نماز لیلة الدفن امشب فراموش نشود. حسین بن رضا

#کلام #نحو #بدل نقش پیش فرض های کلامی در علم نحو کدام اصطلاح دقیق تر است؟ بدل کل از کل؟ یا بدل مطابق؟ اگر چه اصطلاح بدل کل از کل قدیمی تر و رایج‌تر است ولی اطلاق (بدل کل از کل) بر (الله) در آیه زیر و نظیر آن، صحیح نیست : الٓرۚ كِتَٰبٌ أَنزَلۡنَٰهُ إِلَيۡكَ لِتُخۡرِجَ ٱلنَّاسَ مِنَ ٱلظُّلُمَٰتِ إِلَى ٱلنُّورِ بِإِذۡنِ رَبِّهِمۡ إِلَىٰ صِرَٰطِ ٱلۡعَزِيزِ ٱلۡحَمِيدِ * ٱللَّهِ ٱلَّذِي... (سوره ابراهیم، آیات1و2) دلیل: کل در برابر جزء است و کاربردش تنها برای چیزهایی صحیح است که دارای اجزاء حقیقی یا فرضی باشند. و تعالی الله عن ذلک. نتیجه: اصطلاح (بدل مطابق) دقیق تر است. https://eitaa.com/DUROUS_ALSHABAB

پیرو سؤآلات مکرر برخی طلاب و اساتید دربارۀ تذکیر و تأنیث #دستوری (صرفی و نحو) مطالب ذیل خدمت تان تقدیم می گردد:

#علائم_تانيث علامت های تانيت کلمه: يا در خود كلمه است، که عبارتند از (تاء، الف مقصور و الف ممدود) يا خارج از كلمه، که عبارتند از: 1 و 2-اسناد فعل و ضمير مؤنث مانند: إِذا زُلْزِلَتِ الْأَرْضُ زِلْزالَها وَ أَخْرَجَتِ الْأَرْضُ أَثْقالَها (اسناد فعل دارای علامت تأنیث به أرض، و عود ضمیر مؤنث به #أرض) 3-صفت مؤنث مانند" فِيها عَيْنٌ جارِيَةٌ (تأنیث جارية به عنوان صفت #عين) 4- تصغير، مانند: نُعَيلَة: نعل كوچك (تصغير #نعل با تاء تانيث) 5- اسم اشاره مؤنث مانند: هذِهِ جَهَنَّمُ الَّتِي يُكَذِّبُ بِهَا الْمُجْرِمُونَ (استفاده از هذه برای اشاره به #جهنم) 6-خبر دارای علامت تأنیث مانند: كُلُّ نَفْسٍ ذائِقَةُ الْمَوْتِ (ذائقة خبر #کل_نفس می فهماند که #نفس مؤنث است) 7-حال مؤنث مانند: وَ لِسُلَيْمانَ الرِّيحَ عاصِفَةً (عاصفة حال از #ریح) 8-عددی که برای مؤنث به کار می رود مانند: فَقُلْنَا اضْرِبْ بِعَصاكَ الْحَجَرَ فَانْفَجَرَتْ مِنْهُ اثْنَتا عَشْرَةَ عَيْناً (اگر #عين (چشمه) مذكر بود #اثنا_عشر می گفت) https://eitaa.com/DUROUS_ALSHABAB

معانی #تاء آیا تاء همواره علامت تأنیث است؟ آیا تأنیث و معانی دیگر با هم جمع می شوند؟ " تاء" در چند مورد است: 1- در اسماء مشتقّة براى امتياز مذكر از مؤنث (مگر در صيغه ‏هائى كه مذكر و مؤنث آن يكسان است يا اختصاص به مؤنث دارد) مانند" ضارب و ضاربة"" حسن و حسنة". 2- در اسماء جامدة براى امتياز مذكر از مؤنث، و آنها اندك است، مانند" مرء: مرد و مرئة: زن" و" فتى: جوان مرد و فتاة: جوان زن". 3- در اسم جنس براى دلالت بر وحدت، مانند" تمر: خرما و تمرة: يك دانه خرما" و" شجر: درخت و شجرة: يك درخت. البته اين قاعدة كلّيّت ندارد و در هراسم جنسى نيست، 4- براى مبالغة در صفتى، مانند" راوية: كسى كه حديث بسيار نقل ميكند گرچه مرد باشد". 5- براى زياده در مبالغة، مانند" علّامة، فهّامة، صبّارة" تاء در اينها و مانند اينها براى زيادتى در مبالغة است، زيرا" علّام، فهّام، صبّار" بدون تاء بمعنى بسيار داننده و فهمنده و شكيبنده‏ است. 6- عوض از فاء الفعل، مانند" عدة، هبة، ثقة" كه در اصل" وعد، وهب، وثق" بوده. 7- عوض از عين الفعل، مانند" اقامة، استقامة" كه در اصل" اقوام و استقوام" بوده. 8- عوض از لام الفعل، مانند" لغة و سنة" كه در اصل" لغوو سنو" بوده. 9- عوض از ياء تفعيل، مانند" تبصرة و تذكرة" كه در اصل" تبصير و تذكير" بوده. 10- عوض از ياء نسبت در جمع منسوب، مانند" اشاعرة" كه جمع" اشعرىّ" است، و" ديالمة" كه جمع" ديلمىّ" است، و" مغاربة" كه جمع" مغربىّ" است. 11- عوض از ياء منتهى الجموع، و اين بيشتر در جمع اسم معرّب آورده ميشود، مانند" زنادقة" جمع" زنديق: بى‏ دين" كه در اصل" زناديق" بوده، و" اساورة" جمع" اسوار: تيرانداز ماهر و دانا" كه در اصل" اساوير" بوده، و اين دو لفظ غير عربى است كه معرّب شده، و مانند" غطارفة" جمع" غطريف: مرد بزرگ و مرد با سخاوت" كه در اصل" غطاريف" بوده، و" جحاجحة" جمع‏ جحجاح: مرد بزرگوارى كه كوشاى در كارهاى نيك است كه در اصل" جحاجيح" است، و اين دو لفظ عربى است و مانند اينها بسيار است. 12- در آخر بعضى از مصادر ثلاثى مجرد نیز مي ايد مانند: رحمة، توبة ، و البته دارای معنى مخصوصى نيست. 13- در آخر بعضى از صيغه‏هاى جمع مكسّر ملحق ميشود، و باز هم دارای معنى مخصوصى نيست. 14- به بعضى از مؤنث‏هاى حقيقى ملحق ميگردد، مانند" نعجة: ماده گوسپند" و فرقش با" مرئة" آن است كه آن مقابل" مرء" است، و" نعجة" مقابل" نعج" نيست، زيرا مذكّرش" كبش" است، پس اگر تاء نبود تأنيث دانسته ميشد، و تاء براى تأكيد تانيث است، نه براى امتياز مذكر از مؤنث. رابطۀ #تاء و #تأنیث: با تمام اين چهارده صورت، معامله مؤنث مي شود، مگر آنكه به معنى، مذكر حقيقى باشد، و در بعضى موارد نیز معامله مذكر جائز است، که در نحو بیان شده است. https://eitaa.com/DUROUS_ALSHABAB

💠رونمایی از سند فدکیه، که در کنیسه یهودیان قاهره کشف شد. این مستند بمناسبت روزشهادت حضرت صدیقه کبری سلام‌الله عليها تقدیم می‌شود.

#قرآن #لغت #ترجمه آیا همۀ انسانها ناشکیبا و بخل اند یا استثنا هم دارد؟ إِنَّ الْإِنْسانَ خُلِقَ هَلُوعاً (سوره معارج؛ آیه19) هلوع از ریشۀ «هَلَع» به معنای نالیدن ازروی حرص است. طبرسی در مجمع البیان می نویسد: «الْهَلُوعُ‏ الشّديد الحرص الشّديد الجزع» فیروز آبادی در قاموس اللغة گفته: الهَلوعُ: من يَجْزَعُ و يَفْزَعُ من الشَّرِّ، و يَحْرِصُ و يَشِحُّ على المالِ، أو الضَّحورُ لا يَصْبِرُ على المَصائِبِ. هلوع كسى است كه از شرّ و ضرر مينالد (ناشکیبایی می ورزد) در حالی که بر مال حريص و بخيل (آزمند) است. معنای آیۀ فوق: همانا انسان آفریده شده است در حالی که بسیار ناشکیبا و بخیل است. به گونه ای که: إِذا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعاً (20) وَ إِذا مَسَّهُ الْخَيْرُ مَنُوعاً (21) یعنی: آنگاه كه ضرر بيند می نالد و آنگاه كه مال يابد بخل می ورزد #استثناء از آیۀ فوق: إِلاَّ الْمُصَلِّينَ (22) الَّذينَ هُمْ عَلى‏ صَلاتِهِمْ دائِمُونَ (23) وَ الَّذينَ في‏ أَمْوالِهِمْ حَقٌّ مَعْلُومٌ (24)لِلسَّائِلِ وَ الْمَحْرُومِ (25) وَ الَّذينَ يُصَدِّقُونَ بِيَوْمِ الدِّينِ (26) وَ الَّذينَ هُمْ مِنْ عَذابِ رَبِّهِمْ مُشْفِقُونَ (27) کسانی که ویژگی های زیر را دارند، از نالیدن در ناملایمات و بخل و آزمندی در زمان دارایی و توانگری به دور اند: 1. نمازگزاران مداوِم بر نماز 2. کسانی که در اموالشان، بهره ای مشخص، برای گدایان و محرومان است. 3. قیامت باورانِ ترسان از عذاب الهی https://eitaa.com/DUROUS_ALSHABAB

#قرآن #لغت #قلب ابن فارس در کتاب معجم مقاییس اللغة دو معنای وضعی برای واژۀ #قلب‏ ذکر می کند: 1. خالص ترین و برترین جزء هر چیزی را «قلب» می گویند. (قَلْبُ‏ الإنسان و غيره، سمّى لأنّه أخلص شي‏ء فيه و أرفعه، و خالص كلّ شي‏ء و أشرفه قلبه.) 2. برگرداندن و وارونه کردن (قَلَبْتُ‏ الثوبَ قلبا). «وَ إِلَيْهِ‏ تُقْلَبُونَ»‏(عنكبوت:21) يعنى: به سوى او برگردانده می شويد؛ مثل‏ «ثُمَّ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ‏» (بقره: 28) چون به باب تفعیل برود، (تقليب: بر گرداندن) براى كثرت و مبالغه است‏. «لَقَدِ ابْتَغَوُا الْفِتْنَةَ مِنْ قَبْلُ وَ قَلَّبُوا لَكَ الْأُمُورَ» (توبه: 48). یعنی: از پيش فتنه جوئى كرده و كارها را بر تو آشفته نمودند. در باب انفعال نیز معنای مطاوعه دارد (انقلاب: انصراف و برگشتن) «وَ إِذَا انْقَلَبُوا إِلى‏ أَهْلِهِمُ‏ انْقَلَبُوا فَكِهِينَ»‏ (مطففين: 31) یعنی: و چون نزد اهلشان بر گشتند شادمان برگشتند. در باب تفعّل نیز معنای لازم دارد. در معنای «الَّذِي يَراكَ حِينَ تَقُومُ. وَ تَقَلُّبَكَ‏ فِي السَّاجِدِينَ‏» (شعراء: 218 و 219) و اینکه مراد از «#تقلّب» چیست، اختلاف به حدی است که می توان درباره اش مقاله نوشت. https://eitaa.com/DUROUS_ALSHABAB

#قرآن #قلب قلب: در عرف ما #قلب همان عضو معروف در بدن و تنظيم كننده و جريان دهنده خون است كه در سمت چپ سينه قرار گرفته است. اما قرآن مجيد چيزهائى به قلب نسبت مي دهد كه دانشمندان امروزی بيشتر و يا همه آنها را به مغز نسبت مي دهند، برخی از آنها از این قرار است: 1- قلب غليظ مي شود و سختر از سنگ مي گردد «غَلِيظَ الْقَلْبِ‏» (آل عمران:159). «قَسَتْ قُلُوبُكُمْ » (بقرة: 74) 2- قلب مريض مي شود (نه فقط از لحاظ طبيعى) بلكه از لحاظ عدم استقرار ايمان و بودن هواهاى شيطانى در آن‏ «فِي‏ قَلْبِهِ‏ مَرَضٌ‏» (احزاب: 32) 3- قلب در اثر اعمال ناشایست، زنگ زده و تيره مي شود «رانَ عَلى‏ قُلُوبِهِمْ‏» (مطففين:14) 4- قلب مهر زده مي شود و چيزى نمى‏ فهمد. «خَتَمَ اللَّهُ عَلى‏ قُلُوبِهِمْ‏» (بقره:7). «يَطْبَعُ اللَّهُ عَلى‏ قُلُوبِ الْكافِرِينَ‏» (اعراف: 101) 5- قلب محل ترس و خوف است‏ «سَنُلْقِي فِي‏ قُلُوبِ‏ الَّذِينَ كَفَرُوا الرُّعْبَ»‏ (آل عمران: 151) «قُلُوبٌ‏ يَوْمَئِذٍ واجِفَةٌ» (نازعات: 8) 6- قلب گناهكار مي شود «فَإِنَّهُ آثِمٌ‏ قَلْبُهُ‏» (بقره: 283). «فَقَدْ صَغَتْ‏ قُلُوبُكُما» (تحريم: 4). «وَ لكِنْ يُؤاخِذُكُمْ بِما كَسَبَتْ‏ قُلُوبُكُمْ‏» (بقره: 225) 7- قلب مي فهمد و نمي فهمد، و محل عقيده و انبار علوم و ظرف نیت و ایمان و کفر است‏ (اعراف: 179). (آل عمران:154). (انفال:70). (احزاب: 5). (احزاب: 51). (حجرات: 14). (مجادله: 22) 8- قلب مخزن رأفت و رحمت و اطمينان و سكينه است‏ (حديد: 27). (شعراء: 89). (بقره: 260). (رعد: 28). (فتح: 4). سؤال: منظور #قرآن از #قلب چيست؟ https://eitaa.com/DUROUS_ALSHABAB