دعای روز نهم ماه مبارک رمضان @yekaye

☀️4) الف. از امام صادق ع روایت شده است: اگر مردی با چهار زن ازدواج کرد و یکی را طلاق گفت حق ندارد با زن دیگری ازدواج کند مگر اینکه عده آن زنی که طلاق گفته به پایان رسد. 📚الكافي، ج5، ص429 عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ جَمِيلِ بْنِ دَرَّاجٍ عَنْ زُرَارَةَ بْنِ أَعْيَنَ وَ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: إِذَا جَمَعَ الرَّجُلُ أَرْبَعاً فَطَلَّقَ إِحْدَاهُنَّ فَلَا يَتَزَوَّجِ الْخَامِسَةَ حَتَّى تَنْقَضِيَ عِدَّةُ الْمَرْأَةِ الَّتِي طَلَّقَ. ☀️ب. از امام صادق ع روایت شده است: برای گناهکاری شخص همین بس که کسی را تحت تکفل بگیرد و او را ضایع کند. ☀️و از پیامبر اکرم ص روایت شده است: ملعون است، ملعون است کسی که شخصی را که تحت تکفل خود گرفته ضایع کند. 📚من لا يحضره الفقيه، ج3، ص168؛ دعائم الإسلام، ج2، ص193 قَالَ الصادق ع: كَفَى بِالْمَرْءِ إِثْماً أَنْ يُضَيِّعَ مَنْ يَعُولُ. و قَالَ النَّبِيُّ ص: مَلْعُونٌ مَلْعُونٌ مَنْ يُضَيِّعُ مَنْ يَعُولُ. ☀️ج. از امام صادق ع روایت شده است که: کسی که زنانی را گرد آورد [= با بیش از یک زن ازدواج کند] و نتواند به لحاظ جنسی آنان را ارضا نماید و هریک از آنان بدین جهت به زنا کشیده شود، آن گناه برعهده آن مرد است. 📚الكافي، ج5، ص566 عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِي الْعَبَّاسِ الْكُوفِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ بَعْضِ رِجَالِهِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: مَنْ جَمَعَ مِنَ النِّسَاءِ مَا لَا يَنْكِحُ فَزَنَى مِنْهُنَّ شَيْءٌ فَالْإِثْمُ عَلَيْهِ. @yekaye

☀️5) از امام باقر ع درباره متعه (ازدواج موقت)‌سوال شد که آیا این جزء همان چهار زنی است که مرد حق دارد ازدواج کند؟ فرمودند: خیر، زیرا در ازدواج موقت، نه طلاقی در کار است و نه ارث بردنی. 📚الكافي، ج5، ص451 مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ وَ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ الْبَرْقِيِّ عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ عُرْوَةَ عَنْ عَبْدِ الْحَمِيدِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع فِي الْمُتْعَةِ قَالَ: لَيْسَتْ مِنَ الْأَرْبَعِ لِأَنَّهَا لَا تُطَلَّقُ وَ لَا تَرِثُ. @yekaye

☀️6) از امام باقر ع روایت شده است: زنی با مردی ازدواج کرد و با وی و با خانواده‌اش شرط کرد که اگر آن مرد با زن دیگری ازدواج کند ویا اینکه او را ترک گوید ویا اینکه به جهاد برود، به منزله آن باشد که وی را طلاق داده است. قضاوت نزد حضرت امیر ع بردند. فرمود: شرط خدا مقدم بر شرط شماست؛ مرد اگر خواست به شرطش وفا کند و اگر خواست زنش را نگه دارد و در عین حال باز ازدواج کند و به جهاد برود و با وی قهر کند اگر که آن زن راه این کار را بگشاید [یعنی اگر زن کاری کند که سزاوار قهر کردن باشد]، که خداوند متعال در کتاب خویش فرمود: «پس به نکاح درآورید آنچه مورد پسندتان است از زنان، دوتایی، ویا سه‌تایی، ویا چهارتایی»؛ و حلال فرمود برایتان «آنچه تحت ملکیت شماست» (نساء/3) و [درباره قهر کردن] فرمود «و آن زنانی که از نشوز [سرکشی] آنها بیمناکید، [پس اگر سرکشی کردند در بسترهایتان با آنها قهر کنید و ...] (نساء/34) ✳️[ظاهرا مقصود حضرت ع این است که چون این شرط برخلاف آیه قرآن بوده، اگر احیانا مرد بدان عمل نکرد، این گونه نیست که عمل نکردن به این شرط، بقای عقد را به هم بزند و زن مطلقه محسوب گردد.] 📚تفسير العياشي، ج1، ص240 عَنِ ابْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ: قَضَى أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع فِي امْرَأَةٍ تَزَوَّجَهَا رَجُلٌ وَ شَرَطَ عَلَيْهَا وَ عَلَى أَهْلِهَا إِنْ تَزَوَّجَ عَلَيْهَا امْرَأَةً أَوْ هَجَرَهَا أَوْ أَتَى عَلَيْهَا سُرِّيَّةً فَإِنَّهَا طَالِقٌ، فَقَالَ: شَرْطُ اللَّهِ قَبْلَ شَرْطِكُمْ إِنْ شَاءَ وَفَى بِشَرْطِهِ وَ إِنْ شَاءَ أَمْسَكَ امْرَأَتَهُ وَ نَكَحَ عَلَيْهَا وَ تَسَرَّى عَلَيْهَا وَ هَجَرَهَا إِنْ أَتَتْ سَبِيل ذَلِكَ قَالَ اللَّهُ تَعَالَى فِي كِتَابِهِ «فَانْكِحُوا ما طابَ لَكُمْ مِنَ النِّساءِ مَثْنى وَ ثُلاثَ وَ رُباعَ» وَ قَالَ: أُحِلَّ لَكُمْ «ما مَلَكَتْ أَيْمانُكُمْ» وَ قَالَ «وَ اللَّاتِي تَخافُونَ نُشُوزَهُنَّ» الْآيَةَ. @yekaye

دعای روز دهم ماه مبارک رمضان @yekaye

. 1️⃣ «وَ إِنْ خِفْتُمْ أَلّا تُقْسِطُوا فِي الْيَتامى فَانْكِحُوا ما طابَ لَكُمْ مِنَ النِّساءِ ...» چه ارتباطی هست بین اینکه شخص بترسد از اینکه در مورد یتیمان به قسط رفتار نکنید، با اینکه برود و با زنانی ازدواج کند؟! در بحث از شأن نزول، به چند قول اشاره شد که هریک وجهی برای این ارتباط را بیان می‌کنند: 🔹1. (شأن نزول 1) تعبیر «مبادا در مورد یتیمان به قسط رفتار نکنید» ناظر به «ازدواج با دختران یتیم» باشد؛ آنگاه ادامه آیه کاملا مرتبط می‌شود؛ یعنی آیه ناظر به دختران یتیمی است که کسی که سرپرستی‌اش را عهده‌دار شده می‌خواهد با آنها ازدواج کند؛ و اینجا احتمال اینکه وی از این ازدواج، هدفش آن باشد که اموال آنها را که فعلا در اختیار داشته تصاحب کند بالاست؛ در واقع، آیه هشدار می‌دهد که با وجود چنین نگرانی‌ای بهتر است که کسی که سرپرستی یتیمی را عهده‌دار شده خودش با وی ازدواج نکند. 🔸اشاره شد که این معنا، با این نکته که این آیه در ادامه آیه 127 نازل شده باشد تناسب دارد و البته علامه طباطبایی توضیحی می‌دهند که کاملا ادامه آیه قبل محسوب شود. می‌گویند: با توجه به کثرت جنگهای بین قبایل در جاهلیت، تعداد یتیمان جامعه زیاد بوده و غالبا قدرتمندان این ایتام را ظاهرا تحت تکفل می‌گرفتند اما در واقع، اموال آنان را تصاحب می‌کردند و به آنان نمی‌دادند و وقتی اینان بزرگ می‌شدند نه مالی داشتند و نه کسی به ازدواج با آنان رغبت می‌کرد. در این فضا آیه قبل بشدت هشدار می‌دهد در خصوص سوءاستفاده از اموال یتیمان؛ و این آیه مطلب را بیشتر پیش می‌برد و می‌گوید عدالت در مورد یتیمان را باید بقدری جدی بگیرید که اگر احتمال می‌دهید ازدواج شما با دختر یتیمی که تحت سرپرستی شما بوده، چه‌بسا به خاطر بالا کشیدن اموال او، و در نتیجه ظلم به او باشد، از چنین ازدواجی هم صرف نظر کنید؛ و بروید و با زنان دیگر ازدواج کنید. 📚(المیزان، ج4، ص166) 🔸این توضیح، با مضمون برخی روایات نیز هماهنگ است که می‌گویند کنار کشیدن مومنان از یتیمان به خاطر ترس از ظلم به آنان بقدری شد که کم مانده بود کسی سرپرستی یتیمی را قبول نکند و آیه 220 سوره بقره (که مخالطه با یتیمان – که منجر به درهم شدن اموال یتیم با اموال شخص می‌شد- را مجاز اعلام می‌کند) نازل شد تا از این سوءتفاهم جلوگیری کند. 🔸ضمنا شأن نزول5، یا به تعبیر دقیقتر، تفسیر جبائی از این آیه هم، به یک معنا به همین تحلیل برمی‌گردد و تنها تفاوتش این است که در توضیح فوق، پیشنهاد آیه این است که با مطلقِ زنان دیگر ازدواج کند، اما بر اساس تفسیر جبائی پیشنهاد آیه این است که مثلا اگر به خاطر رقت قلب و ترحم می‌خواهید بروید و با دختر یتیمی ازدواج کنید، همان دختر یتیمی نباشد که خودتان سرپرستی‌اش را عهده دار بودید. 🔹2. (شأن نزول 2) آیه درباره دست‌اندازی به اموال یتیمان است به عنوان مقدمه‌ای برای ازدواج‌های مکرر؛ در واقع، این آیه در مقام محدود کردن تعدد زوجات است: تا پیش از اسلام تعدد زوجات برای یک مرد حدی نداشت؛ و گاه مردی تا ده همسر می‌گرفت و چون از عهده مخارج همه آنها برنمی‌آمد، به اموال یتیمان و ناتوانان دست‌اندازی می‌کرد؛ و در عین حال، چه‌بسا به خاطر خوردن مال یتیم دچار عذاب وجدان هم می‌شدند! هشدار آمد که شما تعداد ازدواجهای کمتری انجام دهید و بلکه فقط یکی انجام دهید تا کارتان به چنان دست‌اندازی‌هایی نکشد! 🔹3. (شأن نزول 3) آیه در مقام مقایسه بین پرهیز از ظلم به یتیمان و پرهیز از ظلم به همسرانِ یک شوهر است، و ظاهرا ظلم به یتیمان قبح داشته، اما ظلم به زنان متعدد و تبعیض گذاشتن بین آنها، عادی بوده؛ و آیه می‌فرماید همان گونه که در مورد یتیمان مواظبید که در حق آنها ظلم و تبعیض روا ندارید، اگر هم با چند زن ازدواج می‌کنید همین دقت را داشته باشید، و اگر نمی‌توانید به یک زن بسنده کنید، زیرا ظلم به همسران خویش، کم از ظلم به یتیمان نیست. شأن نزول6، یا به تعبیر دقیقتر، تفسیر فراء نیز عملا به همین نکته برمی گردد. 🔹4. (شأن نزول4) آیه در مقام مقایسه بین پرهیز از ظلم به یتیمان و پرهیز از زناکاری است؛ که قبح اولی واضح بوده اما قبح دومی خیر؛ و می‌فرماید همان طور که اولی کار بسیار بدی است و از آن پرهیز دارید؛ دومی نیز کار ناپسندی است، از آن پرهیز کنید و به جایش به ازدواج حلال روی آورید. ✅تبصره با توجه به اینکه در آیه قبل در خصوص سوءاستفاده از اموال یتیمان هشدار می دهد، موارد 3 و 4 (که ظلم به یتیمان قبح داشته و می‌خواسته قبح ظلم به زنان ویا زناکاری را به آن تشبیه کند) اندکی بعید به نظر می‌رسد؛ مگر اینکه بگوییم قبح مساله را عقل می‌فهمیده، اما مردم نسبت به آن بی‌مبالات بوده‌اند، و با نزول آیه قبل، افراد جدی شدند و بعد از مدتی این آیه3 نازل شد، که همان طور که پرهیز از ظلم به یتیم را جدی گرفتید، این مطالب را هم جدی بگیرید. @yekaye

دعای روز یازدهم ماه مبارک رمضان @yekaye

. 2️⃣ «وَ إِنْ خِفْتُمْ أَلّا تُقْسِطُوا فِي الْيَتامى فَانْكِحُوا ...» اسلام، حامى محرومان، به ويژه يتيمان و بالاخص دختران يتيم است، آن هم در مسأله عفّت و زناشويى و پرهيز از سوء استفاده از آنان. (تفسير نور، ج2، ص241) @yekaye

. 3️⃣ «وَ إِنْ خِفْتُمْ أَلّا تُقْسِطُوا فِي الْيَتامى فَانْكِحُوا ...» در انتخاب همسر، مىتوان سراغ ايتام رفت، مگر آنكه خوف بى‌عدالتى باشد. و لازم نيست براى ترك ازدواج با يتيمان، يقين به بى‌عدالتى داشته باشيم، احتمال و ترس از آن هم كافى است. (تفسير نور، ج2، ص241) @yekaye

. 4️⃣ «فَانْكِحُوا ما طابَ لَكُمْ مِنَ النِّساءِ» در انتخاب همسر، تمايل قلبى يك اصل است. (تفسير نور، ج2، ص241) @yekaye