﷽ #یادمرگ 🔰 بعد از جنگ صفین، وقتی امیرالمؤمنین در حال برگشت بودند، در منزل «حاضرین» توقف کردند و نامه‌ای را به عنوان وصیت‌نامه به فرزندشان امام حسن مجتبی علیه‌السلام نوشتند. در #نهج‌البلاغه، با نامه‌ی ۳۱ شناخته می‌شود و بعد از نامه‌ی معروف مالک اشتر، طولانی‌ترین نامه‌ی این کتاب است. این نامه، یک دوره‌ی کامل درس اخلاق، تهذیب نفس، خودسازى، تربیت نفوس و سیر و سلوک الى الله است و در حقیقت از سى بخش تشکیل مى‌شود که حدود ده بخش از آن در مورد یاد مرگ است. اینکه امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام بعد از جنگی سخت و در میانه‌ی راه، ناگاه تصمیم به نوشتن وصیت‌نامه می‌کند، آن‌ هم با این مفاهیم و شیوه‌ی نگارش که ابتدا خود و مخاطب نامه، یعنی پسرش را این‌گونه معرفی می‌کند: 🔹 «از پدرى در آستانه فنا و معترف به گذشت زمان، كه عمرش روى در رفتن دارد و تسليم گردش روزگار شده، نكوهش‌كننده جهان، جاى‌گيرنده در سراى مردگان، كه فردا از آن جا رخت برمى‌بندد، به فرزند خود كه آرزومند چيزى است كه به دست نيايد، راهرو راه كسانى است كه به هلاكت رسيده‌اند و آماج بيمار‌ی‌هاست و گروگان گذشت روزگار. پسرى كه تيرهاى مصائب به سوى او روان است، بنده دنياست و سوداگر فريب، و وام‌دار مرگ و اسير نيستى است و هم‌پيمان اندوه‌ها و همسر غم‌هاست، آماج آفات و زمين‌خورده‌ی شهوات و جانشين مردگان است». جای تفکر و تأمل زیادی را باقی می‌گذارد. 📌 ان‌شاءالله قصد داریم در چند بخش، مطالبی که درباره‌ی #یادمرگ است از این نامه‌ی شریف را با هم مطالعه کنیم. اما از آن جا که این نامه سراسر نور و درس است برای ما، پیشنهاد می‌شود کل مطالب نامه را همگی بخوانیم و سرلوحه زندگی قرار دهیم. سیدمهدی شجاعی ترجمه‌ای روان از این نامه به همراه تعدادی دیگر از روایات موضوعی مرتبط از امیرالمؤمنین را در کتاب «آیین زندگی» نوشته است. پی‌نوشت: اطلاعات این نوشته از کتاب «پیام امام امیرالمؤمنین» (با موضوع: شرحی‌ تفسیرگونه از نهج‌البلاغه) نوشته‌ی آیت‌الله مکارم شیرازی برگرفته شده‌است. 📜 #نامه‌_۳۱_نهج‌البلاغه 📌 بخش اول @zekrolmout

#یادمرگ ۲۷ 📜 #نامه‌_۳۱_نهج‌البلاغه 📌 بخش دوم «أَحْيِ قَلْبَكَ بِالْمَوْعِظَةِ وَ أَمِتْهُ بِالزَّهَادَةِ وَ قَوِّهِ بِالْيَقِينِ وَ نَوِّرْهُ بِالْحِكْمَةِ وَ ذَلِّلْهُ بِذِكْرِ الْمَوْتِ وَ قَرِّرْهُ بِالْفَنَاءِ وَ بَصِّرْهُ فَجَائِعَ الدُّنْيَا وَ حَذِّرْهُ صَوْلَةَ الدَّهْرِ وَ فُحْشَ تَقَلُّبِ اللَّيَالِي وَ الْأَيَّامِ وَ اعْرِضْ عَلَيْهِ أَخْبَارَ الْمَاضِينَ وَ ذَكِّرْهُ بِمَا أَصَابَ مَنْ كَانَ قَبْلَكَ مِنَ الْأَوَّلِينَ وَ سِرْ فِي دِيَارِهِمْ وَ آثَارِهِمْ» قلبت را به موعظه زنده دار؛ و به پرهيزگارى و پارسايى بميران؛ و به يقين نيرومند گردان؛ و به حكمت روشن ساز؛ و به ذكر مرگ خوار و ذلیل كن؛ و وادارش نماى كه به مرگ خويش اقرار كند. چشمش را به فجايع اين دنيا بگشاى؛ و از حمله و هجوم روزگار و كژ تابی‌هاى شب و روز برحذر دار. اخبار گذشتگان را بر او عرضه دار؛ و از آنچه بر سر پيشينيان تو رفته است آگاهش ساز؛ و بر خانه ها و آثارشان سیر کن. 📚 نامه ۳۱ #نهج‌البلاغه | وصایای امیرالمؤمنین به امام حسن مجتبی علیهما‌السلام @zekrolmout

#یادمرگ ۲۸ 📜 #نامه‌_۳۱_نهج‌البلاغه 📌 بخش سوم «فَانْظُرْ فِيمَا فَعَلُوا وَ عَمَّا انْتَقَلُوا وَ أَيْنَ حَلُّوا وَ نَزَلُوا، فَإِنَّكَ تَجِدُهُمْ قَدِ انْتَقَلُوا عَنِ الْأَحِبَّةِ وَ حَلُّوا ديارَ الْغُرْبَةِ وَ كَأَنَّكَ عَنْ قَلِيلٍ قَدْ صِرْتَ كَأَحَدِهِمْ، فَأَصْلِحْ مَثْوَاكَ وَ لَا تَبِعْ آخِرَتَكَ بِدُنْيَاكَ». و دقیق ببین که آنان چه کردند؟! از که جدا شدند؟! به کجا کوچ کردند و در کدام منزل فرود آمدند؟! (بی‌تردید به این نتیجه خواهی رسید که:) آنان از یاران جدا شدند و هجرت به دیار غربت کردند. و چنان است که تو در اندک زمانی، یکی از آنان خواهی بود. پس جایگاه ابدی‌ات را سامان بخش. و اخرتت را به دنیایت مفروش. 📚 نامه ۳۱ #نهج‌البلاغه | وصایای امیرالمؤمنین به امام حسن مجتبی علیهما‌السلام @zekrolmout

#یادمرگ ۲۹ 📜 #نامه‌_۳۱_نهج‌البلاغه 📌 بخش چهارم «فَتَفَهَّمْ يا بُنَىَّ وَصِيَّتى، وَاعْلَمْ اَنَّ مالِكَ الْمَوْتِ هُوَ مالِكُ الْحَياةِ، وَ اَنَّ الْخالِقَ هُوَ الْمُميتُ، وَ اَنَّ الْمُفْنِىَ هُوَ الْمُعيدُ، وَ اَنَّ الْمُبْتَلِىَ هُوَ الْمُعافى، وَ اَنَّ الدُّنْيا لَمْ تَكُنْ لِتَسْتَقِرَّ اِلاّ عَلى ما جَعَلَهَا اللّهُ عَلَيْهِ مِنَ النـَّعْماءِ وَ الاِْبْتِلاءِ، وَ الْجَزاءِ فِى الْمَعادِ، وَ ما شاءَ مِمّا لا نَعْلَمُ». پسرم! وصیتم را بفهم، و بدان که مالک مرگ همان مالک حیات، و هستی‌‌بخش همان میراننده، و فناکننده همان بازگرداننده، و گرفتارکننده همان عافیت‌بخشنده است، و مسلّماً دنیا برقرار نمی‌‌ماند مگر به همان نظامی‌ که خداوند آن را قرارداده از وضع نعمت‌ها و بلاها، و پاداش روز جزا، و آنچه او بخواهد و ما نمی‌دانیم. 📚 نامه ۳۱ #نهج‌البلاغه | وصایای امیرالمؤمنین به امام حسن مجتبی علیهما‌السلام @zekrolmout

#یادمرگ ۳۰ 📜 #نامه‌_۳۱_نهج‌البلاغه 📌 بخش پنجم يا بُنَىَّ، اِنّى قَدْ اَنْبَأْتُكَ عَنِ الدُّنْيا وَ حالِها وَ زَوالِها وَ انْتِقالِها، پسرم! تو را از دنیا و وضع آن و از بین رفتن و دست به دست شدنش آگاه کردم، وَ اَنْبَأْتُكَ عَنِ الاْخِرَةِ وَ ما اُعِدَّ لاَِهْلِها فيها، وَ ضَرَبْتُ لَكَ فيهِمَا الاَْمْثالَ لِتَعْتَبِرَ بِها وَ تَحْذُوَ عَلَيْها. و از آخرت و آنچه برای‌ اهلش در آنجا آماده شده خبر دادم، و برای‌ تو در رابطه با هر دو جهان مثل‌ها زدم تا به آنها پندگیری‌ و بر اصول آن گام برداری‌. اِنَّما مَثَلُ مَنْ خَبَرَ الدُّنْيا كَمَثَلِ قَوْم سَفْر نَبا بِهِمْ مَنْزِلٌ جَديبٌ فَاَمُّوا مَنْزِلاً خَصيباً وَ جَناباً مَريعاً، داستان آنان که دنیا را آزموده‌اند داستان مسافرانی‌ است که در جایی‌ خراب و همراه با قحطی‌ و تنگی‌ منزل گرفته‌اند و عزم رفتن به منطقه‌ای‌ پرنعمت و لذت و محلّی‌ سرسبز و خرم نموده‌اند، فَاحْتَمَلُوا وَعْثاءَ الطَّريقِ، وَ فِراقَ الصَّديقِ، وَ خُشُونَةَ السَّفَرِ، وَ جُشُوبَةَ الْمَطْعَمِ لِيَأْتُوا سَعَةَ دارِهِمْ، وَ مَنْزِلَ قَرارِهِمْ، رنج راه، و فراق یار، و سختی‌ سفر، و ناگواری‌ طعام را تحمل کرده، تا به خانه فراخ، و منزل‌گاه امن‌شان درآیند، فَلَيْسَ يَجِدُونَ لِشَىْء مِنْ ذلِكَ اَلَماً، وَ لايَرَوْنَ نَفَقَةً فيهِ مَغْرَماً، بنابراین از آن همه سختی‌‌ها دردی‌ نمی‌چشند، و خرج این سفر را خسارت نمی‌ بینند، وَ لا شَىْءَ اَحَبُّ اِلَيْهِمْ مِمّا قَرَّبَهُمْ مِنْ مَنْزِلِهِمْ، وَ اَدْناهُمْ مِنْ مَحَلِّهِمْ. و چیزی‌ نزد آنان از آنچه وجودشان را به منزل همیشگی‌ و جاویدشان نزدیک کند محبوب‌تر نیست. وَ مَثَلُ مَنِ اغْتَرَّ بِها كَمَثَلِ قَوْم كانُوا بِمَنْزِل خَصيب فَنَبا بِهِمْ اِلى مَنْزِل جَديب، و مَثَل مردمی‌ که مغرور به دنیا شدند مثل مسافرانی‌ است که در منزلی‌ آباد و پرنعمت بودند و از آنجا به سوی‌ محلی‌ خشک و خراب و بی‌‌آب‌وگیاه بار سفر بندند، فَلَيْسَ شَىْءٌ اَكْرَهَ اِلَيْهِمْ وَ لا اَفْظَعَ عِنْدَهُمْ مِنْ پس چیزی‌ نزدآنان ناخوشایندتر وسخت تر از مُفارَقَةِ ما كانُوا فيهِ اِلى ما يَهْجُمُونَ عَلَيْهِ، وَ يَصيرُونَ اِلَيْهِ. جدایی‌ از آنچه در آن بودند و رسیدن به جایی‌ که به جانب آن روی‌ می‌‌آورند و بدان جا می‌رسند نیست. 📚 نامه ۳۱ #نهج‌البلاغه | وصایای امیرالمؤمنین به امام حسن مجتبی علیهما‌السلام @zekrolmout

#یادمرگ ۳۱ 📜 #نامه‌_۳۱_نهج‌البلاغه 📌 بخش ششم «وَاعْلَمْ يا بُنَىَّ، اَنَّكَ اِنَّما خُلِقْتَ لِلاْخِرَةِ لا لِلدُّنْيا، وَ لِلْفَناءِ لا لِلْبَقاءِ، وَ لِلْمَوْتِ لا لِلْحَياةِ، وَ اَنَّكَ فى مَنْزِلِ قُلْعَة، وَ دارِ بُلْغَة، وَ طَريق اِلَى الاْخِرَةِ، وَ اَنَّكَ طَريدُ الْمَوْتِ الَّذى لايَنْجُو مِنْهُ هارِبُهُ، وَ لايَفُوتُهُ طالِبُهُ، و لابُدَّ اَنَّهُ مُدْرِكُهُ، فَكُنْ مِنْهُ عَلى حَذَر اَنْ يُدْرِكَكَ وَ اَنْتَ عَلى حال سَيِّئَة قَدْ كُنْتَ تُحَدِّثُ نَفْسَكَ مِنْها بِالتَّوْبَةِ، فَيَحُولَ بَيْنَكَ وَ بَيْنَ ذلِكَ، فَاِذا اَنْتَ قَدْ اَهْلَكْتَ نَفْسَكَ». پسرم! بدان برای‌ آخرت آفریده شده‌ای‌ نه برای‌ دنیا، و برای‌ فنا نه برای‌ بقا، و برای‌ مرگ نه برای‌ حیات، در منزلی‌ هستی‌ که باید از آن کوچ کنی‌، و جایی‌ که از آن به جای‌ دیگر برسی‌، و خلاصه در راه آخرتی‌، و صید مرگی‌ هستی که گریزنده از آن را نجات نیست، و از دستِ خواهنده‌اش بیرون نرود، و ناگزیر او را بیابد. از اینکه مرگ تو را به هنگام گناه دریابد ـ گناهی‌ که با خود می‌‌گفتی‌ از آن توبه می‌‌کنم ـ برحذر باش، مرگی‌ که بین تو و توبه‌ات مانع گردد، و بدین صورت خود را به هلاکت انداخته باشی‌. 📚 نامه ۳۱ #نهج‌البلاغه | وصایای امیرالمؤمنین به امام حسن مجتبی علیهما‌السلام @zekrolmout

#یادمرگ ۳۲ 📜 #نامه‌_۳۱_نهج‌البلاغه 📌 بخش هفتم يا بُنَىَّ، اَكْثِرْ مِنْ ذِكْرِ الْمَوْتِ، وَ ذِكْرِ ما تَهْجُمُ عَلَيْهِ، وَ تُفْضى بَعْدَ الْمَوْتِ اِلَيْهِ، ای پسرم! مرگ را پیوسته در نظر بیاور و مقصد این سفر شتابناک‌ت را به خاطر بسپار و ببین که پس از مرگ چه‌ها باید دید و به کجا باید رسید، حَتّى يَأْتِيَكَ وَ قَدْ اَخَذْتَ مِنْهُ حِذْرَكَ، وَ شَدَدْتَ لَهُ اَزْرَكَ، تا وقتی‌ مرگت برسد خود را مهیّا، و دامن همت به کمر زده باشی‌، وَ لا يَأْتِيَكَ بَغْتَةً فَيَبْهَرَكَ. وَ اِيّاكَ اَنْ تَغْتَرَّ بِما تَرى مِنْ اِخْلادِ اَهْلِ الدُّنْيا اِلَيْها، نه اینکه مرگ، ناگهانی و غفلتاً در رسد و تو را در سیطره‌ی خویش بگیرد. از اینکه رغبت دنیاپرستان به دنیا، وَ تَكالُبِهِمْ عَلَيْها، فَقَدْ نَبَّاَكَ اللّهُ عَنْها، و حرصشان بر متاع اندک آن تو را فریفته کند برحذر باش، که خداوندت از اوضاع دنیا خبر داده، وَ نَعَتْ هِىَ لَكَ نَفْسَها، وَ تَكَشَّفَتْ لَكَ عَنْ مَساويها، و دنیا هم با احوالات‌ش تو را از زوال خود آگاه نموده، و زشتی‌هایش را به تو نشان داده، فَاِنَّما اَهْلُها كِلابٌ عاوِيَةٌ، وَ سِباغٌ ضارِيَةٌ، يَهِرُّ بَعْضُها بَعْضاً، وَ يَأْكُلُ عَزيزُها ذَليلَها، زیرا دنیاپرستان سگانی‌ فریادزننده، و درندگانی‌ شکارکننده هستند، یکدیگر را می‌گزند، زورمندش ضعیفش را می‌خورد، وَ يَقْهَرُ كَبيرُها صَغيرَها. نَعَمٌ مُعَقَّلَةٌ، و بزرگش به کوچکش به قهر و غلبه حمله می‌‌کند. گروهی‌ از دنیاداران چهارپایانی‌ مهار شده، وَ اُخْرى مُهْمَلَةٌ، قَدْ اَضَلَّتْ عُقُولَها، وَ رَكِبَتْ مَجْهُولَها، و دسته‌ای‌ حیوان رها شده‌اند، عقول خود را از دست داده، و به راه نامعلوم قدم نهاده‌اند، سُرُوحُ عاهَة بِواد وَعْث، لَيْسَ لَها راع يُقيمُها، حیوانی‌ چند که در چراگاه آفت که قدم در آنجا قراری‌ ندارد سُر داده شده‌اند، نه چوپانی‌ که از آنان نگهداری‌ نماید، وَ لا مُسيمٌ يُسيمُها، سَلَكَتْ بِهِمُ الدُّنْيا طَريقَ الْعَمى، و نه چراننده‌ای‌ که آنها را بچراند، دنیا آنان را به راه کوری‌ و ضلالت برده، وَ اَخَذَتْ بِاَبْصارِهِمْ عَنْ مَنارِ الْهُدى، فَتاهُوا فى حَيْرَتِها، وَ غَرِقُوا فى نِعْمَتِها، و دیدگانشان را از دیدن علائم هدایت فرو بسته، در وادی‌ حیرت دنیا سرگردان، و در نعمت‌هایش غرق، وَ اتَّخَذُوها رَبّاً، فَلَعِبَتْ بِهِمْ وَ لَعِبُوا بِها، وَ نَسُوا ما وَراءَها. و آن را به عنوان ربّ انتخاب کرده‌اند، از این رو دنیا با آنان و آنان با دنیا به بازی‌ پرداخته‌اند، و آنچه را به دنبال آن است فراموش کرده‌اند. 📚 نامه ۳۱ #نهج‌البلاغه | وصایای امیرالمؤمنین به امام حسن مجتبی علیهما‌السلام @zekrolmout

#یادمرگ ۳۳ 📜 #نامه‌_۳۱_نهج‌البلاغه 📌 بخش هشتم «وَ مِنَ الْفَسادِ اِضاعَةُ الزّادِ وَ مَفْسَدَةُ الْمَعادِ». از زمینه‌های‌ فساد، ضایع کردن زاد و توشه و تباه کردن معاد است. 📚 نامه ۳۱ #نهج‌البلاغه | وصایای امیرالمؤمنین به امام حسن مجتبی علیهما‌السلام در جایی دیگر فرمودند: عَجِبْتُ لِمَنْ عَرَفَ أَنَّهُ مُنْتَقِلٌ عَنْ دُنْيَاهُ كَيْفَ لَا يُحْسِنُ التَّزَوُّدَ لِأُخْرَاهُ در شگفتم از کسی که می‌داند باید از دنیا نقل مکان کند، ولی برای آخرتش توشه‌ی مناسب فراهم نمی‌کند. 📚 #غررالحکم؛ جلد ۴؛ صفحه ۳۴۳ @zekrolmout

#یادمرگ به لطف خدا، هشت قسمت از #نامه‌_۳۱_نهج‌البلاغه را با هم خواندیم. از صاحب این سخنان سراسر نور، طلب تفکر و تعمق این مطالب را در جان و قلب‌مان داریم. نکته‌ی قابل ذکر این‌که این قسمت‌ها به صورت متوالی و پشت سر هم در این نامه قرار نگرفته بودند. در قسمت‌های مختلف نامه، حضرت یاد مرگ و قیامت می‌کردند و سفارشاتی می‌فرمودند. پیشنهاد می‌کنیم متن کامل نامه را بخوانید که مشق زندگی‌ست. @zekrolmout