. 🔟 «سَيُطَوَّقُونَ ما بَخِلُوا بِهِ يَوْمَ الْقِيامَةِ» با توجه به اینکه عذابهای اخروی تجسم باطن اعمال در همین دنیاست، شاید تعبیر «به گردنشان پیچانده می‌شود» تجسم این باشد که چگونه بخل می‌خواهد شخص را خفه کند‼️ @Yekaye

. 11) «سَيُطَوَّقُونَ ما بَخِلُوا به» انسان، در تصرّف اموال خود آزاد مطلق نيست. (تفسير نور، ج2، ص210) @Yekaye

. 12) «سَيُطَوَّقُونَ» حرف «س» برای آینده نزدیک است و حرف «سوف» برای آینده دور: زمان برپايى قيامت، دور نيست. 📚(تفسير نور، ج2، ص210) @Yekaye

. 13) «سَيُطَوَّقُونَ ما بَخِلُوا به» اسير مال شدن در دنيا، موجب اسارت در آخرت است. (تفسير نور، ج2، ص210) @Yekaye

. 14) «سَيُطَوَّقُونَ ما بَخِلُوا به» بدترين نوع شكنجه، شلاق خوردن از دست محبوبهاست. آنچه را در دنيا بخل ورزيدهايم، همان مايه عذاب ما مىشود. @Yekaye

. 15) «سَيُطَوَّقُونَ ما بَخِلُوا بِهِ يَوْمَ الْقِيامَةِ» مقصود از «آنچه بدان بخل ورزیدند» که قرار است روز قیامت طوق گردنشان شود، چیست؟ 🍃الف. زکاتی که بر آنان واجب شد و ادا نکردند. 🔖حدیث1 و 2 https://eitaa.com/yekaye/4754 🍃ب. حاجات نیازمندان، بویژه خویشاوندان، که توان برآورده کردنش را دارند، اما نمی‌کنند. 🔖حدیث 3 https://eitaa.com/yekaye/4756 🍃ج. پرداخت نکردن هرگونه هزینه‌ای که ادای آن بر وی واجب باشد، از خمس و زکات گرفته، تا نفقه همسر و فرزند ویا والدینِ از کار افتاده، تا نیازمند واقعی‌ای که توان کمک به او را داریم. 🔖حدیث4 https://eitaa.com/yekaye/4757 🍃د. کنایه از کتمان حقایق دینی و دریغ کردنِ آن از کسانی است که ناآگاهند. 🔖شأن نزول https://eitaa.com/yekaye/4752 🍃ه. ... @Yekaye

. 16) «مَا كاَنَ اللَّهُ لِيَذَرَ الْمُؤْمِنِينَ عَلىَ مَا أَنتُمْ عَلَيْهِ حَتىَ يَمِيزَ الخَبِيثَ مِنَ الطَّيِّبِ ... وَ لا يَحْسَبَنَّ الَّذينَ يَبْخَلُونَ ... هُوَ خَيْراً لَهُمْ بَلْ هُوَ شَرٌّ لَهُمْ» خداوند بنایش بر این است که در میان کسانی که خود را مومن به دین او می‌پندارند، خبیث را از طیب جدا کند؛ یک راه مهمش امتحان با اموال و ثروت است که آیا شخص بخل می‌ورزد یا خیر. 🤔جالب اینجاست که در جای دیگر، بخل ورزیدن را مقدمه نفاق معرفی کرده است: «وَ مِنْهُمْ مَنْ عاهَدَ اللَّهَ لَئِنْ آتانا مِنْ فَضْلِهِ لَنَصَّدَّقَنَّ وَ لَنَكُونَنَّ مِنَ الصَّالِحينَ؛ فَلَمَّا آتاهُمْ مِنْ فَضْلِهِ بَخِلُوا بِهِ وَ تَوَلَّوْا وَ هُمْ مُعْرِضُونَ؛ فَأَعْقَبَهُمْ نِفاقاً في قُلُوبِهِم» (توبه/75-77) @Yekaye

904) 📖 لَقَدْ سَمِعَ اللَّهُ قَوْلَ الَّذينَ قالُوا إِنَّ اللَّهَ فَقيرٌ وَ نَحْنُ أَغْنِياءُ سَنَكْتُبُ ما قالُوا وَ قَتْلَهُمُ الْأَنْبِياءَ بِغَيْرِ حَقٍّ وَ نَقُولُ ذُوقُوا عَذابَ الْحَريقِ 📖 💢ترجمه به‌درستی که خداوند شنید سخن کسانی را که گفتند «همانا خداوند فقیر است و ما اغنیاییم.» بزودی خواهیم نوشت آنچه را گفتند و این را که آنان پیامبران را بناحق کشتند، و خواهیم گفت عذابِ حریق [= آتشی که می‌سوزاند و اثر از خود برجای می‌گذارد] را بچشید. سوره آل عمران، (3) آیه 181 1397/12/6 19 جمادی الثانی1440 @Yekaye

@Yekaye

🔹الْحَريقِ ▪️ماده «حرق» در معنای آتشی که با التهاب و حرارت شدید باشد بقدری شیوع دارد که برخی همین را معنای اصلی این ماده دانسته‌اند (التحقيق في كلمات القرآن الكريم، ج2، ص201) ▪️ اما برخی اصل این ماده را در معنای اینکه چیزی را با حرارت و التهاب بوسیله چیزی حکاکی کنند و اثری از این در آن بگذارند دانسته‌اند، چنانکه عبارت «هو يَحْرُقُ عليك الأُرَّم غَيظاً» در عرب، به معنای دندانها را با غیظ و عصبانیت روی هم کشیدن است (أرّم به معنای «دندان‌ها»ست) (معجم المقاييس اللغة، ج2، ص43) ▫️در واقع، باید گفت اگرچه «حَرَق» و «حَریق» به معنای آتش به کار می رود، اما «حَرْقُ» به عنوان مصدر، و به معنای «با سوهان سائیدن» است (مجمع البيان، ج2، ص898) و حتی برخی از اهل لغت تذکر داده‌اند که «حَرْقُ الشیء» در جایی است که حرارت بدون شعله تولید شود [که محصولِ به هم ساییدن است] و «حرق الناب» به معنای دندان به هم سائیدن است (مفردات ألفاظ القرآن، ص229) ▫️ و همه اینها موید آن است که آتش از لوازم معنایی «حرق» بوده، نه اصل آن؛ هرچند که کسانی که اصل را «آتش» دانسته‌اند توجیهشان این است که چون آتش گرفتن اثری شدید در شیء آتش گرفته باقی می‌گذارد بدین مناسبت برای این گونه اثرگذاشتنها هم ماده «حرق» به کار رفته است. (التحقيق، ج2، ص201) ▪️اما هرچه باشد، در کاربردهای قرآنیِ این واژه، به نظر می‌رسد عموما معنای آتش مد نظر بوده است؛ غیر از یک مورد که آیه 97 سوره طه، در قرائتی [قرائت ابوجعفر، از قراء عشره؛ مجمع البيان، ج7، ص45] به صورت «لَنَحْرُقَنّه» قرائت شده، که آن را به معنای «آن را با سوهان می‌ساییم و کاملا خُرد و ریز ریز می‌کنیم» دانسته‌اند (معجم المقاييس اللغة، ج2، ص44 ؛ مفردات ألفاظ القرآن، ص229) ▪️ماده «حرق» وقتی به باب افعال یا تفعیل برود متعدی می‌شود چنانکه «حَرَّقَ» به معنای آتش زدن به کار رفته است: «إِلهِكَ الَّذي ظَلْتَ عَلَيْهِ عاكِفاً لَنُحَرِّقَنَّهُ ثُمَّ لَنَنْسِفَنَّهُ» (طه/97) «حَرِّقُوهُ وَ انْصُرُوا آلِهَتَكُمْ» (انبیاء/68) «قالُوا اقْتُلُوهُ أَوْ حَرِّقُوهُ فَأَنْجاهُ اللَّهُ مِنَ النَّار» (عنکبوت/24) ▪️و وقتی به باب افتعال برود، به معنای قبول آتش، یا همان «آتش گرفتن» است: «فَأَصابَها إِعْصارٌ فيهِ نارٌ فَاحْتَرَقَتْ» (بقره/266) ▪️در تفاوت بین «نار» و «سعیر» و «حجیم» و «جهنم» با «حریق» گفته‌اند: 🔸نار که همان آتش است، اما سعیر (از ماده «سعر») آتش ملتهب است؛ 🔸 زمانی از تعبیر «احراق» استفاده می‌شود که در حال سوزاندن چیزی باشد، از این رو «حریق» آتشی است که بسوزاند و نابود کند؛ 🔸 «حجیم» از ماده «جحم» در جایی است که آتشی روی آتشی و گدازه‌ای روی گدازه‌ای دیگر قرار گیرد، چنانکه جاحمه، شدن التهاب آتش است و «جاحم الحرب» قسمتی از میدان جنگ است که شدیدترین درگیری در آنجا رخ می‌دهد؛ 🔸 «جهنم» دلالت بر گودی بسیار عمیق می‌کند چنانکه «جهنام» به چاه خیلی گود گویند. (الفروق في اللغة، ص307) 📿 ماده «حرق» جمعاً 9 بار در قرآن کریم به کار رفته است؛ که 5 بار به صورت «حریق» و همگی در ترکیب اضافیِ «عذاب الحریق» آمده است. @Yekaye

💐 میلاد فرخنده عطیه ویژه خداوند به پیامبر خویش، تنها کفو و همتای امیرالمومنین ع، مادر امامت، سرور زنان عالم، حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها بر تمامی دوستداران اهل بیت ع مبارک باد 🌹 ☀️1) از امام صادق ع روایت شده است: هنگامی که رسول الله ص برتری امیرالمومنین ع را آشکار کرد منافقان با هم علیه وی نجوی کردند و از ترس رسول الله ص این را مخفی نگه داشتند تا زمانی که بزرگان قریش از حضرت فاطمه س خواستگاری کردند و برای ازدواج با وی حاضر شدند پولها خرج کنند، ولی رسول الله ص وی را به همسری کسی درنیاورد تا اینکه حضرت علی ع از او خواستگاری کرد و رسول الله ص فرمود: یا علی! تو خواستگاری نکردی مگر اینکه خداوند او را در آسمان به همسری تو درآورد چرا که خداوند این را در مورد تو و دخترم فاطمه به من وعده داده بود ... اما منافقان و حسودان شروع کردند به طعنه زدن، به طوری که خبر این طعنه‌ها به حضرت فاطمه س برسد، به اینکه افراد پولداری به خواستگاریت آمدند ولی پیامبر تو را به ازدواج مردی فقیر درآورد که دستش چنان از دنیا خالی است کل مهریه‌ات را از فروش زره‌اش تامین کرده و ... وقتی این سخنان طعنه‌آمیز در شهر پر شد و به گوش پیامبر رسید، فرمودند: به من خبر رسیده که جماعتی از شما می‌گویند که من فاطمه را به همسری فقیرترینِ قریش درآورده‌ام؛ در حالی که بسیاری از مردم می‌دانند که خداوند متعال به جبرئیل دستور داد که گنجینه‌های زمین و گنجها و کوهها و دریاها و رودهایش را بر من عرضه کند؛ پس - در حالی که برادرم علی ع هم می‌دید آنچه می دیدم و شاهد بود به آنچه شاهدش بودم- به جبرئیل گفتم، دوست من! گفت بله. گفتم: آنچه از مُلک زوال‌ناپذیر و تغییرناپذیر آخرت - که سرای قرار است - نزد خداست، برایم دوست‌داشتنی‌تر است از این دنیای فانی؛ آنگاه انتظار دارید حال و روز من و فاطمه و علی چگونه باشد؟ خداوند بین من و منافقان امتم داوری خواهد کرد! پس خداوند عز و جل نازل فرمود: «به‌درستی که کفرورزیدند* سخن کسانی را که گفتند «همانا خداوند فقیر است و ما اغنیاییم» تا آخر داستان. 📚الهداية الكبرى، ص112-116 ✳️* متن آیه «لقد سمع الله قول الذین: بدرستی که خداوند شنید سخن کسانی را که» است؛ و تعبیر آن به صورت «لقد کفر الذین: بدرستی که کفر ورزیدند کسانی که» احتمالا خطای راوی یا ناسخ بوده است. @Yekaye 👇متن حدیث👇

متن حدیث فوق ☀️عَنْ يَعْقُوبَ بْنِ بِشْرٍ عَنْ زَيْدِ بْنِ عَامِرٍ الطَّاطَرِيِّ عَنْ زَيْدِ بْنِ شِهَابٍ الْأَزْدِيِّ عَنْ زَيْدِ بْنِ كَثِيرٍ اللَّخْمِيِّ عَنْ أَبِي سُمَيْنَةَ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ مَوْلَانَا الصَّادِقِ (عَلَيْهِ السَّلَامُ) قَالَ: لَمَّا أَظْهَرَ رَسُولُ اللَّهِ (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ) فَضْلَ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ كَانَ الْمُنَافِقُونَ يَتَخَافَتُونَ بِذَلِكَ وَ يَسْتُرُونَهُ خَوْفاً مِنْ رَسُولِ اللَّهِ إِلَى أَنْ خَطَبَ أَكَابِرُ قُرَيْشٍ فَاطِمَةَ، وَ بَذَلُوا فِي تَزْوِيجِهَا الرَّغَائِبَ، فَكَانَ رَسُولُ اللَّهِ (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ) لَا يُزَوِّجُ أَحَداً مِنْهُمْ حَتَّى خَطَبَهَا أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ): يَا عَلِيُّ مَا خَطَبْتَهَا إِلَّا وَ اللَّهُ زَوَّجَكَ إِيَّاهَا فِي السَّمَاءِ لِأَنَّ اللَّهَ وَعَدَ ذَلِكَ فِيكَ وَ فِي ابْنَتِي فَاطِمَةَ ... وَ تَكَلَّمَ الْمُنَافِقُونَ وَ الْحُسَّادُ لِأَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ (عَلَيْهِ السَّلَامُ) وَ قَالُوا لِنِسَائِهِمْ: أَلْقِينَ إِلَى فَاطِمَةَ مَا تَسْمَعْنَ مِنَّا فَبَلِّغْنَهَا وَ قُلْنَ لَهَا خَطَبَكِ أَكَابِرُ النَّاسِ أَغْنِيَاؤُهُمْ وَ بَذَلُوا لَكِ الرَّغَائِبَ، فَزَوَّجَكِ رَسُولُ اللَّهِ (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ) مِنْ فَقِيرِ قُرَيْشٍ وَ لَيْسَ لَهُ خَمْسُمِائَةِ دِرْهَمٍ إِلَّا ثَمَنُ دِرْعِهِ الَّتِي وَهَبَهَا لَهُ رَسُولُ اللَّهِ (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ) وَ مَنْ لَا يَقْدِرُ يَمْلِكُ مِنَ الدُّنْيَا أَكْثَرَ مِنْ فِرَاشِ أَدِيمٍ، وَ مَضُوغَةِ مَحْشُوَّةِ لِيفِ النَّخِيلِ، وَ أَصْوَافِ الْغَنَمِ.... فَقَالَ [رَسُولُ اللَّهِ] لَهُمْ: لَيَبْلُغُنِي عَنْ قَوْمٍ مِنْكُمْ أَنَّهُمْ يَقُولُونَ إِنِّي زَوَّجْتُ فَاطِمَةَ مِنْ أَفْقَرِ قُرَيْشٍ وَ قَدْ عَلِمَ كَثِيرٌ مِنَ النَّاسِ أَنَّ اللَّهَ تَعَالَى أَمَرَ جِبْرِيلَ (عَلَيْهِ السَّلَامُ) أَن يَعْرِضَ عَلَيَّ خَزَائِنَ الْأَرْضِ وَ كُنُوزَهَا وَ مَا فِيهَا مِنْ تِبْرٍ وَ لُجَيْنٍ وَ جَوْهَرٍ، وَ آتَانِي مَفَاتِيحَ الدُّنْيَا وَ كَشَفَ لِي عَنْ ذَلِكَ حَتَّى رَأَيْتُ مِنْ خَزَائِنِ الْأَرْضِ وَ كُنُوزِهَا وَ جِبَالِهَا وَ بِحَارِهَا وَ أَنْهَارِهَا، فَقُلْتُ لَهُ وَ أَخِي عَلِيٌّ، يَرَى مَا رَأَيْتُ وَ يَشْهَدُ مَا شَهِدْتُ، فَقَالَ حَبِيبِي جِبْرِيلُ: نَعَمْ، فَقُلْتُ: مَا عِنْدَ اللَّهِ مِنَ الْمُلْكِ الَّذِي لَا يَحُولُ وَ لَا يَزُولُ فِي الْآخِرَةِ الَّتِي هِيَ دَارُ الْقَرَارِ أَحَبُّ إِلَيَّ مِنْ هَذِهِ الدُّنْيَا الْفَانِيَةِ فَكَيْفَ أَكُونُ وَ أَخِي عَلِيّاً وَ ابْنَتِي فَاطِمَةُ؟ اللَّهُ بَيْنِي وَ بَيْنَ الْمُنَافِقِينَ مِنْ أُمَّتِي، فَأَنْزَلَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ: لَقَدْ كَفَرَ* الَّذِينَ قالُوا إِنَّ اللَّهَ فَقِيرٌ وَ نَحْنُ أَغْنِياءُ إِلَى آخِرِ الْقَصَصِ... 📚الهداية الكبرى، ص112-116 ✳️* متن آیه «لقد سمع الله: بدرستی که خداوند شنید» است؛ و تعبیر آن به صورت «لقد کفر: بدرستی که کفر ورزیدند» احتمالا خطای راوی یا ناسخ بوده است. @Yekaye

☀️2) درباره این سخن خداوند متعال که می‌فرماید «به‌درستی که خداوند شنید سخن سخن کسانی را که گفتند همانا خداوند فقیر است و ما اغنیاییم» از امام باقر ع روایت شده است که فرمودند: آنان می‌پندارند که امام در آنچه به نزد او می‌آورند [= خمس و سایر وجوهات شرعی] بدانان محتاج و نیازمند است. 📚مناقب آل أبي طالب ع (لابن شهرآشوب)، ج4، ص48 الْبَاقِرُ ع فِي قَوْلِهِ تَعَالَى «لَقَدْ سَمِعَ اللَّهُ قَوْلَ الَّذِينَ قالُوا» الْآيَةَ، قَالَ: هُمْ يَزْعُمُونَ أَنَّ الْإِمَامَ يَحْتَاجُ مِنْهُمْ إِلَى مَا يَحْمِلُونَ إِلَيْهِ. @Yekaye

☀️3) درباره این سخن خداوند متعال که می‌فرماید «و پیامبران را بناحق می کشتند» از امام صادق ع روایت شده است که فرمودند: اما به خدا سوگند آنان را با شمشیرهایشان نکشتند، ولیکن سرِّ آنان را پخش کردند و علیه آنان افشا نمودند که منجر به کشته شدن آنان شد. 📚الكافي، ج2، ص371 عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عِيسَى عَنْ سَمَاعَةَ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع فِي قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ «وَ يَقْتُلُونَ الْأَنْبِياءَ بِغَيْرِ حَقٍّ» فَقَالَ ع: أَمَا وَ اللَّهِ مَا قَتَلُوهُمْ بِأَسْيَافِهِمْ وَ لَكِنْ أَذَاعُوا سِرَّهُمْ وَ أَفْشَوْا عَلَيْهِمْ فَقُتِلُوا. @Yekaye

. 1⃣ «لَقَدْ سَمِعَ اللَّهُ ...» خدا همه گفته‌ها را مى‌شنود، پس هر حرفى را بر زبان نياوريم. (تفسير نور، ج2، ص212) @Yekaye

. 2⃣«لَقَدْ سَمِعَ اللَّهُ قَوْلَ الَّذينَ قالُوا إِنَّ اللَّهَ فَقيرٌ وَ نَحْنُ أَغْنِياءُ» منظورشان از این سخن که گفتند «همانا خداوند فقیر است و ما اغنیاییم» چه بوده است؟ 🍃الف. هنگامی که دعوت شدند به اینکه از اموالشان به نیازمندان کمک کنند و قرض الحسنه بدهند، این تعبیر را گفتند از باب کنایه، که مگر خدا از ما قرض می‌گیرد؛ تا به عوامشان چنین القا کنند که آنان چنین وظیفه‌ای ندارند. (مجمع‌البیان، ج2، ص899) و این که در آیه قبل از بخل آنان سخن گفت نیز موید این معناست. (الميزان، ج4، ص83) 🍃ب. وقتی که فقر عامه مومنان را دیدند، این را از باب تعریض گفتند که این چه خدایی است که اینان را که به او ایمان آورده‌اند ثروتمند نمی کند. (الميزان، ج4، ص83) 🍃ج. جهل و غرور، مرز و نهايت ندارد، تا آنجا كه بشر ناتوان نيازمند مىگويد: خداوند فقير است و ما غنى هستيم. (تفسير نور، ج2، ص212) 🍃د. طعنه‌ای است بر دینداران و خداپرستی‌شان، که این چه خدایی است که خداوند بندگانش را به لحاظ رزق و روزی در تنگنا قرار می‌دهد اما ما با خانواده‌مان چنین نمی‌کینم! (به نقل از مجمع‌البیان، ج2، ص899) 🍃ه. وقتی دیدند اولیاء الله فقیرند و خودشان ثروتمندند، طعنه زدند که گویی خدا فقیر است که فقر اولیای خودش را رفع نمی‌کند. (تفسير القمي، ج1، ص127) 🍃و. کسانی که خمسشان و وجوهات شرعی را پرداخت نمی‌کنند، با چنین تعبیری، طعنه به امامان می‌زنند، گویی امام در آنچه به نزد او می‌آورند بدانان محتاج و نیازمند است. 🔖حدیث2 https://eitaa.com/yekaye/4795 🍃ز. ... @Yekaye

. 3⃣ «لَقَدْ سَمِعَ اللَّهُ قَوْلَ الَّذينَ قالُوا إِنَّ اللَّهَ فَقيرٌ وَ نَحْنُ أَغْنِياءُ» احساس غنا و بى‌نيازى، زمينه سرپيچى از فرامين الهى و استهزاى آنهاست. (تفسير نور، ج2، ص212) @Yekaye

. 4⃣ «لَقَدْ سَمِعَ اللَّهُ قَوْلَ الَّذينَ قالُوا إِنَّ اللَّهَ فَقيرٌ وَ نَحْنُ أَغْنِياءُ» برخى كوته‌فكران گمان مىكنند ريشه دستورات الهى نياز است. (تفسير نور، ج2، ص212) @Yekaye

. 5⃣ «لَقَدْ سَمِعَ اللَّهُ قَوْلَ الَّذينَ ... سَنَكْتُبُ ما قالُوا» چرا از تعبیر «سمع» و «کتب» استفاده کرد؟ 🍃الف. برای بازداشتن از چنین موضعی، این تعابیر موثرتر است (مجمع‌البیان، ج2، ص899) چرا که وقتی انسان بداند همین الان که این سخن را می‌گوید کسی آن را می‌شنود، از گفتنش بیشتر شرم می‌کند؛ و نیز همین که بفهمد سخنش ثبت می‌شود بیبشتر نگران مواخذه می‌شود. 🍃ب. ... @Yekaye

. 6⃣ «لَقَدْ سَمِعَ اللَّهُ قَوْلَ الَّذينَ ... سَنَكْتُبُ ما قالُوا» چرا «سمع» را با فعل ماضی آورد اما «نکتب» را با فعل مضارع، بلکه مستقبل (س + نکتب)؟ 🍃الف. فعل ماضی دلالت بر قطعیت و حتمیت دارد، اما فعل مضارع و بویژه مستقبل، دلالت بر عدم قطعیت؛ شاید می‌خواهد بفرماید همین که گفتند، خدا شنید؛ اما ثبت آن را به تاخیر می‌اندازد، شاید از این گفته خود توبه کنند؛ چنانکه در حدیث داریم که خداوند به محض اینکه کسی کار نیکویی انجام دهد بلافاصله دستور ثبت آن را می‌دهد؛ اما وقتی گناهی مرتکب می‌شود تا هفت ساعت به او مهلت می‌دهند که شاید توبه کند و اگر نکرد، گناهش را ثبت می‌کنند. (الخصال، ج2، ص418) 🍃ب. ... @Yekaye