🎙 صوت کلاس استاد #درگاهی_فر با عنوان «آشنایی با فلسفه ذهن»، در موسسه حکمت و فلسفه ایران؛ شعبه قم ⚜ جلسه سوم ━━💠🍃🌺🍃💠━━ 📳 لینک عضویت در کانال موسسه حکمت و فلسفه ایران؛ شعبه قم: 🆔 http://eitaa.com/irip_ir 📳 لینک ارتباط با ادمین: 🆔 @iripir

🎙 صوت کلاس استاد عبدالله #محمدی با عنوان «انسان‌شناسی اسلامی با تاکید بر آراء علامه طباطبایی»، در موسسه حکمت و فلسفه ایران؛ شعبه قم ⚜ جلسه دوم ━━💠🍃🌺🍃💠━━ 📳 لینک عضویت در کانال موسسه حکمت و فلسفه ایران؛ شعبه قم: 🆔 http://eitaa.com/irip_ir 📳 لینک ارتباط با ادمین: 🆔 @iripir

⬅️نشست علمی چرخه صعودی نظریه های مطرح در فلسفه ذهن 👤ارائه دهنده: حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد حسن فاطمی نیا 📒دبیر علمی: جناب آقای دکتر ذوالفقار ناصری ⏰زمان: یکشنبه 1400/12/8 ساعت 10 الی 12 💠مکان: قم-پردیسان،انتهای بلوار دانشگاه،پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی،طبقه دوم،تالار سردار شهید سلیمانی ⬅️مجری: پژوهشکده فلسفه و کلام و مرکز همکاری های علمی و بین الملل 📒لینک ورود به جلسه 🌐 dte.bz/philconf

🔰 کرسی نقد و نظر: گروه معارف موسسه شناخت برگزار می‌کند: 💠 تصمیم گیری و تغییر اراده از طریق مبادی آن در حکمت متعالیه 👤ارائه دهنده: حجت الاسلام دکتر مجتبی افشارپور( استاد یار جامعه المصطفی العالمیه و عضو هیئت علمی گروه کلام جامعه المصطفی العالمیه) 👤ناقد: حجت الاسلام دکتر محمد مهدی گرجیان (استادتمام دانشگاه باقرالعلوم و عضو هیئت علمی گروه فلسفه دانشگاه باقرالعلوم) ناقد: دکتر ناصر عزیزی(استاد مدعو موسسه امام صادق و پژوهشگر موسسه شناخت) 👤دبیر جلسه: دکتر حسن رضایی ( مدیر گروه معارف موسسه شناخت) زمان: یک شنبه 8 اسفند ساعت 10:30 الی 12:30 مکان: مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی لینک شرکت در کرسی: https://www.skyroom.online/ch/shenakht/shenakht •┈┈┈┈┈••✾••┈┈┈┈┈• 🆔 @fekrat_net

🔵 نشست علمی با عنوان “عصب شناسی الهیات ( رابطه دین و تجربیات معنوی با عصب شناسی)“ پنج شنبه ۵ اسفند ۱۴۰۰ از ساعت ۹ الی ۱۲ به صورت مجازی و حضوری در سالن اجتماعات مجمع عالی حکمت اسلامی برگزار شد. 🎤 در این نشست علمی کارشناسان محترم آقایانحجج اسلام دکتر حمیدرضا شاکرین، دکتر علیرضا قائمی نیا، و دکتر محمدحسن مرصعی با دبیری علمی حجت الاسلام دکتر مجمد جعفری در محورهای زیر به ارائه بحث پرداختند: 1. مفهوم شناسی و تاریخچه علم عصب شناسی و عصب شناسی الهیات 2 . بررسی دیدگاههای رابطه تجربه های دینی و معنوی با سلسله اعصاب 3. رابطه عصب شناسی الهیات و واقع گرایی دینی و چالشهای فرارو 4. آورده ها و چالشهای نوروتئولوژی برای الهیات اسلامی 5. مساله های و افق های فراروی محققان در این عرصه 🆔@meshkatnoor

⬅️نشست علمی چرخه صعودی نظریه های مطرح در فلسفه ذهن 👤ارائه دهنده: حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد حسن فاطمی نیا 🎧از رادیو پژوهش بشنوید 🌐http://dte.bz/LnJna 📒دبیر علمی: جناب آقای دکتر ذوالفقار ناصری ⏰زمان: یکشنبه 1400/12/8 ساعت 10 الی 12 💠مکان: قم-پردیسان،انتهای بلوار دانشگاه،پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی،طبقه دوم،تالار سردار شهید سلیمانی ⬅️مجری: پژوهشکده فلسفه و کلام و مرکز همکاری های علمی و بین الملل 🌐https://eitaa.com/isca_seda/3813

✅✅✅ به همت گروه فلسفه پژوهشکدۀ فلسفه و کلام اسلامی برگزار گردید. ✍️✍️ نشست «چرخۀ صعودی نظریه‌های مطرح در فلسفه ذهن» با ارائه حجت الاسلام آقای دکتر محمدحسن فاطمی نیا در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد. ✍️ در این نشست علمی که در تاریخ 8/12/1400 در تالار شهید سلیمانی پژوهشگاه برگزار شد، جناب آقای دکتر فاطمی‌نیا پس از معرفی اجمالی نظریه‌های مطرح در فلسفه ذهن معاصر، همچون دوگانه‌انگاری جوهری دکارتی؛ فیزیکالیسم تحویل‌گرا (این همانی مغز وذهن)؛ کارکردگرایی؛ (فیزیکالسم تحویل‌گرای جدید)؛ اجماع نسبی فیزیکالیسم ضد تحویل‌گرایی؛ جریان نوخاستگی ویژگی؛ دوگانه‌انگاری ویژگی؛ (دربرابر انواع فیزیکالیسم‌ها)؛ ظهور دوگانه انگاران جوهری، به تبیین ایدۀ نشست علمی خود درباره چرخۀ صعودی این نظریه‌ها از فیزیکالیسم تحویل‌گرا به سمت دوگانه‌انگاری ویژگی‌ها سخن گفتند و سپس نظریۀ خود دربارۀ الزام دوگانه‌انگاری ویژگی‌ها به سمت دوگانه‌انگاری جوهری را به تفصیل بیان کردند. ❎❎ به بیان ایشان در جریان سیر نزولی نظریه‌ها فلسفه ذهن به سمت فیزیکالیسم تقلیل¬گرا، ما با یک نوع فیزیکالیسم ترفیع¬گرا (در برابر گرایش تقلیل یا تحویل¬گرایانه) مواجه می¬شویم؛ فیزیکالیستی که نه‌تنها تقلیل‌گرا نیست، بلکه تلاش می‌کند جایی برای امور غیرفیزیکی هرچند در قالب «ویژگی» باز کند؛ همین نگاه ترفیع¬گرایانه، ما را به سمت دوگانه‌انگاری ویژگی سوق داده است؛ اما پس از این تطور فکری نظریه‌ها، بار دیگر این سؤال زنده شد که چرا نتوانیم یک سابجکت آگاه برای ویژگی‌های ذهنی در نظر بگیریم؟ در‌حقیقت این بار در پیِ ویژگی نوخاسته، جوهر نوخاسته مطرح شد. می‌توان حدس زد خاستگاه عبور از دوگانه‌انگاری ویژگی، ابتدا عدم مزیت آن در توانایی حل سؤالات بنیادین فلسفه ذهن نسبت به دوگانه‌انگاری جوهری و در ادامه، اشکالات متافیزیکی حمل ویژگی‌های ذهنی توسط جوهر فیزیکی دانست. ✅ ✅به باور دکتر فاطمی‌نیا در ادامه شاهد ظهور فیلسوفانی هستیم که از دوگانه¬انگاری جوهری دفاع می‌کنند: هسکر، سوئینبرن، لو، اکانر، جیکوبر، و تونر. البته خیلی از دوگانه¬گرایان جوهری برای فرار از نواقص دوگانه‌انگاری جوهری دکارتی، دیدگاه‌های دیگری مطرح کردند مثلاً برخی مانند فاستر هرچند در طول تئوری دکارتی‌ است، ولی تلاش کرده از خود، تفاوت نشان دهد و مدعی شود که نظریه اش در حلّ مسئله ذهن و بدن موفق¬تر از نظریه دکارت است و برخی دیگر مانند «لو» اساساً مدعی شده‌اند، دوگانه‌انگاری جوهری¬شان «غیردکارتی» است؛ ✍️✍️✍️ دکتر فاطمی‌نیا در این نشست نشان داددند که در مجموع سیر حرکت در نظریه‌های فلسفه ذهن صعودی است؛ زیرا در فرجام این نظریه‌پردازی‌ها، دوگانه‌انگاری ویژگی سربرآورده است و دوگانه‌انگاری ویژگی خود، می‌تواند پلی برای رسیدن به دوگانه‌انگاری جوهری محسوب شود؛ بدین معنا که صرف‌نظر از سیر تاریخی، از دوگانه‌انگاری ویژگی می‌توان استدلالی با مقدماتی تجربی برای اثبات وجود «نفس» طراحی کرد. به باور ایشان، مزیتّ این برهان برخلاف براهین انتزاعیِ محض فلسفی، این است که از دل مباحث فیزیکالیستی معاصر برخاسته و این توان را دارد که با زبان علمی، پس از یک چرخۀ علم تجربی، ما را به سمت اثبات ویژگی غیرتجربی و غیرفیزیکی سوق دهد.

🔵کتاب”معاد جسمانی عنصری از دیدگاه عقل و نقل” منتشر شد. 🔸کتاب معاد جسمانی عنصری از دیدگاه عقل و نقل، نتیجه تلاش گسترده نویسنده توانایی است که با ژرف‌نگری، معاد جسمانی عنصری را از دیدگاه­های مختلف مورد بررسی قرار داده و در حقیقت جامع­ترین کتابی است که در این موضوع نوشته شده است. در فصل دوم این کتاب، موضوع از منظر اندیشمندان اسلامی پی­گیری شده که همگان بر معاد جسمانی اعتقاد راسخ دارند. بازشناسی این گروه، از قرن سوم آغاز شده و در قرن چهاردهم با نظر امام خمینی (رحمة الله علیه) پایان پذیرفته است. و در فصل سوم که در حقیقت بیت­القصید کتاب است، ادله چهارده­گانه عقلی معاد جسمانی عنصری مطرح شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. در فصل چهارم، ادله نقلی معاد جسمانی عنصری را از نظر آیات و روایات مطرح نموده و با تحقیق جامع­الاطراف، موضوع را به پایان رسانیده است. کتاب حاضر به قلم حجت الاسلام و المسلمین سید محمدمهدی نبویان به رشته تحریر در آمده و با همت انتشارات حکمت اسلامی منتشر و در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفت. 🌐https://hekmateislami.com/?p=13002 @hekmateislami

🎙 صوت کلاس استاد #قهار با عنوان «آگاهی در فلسفه ذهن»، در موسسه حکمت و فلسفه ایران؛ شعبه قم ⚜ جلسه دوم ━━💠🍃🌺🍃💠━━ 📳 لینک عضویت در کانال موسسه حکمت و فلسفه ایران؛ شعبه قم: 🆔 http://eitaa.com/irip_ir 📳 لینک ارتباط با ادمین: 🆔 @iripir

🎙 صوت کلاس استاد #درگاهی_فر با عنوان «آشنایی با فلسفه ذهن»، در موسسه حکمت و فلسفه ایران؛ شعبه قم ⚜ جلسه چهارم ━━💠🍃🌺🍃💠━━ 📳 لینک عضویت در کانال موسسه حکمت و فلسفه ایران؛ شعبه قم: 🆔 http://eitaa.com/irip_ir 📳 لینک ارتباط با ادمین: 🆔 @iripir

🎙 صوت کلاس استاد عبدالله #محمدی با عنوان «انسان‌شناسی اسلامی با تاکید بر آراء علامه طباطبایی»، در موسسه حکمت و فلسفه ایران؛ شعبه قم ⚜ جلسه سوم ━━💠🍃🌺🍃💠━━ 📳 لینک عضویت در کانال موسسه حکمت و فلسفه ایران؛ شعبه قم: 🆔 http://eitaa.com/irip_ir 📳 لینک ارتباط با ادمین: 🆔 @iripir

جهت حضور مجازی در جلسه لطفا از لینک زیر وارد شوید. ✅b2n.ir/f.din

مقاله نقد و بررسی رفتارگرایی فلسفی- عبدالرسول کشفی #مقاله

🧠#بحث_علوم‌_شناختی #نشست: #تبیین_و_نقد_منشأ_مغزی_اراده_آزاد ✅تبین دیدگاه بنجامین لیبت ✅تحلیل حکمت متعالیه ارائه شده برای گروه فلسفه دین مجمع عالی حکمت اسلامی ارئه دهنده:‌ حمید محسنی ________________________ 🌐 کانال «نوروساینس و فلسفه ذهن»: https://eitaa.com/joinchat/2311520387Cb4166965da 🆔@Brain_Mind

📝اسلایدهای بحث #تبیین_و_نقد_منشأ_مغزی_اراده_آزاد ✅تبین دیدگاه بنجامین لیبت ✅تحلیل حکمت متعالیه ارائه شده برای گروه فلسفه دین مجمع عالی حکمت اسلامی ارئه دهنده:‌ حمید محسنی ________________________ 🌐 کانال «نوروساینس و فلسفه ذهن»: https://eitaa.com/joinchat/2311520387Cb4166965da 🆔@Brain_Mind

سعادت انسان از دیدگاه امام خمینی 👇👇👇

👆👆👆 🕯 سعادت انسان از دیدگاه امام خمینی 🔰امام خمینی در بحث چیستی سعادت آورده است: «حقیقت سعادت؛ حقیقت وجودیه‌ای است که عبارت از یافتن لذات و ادراک «ما یلائم» خود باشد». (خمینی، ۱۳۹۲، ج۳: ص۴۵۰) 🖋 بنا بر دیدگاه ایشان هرچه ملائم با طبع خود را ادراک کند، سعادتمند و هرچه ناملائم با طبع خود را ادراک کند شقاوتمند خواهد بود. بر این اساس، سعادت و شقاوت فقط در جایی قابل فرض است که سه رکن؛ مدرِک، مدرَک و ادراک وجود داشته باشد.* 🖋امام خمینی معتقد است هرچه وجودی در ادراک قوی‌تر باشد، سعادتش نیز بیشتر است، لذا هر موجودی به قدر سعه‌ی وجودی خود می‌تواند سعادتمند باشد. 🖋بر اساس مبانی آیت‌الله خمینی، هنگامی که نفس انسان به مرحله تجرد رسید و از بدن مادی و طبیعی جدا شد، از حرکت وجودی باز خواهد ایستاد (خمینی، ۱۳۹۳، ج۳: ص۴۰۷) و به تبع حد وجودی مشخص و ثابتی خواهد داشت. در این هنگام نفس به تبع حد وجودی ثابتی که پیدا کرده است، حد ثابتی از ادراک (مطابق با نفس) نیز خواهد یافت و حاصل آن که سعادت نفس امری ثابت و حدی مشخص است که تجاوز از آن حد ممکن نخواهد بود. به عبارت دیگر سعادت هر انسان نقطه مشخصی است که سعادتمندتر شدن از آن نقطه و حد برایش ممکن نخواهد بود. ✍نقد دیدگاه: 📌بر اساس حکم وحی، انسان در نشئه آخرت و زندگی پس از عالم مادی نیز حرکت، صعود و ارتقا خواهد داشت، چنانکه روایت بسیاری با مضمون «إقرأ و ارق» خطاب به بهشتیان وجود دارد. (کلینی، ۱۴۰۷ق، ج۲: ص۶۰۶) 📌افزون بر آن، مطابق حکم عقل نیز مانعی برای حرکت نفس در سرای دیگر وجود ندارد (تفصیل آن در یادداشت قبلی از همین قلم گذشت). 📌بنابراین به نظر می رسد محدود ساختن سعادت انسان به حدی معین، خالی از اشکال نیست و ممکن است سعادت برای هر نفسی یک حقیقت ذومراتب باشد که دارای حد نصابی است. هنگامی که انسان حد نصاب آن را به دست آورد، سعادتمند می‌شود و در عین حال می‌تواند در حرکتی صعودی و اشتدادی، سعادت خود را شدت بخشد. *از نظر صدرالمتالهین هر موجودی دارای علم، قدرت و سایر صفات کمالیه است، گرچه شدت و ضعف آن در هر شیئی به حسب خودش می‌باشد. (ملاصدرا، ۱۳۹۸: ص۱۳۵) 📚منابع؛ 📕خمینی، تقریرات فلسفه امام خمینی، ۱۳۹۲، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی. 📗کلینی، اصول کافی، ۱۴۰۷ ق، دار الکتب الاسلامیة. 📘ملاصدرا، الشواهد الربوبیه، ۱۳۹۸، بوستان کتاب. 🖋 محمدمهدی رفیعی #سعادت_انسان 🖥@ZehnShenakht

💠 موسسه آموزش عالی علوم شناختی برگزار می کند: ❇️ «نهمین همایش بین المللی علوم شناختی» 🗓 زمان برگزاری: ۳۰-۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۱ 🔗 سامانه ثبت نام: 🌐 http://iccs.icss.ac.ir @icssir

💠 اختلاف نوعی انسان‌ها در بقاء 👇👇👇

👆👆👆 💠اختلاف نوعی انسان‌ها در بقاء 🚹بر اساس مبانی حکمت متعالیه، انسان جسمانیة الحدوث و روحانیت البقاء است و در یک سیر اشتدادی مسیر تکامل را طی می کند. 🚹از دیگر مبانی حکمت متعالیه آن است که عرض شانی از شئون جوهر و موجود به وجود آن است. از همین رو است که نفس انسانی هر بار که صورتی را ادراک می‌کند، با آن متحد شده و همین اتحاد سبب حرکت وجودی نفس می‌گردد، چرا که با حدوث عرض جدید، صورتی که در نفس بالقوه بود، به فعلیت رسیده است. 🚹یکی از اعراض نفس؛ نیت است. نیات کیف نفسانی بوده و موجود به وجود نفس‌اند، بنابراین هر گاه نفس عملی را نیت کرده و برای مثال قصد جلب رضای خداوند را دارد، این نیت به عنوان یک عرض با وجود نفس متحد می‌شود. (فیاضی، ۱۳۹۷: ۱۴۴) 🚹پس نیات انسان سازنده وجود او هستند که در صورت تکررشان به ملکه برای نفس بدل می‌گردند. انسان هنگامی که جلب رضا و خشنودی خداوند را بارها و بارها اراده (نیت) کرده و بلکه در راستای آن دست به اعمالی نیز می‌زند، این حالت گذرا و کم اثر در نفس، به ملکه برای نفس تبدیل می‌شود. در این‌جاست که نیتی گذرا و کم اثر، بخش قابل توجهی از نفس شده و متناسب با آن نیت، صورت نفس تعیین می‌گردد. 🚹به عبارتی نفس هنگام حدوث ماده‌ای خام و خالی از هرگونه نوع خاص است و جز همان نوع انسانی نوع دیگری ندارد. اما در طول مسیر اشتدادی خود، به وسیله صورت‌هایی که با اختیار به آن‌ها متلبس می‌شود، این ماده و خمیر اولیه را شکل می‌دهد و به تدریج برای خود نوعی از انواع انسانی می‌سازد. بنابراین گرچه همه انسان‌ها در حدوث اشتراک نوعی دارند، ولی در بقا هر یک از انسان ها می تواند انسان درنده، بهیمه، فرشته‌خو... گردد. 🚹ملاصدرا می نویسد: «افراد بشر در این جهان از حیث نوع با هم متفق‌اند و همگی تحت یک واحد نوعی که مأخوذ از ماده بدنی و صورت نفسانی است، واقع هستند اما این نفوس انسانی بعد از این اتفاق‌شان در نوع، از حیث ذات؛ متفاوت و دارای انواع بسیار می‌گردند.» (ملاصدرا، ۱۳۹۱: ۴۳) 🚹البته از نقش عمل نیز نباید غافل بود. گرچه از نظر ملاصدرا عمل همان بروز نیت است، اما تکرر عمل نیز موجب شکل‌دهی به ماهیت انسان می‌شود: «ارتکاب هر عملی، زمینه تحول جوهری را به همراه دارد و گوهر ذات انسان از طریق به دست آوردن ملکات نفسانی و گذر از جنبه حال بودن اوصاف، زمینه تحول ذات را فراهم می‌نماید. به طوری که ملکه نفس انسانی رفته رفته به عنوان صورت نوعی و فصل مقوم در آید.» (جوادی آملی، ۱۳۸۶، ج۳: ۲۳۲) 📕ملاصدرا، ۱۳۹۱، عرشیه، نشر مولی. 📗جوادی آملی، ۱۳۸۶، سرچشمه اندیشه، نشر اسرا. 📕فیاضی، ۱۳۹۷، علم النفس فلسفی، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی. 🖋 محمدمهدی رفیعی #اختلاف_نوعی_انسان‌ها_در_بقاء 🖥@ZehnShenakht

💡تعامل علّی ذهن و بدن در نظریه دوئالیسم و راهکار حکمت متعالیه 1️⃣ 👇👇👇

👆👆👆 🌀تعامل علّی ذهن و بدن در نظریه دوئالیسم و راهکار حکمت متعالیه (۱) ✅ در فلسفه ذهن دوئالیسم یا دوگانه‌انگاری ذهن (نفس) و بدن، با رنه دکارت شناخته می‌شود، اگرچه سابقه‌ای به طول یونان باستان و «فیدون» افلاطون دارد. این نظریه بر آن است که ذهن غیر از بدن بوده و دو جوهرِ از بنیاد متفاوت (یکی فیزیکی و دیگر متافیزیکی) در جهان موجود است. (ادیانی، ۱۳۸۱: ۱۷۸) بنابر این نظریه اگرچه ذهن و بدن کاملاً مجزا هستند اما در عین حال با یکدیگر تعامل نیز دارند. هنگامی که با یک پدیده حسی مواجه می شویم، اندام حسی به واسطه عصب‌های مربوطه، داده های حسی را به مغز منتقل کرده و مغز آن را به جوهری دیگر (ذهن) که غیر فیزیکی است ارسال می‌کند. (ریونزکرافت، ۱۳۹۸: ۱۹) در مقابل ذهن هنگامی که فعلی مانند نوشیدن را اراده می کند، طی دستوری به مغز، اعصاب و اندام‌ مرتبط را به حرکت وا می دارد. ❎ [اشکال الیزابت] الیزابت (شاهزاده بوهمیا)، با زیر سوال بردن نحوه تعامل ذهن متافیزیکی و بدن فیزیکی، سعی در کنار گذاشتن دوگانه انگاری جوهری داشته است. او در یکی از نامه های خود به دکارت چنین می‌نویسد: «نفس آدمی چگونه می تواند... افعال ارادی را در بدن پدید بیاورد؟... به نظر می‌رسد هرگونه ایجاد حرکتی از طریق تحریک شیء متحرک رخ می‌دهد که این تحریک یا به این شیوه است که محرک، متحرک را هل میدهد یا به واسطه ویژگی‌ها و شکل خاص سطح بیرونی محرک است. در حالت نخست، برخورد فیزیکی لازم است و در حالت دوم امتداد ضرورت دارد. [حالت اول منتفی است چون ذهن متافیزیکی است و حالت دوم نیز ممکن نخواهد بود چون] شما امتداد را به کلی از مفهوم نفس کنار نهاده اید که در این صورت، تعامل (یعنی برخورد فیزیکی) [میان امر مادی یعنی بدن] با امر غیر مادی [یعنی ذهن] به نظر من ناسازگار است.» (shapiro,2007: 62) ✅ به این ترتیب رابطه نفس و بدن در نظریه دوئالیسم دچار یک اشکال آشکار است مبنی بر اینکه دوئالیست‌ها تصویر شفافی از این رابطه ارائه نمی‌دهند و از چگونگی ارتباط و تعامل علّی میان دو موجود کاملاً متفاوت و نامسانخ سخن به میان نیاورده‌اند. ✳️[نظریه حکمت متعالیه] ملاصدرا بر اساس دو اصل بنیادین حکمت متعالیه یعنی اصالت وجود و تشکیک در وجود، رابطه نفس و بدن را طوری تنظیم کرده است که هیچ خلأ یا مرزی میان آن دو وجود ندارد تا به واسطه آن امکان تاثیر و تاثر میان دو موجود فیزیکی و متافیزیکی از بین برود. ✅ وی نفس را موجودی ذومراتب معرفی می‌کند که از پایین‌ترین مراتب مادیت آغاز شده و تا بالاترین مرتبه تجرد عقلانی کشیده می شود. در نگاه صدرا اگرچه بدن و مرتبه تجرد تام (در انسان‌های نادر) یا تجرد مثالی (در اکثر انسان‌ها) دو نقطه ابتدا و انتهای حد وجودی انسان را ترسیم می‌کند، اما وی میان این دو نقطه مراتب کثیری را ترسیم کرده است که واسطه میان آنهاست. ✅ این مراتب تشکیکیِ متصل که واسطه بدن و بالاترین نقطه نفس قرار گرفته‌اند، نه مجرد تام‌اند و نه مادی محض، بلکه همواره مراتبی از تجرد و مادیت را برخوردارند. هر چه مرتبه‌ای به نفس نزدیک‌تر باشد تجردش بیشتر و مادیتش کمتر است و هر چه به بدن نزدیک تر باشد از تجرد کمتر و مادیت بیشتری برخوردار است. (عبودیت، ۱۳۹۵، ج۳: ۳۰۸) این حقیقت سبب می‌شود یک موجود تماما متافیزیکی از تاثیر مستقیم بر موجود تماما فیزیکی بی‌نیاز شود و حرکات و تاثیرات خود را بر مراتبی بگذارد که سنخیت بیشتری با او دارند و به راحتی امکان تاثیر پذیری را فراهم آورند. ✅ به این ترتیب حکمت متعالیه با کمک اصول بنیادین خود به راحتی قادر به حل رابطه و تعامل علّی میان نفس و بدن است در حالی‌که فیلسوفانی همچون دکارت در پاسخ به پرسش الیزابت دچار مشکل شده‌اند. (عبودیت، همان) 📕 ایان ریونزکرافت، ۱۳۹۸، فلسفه ذهن؛ یک راهنمای مقدماتی، ترجمه شیخ‌رضایی، انتشارات صراط. 📗 یونس ادیانی، ۱۳۸۱، فلسفه ذهن و معنی، انتشارات نقش جهان. 📙 عبدالرسول عبودیت، ۱۳۹۵، درآمدی به نظام حکمت صدرایی، سمت. 📘 The correspondence between Princess Elisabeth of Bohemia and Rene Descartes, Edited and translated by Lisa Shapiro, The University of Chicago press. 🖋 محمدمهدی رفیعی #دوئالیسم #تعامل_ذهن_و_بدن 🖥@ZehnShenakht