📢 #‌اصول #المقصد_السادس #الامارات #الظهور #الجهه_الرابعه :فی التفصیلات فی حجیت الظهور 📅 ۲ / خرداد ماه/ ۱۴۰۲ 💠جلسه ۱۲۵ 📚موضوع جلسه: 1️⃣ در مسلک دوم دو نوع اجمال را برای قرآن قائلند: اجمال ذاتی و اجمال عرضی؛ برای اجمال ذاتی سه وجه آورده اند: الوجه الاول: خداوند متعال برای اینکه انسان ها نیاز به رجوع به امام داشته باشند در قرآن مجمل گویی کرده است تا بندگان برای فهم کلام خداوند مجبور باشند به امام رجوع کنند. و فیه:انگیزه رجوع به امام وجود دارد و نیازی به مجمل گویی در قرآن نیست زیرا اکثر قریب به اتفاق احکام شریعت فقط از طریق سنت استفاده می شود و قرآن فقط کلیات را بیان کرده است. 2️⃣وجه دوم: یک کتاب علمی را عوام نمی فهمند زیرا فاصله علمی بین نویسنده و مخاطب وجود دارد؛ در قرآن کریم این فاصله بی نهایت است. و فیه: برای بیان اوامر و نواهی که محل بحث ماست، فرقی بین بیان عالم و جاهل نیست و هر دو مثلا می گویند: اقم الصلاة؛ بله، در بیان حقایق بهشت و جهنم ممکن است گفتار عالم و جاهل متفاوت باشد. 3️⃣وجه سوم: از شهید صدر به نقل شاگردان ایشان است که قرآن در خلأ نازل نگردیده است و یک آیه در مورد یک واقعه یا پاسخ یک سؤال یا ذهنیتی که در بین مسلمین بوده است نازل می شده است اما این قرائن را عمدا حذف کرده اند تا با کلام قرآنی مخلوط نشود؛ این احتمال در آیات قرآنی جلوی انعقاد ظهور را می گیرد.

4️⃣و فیه: اولا نقل تاریخی خوبی از دوران حیات پیغمبر اکرم و قرآن کریم وجود دارد و همچنین شان نزول و اسباب النزول آن قدر وجود دارد که برای انسان اطمینان می آورد که ظاهر هر آیه ای چیست. ثانیا با وجود همه این احتمالات باز ائمه ما را به همین قرآن موجود ارجاع داده اند پس حجت است. 5️⃣ اجمال عرضی قرآن کریم: علم اجمالی به تخصیص یا تقیید پاره ای اطلاقات یا عمومات قرآن جلو انعقاد ظهور در آیات قرآن را می گیرد

📢#‌فقه #فصل_فی_الحیض؛ فصل فی احکام الحائض یازدهم: وجوب قضاء نماز طواف و آیات و نذر معین بر حائض 📅 ۳ / خرداد ماه/ ۱۴۰۲ 💠 جلسه ۱۲۶ 📚موضوع جلسه: 1️⃣سید معتقد است که قضاء نماز نذر معین و نماز آیات بر حائض واجبست. اطلاقات و عمومات امر به قضاء تخصیص خورده است به قضاء نماز یومیه برای حائض لذا نسبت به سایر صلوات مثل نماز طواف و نماز آیات و نماز نذر معین، اطلاقات و عمومات وجوب قضاء باقی است. 2️⃣نماز ادائی طواف واجب است در حج تمتع اما آیا اگر فوت شد به خاطر حیض قضاء آن واجب نیست للبرائه. 3️⃣اتمام عمره مفرده علی المختار واجب نیست خلافا للمشهور و لذا نماز طواف جزء مستحب محسوب می شود و اصل در آن جاری نیست 4⃣ در نماز طواف قضاء معنا ندارد؛ در حج و عمره مفرده اگر بخواهد، عمره اش به اتمام برسد باید بعد العذر آن را اتیان کند. 5⃣مثال قضاء نماز نذر معین: حائض نذر کرده بود که یک نماز در هفته جاری بخواند و اختیارا آن را به تاخیر انداخت و اتفاقا در آخر هفته حائض شد؛ سید معتقد است که باید قضاء آن را به جای آورد. نقد: همان نقدی که نسبت به وجوب قضاء صوم وارد بود در اینجا هم وارد است 5️⃣این که اطلاقاتی در باب وجوب قضاء نماز داشته باشیم که شامل نماز آیات نیز بشود درست نیست؛ ادله وجوب قضاء نماز منصرف است به صلوات یومیه و نسبت به غیر صلوات یومیه دلیلی بر وجوب قضاء وجود ندارد.

📢 #‌اصول #المقصد_السادس #الامارات #الظهور #الجهه_الرابعه :فی التفصیلات فی حجیت الظهور #الجهة_الخامسه :فی الظهور الشخصی و النوعی 📅 ۳ / خرداد ماه/ ۱۴۰۲ 💠جلسه ۱۲۶ 📚موضوع جلسه: 1️⃣جواب از اجمال عرضی: اولا تقریب بیان شده داخل در مسلک اول است نه دوم؛ زیرا با وجود آن علم اجمالی، اطلاقات یا عمومات قرآنی ظهور دارند اما ظهورشان دیگر حجت نیست. ثانیا این اشکال در روایات نیز سرایت پیدا می کند پس در آنها هم باید عدم حجیت ظهورات را قائل شوید. ثالثا بعد از فحص لازم، علم اجمالی حقیقتا منجل می شود. 2️⃣استظهار نوعی حداقل استظهار اکثریت است اگر استظهار کل نباشد؛ مرحوم آقای خویی و مشهور از آیه « فاغسلوا وجوهکم» اطلاق فهمیده اند که ظهور نوعی است اما مختار این است که این قسمت آیه اطلاقی ندارد بنابراین استظهار شخصی بر خلاف استظهار نوعیست. 3️⃣ظهور شخصی، نسبی است به این معنا که ممکن است که ده نفر، ده تا استظهار شخصی مختلف داشته باشند بر خلاف ظهور نوعی که نسبی نیست 4️⃣ نکته اختلاف بین ظهور شخصی با نوعی این است که استظهارات در خلأ اتفاق نمی افتد و تابع عواملی مانند علم سامع به محتوای کلام و علم او نسبت به متکلم و علم او نسبت به رابطه بین کلام و متکلم و همچنین علم سامع نسبت به حکم و موضوع می باشد. 5️⃣حالات روانی اشخاص از ظنون و قطعیات و وهم او در استظهارات او به طور ناخواسته اثر می گذارد.

📢#‌فقه #فصل_فی_الحیض؛ فصل فی احکام الحائض م ۳۱ :اذا حاضت بعد دخول الوقت... 📅 ۶ / خرداد ماه/ ۱۴۰۲ 💠 جلسه ۱۲۷ 📚موضوع جلسه: 1️⃣سید می فرماید که اگر بعد از دخول وقت، حائض شد و نماز نخوانده بود و به اندازه اقامه نماز با تحصیل شرایط آن وقت داشت، واجبست بعد از ایام عادت، نمازش را قضاءنماید. دلیل سید : هم اطلاقات ادله وجوب قضاء شامل این زن حائض می شود و هم روایات خاصه در این مورد وارد شده است 2️⃣موثق يونس بن يعقوب عن أبي عبد اللّه (ع): «في امرأة دخل عليها وقت الصلاة و هي طاهر فأخرت الصلاة حتى حاضت. قال (ع): تقضي إذا طهرت» 3️⃣این روایت معارض هم دارد که در آن حضرت فرموده اند که اگر فرصت به اندازه ای داشت که موقع دخول وقت طاهر و هم موقع خروج وقت فضیلت، طاهر باشد پس باید نمازش را قضاء نماید اما اگر موقع دخول وقت طاهر بود اما موقع خروج وقت فضیلت دیگر طاهر نبود نیازی به قضاء آن نماز نیست و در روایت حضرت فرمودند که نماز ظهر را باید قضاء کند چون دخول و خروج او طاهرا بوده اما نماز عصر او نیازی به قضاء ندارد زیرا خروج او از وقت فضیلت نماز عصر که در روایت چهار قدم ذکر شده، طاهرا نبوده است. 4️⃣روایت معارض، معرض عنهاست و لذا فی نفسه حجیت ندارد و نوبت به جمع عرفی نمی رسد. 5️⃣سید فرموده است‌ که اگر بعد دخول الوقت بداند که در وقت حائض خواهد شد بر او واجبست که مبادرت به اقامه نماز دلیل :وجوب عقلی امتثال مأمور به 6️⃣اگر می داند که حائض خواهد شد یا در یک ساعت بعد یا در دو ساعت بعد، آیا واجبست که نماز را در همان ساعت اول بعد دخول الوقت بخواند؟ می تواند به تاخیر بیاندازد

📢 #‌اصول #المقصد_السادس #الامارات #الظهور #الجهة_الخامسه :فی الظهور الشخصی و النوعی 📅 ۶ / خرداد ماه/ ۱۴۰۲ 💠جلسه ۱۲۷ 📚موضوع جلسه: 1️⃣ ظهور شخصی در اصطلاح مرحوم صدر، ذاتی و ظهور نوعی در اصطلاح ایشان ظهور موضوعی است. 2️⃣ مرحوم صدر :ظهور نوعی حجت است نه شخصی؛ زیرا ظهور مستفاد از حال متکلم در هنگام تکلم است و متکلم در این حال از ضوابط و قواعد محاوره ای نوعی تبعیت می کند نه نکات و ضوابط خاصی که در ذهن فلان سامع است. 3️⃣و فیه: معیار ، ظهور نوعی تقدیری است نه ظهور نوعی فعلی؛ این دو ظهور گاهی در مقابل هم قرار می گیرند که در آن موارد معیار حجیت، ظهور تقدیری است. 4️⃣ظهور تقدیری یعنی استظهاری که نوع مردم بعد از علم و اطلاعات جدید پیدا خواهند کرد؛ مثلا ظهور نوعی فعلی از «ان الله سمیع بصیر» این است که خداوند، مسموعات را می شنود و مبصَرات را می بیند اما بعد از این که برای ایشان توضیح داده شود که خداوند که جسم نیست که ببیند و بشنود، استظهار ایشان تغییر می کند و جمله بالا را «ان الله عالم بالمسموعات و المبصرات» معنا می کنند؛ ظهور جدید را ظهور نوعی تقدیری نامند. 5️⃣استظهارات شخصی دائما استظهارت نوعی تقدیری هستندو استظهاات تقدیری متعدد می شوند نه استظهارات نوعی. 6️⃣استظهار تقدیری دیگر از آیه مذکور توسط فیلسوف ارائه شده است که هم سمع و بصر بر خداوند متعال محالست و هم علم به مسموعات و مبصرات بلکه خداوند متعال«کالسمیع و کالبصیر»است. 🆔@DorusOstadM

📢#‌فقه #فصل_فی_الحیض؛ فصل فی احکام الحائض م ۳۱ :اذا حاضت بعد دخول الوقت... 📅 ۷ / خرداد ماه/ ۱۴۰۲ 💠 جلسه ۱۲۸ 📚موضوع جلسه: 1️⃣سید ماتن می فرماید که اگرحائض در اماکن تخییر ترک نماز کرده بود لعذره و فرصت برای اقامه نماز قصری را داشت اما فرصت برای اقامه نماز تام را نداشت، بعد العذر بر او واجبست که نمازش را قضاء نماید :« وفی مواطن التخییر یکفی سعة مقدار القصر» 2️⃣اگر زن حائض که بعد از دخول وقت حیض شده و فرصت برای نماز با طهارت مائیه یا ترابیه را داشت اما فرصت برای تحصیل سایر شرایط نماز نظیر تطهیر بدن و لباس را نداشت، آیا قضاء بر عهده اوست یا خیر؟ پاسخ :سید معتقد است که قضاء بر او واجب نیست :ولو أدرکت من الوقت أقلّ ممّا ذکرنا لا یجب علیها القضاء، وإن کان الأحوط القضاء 3️⃣نظر مختار بر خلاف این نظریه سید است بلکه هم اداء و در صورت عدم اتیان در زمان ادائی قضاء بر این زن واجبست؛ اطلاقات و عمومات ادله ای وجوب اتیان نماز نسبت به کسی که امکان تحصیل طهارت در بدن و لباس ندارد شمولیت دارد

📢 #‌اصول #المقصد_السادس #الامارات #الظهور #الجهة_الخامسه :فی الظهور الشخصی و النوعی 📅 ۷ / خرداد ماه/ ۱۴۰۲ 💠جلسه ۱۲۸ 📚موضوع جلسه: 1️⃣ سؤال دوم: حالا که ظهور نوعی حجت شد، ظهور نوعی در زمان صدور حجت است یا ظهور نوعی در زمان وصول؟ مرحوم صدر پاسخ داده اند که معیار در استظهار، استظهار زمان و مکان صدور است. 2️⃣و فیه: گفته شد که در تعارض بین دو ظهور فعلی و تقدیری، ظهور تقدیری حجیت دارد و این ظهور، زمان بردار نیست؛ الان علماء فیزیک قائلند که زمین به دور خورشید می گردد و لذا آیات شمس و زمین مطابق با این نظریه استظهار می شود و اگر در صد سال بعد نظریه دیگری ثابت گردید، این آیات مطابق آن نظریه استظهار خواهد شد. 3️⃣سؤال سوم :اگر معیار در حجیت ظهور، زمان و مکان صدور است و ما شک کردیم که استظهار فعلی مطابق با استظهار هزار و چهارصد سال پیش باشد، چه کنیم؟ عقلاء اصلی دارند به نام اصالة عدم النقل که آن را از ظهورات تصوری به تصدیقی تسری می دهند. 4️⃣ و فیه: همان طور که گفته شد عقلاء اصلی به نام اصالة عدم النقل ندارند اما غالبا به نکته ندرت نقل یک استظهار، به اطمینان می رسیم که استظهار زمان صدور با استظهار زمان وصول تغییری نکرده است و در موارد شک چاره ای نیست جز رجوع به موارد استعمال الفاظ در زمان صدور تا استظهار آن زمان را متوجه بشویم. 🆔@DorusOstadM

📢#‌فقه #فصل_فی_الحیض؛ فصل فی احکام الحائض م ۳۲ :اذا طهرت من الحیض... 📅 ۸ / خرداد ماه/ ۱۴۰۲ 💠 جلسه ۱۲۹ 📚موضوع جلسه: 1️⃣مرحوم سید می فرماید که اگر حائض در داخل وقت از حیض پاک شد و به اندازه خواندن نماز با تحصیل شرایط آن وقت بر نماز ادائی داشت پس اتیان آن بر او واجبست و اگر اتیان نکرد، قضاء بر او واجبست و اگر وقت او فقط برای خواندن یک رکعت نماز ادائی بود باز بر او اتیان نماز واجبست به خاطر قاعده «لو ادرک». 2️⃣اگر صاحب عذر بتواند نماز را با تحصیل طهارت بخواند اما سایر شروط مانند تطهیر بدن و لباس را نتواند در وقت انجام دهد پس وظیفه او نماز با بدن نجس یا لباس نجس است و اگر نماز نخواند معصیت کرده است و قضاء بر او واجب است اما سید در این فرض اداء و قضاء را احتیاط مستحب دانسته است. 3️⃣سید فرموده است که حائضی که داخل وقت نماز پاک شده است وقت برای یک رکعت نماز با تحصیل شرایط ندارد مثلا نصف رکعت فقط وقت دارد باز احتیاط مستحب این است که قضاء را به جای آورد هر چند اداء بر او واجب نیست 4️⃣مستند این نظر روایات خاصه وارده در مقام است که از حیث سند مشکل دارند وسائل الشيعة؛ ج‌2، ص: 363 2371- 6- «4» وَ عَنْهُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الرَّبِيعِ عَنْ سَيْفِ بْنِ عَمِيرَةَ عَنْ مَنْصُورِ بْنِ حَازِمٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: إِذَا طَهُرَتِ الْحَائِضُ قَبْلَ الْعَصْرِ صَلَّتِ الظُّهْرَ وَ الْعَصْرَ- فَإِنْ طَهُرَتْ فِي آخِرِ وَقْتِ الْعَصْرِ صَلَّتِ الْعَصْرَ. مشکل سندی این روایت، محمد بن ربیع است که توثیق خاص ندارد 5️⃣در روایت بعدی هم محمد بن فضیل توثیق ندارد

📢 #‌اصول #المقصد_السادس #الامارات #الظهور #الجهة_الخامسه :فی الظهور الشخصی و النوعی 📅 ۸ / خرداد ماه/ ۱۴۰۲ 💠جلسه ۱۲۹ 📚موضوع جلسه: 1️⃣سوال چهارم :اگر در ظهور نوعی معاصر زمان متکلم شک داشتیم آیا راهی برای اثبات ظهور نوعی هست؟ مثلا در اطلاق جمله از متن وصیت یا وقف نامه شک شده است. مرحوم صدر فرموده اند یک راه این است که ظهور شخصی را اماره بر ظهور قرار بدهیم. 2️⃣اماره بودن استظهار شخصی بر نوعی را قبول نکردیم, زیرا نسبت به استظهارات شخصی دو احتمال وجود دارد: اول این که این استظهارات مبتنی بر معرفت و نکات باشد و شک داریم که استظهار عرف هم متفطن به این معرفت و مقدمات هست یا نیست؟ دوم آن که احتمال وجود دارد که استظهار شخصی ناشی از روحیات و حالات روانی باشد؛ در صورت اول، استظهار شخصی، تقدیری است و گفته شد که استظهار تقدیری اگر در مقابل عرفی فعلی هم باشد بر آن مقدم می شود. در صورت دوم، استظهار شخصی اماره بر نوعی نیست و با این احتمال دیگر استظهار شخصی حجت نخواهد بود. 3️⃣راه دومی که مرحوم صدر بیان کرده اند این است که وقتی مستظهر می بیند که استظهارش مطابق با استظهار علمای دیگر با شرایط مختلف است برایش اطمینان حاصل می شود که استظهار نوعی همین است. 4️⃣و فیه: اگر اطمینان به استظهار نوعی پیدا کرد که خروج از محل بحث است و کلام ایشان درست است. اما بحث در شک در استظهار نوعی بود نه شکی که در مقابلش اطمینان نوعی در کار باشد. 5️⃣مستظهر غالبا می داند که استظهار شخصی او، نوعی فعلی است یا نوعی تقدیری است پس حجت است اما اگر نداند که که یکی از دوتاست دیگر استظهار او حجت نخواهد بود.

📢#‌فقه #فصل_فی_الحیض؛ فصل فی احکام الحائض م ۳۲ :اذا طهرت من الحیض... 📅 ۹ / خرداد ماه/ ۱۴۰۲ 💠 جلسه ۱۳۰ 📚موضوع جلسه: 1️⃣در روایتی موضوع برای اداء نماز زن حائضی که از دم الحیض پاک شده است را «وقت داشتن به اندازه اغتسال» قرار داده است؛ با توجه به این روایت اگر زن حائض در داخل وقت از خون حیض پاک شد وقت به اندازه نماز با طهارت ترابیه داشت دیگر اداء و قضاء بر او واجب نیست. 2️⃣عنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: قَالَ: أَيُّمَا امْرَأَةٍ رَأَتِ الطُّهْرَ- وَ هِيَ قَادِرَةٌ عَلَى أَنْ تَغْتَسِلَ فِي وَقْتِ صَلَاةٍ- فَفَرَّطَتْ فِيهَا حَتَّى يَدْخُلَ وَقْتُ صَلَاةٍ أُخْرَى- كَانَ عَلَيْهَا قَضَاءُ تِلْكَ الصَّلَاةِ الَّتِي فَرَّطَتْ فِيهَا- وَ إِنْ رَأَتِ الطُّهْرَ فِي وَقْتِ صَلَاةٍ فَقَامَتْ فِي تَهْيِئَةِ ذَلِكَ- فَجَازَ وَقْتُ صَلَاةٍ وَ دَخَلَ وَقْتُ صَلَاةٍ أُخْرَى- فَلَيْسَ عَلَيْهَا قَضَاءٌ وَ تُصَلِّي الصَّلَاةَ الَّتِي دَخَلَ وَقْتُهَا 3️⃣روایات، کلام معصومین نیست بلکه نقل به مضمون کلام معصومین است؛ در ما نحن فیه، اگر روایتی نبود حکم بر اساس قاعده این بود که این چنین زنی باید نماز با طهارت ترابیه بخواند مانند همه ذوی الاعذار که نمی توانند نماز با طهارت مائیه بخوانند؛ این که یک عدد روایتی که نقل به مضمون کلام معصوم است و برداشت ناقل از فرمایش معصوم است بخواهد جلوی قاعده ای که برداشت شده از مجموعه از روایات و آیات است بایستد هر چند سندش تامه است، درست نیست. 4️⃣انتهای یک رکعت در چیست؟ یک قول این است که به برداشتن سر از سجده است و قول دیگر این است که به تمام شدن ذکر در سجده

📢 #‌اصول #المقصد_السادس #الامارات #الظهور #الجهة_السادسه :فی حجیت قول اللغوی 📅 ۹ / خرداد ماه/ ۱۴۰۲ 💠جلسه ۱۳۰ 📚موضوع جلسه: 1️⃣وجوه گفته برای عدم حجیت قول لغوی :۱- آنچه برای فقیه مهم است در استظهار، معانی حقیقیه است اما لغوی در کتابش نمی گوید که کدام معنا، حقیقی است و کدام مجازی و کدام کنایی. و فیه: معیار در استظهار، معانی عرفیه الفاظ است و فرقی ندارد که آن معنای عرفی، حقیقی یا مجازی یا کنایی باشد. 2️⃣شهادت لغوی، شهادت در موضوعات است و در موضوعات خبر عدلین (بینه)لازم است و لذا شهادت لغوی حجت نیست. و فیه: اولا در موضوعات هم مانند احکام، اخبار یک ثقه کافی است ثانیا آن که گفتند در موضوعات، بینه لازم است در حسیات بود نه در حدسیات و شهادت اهل لغت در حدسیات است. 3️⃣وجه سوم از آخوند :قول اهل خبره در سیره وقتی حجت است که اطمینان به صحت اخبار ایشان حاصل شود. و فیه:در سیره قول اهل خبره حجت است هر چند اطمینانی به صحت اخبار او حاصل نگردد. 4️⃣وجه چهارم :بله، در اهل خبره لازم نیست اخبار عدلین در کار باشد اما اهل لغت که اهل خبره محسوب نمی شوند زیرا معانی الفاظ را که عن حس به آن رسیده اند بیان کرده اند اما اهل لغت کسانی هستند که مطلبی را عن حدس رسیده باشند. و فیه :حتی انسان های تحصیل کرده هم نمی توانند معانی واضحی مانند درخت یا ماشین را بیان کنند چه برسد به معانی پیچیده ای مانند اراده، مرگ

5️⃣ وجه پنجم :حجیت قول لغوی بی معناست زیرا استظهار کلام که مجموعه ای از الفاظ است موصوف به حجیت است نه الفاظ در آن و فیه :اگر از توجه به معانی الفاظ در یک کلام با مراجعه به قول لغوی به استظهار رسیدیم، قول لغوی حجت است و معلوم است که اگر به استظهار نرسیدیم دیگر حجیت قول لغوی معنا ندارد.

📢#‌فقه #فصل_فی_الحیض؛ فصل فی احکام الحائض م ۳۲، ۳۳،۳۴، ۳۵ 📅 ۱۰ / خرداد ماه/ ۱۴۰۲ 💠 جلسه ۱۳۱ 📚موضوع جلسه: 1️⃣در حدیث «لا تعاد» با توجه به مناسبت حکم و موضوع مراد از سجود و رکوع در مستثنیٰ، معانی عرفیه آنهاست نه سجده و رکوع صلاتی که ارتکاز متشرعه درباره آن نظر دارد 2️⃣اگر زنی که از خون حیض در وقت پاک شده است، شک کند که مثلا پنج دقیقه وقت دارد که در این صورت به نماز با تحصیل شرایط نمی رسد یا ده دقیقه وقت دارد که به نماز با تحصیل شرایط آن می رسدوظیفه او این است که برای اقامه نماز اقدام کند زیرا استصحاب بقاء وقت دارد (استصحاب استقبالی) 3️⃣اگر زنی که از خون حیض در داخل وقت پاک شده است و می داند ده دقیقه تا آخر وقت نماز فرصت دارد اما نمی داند که در این فرصت می تواند حداقل یک رکعت نماز با تیمم بخواند یا نمی رسدقول مختار این است که وظیفه او این است که برای خواندن نماز اقدام نماید؛ دو اصل برای او وجود دارد : 1. اصل اشتغال 2. اصل استصحاب

📢 #‌اصول #المقصد_السادس #الامارات #الاجماع #الجهة_السابعه فی الظهور الحالی 📅 ۱۰ / خرداد ماه/ ۱۴۰۲ 💠جلسه ۱۳۱ 📚موضوع جلسه : 1️⃣اگر ظهور، مستفاد از تکلم متکلم باشد به آن ظهور لفظی یا کلامی می گویند و اگر مستفاد از فعلی به غیر از تکلم باشد به آن، ظهور حالی گویند که عند الجمیع مانند ظهور لفظی حجت است 2️⃣برای حجیت ظهور حالی مانند حجیت ظهور لفظی نمی توان به سیره تمسک کرد زیرا حجیت سیره به ظهور حال بر می گردد و نمی توان اثبات حجیت ظهور حالی به ظهور حالی شود. 3️⃣برای استدلال، مشهور می توانند ادعا کنند که یقین داریم که ظهور حالی که عند القلاء حجت است را شارع در دایره احکام خودش نیز امضاء کرده است و در این صورت در اثباتآن از حجیت یقین کمک گرفته شد. 4️⃣یقین و اطمینان در نظر مختار حجت نیستند و منشأ یقین و اطمینان نوعی که خود ظهور حال است، حجت است و لذا در استدلال بر حجیت ظهور حالی نمی توان از یقین و اطمینان استفاده کرد و باید گفت که حجیت ظهور حالی از واضحات است که نیاز به استدلال ندارند و خصم هم پپذیرد که این قضیه از واضحات است. 5️⃣تعریف اجماع :اتفاق عدد کبیر من اهل النظر و الفتوی فی الحکم بدرجة توجب احراز الحکم الشرعی 6️⃣مراد اتفاق کل یعنی در آراء فقهاء در دسترس به مخالفی بر خورد نشده است مگر یک یا دو نفر 7️⃣حجیت اجماع محصل یا مستفاد از عقل عملیست یا عقل نظری یا دلیل شرعی. 8️⃣دلیل شیخ طوسی بر حجیت اجماع محصل :اگر خداوند متعال اتفاق خطای کل بر مسئله ای را نشکند کار قبیحی انجام داده و فعل قبیح بر حق تعالی محالست. و فیه:شاید در عدم ازاله این اتفاق مصلحت اهم باشد یا شکستن اتفاق دارای مفسده باشد.

قابل توجه طلاب محترم ادامه دروس خارج فقه و اصول حضرت استاد ان شاءالله در روز سه شنبه خواهد بود

📢#‌فقه #فصل_فی_الحیض؛ فصل فی احکام الحائض 📅 ۱۶ / خرداد ماه/ ۱۴۰۲ 💠 جلسه ۱۳۲

📢 #‌اصول #المقصد_السادس #الامارات #الاجماع 📅 ۱۶ / خرداد ماه/ ۱۴۰۲ 💠جلسه ۱۳۲ 📚موضوع جلسه : 1️⃣طریق دوم اثبات حجیت اجماع به کمک عقل نظری و حساب احتمالات است؛ وقتی تعداد علمائی که یک حکم شرعی را قائلند بالا می رود احتمال خطای ایشان کوچک و کوچکتر می شود تا جایی که یا اطمینان یا علم به وجود دلیل شرعی بر این حکم پیدا می شود. 2️⃣مرحوم صدر برای حجیت اجماع محصل چهار شرط گذاشته اند :اول این که اتفاق علمای قدمائی باشد که به عصر حضور امام و اصحاب ائمه نزدیک باشد و الا احتمال خطا بااتفاق علمای معاصر کوچک نمی شود. 3️⃣شرط دوم :مجمعین به مدرکی استناد نکرده باشندو شرط سوم این است که قرائن بر خلاف مجمعین در کار نباشد و شرط چهارم این است که محتمل المدرکیه هم نباشد. 4️⃣با فرمایش مرحوم صدر موافق نیستیم؛ اگر مراد ایشان از تولد اطمینان یا قطع از اجماع این است که آن اطمینان و قطع حجت است پس اجماع حجت نیست و اگر مراد ایشان حجیت هر دوست پس حجیت اجماع بی فایده خواهد بود. 5️⃣توضیح مرحوم صدر بر اساس مختار ما در عدم حجیت اطمینان و قطع جواب می دهد زیرا ما منشأ اطمینان یا قطع نوعی را حجت می دهیم. 6️⃣طریق سوم استناد به یک روایت نبوی برای اثبات حجیت اجماع محصل است :لایجمع الله امتی علی الضلالة ابدا این روایت اولا سندا تام نیست و ثانیا به فتوای خطا ضلالت اطلاق نمی شود و ثالثااجماع فقها را اجماع امت نمی گویند بلکه امت، اعم است.

📢#‌فقه #فصل_فی_الحیض؛ فصل فی احکام الحائض م ۳۹،۴۰، ۴۱ 📅 ۱۷ / خرداد ماه/ ۱۴۰۲ 💠 جلسه ۱۳۳ 📚موضوع جلسه: 1️⃣در بحث اشتباه قبله سید ماتن معتقد است که باید به چهار جهت نماز بگذارد للعلم الاجمالی اما نظر مختار این است که نماز گزاردن به یک جهت اختیاری کافی است للروایة 2️⃣اگر زن حائضی که در وقت پاک شده است فقط به اندازه یک نماز تا آخر وقت فرصت دارد اما اشتباه قبله دارد، وظیفه اش نماز به کدام جهت است؟ سید فرموده است که یک نماز به جهتی که اختیار کرده بخواند؛ نظر سید صحیح است؛ اگر مبنای مختار معیار باشد که وظیفه او در وسعت وقت نیز اتیان فقط به یک نماز در یک جهت اختیاری بود و بنابر نظر سید نیز به علت ضیق وقت یک نماز به هر جهتی که خواند کفایت می کند 3️⃣اگر به اندازه دو نماز مثلا ظهر و عصر وقت داشت اما اشتباه قبله رخ داد، وظیفه او چیست؟ بنا بر مبنای سید در باب اشتباه قبله می تواند ظهر به جهتی که دوست داشت و در جهت نماز عصر نیز مخیَّر است اما بنابر نظر مختار در بحث اشتباه قبله باید هر دو نماز را به یک جهت بخواند.

📢 #‌اصول #المقصد_السادس #الامارات #الاجماع 📅 ۱۷ / خرداد ماه/ ۱۴۰۲ 💠جلسه ۱۳۳ 📚موضوع جلسه : 1️⃣اجماع مرکب بر دوقسم است :طرفین اگر از اختیار خود رفع ید کنند باز بر بطلان قول سوم متفقند و قسم دوم این است که در آن طرفین اگر از قول خود رفع ید کنند شاید قول رقیب را اختیار کنند و شاید قول سوم را برگزینند. 2️⃣در اجماع مرکب قسم اول اگر حجیت اجماع بسیط مورد قبول قرار گرفت، حجیت آن هم مقبول است چه مبنا، قاعده لطف باشد یا حساب احتمالات باشد یا حدیث نبوی باشد اما در قسم دوم از اجماع مرکب فقط بنا بر مبنای قاعده لطف و حدیث نبوی حجت می شود. 3️⃣مثال اول: احتمال عدالت زید، ۵۰ درصد است و احتمال عدالت عمرو نیز ۵۰ درصد است؛ احتمال عدالت احدهما ۷۵ درصد می شود و احتمال فسق هر دو می شود ۲۵ درصد(مثال برای قسم اول اجماع مرکب) مثال دوم :اگر احتمال عدالت زید، ۵۰ درصد و احتمال عدالت عمرو، ۵۰ درصد است اما علم اجمالی به فسق احدهما دارم؛ احتمال عدالت احدهما پنجاه درصد و احتمال فسق هر دو همچنین ۵۰ درصد باقی می ماند (مثال اجماع مرکب قسم دوم)؛ یک دسته فتوا به وجوب تعیینی نماز جمعه و یک دسته فتوا به وجوب تخییری داده اند و علم اجمالی به بطلان احدهما وجود دارد در اینجا احتمال بطلان حرمت نماز جمعه همان پنجاه درصد می ماند4️⃣ خصوصیت علم اجمالی این طور است که نمی گذارد احتمال احدهما بالا برود5️⃣اصل موضوعی در بحث حجیت اجماع منقول :خبر ثقه عن حس حجت است و اگر شک کردیم که اخبار حسی است یا حدسی، اصالة الحس جاریست6️⃣اجماع منقول به سه قسم کاشف، منکشف و جزء الکاشف تقسیم می شود

📢#‌فقه #فصل_فی_الحیض؛ فصل فی احکام الحائض م ۴۱، ۴۲ 📅 ۲۰ / خرداد ماه/ ۱۴۰۲ 💠 جلسه ۱۳۴ 📚موضوع جلسه: 1️⃣از مستحبات بر حائض این است که در اوقات صلوات یومیه در مصلای خود بنشیند و صلوات بفرستد؛ بحث در این است که در روایت وارده «ذکرالله» گفتن بر حائض مستحب است و سخنی از صلوات نیامده 2️⃣ادله ای که استحباب صلوات فرستادن را ثابت می کند اطلاق دارد و شامل زن حائض در این حالت هم می شوند 3️⃣درباره خضاب کردن حائض دسته ای از روایات نهی کرده است و دسته ای دیگر آن را بلا اشکال شمرده است که جمع عرفی بین این دو دسته به این است که روایات ناهیه حمل بر کراهت شوند 4️⃣اگر حائض از وضو گرفتن به هنگام صلوات یومیه که برایش مستحب است معذور بود آیا می تواند برای درک استحباب بدل از وضو، تیمم کند؟ 5️⃣«التراب احد الطهورین»؛ اطلاق دارد چه برای وضوئی که مبیح برای نماز است چه وضوئی که مبیح نماز نیست باز تیمم بدلیت دارد مانند وضوء حائض و جنب برای اکل یا وضوی حائض در اوقات صلوات یومیه

📢 #‌اصول #المقصد_السادس #الامارات #الاجماع #الشهرة 📅 ۲۰/ خرداد ماه/ ۱۴۰۲ 💠جلسه ۱۳۴ 📚موضوع جلسه :1️⃣ناقل در نقل کاشف، می گوید اتفاق و اجماع فقهاء بر فلان امر است اما ناقل در نقل منکشف می گوید مثلا نماز جمعه واجبست و ما می دانیم که مستند نقل او اجماع فقهاست 2️⃣اجماع منقول به نقل کاشف حجت است همان طور که اجماع بسیط حجت است اما اجماع منقول به نقل منکشف حجت نیست زیرا إخبار ناقل بالحدس است نه بالحس و خبر ثقه اگر عن حس باشد حجت است نه وقتی عن حدس باشد 3️⃣معیار در حجیت اجماع در نقل کاشف یا منکشف این است که سامع از اجماع ذکر شده در مدلول مطابقی نقل کاشف یا اجماع ملازم در نقل منکشف معتقد به حکم شرعی شود یعنی آن اجماع را در حدی بداند که ملازمه با حکم شرعی داشته باشد و الا نقل اجماع مذکور در مدلول مطابقی نقل کاشف و نه اجماع مطوی در نقل منکشف حجیتی نخواهند داشت مانند وقتی که احتمال می دهد ناقل از کسانی است که اتفاق هفتاد درصدی را برای رسیدن به حکم شرعی کافی می داند اما رای سامع در نود درصد است 4️⃣ناقل در نقل جزء الکاشف فقط اتفاق بخشی از فقهاء بر حکم شرعی را بیان کرده است و به قول مرحوم صدر یک جمله شرطیه را ناقل است:« وجوب صلاة الجمعه اجماعی ان افتی الباقون بوجوبها»؛ اگر مجتهد خودش رای ما بقی را احراز کند یا نقل دیگری بیابد که فتوای ده نفر دیگر را بیان کرده باشد، آن جمله شرطیه تبدیل به جمله حملیه می شود و اخبار جزء الکاشف حجت خواهد بود5️⃣اکثر اجماعات منقوله موهون است زیرا اجماعی نیست که ملازمه با حکم شرعی داشته باشد و لذا باید شواهد و قرائن متوفر باشند تا گفته شود که اجماع منقولی حجت است

6️⃣شهرت روایی :روایتی است که در کتب حدیثی یا فقهی متعدد نقل گردیده نه این که مثلا شیخ طوسی از کلینی نقل کرده اند هر چند یک سلسله سند داشته باشد و خبر واحد باشد و همین معنا از شهرت مراد مقبوله عمر بن حنظله در باب تعارض ادله است. مرحوم آقای صدر تعریفی دیگری از شهرت روایی دارند ومعتقدند که هر روایتی که در تمام طبقاتش متعدد باشد اما به حد تواتر نرسد.

📢#‌فقه #فصل_فی_الحیض؛ فصل فی احکام الحائض م ۴۲، ۴۳ مستحبات و مکروهات بر حائض 📅 ۲۱ / خرداد ماه/ ۱۴۰۲ 💠 جلسه ۱۳۵ 📚موضوع جلسه: 1️⃣قرآن خواندن نسبت به حائض روایات عدیده ای در نهی دارد حتی اگر کمتر از هفت آیه باشد؛ این روایات اگر چه سندا ضعیف هستند اما به سبب تعدد کراهت را می رسانند و این کراهت بنا بر نظر مختار به معنای مبغوضیت است نه به معنای اقل ثوابا 2️⃣در مورد صحت و مشروعیت اغسال واجبه مانند غسل جنابت یا غسل مس میت نسبت به حائض اختلاف شده است و سید ماتن معتقد است که این اغسال نیز از حائض مشروع است؛ دلیل بر مشروعیت موثقه ساباطی است :« عن أبي عبد اللّه (ع): «عن المرأة يواقعها زوجها ثمَّ تحيض قبل أن تغتسل. قال (ع): إن شاءت أن تغتسل فعلت، و إن لم تفعل فليس عليها شي ء، فإذا طهرت اغتسلت غسلا واحداً للحيض و الجنابة» »

📢 #‌اصول #المقصد_السادس #الامارات #الشهرة 📅 ۲۱/ خرداد ماه/ ۱۴۰۲ 💠جلسه ۱۳۵ 📚موضوع جلسه : 1️⃣بحث شهرت عملی دربحث خبر واحد خواهد آمد؛ آیا یک خبر ضعیف السند که مشهور علماء بر اساس آن خبر فتوا داده اند، حجت است یا نه؟2️⃣شهرت فتوایی :مشهور علماء فتوایی دارند که از فتوای ایشان قطع یا اطمینان به حکم شرعی پیدا نشده است؛ آیا فتوای مشهور حجیت دارد؟ 3️⃣حجیت فتوای مشهور را باید در حوزه عمل و افتاء بررسی نمود؛ در حوزه عمل برای عامی یا خود مجتهد، فتوای مشهور حجت است؛ بله، اگر فتوای مشهور با غیر مشهوری تعارض کرد که کیفیت فتوای آنها بر کمیت فتوای مشهور بچربد، فتوای غیر مشهور حجت خواهد بود4️⃣برای حجیت شهرت فتوایی در مقام افتاء دو دلیل عمده اقامه کرده اند :روایت خاص و دیگری دلیل حجیت خبر واحد روایت خاص،مرفوعه زراره و مقبوله عمر بن حنظله است که هر دو سندا و دلالة مخدوش هستند؛ در دلالت آنها باید گفت که اولا قدر متیقن آن شهت روایی است و اطلاقی نسببت شهرت فتوایی ندارد یا لااقل اجمال دارد و ثانیا این روایت خاص نسبت به حجیت شهرت فتوایی در مقم افتاء ساکت است و بحثش در تعادل و تراجیح است 5️⃣وجه استدلال به ادله حجیت خبر واحد بر حجیت شهرت فتوایی در مقام افتاء :حجیت خبر واحد به خاطر کاشفیت و اصابت آن به واقع است و این اصابت به واقع در فتوای مشهور بیشتر از اخبار واحد است.6️⃣و فیه : اولا در خبر واحد به احتمال قوی اصابت به واقع بیشتر از فتوای مشهور است زیرا اولی حسی و دومی حدسی است و احتمال اصابت به واقع در اخبار حسی بیشتر است و ثانیا ادله حجیت خبر واحد امضاء سیره بودند در حالی شهرت فتوایی اساسا در سیره حجت نیست