📖 شأن نزول ▪️درباره شأن نزول این آیه، به یک سنت جاهلی اشاره کرده‌اند که افراد ازدواج با زن پدر خویش را جایز می‌شمردند، و حتی زن پدر را هم مانند ارث پدری خویش می‌دانستند و بدون مهریه او را تصاحب می کردند. 📚تفسير القمي، ج‏1، ص135 ؛ مجمع البيان، ج‏3، ص44 ▪️اما اینکه به طور خاص در مورد چه واقعه‌ای نازل شده، اسم برخی از زنان را برده‌اند (مجمع البيان، ج‏3، ص44 ؛ أسباب نزول القرآن (الواحدي)، ص152 ) و معروفترینشان همسر ابوقیس است که واقعه به دو صورت نقل شده است: 🔸الف. ابو قيس كه از مردان صالح انصار بود وفات کرد و پسرش، قيس، زن پدر خود را خواستگاری كرد. زن گفت من تو را فرزند خودم به حساب می‌آورم. من خدمت رسول خدا (ص) می‏رسم، و هر چه آن حضرت امر فرمودند، انجام می‏دهم. زن نزد پيغمبر (ص) آمد و حضرت را از جريان امر آگاه ساخت و خداوند اين آيه را نازل فرمود. (مجمع البيان، ج‏3، ص44؛ أسباب نزول القرآن (الواحدي)، ص152) 🔸ب. در جاهليت و در اوائلی كه قبائل عرب اسلام آوردند رسم چنين بود كه وقتی دوست کسی می‏مرد، و زنی از او می‏ماند، او جامه خود را بر سر آن زن می‏انداخت و همين باعث می‏شد ازدواج با آن زن را با همان مهریه‌ای که دوستش به آن زن داده بود، به ارث ببرد، یعنی نكاح این زن را همانند اموال مرد متوفی به ارث می‏بردند. وقتی ابو قيس بن اسلب [یا: أسلت] از دنيا رفت، پسرش محصن بن أبی قيس، جامه خود را بر سر همسر پدرش كبيشه دختر معمر بن معبد انداخت، و در نتيجه وارث نكاحش شد و سپس او را بلاتكليف رها كرد، نه با وی نزدیکی می‌كرد، و نه خرجی‏اش را می‌داد. كبيشه نزد رسول خدا (ص) شكايت برد، كه شوهرم ابو قيس از دنيا رفته و پسرش محصن وارث نكاح من شده، نه سزاغم می‌آید، و نه نفقه‏ام را می‏دهد، و نه رهايم می‏كند كه به خانواده و اهلم بپيوندم. رسول خدا (ص) فرمود: تو فعلا به خانه‏ات برگرد تا اگر خداوند متعال درباره‌ات حكمی نازل كرد خبرت كنم؛ که این آیه نازل شد که « و ازدواج مکنید با آن زنانی که پدرانتان نکاح کردند جز آنچه قبلا گذشته است؛ همانا این کاری شنیع و هلاکت‌بار بوده است و بد راه و رسمی بود.» (نساء/22) و كبيشه به اهل خودش پيوست. [اين تنها كبيشه نبود كه چنين بود]، در مدينه زنانی ديگر بودند كه نكاحشان به ارث رفته بود، و خداوند متعال اين آيه را [به طور کلی در مورد هرگونه ارث بردن زنان] نازل فرمود که: « ای کسانی که ایمان آورده‌اند! برای شما حلال نیست که زنان را به اکراه وارث شوید» (نساء/19) (تفسير القمي، ج‏1، ص134) @yekaye

☀️1) از امام صادق ع از پدشان از جدشان از امیرالمومنین ع روایت شده که پیامبر اکرم ص به وی فرمود: یا علی! همانا عبدالمطلب پنج سنت را در زمان جاهلیت برقرار کرد که خداوند در اسلام هم آنان را جاری فرمود: او زنان پدران را بر پسران حرام شمرد؛ خداوند هم نازل فرمود: «و ازدواج مکنید با آن زنانی که پدرانتان نکاح کردند» (نساء/22)؛ و گنجی یافت و خمس آن را جدا کرد و صدقه داد؛ خداوند هم نازل فرمود: «و بدانید هرآن چیزی که به چنگ آوردید پس همانا یک پنجم آن است از آن خداوند ...» (انفال/41) و هنگامی که چاه زمزم را حفر کرد آن را «سقایة الحاج: ‌سقاییِ حاجیان» نامید و خداوند هم نازل فرمود: آیا سقایی حاجیان و آبادانی مسجدالحرام را همانند کسی می‌دانید که به خدا و روز آخرت ایمان آورد» (توبه/19) و در [دیه] قتل، صد شتر مقرر داشت و خداوند عز و جل هم در اسلام همین را مقرر فرمود؛ و در میان قریش طواف تعداد معینی نداشت؛ و عبدالمطلب هفت دور را سنت کرد و خداوند هم در اسلام همین را جاری نمود. یا علی! همانا عبدالمطلب کسی بود که با «أزلام» [= تیرهای قماربازی] [گوشت قربانی را] تقسیم نمی‌کرد [اشاره به مائده/3] و بتها را نمی‌پرستید و از آنچه برای بتان ذبح شده بود، نمی‌خورد [مائده/3) و می‌گفت: من بر دین حضرت ابراهیم ع هستم. 📚الخصال، ج‏1، ص312-313 حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ الشَّاهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو حَامِدٍ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو يَزِيدَ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ صَالِحٍ التَّمِيمِيُّ عَنْ أَبِيهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَنَسُ بْنُ مُحَمَّدٍ أَبُو مَالِكٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ ع عَنِ النَّبِيِّ ص أَنَّهُ قَالَ فِي وَصِيَّتِهِ لَهُ: يَا عَلِيُّ إِنَّ عَبْدَ الْمُطَّلِبِ سَنَّ فِي الْجَاهِلِيَّةِ خَمْسَ سُنَنٍ أَجْرَاهَا اللَّهُ لَهُ فِي الْإِسْلَامِ: حَرَّمَ نِسَاءَ الْآبَاءِ عَلَی الْأَبْنَاءِ فَأَنْزَلَ اللَّهُ‏ عَزَّ وَ جَلَّ «وَ لا تَنْكِحُوا ما نَكَحَ آباؤُكُمْ مِنَ النِّساءِ»؛ وَ وَجَدَ كَنْزاً فَأَخْرَجَ مِنْهُ الْخُمُسَ وَ تَصَدَّقَ بِهِ فَأَنْزَلَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ «وَ اعْلَمُوا أَنَّما غَنِمْتُمْ مِنْ شَيْ‏ءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ الْآيَةَ؛ وَ لَمَّا حَفَرَ زَمْزَمَ سَمَّاهَا سِقَايَةَ الْحَاجِّ فَأَنْزَلَ اللَّهُ «أَ جَعَلْتُمْ سِقايَةَ الْحاجِّ وَ عِمارَةَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ كَمَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ» الْآيَةَ؛ وَ سَنَّ فِي الْقَتْلِ مِائَةً مِنَ الْإِبِلِ فَأَجْرَی اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ ذَلِكَ فِي الْإِسْلَامِ؛ وَ لَمْ يَكُنْ لِلطَّوَافِ عَدَدٌ عِنْدَ قُرَيْشٍ فَسَنَّ فِيهِمْ عَبْدُ الْمُطَّلِبِ سَبْعَةَ أَشْوَاطٍ فَأَجْرَی اللَّهُ ذَلِكَ فِي الْإِسْلَامِ. يَا عَلِيُّ إِنَّ عَبْدَ الْمُطَّلِبِ كَانَ لَا يَسْتَقْسِمُ بِالْأَزْلَامِ وَ لَا يَعْبُدُ الْأَصْنَامَ وَ لَا يَأْكُلُ مَا ذُبِحَ عَلَی النُّصُب؛ وَ يَقُولُ أَنَا عَلَی دِينِ أَبِي إِبْرَاهِيمَ. ✅این روایت گزیده‌ای از یک سلسله وصایای پیامبر ص است به حضرت امیر که متن کامل آن وصایا در: من لا يحضره الفقيه، ج‏4، ص353-375 و مكارم الأخلاق، ص434-445 آمده است. @yekaye

☀️2) از امام کاظم ع از امام صادق ع روایت شده که فرمودند: از پدرم سوال شد از آن روابط جنسی‌ای که خداوند عز و جل حرمتش را در قرآن اعلام کرد و آنچه که حرمتش را پیامبر ص در سنتش اعلام فرمود. فرمودند: خداوند سی و چهار وجه را حرام کرد:‌ هفده‌تا را در قرآن و هفده‌تا را در سنت [نبوی]. اما آن که در قرآن است، عبارت است از «زنا» که خداوند عز و جل فرمود «به زنا نزدیک نشوید» (اسراء/32) و ازدواج با زن پدر که خداوند فرمود: «و ازدواج مکنید با آن زنانی که پدرانتان نکاح کردند» (نساء/22) و «مادرانتان و دخترانتان و خواهرانتان و همه‌هایتان و خاله‌هایتان و دخترانِ برادر و دخترِان خواهر و مادرانی که به شما شیر داده‌اند . خواهران شیری‌تان و مادران زنان‌تان، و دخترانی که در دامان شمایند از زنانی که با آن زنان نزدیکی کرده‌اید که اگر نزدیکی رخ نداده باشد اشکالی بر شما نیست؛ و زنان پسرانی که از صلب شمایند، و اینکه بین دو خواهر جمع کنید مگر آنچه قبلا گذشته ایست» (نساء/23) و زن حائض مگر اینکه پاک شود که خداوند عز و جل فرمود «و بدانان نزدیک نشوید تا اینکه پاک شوند» (بقره/222) و نکاح در زمان اعتکاف که فرمود: «و با آنان مباشرت نکنید در حالی که در مساجد در اعتکافید» (بقره/187) و اما آنچه در سنت است عبارت است از: نزدیکی کردن در روزهای ماه رمضان، و ازدواج دو نفر که همدیگر را لعان کرده‌اند [زن و شوهری که شوهر ادعا کرده زنش به او خیانت جنسی کرده و از این رو، هریک دیگری را لعن کرده و با لعن از همدیگر جدا شده‌اند] و ازدواجی که در ایام عِدّه انجام شود؛ و محرم، اعم از اینکه ازدواج کند یا ازدواجی را اجرا نماید؛ و کسی که ظهار کند [احزا/4 و مجادله/2-3] تا پیش از اینکه کفاره دهد؛ و ازدواج با زن مشرک؛ و ازدواج کردن مرد با زنی که نُه بار بعد از گذشتن عِدّه طلاقش داده است [یعنی نه بار در ایام عده، طلاق داده و رجوع کرده است] و با داشتن زن آزاد، زن کنیز را به همسری درآوردن؛ و با داشتن زن مسلمان، زن اهل کتاب را به همسری درآوردن، و با داشتن زنی، خواهرزاده یا برادرزاده‌‌ی همان زن را به همسری درآوردن؛ و ازدواج با کنیز بدون اجازه صاحبش، و به همسری در آوردن کنیز برای کسی که می‌تواند زن آزاد را به همسری درآورد؛ و با زنی از اسیران را قبل از تقسیم غنایم تصاحب کردن، و کنیز مشترک [یعنی اینکه چند نفر با یک کنیز رابطه برقرار کنند] و کنیز خریداری شده قبل از اینکه ایام عده‌اش بسر آید؛ و کنیز مکاتبه‌ای* که مقداری از پول خود را ادا کرده است. ✳️* مکاتبه: قانونی است در اسلام، که از طریق آن برده و کنیز می‌توانند با اموالی که به نحو مشروع به دست می‌آورند تدریجا قیمت خود را بپردازند و آزاد شوند. 📚الخصال، ج‏2، ص: 532-533 @yekaye 👇متن حدیث👇

متن حدیث 2 ☀️حَدَّثَنَا أَبُو مُحَمَّدٍ الْحَسَنُ بْنُ حَمْزَةَ بْنِ عَلِيِّ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ بْنِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ ع قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَزْدَادَ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ الْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو سَعِيدٍ سَهْلُ بْنُ صَالِحٍ الْعَبَّاسِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ الْآمُلِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي مُوسَی بْنُ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِيهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ ع قَالَ: سُئِلَ أَبِي ع عَمَّا حَرَّمَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مِنَ الْفُرُوجِ فِي الْقُرْآنِ وَ عَمَّا حَرَّمَهُ رَسُولُ اللَّهِ ص فِي سُنَّتِهِ فَقَالَ الَّذِي حَرَّمَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ أَرْبَعَةٌ وَ ثَلَاثُونَ وَجْهاً سَبْعَةَ عَشَرَ فِي الْقُرْآنِ وَ سَبْعَةَ عَشَرَ فِي السُّنَّةِ فَأَمَّا الَّتِي فِي الْقُرْآنِ فَالزِّنَا قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ «وَ لا تَقْرَبُوا الزِّنی» وَ نِكَاحُ امْرَأَةِ الْأَبِ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ «وَ لا تَنْكِحُوا ما نَكَحَ آباؤُكُمْ مِنَ النِّساءِ» وَ «أُمَّهاتُكُمْ وَ بَناتُكُمْ وَ أَخَواتُكُمْ وَ عَمَّاتُكُمْ وَ خالاتُكُمْ وَ بَناتُ الْأَخِ وَ بَناتُ الْأُخْتِ وَ أُمَّهاتُكُمُ اللَّاتِي أَرْضَعْنَكُمْ وَ أَخَواتُكُمْ مِنَ الرَّضاعَةِ وَ أُمَّهاتُ نِسائِكُمْ وَ رَبائِبُكُمُ اللَّاتِي فِي حُجُورِكُمْ مِنْ نِسائِكُمُ اللَّاتِي دَخَلْتُمْ بِهِنَّ فَإِنْ لَمْ تَكُونُوا دَخَلْتُمْ بِهِنَّ فَلا جُناحَ عَلَيْكُمْ وَ حَلائِلُ أَبْنائِكُمُ الَّذِينَ مِنْ أَصْلابِكُمْ‏ وَ أَنْ تَجْمَعُوا بَيْنَ الْأُخْتَيْنِ إِلَّا ما قَدْ سَلَفَ» وَ الْحَائِضُ حَتَّی تَطْهُرَ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ «وَ لا تَقْرَبُوهُنَّ حَتَّی يَطْهُرْنَ» وَ النِّكَاحُ فِي الِاعْتِكَافِ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ «وَ لا تُبَاشِرُوهُنَّ وَ أَنْتُمْ عاكِفُونَ فِي الْمَساجِدِ». وَ أَمَّا الَّتِي فِي السُّنَّةِ: فَالْمُوَاقَعَةُ فِي شَهْرِ رَمَضَانَ نَهَاراً وَ تَزْوِيجُ الْمُلَاعَنَةِ بَعْدَ اللِّعَانِ وَ التَّزْوِيجُ فِي الْعِدَّةِ وَ الْمُوَاقَعَةُ فِي الْإِحْرَامِ وَ الْمُحْرِمُ يَتَزَوَّجُ أَوْ يُزَوِّجُ وَ الْمُظَاهِرُ قَبْلَ أَنْ يُكَفِّرَ وَ تَزْوِيجُ الْمُشْرِكَةِ وَ تَزْوِيجُ الرَّجُلِ امْرَأَةً قَدْ طَلَّقَهَا لِلْعِدَّةِ تِسْعَ تَطْلِيقَاتٍ وَ تَزْوِيجُ الْأَمَةِ عَلَی الْحُرَّةِ وَ تَزْوِيجُ الذِّمِّيَّةِ عَلَی الْمُسْلِمَةِ وَ تَزْوِيجُ الْمَرْأَةِ عَلَی عَمَّتِهَا وَ خَالَتِهَا وَ تَزْوِيجُ الْأَمَةِ مِنْ غَيْرِ إِذْنِ مَوْلَاهَا وَ تَزْوِيجُ الْأَمَةِ عَلَی مَنْ يَقْدِرُ عَلَی تَزْوِيجِ الْحُرَّةِ وَ الْجَارِيَةُ مِنَ السَّبْيِ قَبْلَ الْقِسْمَةِ وَ الْجَارِيَةُ الْمُشْتَرَكَةُ وَ الْجَارِيَةُ الْمُشْتَرَاةِ قَبْلَ أَنْ يَسْتَبْرِئَهَا وَ الْمُكَاتَبَةُ الَّتِي قَدْ أَدَّتْ بَعْضَ الْمُكَاتَبَةِ. 📚الخصال، ج‏2، ص: 532-533 @yekaye

☀️3) الف. از امام باقر ع یا امام صادق ع روایت شده که فرمودند: اگر خداوند با این آیه که «و شما را نرسد که رسول الله را اذیت کنید و اینکه ابدا بعد از او با همسرانش ازدواج نمایید» (احزاب/53) ازدواج با همسران پیامبر ص را بر مردم حرام نکرده بود، باز هم بر امام حسن و امام حسین ع [یعنی بر ما اهل بیت ع] حرام بودند به خاطر این سخن خداوند عز و جل که فرمود: «و ازدواج مکنید با آن زنانی که پدرانتان نکاح کردند» (نساء/22) و سزاوار نیست که شخصی با زن پدربزرگ خود ازدواج کند. 📚الكافي، ج‏5، ص420؛ النوادر(للأشعري)، ص101؛ تهذيب الأحكام، ج‏7، ص281؛ الإستبصار، ج‏3، ص155؛ تفسير العياشي، ج‏1، ص230 ☀️ب. از امام موسی کاظم ع نزد هارون الرشید سعایت کردند. او امام را احضار کرد و گفتگویی بین او و امام ع رد و بدل شد که خود امام ع آن را حکایت کرده است. در فرازی از آن گفتگو آمده است: هارون گفت: شما چرا جایز شمردید که عامه و خاصه شما را به رسول الله ص منسوب کنند و به شما «ابن رسول الله»‌ بگویند در حالی که شما پسران علی ع هستید و فرد را به پدرش منسوب می‌کنند، و [حضرت] فاطمه فقط ظرفی [برای انتقال] بوده است، مگر پیامبر از راه مادر جد شما می‌شود؟! گفتم: ای خلیفه! اگر پیامبر ص به دنیا برگردد و از دختر تو خواستگاری کند آیا درخواستش را اجابت می‌کنی؟ گفت: سبحان الله! چگونه ممکن است اجابت نکنم؛ بلکه بر عرب و عجم و قریش بدین جهت افتخار خواهم کرد. گفتم: اما او هرگز از من چنین درخواستی نخواهد کرد و من هم دخترم را به عقد او درنخواهم آورد. گفت: چرا؟ گفتم: چون من از فرزندان اویم ولی تو از فرزندان او نیستی! گفت: احسنت بر تو ای موسی! 📚عيون أخبار الرضا ع، ج‏1، ص83-84؛ الإحتجاج (للطبرسي)، ج‏2، ص391؛ كشف الغمة في معرفة الأئمة، ج‏2، ص251 @yekaye 👇متن احادیث👇

متن احادیث بند 3 ☀️الف. مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَی عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ الْحَكَمِ عَنِ الْعَلَاءِ بْنِ رَزِينٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَحَدِهِمَا ع أَنَّهُ قَالَ: لَوْ لَمْ يَحْرُمْ عَلَی النَّاسِ أَزْوَاجُ النَّبِيِّ ص لِقَوْلِ [بِقَوْلِ] اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ «وَ ما كانَ لَكُمْ أَنْ تُؤْذُوا رَسُولَ اللَّهِ وَ لا أَنْ تَنْكِحُوا أَزْواجَهُ مِنْ بَعْدِهِ أَبَداً» حَرُمْنَ [حُرِّمَ] عَلَی الْحَسَنِ وَ الْحُسَيْنِ ع لِقَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ «وَ لا تَنْكِحُوا ما نَكَحَ آباؤُكُمْ مِنَ النِّساءِ» وَ لَا يَصْلُحُ لِلرَّجُلِ أَنْ يَنْكِحَ امْرَأَةَ جَدِّهِ. 📚الكافي، ج‏5، ص420؛ النوادر(للأشعري)، ص101؛ تهذيب الأحكام، ج‏7، ص281؛ الإستبصار، ج‏3، ص155؛ تفسير العياشي، ج‏1، ص230 ☀️ب. حَدَّثَنَا أَبُو أَحْمَدَ هَانِي [بْنُ‏] مُحَمَّدِ بْنِ مَحْمُودٍ الْعَبْدِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مَحْمُودٍ بِإِسْنَادِهِ رَفَعَهُ إِلَی مُوسَی بْنِ جَعْفَرٍ ع أَنَّهُ قَالَ: لَمَّا دَخَلْتُ عَلَی الرَّشِيدِ سَلَّمْتُ عَلَيْهِ فَرَدَّ عَلَيَّ السَّلَامَ ثُمَّ قَالَ يَا مُوسَی بْنَ جَعْفَرٍ خَلِيفَتَيْنِ يُجْبَی إِلَيْهِمَا الْخَرَاج‏؟ ... ثُمَّ قَالَ لِمَ جَوَّزْتُمْ لِلْعَامَّةِ وَ الْخَاصَّةِ أَنْ يَنْسُبُوكُمْ إِلَی رَسُولِ اللَّهِ ص وَ يَقُولُونَ لَكُمْ يَا بَنِي رَسُولِ اللَّهِ ص وَ أَنْتُمْ بَنُو عَلِيٍّ وَ إِنَّمَا يُنْسَبُ الْمَرْءُ إِلَی أَبِيهِ وَ فَاطِمَةُ إِنَّمَا هِيَ وِعَاءٌ وَ النَّبِيُّ ص جَدُّكُمْ مِنْ قِبَلِ أُمِّكُمْ؟ فَقُلْتُ يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ لَوْ أَنَّ النَّبِيَّ ص نُشِرَ فَخَطَبَ إِلَيْكَ كَرِيمَتَكَ هَلْ كُنْتَ تُجِيبُهُ؟ فَقَالَ سُبْحَانَ اللَّهِ وَ لِمَ لَا أُجِيبُهُ بَلْ أَفْتَخِرُ عَلَی الْعَرَبِ وَ الْعَجَمِ وَ قُرَيْشٍ بِذَلِكَ. فَقُلْتُ لَهُ لَكِنَّهُ ص لَا يَخْطُبُ إِلَيَّ وَ لَا أُزَوِّجُهُ! فَقَالَ وَ لِمَ؟ فَقُلْتُ لِأَنَّهُ ص وَلَدَنِي وَ لَمْ يَلِدْكَ. فَقَالَ أَحْسَنْتَ يَا مُوسَی‏. 📚عيون أخبار الرضا ع، ج‏1، ص83-84؛ الإحتجاج (للطبرسي)، ج‏2، ص391؛ كشف الغمة في معرفة الأئمة، ج‏2، ص251 @yekaye

☀️4) الف. از امام باقر ع روایتی درباره حالاتی که افراد بر هم حرام می‌شوند بیان شده، در فرازی از آن آمده است: هنگامی که مردی با زنی به طور حلال ازدواج کرد، آن زن بر پدر و فرزند وی دیگر حلال نخواهد بود. 📚تهذيب الأحكام، ج‏7، ص281؛ من لا يحضره الفقيه، ج‏3، ص418 مُحَمَّدُ بْنُ يَعْقُوبَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَی عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ الْحَكَمِ عَنْ مُوسَی بْنِ بَكْرٍ عَنْ زُرَارَةَ قَالَ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ ع: ... إِذَا تَزَوَّجَ رَجُلٌ امْرَأَةً تَزْوِيجاً حَلَالًا فَلَا تَحِلُّ الْمَرْأَةُ لِأَبِيهِ وَ لَا لِابْنِهِ. ☀️ب. از امیرالمومنین ع درباره این سخن خداوند عز و جل که می‌فرماید «و ازدواج مکنید با آن زنانی که پدرانتان نکاح کردند» (نساء/22) فرمودند: هنگامی که مردی با زنی ازدواج کند، سپس آن مرد از دنیا برود یا آن زن را طلاق دهد، [ازدواج با] آن زن دیگر بر هیچیک از فرزندان آن مرد حلال نیست؛ خواه با هم نزدیکی کرده باشند یا نکرده باشند؛ و همچنین مرد حق ندارد با همسر جد خویش ازدواج کند و آن زن بر فرزندان وی در نسلهای بعد هم حرام است. 📚دعائم الإسلام، ج‏2، ص233 عَنْ عَلِيٍّ ع أَنَّهُ قَالَ: فِي قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ «وَ لا تَنْكِحُوا ما نَكَحَ آباؤُكُمْ مِنَ النِّساءِ» قَالَ: إِذَا نَكَحَ رَجُلٌ امْرَأَةً ثُمَّ تُوُفِّيَ عَنْهَا أَوْ طَلَّقَهَا لَمْ تَحِلَّ لِأَحَدٍ مِنْ وُلْدِهِ إِنْ دَخَلَ بِهَا أَوْ لَمْ يَدْخُلْ بِهَا وَ لَا يَتَزَوَّجِ الرَّجُلُ امْرَأَةَ جَدِّهِ وَ هِيَ مُحَرَّمَةٌ عَلَی وُلْدِهِ مَا تَنَاسَلُوا. ☀️ج. از امام موسی کاظم ع سوال شد: مردی با زنی ازدواج کرد، ولی پیش از آنکه با او نزدیکی کند از دنیا رفت؛ آیا ازدواج با این زن بر فرزندش حلال است؟ فرمود: همانا آنان [= اهل بیت] آین را ناخوش می‌دارند زیرا که آن مرد صاحب این گِرِه بوده است. 📚تهذيب الأحكام، ج‏7، ص281 رَوَی مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ يَحْيَی عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ يُونُسَ بْنِ يَعْقُوبَ قَالَ: قُلْتُ: لِأَبِي إِبْرَاهِيمَ مُوسَی ع رَجُلٌ تَزَوَّجَ امْرَأَةً فَمَاتَ قَبْلَ أَنْ يَدْخُلَ بِهَا أَ تَحِلُّ لِابْنِهِ. فَقَالَ: إِنَّهُمْ يَكْرَهُونَهُ لِأَنَّهُ مَلَكَ الْعُقْدَةَ. 🔹با توجه به احادیث مختلف فقها در مورد اینکه اگر نزدیکی رخ نداده باشد، باز ازدواج با آن زن بر فرزندان این مرد حرام است یا خیر، اختلاف دارند. @yekaye

☀️5) الف. ابوبصیر می‌گوید از ایشان [امام باقر ع یا امام صادق ع] سوال کردم درباره مردی که با زنی رابطه نامشروع برقرار کرده است، آیا ازدواج با این زن بر فرزند یا بر پدرش حلال است؟ فرمود اگر آن پدر یا پسر [آن کسی که ابتدا رابطه برقرار کرده] آن زن را مس کرده و از او کام گرفته، [ازدواج با این زن بر پسر یا پدرش] دیگر حلال نیست. ☀️ب. علی بن جعفر می‌گوید: از برادرم امام کاظم ع درباره مردی سوال کردم که با زنی زنا کرده بود که آیا برای پسر آن مرد جایز است با این زن ازدواج کند؟ فرمودند: خیر. 📚تهذيب الأحكام، ج‏7، ص282 ☀️الف. مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ الصَّفَّارُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَی بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الْأَشْعَرِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنِ الرَّجُلِ يَفْجُرُ بِالْمَرْأَةِ أَ تَحِلُّ لِابْنِهِ أَوْ يَفْجُرُ بِهَا الِابْنُ أَ تَحِلُّ لِأَبِيهِ؟ قَالَ: إِنْ كَانَ الْأَبُ أَوِ الِابْنُ مَسَّهَا وَ أَخَذَ مِنْهَا فَلَا تَحِلُّ. ☀️ب. مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ يَحْيَی عَنْ بُنَانِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ مُوسَی بْنِ الْقَاسِمِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَخِيهِ مُوسَی بْنِ جَعْفَرٍ ع قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنْ رَجُلٍ زَنَی بِامْرَأَةٍ هَلْ تَحِلُّ لِابْنِهِ أَنْ يَتَزَوَّجَهَا؟ قَالَ لَا. @yekaye

. 1️⃣ «وَ لا تَنْكِحُوا ما نَكَحَ آباؤُكُمْ مِنَ النِّساءِ إِلاَّ ما قَدْ سَلَفَ إِنَّهُ كانَ فاحِشَةً وَ مَقْتاً وَ ساءَ سَبيلاً» ✅درست است که ازدواج در انسان از این جهت که در راستای تامین نیاز جنسی و حفظ بقای نوع انسان (از طریق تولید مثل) است، شبیه حیوان است، ⛔️ اما این شباهت نباید ما را به این توهم بیندازد که هرگونه پیوند زناشویی بین انسانها مجاز است؛ در تمامی جوامع انسانی، 🔸نه‌تنها وجود برخی از روابط نسبی – که به عنوان «محارم» شناخته می‌شوند و در آیه بعد اشاره خواهد شد – اقتضایش این بوده که ازدواج ممنوع باشد، 🔸 بلکه برخی از ازدواج‌ها با برخی از افراد هم انسانها را از برخی از ازدواج‌های دیگر بازمی‌دارد. 💠یکی از آنها این است که اگر دو نفر با هم ازدواج کردند، آن زن با پسران و پدران آن مرد محرم، و حتی در صورت طلاق یا مرگ آن مرد، همچنان ازدواج با وی بر آنان حرام می‌شود. 🔖یکی از ثمرات جانبیِ این حکم، برانداختن قاطعانه‌ی این رسم جاهلی بود که خویشاوندان مذکرِ مردِ متوفی، نکاح با زنان وی را جزء‌سهم‌الارث خود قلمداد می‌کردند. در واقع، این حکم نشان می‌دهد که چنین ارث بردنی صرفا یک عمل ظالمانه نیست؛ بلکه علاوه بر آن، یک مصداق فحشاء‌و امری هلاکت‌بار و روشی اساساً نامطلوب است. @yekaye

. 2️⃣ «وَ لا تَنْكِحُوا ما نَكَحَ آباؤُكُمْ مِنَ النِّساءِ» فرزندان بايد حريم پدر را در ازدواج حفظ كنند. 📚(تفسير نور، ج‏2، ص263) @yekaye

. 3️⃣ «وَ لا تَنْكِحُوا ما نَكَحَ آباؤُكُمْ مِنَ النِّساءِ إِلاَّ ما قَدْ سَلَفَ إِنَّهُ كانَ فاحِشَةً وَ مَقْتاً وَ ساءَ سَبيلاً» «زن پدر» ها به منزله‏ى مادرند؛ و اسلام با حرمت ازدواج با آنها عملا می‌خواهد فرزندان، به زن پدر، به ديد «مادر» بنگرند. پس سزاوار است آنها هم بايد نسبت به فرزندان «مادرى» كنند. (تفسير نور، ج‏2، ص263) @yekaye

. 4️⃣ «وَ لا تَنْكِحُوا ما نَكَحَ آباؤُكُمْ مِنَ النِّساءِ إِلاَّ ما قَدْ سَلَفَ إِنَّهُ كانَ فاحِشَةً وَ مَقْتاً وَ ساءَ سَبيلاً» در دامنه شمول این آیه، جایی که اصلا محل بحث نیست جایی است که مردی با زنی ازدواج کرده و نزدیکی رخ داده باشد، که قطعا ازدواج با این زن بر فرزندان آن مرد حرام است. 🤔اما دو حالت هست که اغلب مفسران این آیه را شامل حالش دانسته‌اند هرچند قلیلی با آن مخالفت کرده‌اند: 🔹یکی در جایی که ازدواج فقط در حد اجرای صیغه عقد باشد و هیچگونه نزدیکی‌ای رخ نداده باشد. معدود کسانی که با شمول آیه بر این حالت مخالفت کرده‌اند، دلیلشان این است که کلمه «نکاح» در اصل برای «وطی» (=نزدیکی)‌وضع شده و استعمالش در جایی که صرفا عقد خوانده شود مجازی است و لذا نمی‌توان این را هم مشمول آیه دانست؛ که البته قبلا (در نکات ادبی) اشاره شد که در اهل لغت بین اینکه معنای این ماده واقعا رابطه نزدیکی بوده یا صرف ازدواج کردن، اختلاف است؛ و در قرآن کریم هم بوضوح در مواردی که نزدیکی رخ نداده به کار رفته است، مانند «إِذا نَكَحْتُمُ الْمُؤْمِناتِ ثُمَّ طَلَّقْتُمُوهُنَّ مِنْ قَبْلِ أَنْ تَمَسُّوهُنَّ» (احزاب/49) 🔹دوم در جایی که مرد با زن، نه ازدواج، بلکه زنا کرده باشد، که آیا اطلاق کلمه نکاح شامل آن هم می‌شود یا خیر. برخی بر این باورند که چون لفظ نکاح هم بر «عقد» ‌اطلاق می‌شود و هم بر مطلق نزدیکی، پس شامل زنا هم می‌شود (متشابه القرآن و مختلفه (لابن شهر آشوب)، ج‏2، ص191 ) در مقابل برخی استدلال کرده‌اند که اگرچه ممکن است به هرگونه نزدیکی (اعم از شرعی و غیرشرعی) در لغت تعبیر «نکاح» اطلاق شود، اما چون در عرف شریعت، کلمه «نکاح» صرفا بر ازدواج شرعی، و نه بر زنا، اطلاق می‌شود، حکم این آیه (ممنوعیت ازدواج با چنین زنی) شامل این حالت نمی‌شود 📚(ابن ادریس در السرائر، ج‏2، ص524 وی شیخ مفید و سیدمرتضی را هم‌رأی با خود و نظر شیخ طوسی را نقطه مقابل خود اعلام نموده است) و البته باید اذعان داشت که برخی از کاربردهای ماده «نکح» که در مورد زناکار هم استعمال شده است، مانند: «الزَّاني‏ لا يَنْكِحُ إِلاَّ زانِيَةً أَوْ مُشْرِكَةً وَ الزَّانِيَةُ لا يَنْكِحُها إِلاَّ زانٍ أَوْ مُشْرِكٌ وَ حُرِّمَ ذلِكَ عَلَى الْمُؤْمِنينَ» (نور/3). 📚(در میان اهل سنت هم نظر ابوحنیفه بر شمول آیه و نظر شافعی بر عدم شمول آیه بوده است؛ و فخر رازی به تفصیل استدلالهای موافق و مخالف در فضای اهل سنت را گزارش کرده است: مفاتیح الغیب، ج10، ص16-21) @yekaye

. 5️⃣ ) «وَ لا تَنْكِحُوا ما نَكَحَ آباؤُكُمْ مِنَ النِّساءِ إِلاَّ ما قَدْ سَلَفَ إِنَّهُ كانَ فاحِشَةً ...» قرآن کریم کلمه «فاحشة» را برای گناهانی مثل زنا (وَ لا تَقْرَبُوا الزِّنى‏ إِنَّهُ كانَ فاحِشَةً وَ ساءَ سَبيلاً؛ اسراء/32) و لواط (وَ لُوطاً إِذْ قالَ لِقَوْمِهِ أَ تَأْتُونَ الْفاحِشَةَ ما سَبَقَكُمْ بِها مِنْ أَحَدٍ مِنَ الْعالَمينَ؛ اعراف/80) به کار برده است، که روابطی بوده که در نگاه خود افراد هم در قالب ازدواج نبوده است. 🤔چرا برای اقدامی که آن را نوعی ازدواج می‌دانسته‌اند هم این کلمه را به کار برد؟ 🍃الف. زن پدر، به منزله مادر است؛ و با این تعبیر می‌خواهد همان قبح شدیدی که برای ازدواج با مادر هست، برای ازدواج با نامادری مستقر کند. 📚(اقتباس از تفسير نور، ج‏2، ص264) 🍃ب. نشان دهد که صرف قرارداد اجتماعی و رابطه‌ای را ازدواج شمردن، موجب خروج آن از فحشاء نمی‌شود. 💠نکته تخصصی #جامعه‌شناختی:‌ درباره #همجنس‌گرایی نکته فوق بخوبی نشان می‌دهد صرف اینکه در برخی از کشورها روابط جنسی بین دو همجنس را قانونی کرده و عنوان «ازدواج» بر آن نهاده‌اند ذره‌ای از فاحشه بودن آن نمی‌کاهد. @yekaye

. 6️⃣ «وَ لا تَنْكِحُوا ما نَكَحَ آباؤُكُمْ مِنَ النِّساءِ إِلاَّ ما قَدْ سَلَفَ إِنَّهُ كانَ فاحِشَةً وَ مَقْتاً وَ ساءَ سَبيلاً» 🤔خداوند در این آیه، ازدواج با زن پدر را مصداق «فاحشه» و «مقت» و «ساء سبیلا» برشمرد؛ اما در جایی که به سراغ بحث «زنا» رفت، فقط بر «فاحشه» و «ساء سبیلا» بودن آن اشاره کرد: «وَ لا تَقْرَبُوا الزِّنی‏ إِنَّهُ كانَ فاحِشَةً وَ ساءَ سَبيلاً» (اسراء/32) چرا؟ 🍃الف. «مقت» ‌دلالت بر بغض و نفرت شدید دارد؛ با توجه به اینکه چنین نکاحی علاوه بر اینکه فحشاء و زشت‌کاری است، در سنتی که در جاهلیت وجود داشت (که زن پدر را به عنوان ارث تصاحب می‌کردند)‌مشتمل بر نوعی ظلم آشکار هم بوده است، حرمت آن با تاکیدات شدیدتری بیان شد. 🍃ب. برخی مدعی شده‌اند ظاهرا تعبیر «نکاح مقت» در همان زمان جاهلیت هم برای که کسی با زنِ پدرش ازدواج می‌کرد، وجود داشته و به فرزند چنین ازدواجی «مَقْتيّ» می‌گفتند (اساس البلاغه، ص600) و چه‌بسا قرآن کریم در اینجا با این تعبیر دارد اشاره می‌کند به حرام شدن چیزی که خود آنها هم در دوره جاهلیت آن را ناخوش و ناپسند می‌دانستند. 🍃ج. «مقت» دلالت بر ممنوعیت شرعی می‌کند (آنچه مبغوض خداوند است)؛ حرمت زناکاری چیزی است که بر هر عقلی آشکار است و کلمه «فاحشة» بر آن دلالت دارد اما اینکه ازدواج با کسی که پدر شخص قبلا با وی ازدواج کرده و اکنون جدا شده‌اند نیز مصداق یک کار حرام باشد چیزی است که با ممنوعیت شرعی واضح گردیده است. (اقتباس از مطلب فخر رازی که در تدبر 8 حواهد آمد) 🍃د. ... @yekaye

. 7️⃣ «وَ لا تَنْكِحُوا ما نَكَحَ آباؤُكُمْ مِنَ النِّساءِ إِلاَّ ما قَدْ سَلَفَ إِنَّهُ كانَ فاحِشَةً وَ مَقْتاً وَ ساءَ سَبيلاً» از اینکه قرآن کریم علاوه بر «فاحشه» و «مقت» ‌شمردن ازدواج با زن پدر – که هریک دلالت بر بودن این شیوه و رفتار دارد - ‌تعبیر «ساء سبیلا» را هم به کار می‌برد، شاید بتوان نتیجه گرفت که قرآن کریم می‌خواهد این مساله را به عنوان یک سبک زندگی که راه برخی دیگر از رویه‌ها در زندگی را باز می‌کند، مطرح کند؛ یعنی مثلا: 🔹ازدواج با نامادرى، علاوه بر اینکه بی‌شرمانه (فاحشه) و به خودی خود هلاکت‌بار (مقت) است،‌ راه روابط نامشروع با ساير محارم را نيز باز مى‏كند. (اقتباس از تفسير نور، ج‏2، ص264) 🔹 و ... 💠نکته تخصصی #حقوقی در تحلیل ممنوعیت امور، صرفا به آثار و عوارض مستقیم آنها نباید توجه کرد؟ گاه همین که این امر راهی برای امور نامطلوب دیگر می گشاید، کافی است که ممنوع شمرده شود. @yekaye

. 8️⃣ «وَ لا تَنْكِحُوا ما نَكَحَ آباؤُكُمْ مِنَ النِّساءِ إِلاَّ ما قَدْ سَلَفَ إِنَّهُ كانَ فاحِشَةً وَ مَقْتاً وَ ساءَ سَبيلاً» ممنوعیت ازدواج با زن پدر را این آیه با سه دلیل (فاحشه بودن، مقت بودن، و راه بدی بودن) اثبات می‌کند؛ تمایز این سه دلیل به چیست؟ 🍃الف. حسن و قبح بر سه قسم است: 🔹حسن و قبحی که هر عقلی آن را درک می‌کند؛ 🔹حسن و قبحی که با اعلام شریعت بر خوبی و بدیش آگاه می‌شویم؛و 🔹 حسن و قبحی که بر اساس عرف و شیوه‌های رایج در میان مردم بدان حکم می‌شود. ▪️تعبیر «فاحشه» اشاره به نوع اول، تعبیر «مقت» (هلاکت‌بار نزد خداوند) اشاره به نوع دوم؛ و تعبیر «ساء سبیلا» اشاره به نوع سوم دارد؛ و در واقع در این آیه قبح مساله در نهایت حالت ممکن تصویر شده است. 📚 (مفاتيح الغيب، ج‏10، ص22) 🍃ب. ... @yekaye

950) 📖 حرِّمَتْ عَلَيْكُمْ أُمَّهاتُكُمْ وَ بَناتُكُمْ وَ أَخَواتُكُمْ وَ عَمَّاتُكُمْ وَ خالاتُكُمْ وَ بَناتُ الْأَخِ وَ بَناتُ الْأُخْتِ وَ أُمَّهاتُكُمُ اللاَّتي‏ أَرْضَعْنَكُمْ وَ أَخَواتُكُمْ مِنَ الرَّضاعَةِ وَ أُمَّهاتُ نِسائِكُمْ وَ رَبائِبُكُمُ اللاَّتي‏ في‏ حُجُورِكُمْ مِنْ نِسائِكُمُ اللاَّتي‏ دَخَلْتُمْ بِهِنَّ فَإِنْ لَمْ تَكُونُوا دَخَلْتُمْ بِهِنَّ فَلا جُناحَ عَلَيْكُمْ وَ حَلائِلُ أَبْنائِكُمُ الَّذينَ مِنْ أَصْلابِكُمْ وَ أَنْ تَجْمَعُوا بَيْنَ الْأُخْتَيْنِ إِلاَّ ما قَدْ سَلَفَ إِنَّ اللَّهَ كانَ غَفُوراً رَحيماً 📖 💢ترجمه بر شما حرام شد مادرانتان و دخترانتان و خواهرانتان و عمه‌هایتان و خاله‌هایتان و دخترانِ برادر و دخترانِ خواهر و مادرانتان که به شما شیر داده‌اند، و خواهران رضاعی‌تان، و مادران زنانتان، و دختران همسرانتان که در دامان شمایند از آن زنانتان که به آنان وارد شده‌اید، که اگر به آنان وارد نشده‌اید، گناهی بر شما نیست [= ازدواج با آنان بر شما حرام نیست]، و همسرانِ پسرانتان که از پشت شمایند، و اینکه بین دو خواهر جمع کنید جز آنچه قبلا گذشته است؛ همانا خداوند همواره بس خطاپوش و مهربان بوده است. سوره نساء (4) آیه 23 1398/6/9 29 ذی‌الحجه 1440 @yekaye

@yekaye

🔹 حُرِّمَتْ قبلا بیان شد که ▪️ ماده «حرم» در اصل به معنای «منع» (همراه با شدت) است و «حرام» آن چیزی است که ممنوع شده باشد، خواه بر اثر منع الهی، یا منع بشری، ویا به طور قهری، و خواه عقل این منع را پیش آورد یا شرع. 🔸در تفاوت «حرام» و «منع» و «رد» گفته‌اند: حرام چیزی است که از اصل و اساس ممنوع باشد (چیزی که حتی قبل از اینکه بخواهند انجامش دهند، حکمش ممنوعیت باشد، مانند حرمت ربا)؛ اما منع و ممنوع، ناظر به بعد از پیدایش و وجود چیزی است [یعنی با اصل آن مساله کاری ندارد، بلکه با وقوعش در موردی خاص کار دارد] (مثلا منع از تحصیل یا سخن گفتنِ کسی) و رد، منع کردنی است که بعد از جریان یافتن و شروع عمل باشد. ▪️«حَرَام» و «حَرَم» و «حَرِيم» همگی صفت مشبهه هستند در معنای چیزی که ممنوع است؛ و در میان آنها «حرم» دلالتش بر ممنوعیت شدیدتر از حرام است؛ و «حرام» نقطه مقابل «حلال» می‌باشد. ▪️«حرمة» (حرمت) چیزی است که بی‌احترامی به آن روا نمی‌باشد که تنها جمع آن، یعنی «حُرُمات»، در قرآن کریم به کار رفته است (مَنْ يُعَظِّمْ حُرُماتِ اللَّه؛ حج/۳۰) ▪️«مَحرَم» به خویشاوندانی (ذوی الرحم) می‌گویند که ازدواج با آنها حرام است؛ که اگر چه این کلمه در قرآن کریم به کار نرفته، اما مصادیق آن در آیه‌ای مطرح شده است (نساء/۲۳). ▪️وقتی ماده «حرم» به باب تفعیل می‌رود (حَرَّمَ، مُحَرَّم) هم اصل تکلیف (حرام بودن) و هم اهمیت موضوع (حرمت داشتن) مورد توجه قرار می‌گیرد و تاکید و تشدید آن بیش از کلمه «حرام» است (حُرِّمَتْ عَلَيْكُمْ أُمَّهاتُكُم، نساء/۲۳؛ عِنْدَ بَيْتِكَ‏ الْمُحَرَّمِ‏، ابراهیم/۳۷؛ فَإِنَّها مُحَرَّمَةٌ عَلَيْهِمْ‏، مائده/۲۶؛ وَ مُحَرَّمٌ‏ عَلى‏ أَزْواجِنا؛ انعام/۱۳۹؛ و …) (التحقيق، ج‏۲، ص۲۰۵) و ظاهرا ماه «محرّم» را هم از این جهت چنینن نامیده‌اند که اولین ماه قمری است که کشتار را در آن حرام می دانستند. 🔖جلسه 493 http://yekaye.ir/al-qalam-68-27/ @yekaye

🔹أرْضَعْنَكُمْ ؛ الرَّضاعَةِ قبلا بیان شد که ▪️ماده «رضع» در اصل به معنای «شیر خوردن از پستان» می‌باشد که در مورد انسان و حیوان [= پستانداران] به کار می‌رود. ▪️ «مُرضِعة» و « أرضعت» هر دو از باب إفعال هستند که معنا را متعدی می‌کند (شیر دادن)؛ اولی اسم فاعل از این ماده است به معنای «شیر دهنده» و دومی فعل ماضی. در زبان عربی هم «مُرضِع» به کار می‌رود و هم «مُرضِعة»، با توجه به اینکه تنها زنان هستند که شیر می‌دهند، در تفاوت این دو گفته‌اند که «مُرضِع» به «زن شیرده» به طور کلی گفته می‌شود (جمعِ آن: مَراضِع، قصص/۱۲)؛ اما «مُرضِعة» به زن شیردهنده در حالتی که در حال شیر دادن به بچه است و پستانش در دهان اوست، گفته می‌شود. ▪️این ماده در قرآن کریم، جمعا ۱۱ بار آمده است که علاوه بر حالت اسم فاعل و فعل، به صورت مصدر «الرَّضاعَة» نیز به کار رفته است. تعبیر «برادر ویا خواهر رضاعی» که در زبان فارسی هم رایج شده، به معنای دو نفری است که هر دو از سینه یک زن شیر خورده باشند، که خواهر و برادر رضاعی، از افرادی‌اند که طبق قرآن کریم به هم محرم می‌باشند: «أَخَواتُكُمْ مِنَ الرَّضاعَة: خواهران رضاعی شما» (نساء/۲۳) 🔖جلسه 307 http://yekaye.ir/al-hajj-22-2/ 📖اختلاف قرائت 🔹اللاَّتي‏ أَرْضَعْنَكُمْ / اللاي‏ أَرْضَعْنَكُمْ / الَّتي‏ أَرْضَعْنَكُمْ ▪️اغلب اسم موصول را به صورت جمع «اللاَّتي» قرائت کرده‌اند ▪️اما در قرائت ابن مسعود بدون حرف «ت» و به صورت «اللاي» و ▪️ در قرائت ابن هرمز به صورت مفرد (التی) قرائت شده است؛ که در این صورت مرجع ضمیر جنس مادر و معنای «امهات» خواهد بود و نه لفظ آن. 📚(معجم القراءات، ج2، ص47) @yekaye