنار گذاشتن تعقل و استدلال می دانند، اگر آسیبش بیشتر نباشد از پیروی از کسانی که در ظاهر هم دنیاپرستند، کمتر هم نیست.🔺 @yekaye

. 2⃣ «إِنِّي آمَنْتُ بِرَبِّكُمْ فَاسْمَعُونِ» وقتی این مومنی که به حمایت از فرستادگان الهی آمد استدلال‌هایش را درباره ضرورت بندگی خدا بیان کرد، به آن فرستادگان رو کرد و گفت: من به پروردگارتان ایمان آوردم؛ پس، اقرار مرا بشنوید و در پیشگاه خداوند بر ایمان من شهادت دهید. 📚(الميزان، ج17، ص78) 💠نکته #اخلاقی_اجتماعی 🔺عرضه ایمان در پیشگاه فرستادگان خدا🔺 او به اقرار به ایمان بسنده نکرد، بلکه از آن فرستادگان الهی درخواست کرد که به اقرار او توجه کنند: ♦️یکی از اقداماتی که بسیاری از اوقات مومنان واقعی در پیشگاه کسانی که رسالت الهی را عهده دار بودند انجام می‌دادند، عرضه دین و ایمانشان بر آنان بوده است تا بر ایمان آنان شهادت دهند و اگر احیانا اشتباهی دارند بدانان تذکر دهند. در میان اصحاب ائمه ع نیز این روال رایج بوده است چنانکه 🔹غیر از حکایت معروفی که حضرت عبدالعظیم حسنی، اعتقادات خود را بر امام هادی ع عرضه می‌کنند و ایشان مهر تایید بر آن می‌نهند 📚(الأمالي( للصدوق)، ص339؛ كفاية الأثر، ص286-288) 🔹در مورد برخی دیگر از اصحاب ائمه ع نیز چنانکه حکایاتی در این زمینه روایت شده است؛ 📚(مانند عرضه اسماعیل بن جعفر بر امام باقر ع؛ الكافي، ج1، ص188) . 🔹در مفاتیح‌الجنان هم دعایی به نام «دعای عدیله» است که توصیه شده با آن دعا انسان اعتقادات خود را در پیشگاه خداوند و معصومین مطرح کند تا در هنگام مرگ آن اعتقادات را از دست ندهند. @yekaye

. 3⃣ «إِنِّي آمَنْتُ بِرَبِّكُمْ فَاسْمَعُونِ» وقتی این مومنی که به حمایت از فرستادگان الهی آمد استدلال‌هایش را درباره ضرورت بندگی خدا بیان کرد، به مردم رو کرد و گفت: من به این خدایی که معرفی کردم و پروردگار شما نیز هست، ایمان آوردم؛ پس، شما هم سخن مرا بشنوید و در آن بیندیشید تا شما هم هدایت شوید. 📚(مجمع‌البیان، ج8، ص658؛ البحر المحيط، ج9، ص57) 💠ثمره #اخلاقی_اجتماعی 🔺وظیفه همگانی تبلیغ🔺 او به اقرار به ایمان بسنده نکرد، بلکه دیگران را هم به شنیدن دعوت کرد: پس، دعوت دیگران تنها وظیفه کسانی که مستقیما از جانب خداوند فرستاده شده‌اند نیست؛ 🔹هر کسی که ایمان می‌آورد در حد توان خود وظیفه دارد دیگران را به دین حق دعوت کند. @yekaye

. 6⃣«لِیُنْذِرَ مَنْ كانَ حَیّاً» در کسانی که دلهایشان مرده است، حتّى كلام خداوند اثر ندارد. 💠 ثمره #اخلاقی_اجتماعی 💢هر کسی را نمی‌توان انذار کرد و به راه راست آورد! باید خود شخص هنوز ظرفیتی را در خود باقی گذاشته باشد.💢 @Yekaye

. 3⃣ «وَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ آلِهَةً لَعَلَّهُمْ ینْصَرُونَ» انسان موجوی ناقص است که همواره نیاز به یاری دارد: اگر یار و یاور حقیقی را نشناسیم در معرض شرک خفی و در معرض پناه بردن به آلهه خواهیم بود❗️ و اگر او را به مردم درست نشناسانیم، آنان نیز برای یاری خویش سراغ آلهه دروغین خواهند رفت❗️ 💠ثمره #اخلاقی_اجتماعی بدون شناخت و معرفی درست خداوند نمی‌توانیم از خود و دیگران انتظار داشته باشیم که در کشاکش زندگی بتدریج پول‌پرست و مقام‌پرست و شهوت‌پرست و شهرت‌پرست و ... نشویم. @Yekaye

. 1⃣ «لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنينَ إِذْ بَعَثَ فيهِمْ رَسُولاً مِنْ أَنْفُسِهِمْ يَتْلُوا عَلَيْهِمْ آياتِهِ وَ يُزَكِّيهِمْ وَ يُعَلِّمُهُمُ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَةَ وَ إِنْ كانُوا مِنْ قَبْلُ لَفي ضَلالٍ مُبينٍ» همه نعمتهایی که انسان از آنها بهره‌مند است، از جسم و روح و سلامتیِ تک تک اعضای آنها تا امکاناتی که خداوند به او داده و جهان پیرامون و هر چیزی که برای گذران زندگی و رشد او به کار می‌آید همگی نعمتهای خدا بر انسان است که انسان را رهین منت خداوند می‌سازد. 🤔در میان این همه نعمت، خداوند تنها سه مورد را برشمرده که دادن آن نعمتها را مصداق منت گذاشتن خدا بر انسان - نه بر فرد خاص - معرفی نموده است؛ یعنی این نعمتها، به نحو بسیار خاص برای انسان قرار داده شده؛ و اگر انسان این اندازه اهمیت پیدا کرده که بتواند به مقام خلیفة‌اللهی برسد ناشی از همین نعمتهای خاص است؛ ▫️ آن نعمتها عبارتند از: 🔺الف. نعمت فرستادن پیامبر و بهره‌مندی انسان از هدایت خاص الهی (آل‌عمران/164؛ نساء/94 ؛ حجرات/17 ) 🔺ب. به عذاب الهی گرفتار نشدن (قصص/82 ؛ طور/27 ) ▫️و جالب اینجاست که تمام مواردی هم که خداوند از منت گذاشتن بر شخص یا اشخاص خاصی سخن به میان آورده 🔺ناظر به همین مساله اعطای نبوت یا امامت به آنهاست (مثلا حضرت موسی ع:‌ طه/34-41 و صافات/114 ؛ حضرت یوسف ع، یوسف/90 ؛ عموم پیامبران که خداوند آنان را مخاطب وحی خود گردانده: ابراهیم/11 ؛ ائمه ع که وارثان زمین خواهند بود: قصص/5 ) 🔺و واضح است که کسی که به این مقام می‌رسد قطعا به عذاب خداوند گرفتار نخواهد شد. 📝نکته تخصصی #انسان‌شناسی کسی که مومن باشد، یعنی باور داشته باشد که خدایی در کار است و زندگی به همین دنیا ختم نمی‌شود و عاقبتی عظیم در انتظار اوست، می‌فهمد که: 💢بزرگترین نعمت، نعمت هدایت و رستگاری است؛💢 و بدترین وضعیت، وضعیت گمراهی‌ای است که پیش از رسیدن این نعمت بدان گرفتار بوده است. 💠ثمره #اخلاقی_اجتماعی 💐شکر هر نعمتی به آن است که 🔹اولا آن نعمت را به عنوان نعمت بشناسیم و 🔹ثانیا از آن نعمت آن گونه که شایسته و بایسته است،‌استفاده کنیم. بسیاری از ما، 😴اگر در حالت عادی هم نسبت به بسیاری از نعمتهایی که خداوند داده، بی‌توجه باشیم، 🤔دست کم وقتی هریک از آن نعمت‌ها یا مقداری از آنها را از ما بگیرد، به اهمیت آن نعمت متذکر می‌شویم و از خدا می‌خواهیم که آن نعمت را برگرداند و بر از دست دادنش تاسف می‌خوریم❗️ ❌نمونه این امر را در مورد نعمت‌هایی همچون نعمت سلامتی، نعمت ثروت، نعمت پدر و مادر ویا فرزند خوب، نعمت حافظه، نعمت و ... . 🚫اما آیا در قبال بزرگترین نعمتی که به ما داده – یعنی نعمت هدایت – این گونه‌ایم⁉️ 🤔آیا آن اندازه که برای از دست دادن ثروت یا نزدیکانمان ناراحت می‌شویم، از اینکه دینمان دارد از دست می‌رود، و هدایت الهی و نقش‌آفرینیِ خداوند در لحظه‌لحظه‌های زندگی‌مان پررنگ نیست، ناراحت می‌شویم⁉️ 🤔آیا آن اندازه که با هیجانات اجتماعی و بالا و پایین رفتن #قیمت_دلار و ...، نگران کاهش سرمایه‌مان هستیم، از اینکه در میان امواج و جاذبه‌های رسانه‌ها و شبکه‌های مجازی و در تلاطم زندگی روزمره و خوردن و خوابیدن‌مان، مبادا ایمان‌مان رو به افول نهد و #معنویت و #اخلاق در وجودمان کاستی گیرد، نگران می‌شویم⁉️ 🤔آیا به بهانه باخبر شدن از همه چیز و همه‌جا، خودِ حقیقی‌مان را فراموش نکرده‌ایم⁉️ 🤔آیا به بهانه حفظ #سرمایه‌های_مادی، #سرمایه‌های_معنوی خود را به حراج نگذاشته‌ایم⁉️ @Yekaye

. 1⃣ «أَ وَ لَمَّا أَصابَتْكُمْ مُصيبَةٌ قَدْ أَصَبْتُمْ مِثْلَيْها» اگر به مومنان از جانب دشمنان مصیبتی می‌رسد این گونه نیست که به خود آن دشمنان مصیبتی نرسیده باشد. 💠ثمره #اخلاقی_اجتماعی 🔻اینکه همواره مشکلات خود را ببینیم و وضعیت خوب دیگران – بویژه دشمنان خدا را – روشی است که شیطان برای ناامید کردن و ترساندن انسانها در پیش گرفته است: «إِنَّما ذلِكُمُ الشَّيْطانُ يُخَوِّفُ أَوْلِياءَه» (‌آل عمران/175) 🔺در مقابل خداوند هشدار می‌دهد که اگر در مسیر دینداری سختی و مصیبتی به شما رسید ببینید که دشمنان شما هم به چه سختی‌هایی افتادند؛ و به علاوه که این تفاوت هست که شما در ازای سختی‌تان به پاداشی از جانب خداوند امید دارید؛ در حالی که آن بیچاره‌ها سختی می‌کشند و سودی هم از این سختی‌شان نخواهند برد: «إِنْ تَكُونُوا تَأْلَمُونَ فَإِنَّهُمْ يَأْلَمُونَ كَما تَأْلَمُونَ وَ تَرْجُونَ مِنَ اللَّهِ ما لا يَرْجُون: اگر دردی کشیدید آنان هم دردی کشیدند همان طور که شما درد کشیدید؛ ولی شما از خداوند چیزی را امید دارید که آنان امیدش را ندارند.» (نساء/104) 📝تاملی با خویش 💢آیا ما در بازگو کردنِ آنچه در زندگی و پیرامونمان رخ می‌دهد سبک الهی را در پیش گرفته‌ایم یا سبک شیطان را⁉️ 💢آیا موضوع گفتگوهای ما درباره اوضاع زندگی را دیدن نیمه خالی لیوان، پر کرده، یا دیدن نیمه پُرِ آن⁉️ @Yekaye