📣دروس حضرت استاد فردا چهارشنبه برقرار است

ج ۸۵

📢 #‌اصول #المقصد_السابع #الاصول_العملیة #اصالة_البرائة #المقام_الثانی #الجهة_الرابعة تنبیه اول: اصالة عدم التذکیه؛ مقام دوم 📅 ۲۵ / بهمن ماه/ ۱۴۰۲ 💠جلسه ۸۵ 📚موضوع جلسه : 1️⃣وقتی قبول تذکیه یا عدم قبول تذکیه حیوانی مشکوک باشد در صورتی استصحاب عدم تذکیه جاری می شود که تذکیه امری بسیط دانسته شود و وقتی اصل تذکیه حیوانی مشکوک باشد یا رعایت شدن شرایط ذبح مشکوک باشد استصحاب عدم تذکیه جاری می شود که نتیجه ی آن حرمت خوردن گوشت چنین حیوانی است. 2️⃣موضوع حرمت خوردن گوشت حیوان، غیر مذکی است اما موضوع نجاست پوست تهیه شده از حیوان، میته است چنان که موضوع بطلان نماز با پوست حیوان نیز میته است؛ بنابراین در مورد اول در موارد شک، استصحاب عدم تذکیه جاری است که استصحابی منجِّز است در مورد دوم و سوم استصحاب عدم میته جاری است که نتیجه ی آن طهارت پوست و صحت نماز است. 3️⃣اگر در حرام گوشت بودن یا نبودن حیوانی که تذکیه شده است و قبول تذکیه در آن معلوم است شکّ شود اصالة البرائة جاری است و می توان آن گوشت را خورد.

📢#‌فقه #کتاب_الطهارة #فصل_في_وجوب_تجهیز_المیت 📅۲۸ / بهمن ماه/ ۱۴۰۲ 💠جلسه۸۶ 📚موضوع جلسه : 1️⃣صاحب حدائق معتقد است که تجهیز میت بر ولی میت واجبست اما مشهور قائلند که تجهیز میت از واجبات کفایی بر جمیع مسلمین است. 2️⃣دلیل وجوب کفایی تجهیز میت بر جمیع مسلمین اجماعات منقول در مسئله است و همچنین ظهور روایاتی است که در باب وجوب تجهیز میت وارد شده است. 3️⃣واجب کفایی واجبی است که موضوع در آن فرد مردّد است بر خلاف واجب عینی که موضوع در آن افراد معیَّنه هستند؛ در واجبات کفایی یک طلب وجود دارد اما طلب در واجبات عینی به تعداد مکلفین منحل می شود.

📢 #‌اصول #المقصد_السابع #الاصول_العملیة #اصالة_البرائة #المقام_الثانی #الجهة_الرابعة (تنبیهات برائت) تنبیه اول: اصالة عدم التذکیه تنبیه دوم: حسن و استحباب احتیاط 📅 ۲۸ / بهمن ماه/ ۱۴۰۲ 💠جلسه ۸۶ 📚موضوع جلسه : 1️⃣اگر شک در حلیت و حرمت گوشت به خاطر شبهه موضوعیه در قبول تذکیه و عدم آن باشد پس چون تذکیه امر بسیطی است، اصالة عدم التذکیه جاریست که اصل منجِّز است و اگر شبهه ی مذکور به نحو شبهه حکمیه باشد اطلاق دلیل لفظی که می گوید همه حیوانات قبول تذکیه می کنند مگر موارد خاصّ شامل این گوشت هم می شود و این گوشت مشکوک هم قبول تذکیه می کند و ارتکاز در این است که حیوانی که قبول تذکیه می کند حلال گوشت است. 2️⃣اگر گوشت مشکوک از این جهت مشکوک باشد که معلوم نیست شرایط شرعی ذبح مثل تسمیه در مورد آن رعایت شده باشد، شبهه موضوعیه است و در اینجا چه این که تذکیه امری بسیط دانسته شود یا مرکَّب استصحاب منجِّز جاریست و خوردن آن گوشت جایز نیست اما اگر شبهه این طور باشد که معلوم نیست اعتبار شرعی حدیدیت آلت ذبح پس شبهه، حکمیه است و در این صورت اطلاق دلیل «حرمت علیکم المیتة و ... الا ما ذکیتم» اقتضای عدم اعتبار شرط مشکوک را دارد و لذا مانعی در خوردن گوشت نیست. 3️⃣احتیاط کردن در شبهات موضوعیه یا حکمیه بعد از فحص امری مستحبی است شرعا و حسن است عقلا اما واجب نیست. 🆔https://eitaa.com/DorusOstadMadadi

📢#‌فقه #کتاب_الطهارة #فصل_في_وجوب_تجهیز_المیت 📅۲۹ / بهمن ماه/ ۱۴۰۲ 💠جلسه۸۷ 📚موضوع جلسه : 1️⃣مولا می فرماید که «تغسیل المیت واجب» و «علی المکلف» در تقدیر است و دو فرد موسع و مضیق دارد؛ یا مکلف، جمیع مسلمین است به نحو واجب کفایی یا خصوص اولیاء میت است؛ در اینجا نمی توان از اصالة الاطلاق بهره برد و اثبات نمود که مکلف موسَّع، مراد از خطاب است؛ زیرا اطلاق گیری در جایی است که عنوانی در خطاب ذکر شده است که فردی را شامل می شود اما اراده متکلم نسبت به آن فرد مشکوک است؛ مثلا مولا فرموده است: «اکرم الفقیر» و زید فقیر است اما معلوم نیست مولا او را اراده کرده باشد؛ در اینجا اصالة الاطلاق می گوید که اکرام زید واجبست. 2️⃣ادله ای که می فرماید تجهیز میت بر کافی ی مسلمین واجبست (بنا بر این که اطلاق این ادله پذیرفته شود) و ادله ای که می فرماید تجهیز میت بر ولی میت واجبست با هم تعارض ندارند بلکه مثبتین هستند.

📢 #‌اصول #المقصد_السابع #الاصول_العملیة #اصالة_البرائة #المقام_الثانی #الجهة_الرابعة (تنبیهات برائت) تنبیه سوم: قاعده تسامح در ادله سنن 📅 ۲۹ / بهمن ماه/ ۱۴۰۲ 💠جلسه ۸۷ 📚موضوع جلسه : 1️⃣امارات می توانند چهار نقش منجزیت، معذریت، مصححیت و مجوزیت در إخبار و إسناد را داشته باشند؛ وقتی خبر ثقه بر طهارت این لباسی که استصحاب نجاست دارد قائم می شود می شود با این لباس نماز گزارد و این نماز واقعا صحیح است و همچنین وقتی خبر ثقه بر عدالت زید باشد می توان بر اساس آن اخبار به عدالت زیدی کرد که در واقع فاسق است. 2️⃣استصحاب از میان نقش های اربعه برای امارات تنها نقش منجزیت و مؤمنیت و مصححیت را می تواند داشته باشد اما نقش مجوزیت در إخبار را ندارد. 3️⃣مفاد قاعده تسامح در ادله سنن این است که همان طور که خبر ثقه در باب تکالیف حجت است خبر ثقه و غیر ثقه در باب سنن حجیت دارد و این حجیت به معنای مجوزیت در إخبار و إسناد است.

📢#‌فقه #کتاب_الطهارة #فصل_في_وجوب_تجهیز_المیت 📅۳۰/ بهمن ماه/ ۱۴۰۲ 💠جلسه۸۸ 📚موضوع جلسه : 1️⃣نه استدلال مشهور بر ادعای ایشان دلالت دارد یعنی روایاتی که اقامه شده است بر وجوب کفایی تجهیز میت بر همه ی مسلمین دلالتی ندارد و همچنین استدلال صاحب حدائق درست نیست یعنی روایاتی که اقامه کرده است دلالتی بر وجوب عینی تجهیز بر ولی میت ندارد و لذا باید سراغ اصول عملیه رفت. 2️⃣نسبت به مسلمین به غیر از ولی وقتی شک می شود که وجوب کفایی تجهیز بر ایشان هست یا نیست اصالة البرائة از وجوب کفایی جاریست اما نسبت به ولی میت که شکّ دارد وظیفه او وجوب عینی تجهیز است یا وجوب کفایی تجهیز به مقتضای علم اجمالی باید احتیاط کند که نتیجه آن با وجوب عینی تجهیز بر ولی میت یکسان است. 3️⃣در موارد علم اجمالی اگر اطراف اقل و اکثر ارتباطی باشند اصل برائت نسبت به اکثر که کلفت زائده دارد پیاده می شود از این جهت که علم اجمالی منجلّ می شود؛ زیرا اقلّ، قدر متیقن است اما اگر اطراف علم اجمالی استقلالی باشند مانند وقتی شک بین وجوب عینی و کفایی می شود باید به مقتضای علم اجمالی احتیاط کرد و براست از وجوب عینی جاری نمی شود.

📢 #‌اصول #المقصد_السابع #الاصول_العملیة #اصالة_البرائة #المقام_الثانی #الجهة_الرابعة (تنبیهات برائت) تنبیه سوم: قاعده تسامح در ادله سنن 📅 ۳۰ / بهمن ماه/ ۱۴۰۲ 💠جلسه ۸۸ 📚موضوع جلسه : 1️⃣چهار احتمال در مفادّ اخبار «من بلغ» داده شده است: ۱- ارشاد به حکم عقل به حسن انقیاد است۲- استحباب شرعی عملی که وعده دادن ثواب بر آن داده شده است، اثبات می شود۳- شارع تنها جعل حجیت بر خبر ضعیف در باب سنن نموده است۴- صرف دادن وعده ثواب در روز قیامت از این اخبار استفاده می شود. 2️⃣مشهور تابع احتمال چهارم از احتمالات اربعه در مفاد اخبار «من بلغ» شده اند که قائل است مفادّ این اخبار چیزی بیشتر از دادن وعده ثواب بر عمل نیست و نه استحباب شرعی استفاده می شود و نه جعل حجیت بر خبر ضعیف صورت گرفته است و نه ارشاد به حکم عقل است. 3️⃣قول به استفاده استحباب از اخبار ضعیف در باب سنن به خاطر وجود اخبار «من بلغ» درست نیست زیرا ملازمه ای بین دادن ثواب بر یک عمل و مستحب بودن آن عمل وجود ندارد و مثال نقض آن انقیاد است که ثواب دارد اما مستحب شرعی نیست.

📢#‌فقه #کتاب_الطهارة #فصل_في_وجوب_تجهیز_المیت 📅۱ / اسفند ماه/ ۱۴۰۲ 💠جلسه۸۹ 📚موضوع جلسه : اصلاحیه بحث دیروز👇 1️⃣اگر غیر ولی شک کرد که تجهیز میت بر او وجوب کفایی دارد یا ندارد در فرضی می تواند برائت از وجوب کفایی را جاری کند که شک داشته باشد ولی میت یا دیگران اقدام به تجهیز می کنند یا نمی کنند اما در صورتی که می داند ولی اقدام نمی کند و احتمال می دهد که دیگران اقدام نمایند بر اساس قاعده اشتغال باید اقدام به تجهیز کند. 2️⃣ولی میت اگر شک دارد که دیگران اقدام به تجهیز می کنند یا نمی کنند بر اساس قاعده اشتغال واجبست که خود اقدام به تجهیز میت نماید.

📢 #‌اصول #المقصد_السابع #الاصول_العملیة #اصالة_البرائة #المقام_الثانی #الجهة_الرابعة (تنبیهات برائت) تنبیه سوم: قاعده تسامح در ادله سنن 📅 ۱ / اسفند ماه/ ۱۴۰۲ 💠جلسه ۸۹ 📚موضوع جلسه : 1️⃣مفاد اخبار «من بلغ» این است که خبر ضعیفی که در آن وعده ثواب داده شده است را اگر به رجاء رسیدن ثواب انجام دهند به آن ثواب خواهند رسید هر چند آن خبر ضعیف صادر نشده باشد و لذا مفاد این اخبار صرف دادن وعده رسیدن به ثواب است و قول استفاده استحباب یا استفاده جعل حجیت نسبت به خبر ضعیف از اخبار «من بلغ» درست نیست. 2️⃣اخبار «من بلغ» هر خبر ضعیفی که در آن مقدار ثوابی بر یک عمل وعده داده شود را شامل می شود و همچنین خبر ضعیفی که به ذکر رسیدن ثواب بر انجام یک عمل بسنده کرده است را نیز شامل می شود؛ اگر خبر ضعیفی ذکر ثواب بر عمل نداشته باشد اما مطلوبیت عمل را بیان کند بالالتزام دلالت دارد بر رسیدن به ثواب در صورت اتیان به آن و لذا اخبار «من بلغ» شامل آن خواهد شد به واسطه مدلول التزامی خبر ضعیف

📢#‌فقه #کتاب_الطهارة #فصل_في_وجوب_تجهیز_المیت 📅۲ / اسفند ماه/ ۱۴۰۲ 💠جلسه۹۰ 📚موضوع جلسه : ⏺روایت «غسل المیت واجب» اولا در مقام بیان اصل وجوب تغسیل میت است و کاری ندارد که بر چه کسی واجبست و لذا نه می توان قول واجب کفایی بر همه ی مسلمین را با آن اثبات نمود و نه می توان قول واجب عینی بر ولی میت را اثبات نمود به علاوه «واجب» در این روایت به قرینه سیاق دلالت بر صرف مطلوبیت دارد نه وجوب

📢 #‌اصول #المقصد_السابع #الاصول_العملیة #اصالة_البرائة #المقام_الثانی #الجهة_الرابعة (تنبیهات برائت) تنبیه سوم: قاعده تسامح در ادله سنن 📅 ۲ / اسفند ماه/ ۱۴۰۲ 💠جلسه ۹۰ 📚موضوع جلسه : 1️⃣اخبار «من بلغ» خبر ضعیفی که علم وجدانی یا تعبدی بر کذب بودن آن وجود داشته باشد را شامل نمی شود؛ اولی را شامل نمی شود چون بلوغ خبر ضعیف که موضوع اخبار «من بلغ» است صادق نیست و دومی را شامل نمی شود چون این اخبار منصرف از آن هستند. 2️⃣اخبار « من بلغ» فتوای غیر مجتهد را شامل نمی شوند اما فتوای مجتهدی که غیر جائز التقلید است (مذکر یا عادل یا حرّ یا ...نیست) را شامل می شود زیرا عمل بر فتوای این مجتهد بر استحباب یا کراهت یک عمل مخالفت انقیاد و تسلیم که مقتضای اخبار «من بلغ» است نمی باشد. 3️⃣اگر مفادّ اخبار «من بلغ» ارشاد به حسن انقیاد یا صرف وعده باشد نمی توان بر اساس این اخبار فتوا به استحباب یا کراهت یک عمل بر طبق روایت ضعیف داد و اگر مفادّ این اخبار جعل حجیت برای خبر ضعیف باشد یا مفادّ آن استحباب یا کراهت داشتن عملی باشد که اخبار ضعیف بر آن دلالت دارند پس می توان فتوا داد؛ مستند مجتهد در افتاء بر اساس احتمال سوم، خود خبر ضعیف است و بر اساس احتمال دوم، اخبار «من بلغ» است.

📣ان شاءالله جلسه بعدی دروس خارج حضرت استاد در روز دوشنبه ۱۴۰۲/۱۲/۷ تشکیل خواهد شد

📣قابل توجه طلاب محترم درس امروز دوشنبه(۱۲/۷) تعطیل است

درس امروز سه شنبه تعطیل است

📣به اطلاع طلاب محترم می رساند که‌ درس حضرت استاد فردا به صورت حضوری تعطیل است و صوت درس ایشان در فضای مجازی منتشر خواهد شد

📢#‌فقه #کتاب_الطهارة #فصل_في_وجوب_تجهیز_المیت 📅۹ / اسفند ماه/ ۱۴۰۲ 💠جلسه۹۱ 📚موضوع جلسه : 1️⃣روایات دال بر وجوب عینی تجهیز بر ولی میت سندا تمام نیستند و به حد استفاضه نمی رسند اما نتیجه جریان اصل عملی موافق با قول صاحب حدائق است یعنی بر ولی واجب عینی است که میت را تجهیز نماید. 2️⃣اگر میتی ولی نداشت یا ولی میت اقدام به تجهیز نکرد بر دیگران به نحو واجب کفایی واجبست که میت را تجهیز نمایند.

📢 #‌اصول #المقصد_السابع #الاصول_العملیة #اصالة_البرائة #المقام_الثانی #الجهة_الرابعة (تنبیهات برائت) تنبیه چهارم 📅 ۹ / اسفند ماه/ ۱۴۰۲ 💠جلسه ۹۱ 📚موضوع جلسه : 1️⃣برائت در موارد شک در احکام شرعی وضعی یا انتزاعی یا در امور تکوینی جاری نمی شود. 2️⃣برائت در موارد شکّ احکام شرعی تکلیفی ظاهری که ترخیص در مخالفت یا ایجاب الاحتیاط هستند جاری نمی شود. 3️⃣برائت (همه اصول عملیه)در موارد شکّ احکام شرعی تکلیفی واقعی غیر الزامی (ندب و کراهت) جاری نمی شود. 4️⃣برائت در موارد شک در احکام تکلیفی واقعی الزامی کلّی که جعل نامیده می شوند جاری نمی شود.

📢#‌فقه #کتاب_الطهارة #فصل_في_وجوب_تجهیز_المیت 📅۱۲ / اسفند ماه/ ۱۴۰۲ 💠جلسه۹۲ 📚موضوع جلسه : 1️⃣سید یزدی معتقد است که اذن ولی میت در تجهیز میت شرط صحت عمل است. 2️⃣اگر شخصی بدون اذن عملی از اعمال توصلیه تجهیز میت را اتیان کرد بنابر اعتبار این شرط عمل او فرد مامور به نیست اما مسقِط تکلیف است. 3️⃣اگر شخصی عملی از اعمال تعبدیه تجهیز میت (تغسیل میت یا نماز میت) را استحبابا انجام داد عملش صحیح است زیرا اذن ولی در واجب شرط صحت بود نه در مستحب؛ این عمل مستحب باعث سقوط تکلیف از دیگران می شود.

📢 #‌اصول #المقصد_السابع #الاصول_العملیة #اصالة_البرائة #المقام_الثانی #الجهة_الرابعة (تنبیهات برائت) تنبیه چهارم 📅 ۱۲ / اسفند ماه/ ۱۴۰۲ 💠جلسه ۹۲ 📚موضوع جلسه : 1️⃣اصل برائت هم در موارد شک در تکلیف فعلی احتمالی بالفعل جاری می شود و هم در شکّ در تکلیف فعلی احتمالی غیر بالفعل؛ قوام تکلیف فعلی به لحاظ موضوع است و قوام تکلیف فعلی بالفعل به وجود موضوع در خارج است. 2️⃣در موارد علم اجمالی در تدریجیات طبق نظر مشهور که علم اجمالی را منجِّز می دانند، اصل برائت در هیچ کدام از اطراف جاری نمی شود به خاطر تعارض؛ اقتضای جریان وجود دارد زیرا اصل برائت در طرفی که تکلیف فعلی غیر بالفعل است هم می تواند جاری بشود.

📢#‌فقه #کتاب_الطهارة #فصل_في_وجوب_تجهیز_المیت 📅۱۳ / اسفند ماه/ ۱۴۰۲ 💠جلسه۹۳ 📚موضوع جلسه : 1️⃣اگر نماز میت را بدون اذن ولی خواند نماز میت صحیح است. 2️⃣اگر تغسیل میت را بدون اذن ولی اتیان کرد در بعضی از فروض این تغسیل فرد تصرف حرام است و تغسیل باطل است و در بعضی از فروض تغسیل حرام نیست. 3️⃣اگر ولی میت اقدام به تغسیل نمی کند و به دیگران نیز اذن نمی دهد پس تغسیل میت بر دیگران واجبست و تصرف حرام نیست تا گفته شود تزاحم بین وجوب تغسیل و حرمت تصرف در بدن میت پیش می آید.

📢 #‌اصول #المقصد_السابع #الاصول_العملیة #اصالة_البرائة #المقام_الثانی #الجهة_الرابعة (تنبیهات برائت) تنبیه چهارم 📅 ۱۳ / اسفند ماه/ ۱۴۰۲ 💠جلسه ۹۳ 📚موضوع جلسه : 1️⃣عامّی هیچ گاه نمی تواند در عمل خود به برائت تمسک کند و باید دائما به فتوای مجتهد خود رجوع نماید که این فتوا از امارات است. 2️⃣مجتهد در شبهات حکمیه بعد از فحص در عمل خود به خود اصل برائت تمسک می کند و در افتاء به دلیل برائت تمسک می کند. 3️⃣دلیل برائت شبهات حکمیه قبل از فحص را شامل نمی شود. 3️⃣در شبهات حکمیه مقرون به علم اجمالی وقتی اطراف شبهه متباینین هستند اصل برائت در هیچ طرفی جاری نمی شود و مجتهد در مقام افتاء فقط می تواند توقف کند و احتیاط واجب را در جمع بداند. 4️⃣اگر اطراف شبهه در موارد علم اجمالی اقل و اکثر باشند برائت از اکثر در نظر مشهور جاری خواهد شد. 5️⃣اگر علم اجمالی بین اطراف شبهه از قبیل دوران امر بین محذورین باشد پس دو اصل برائت از وجوب و حرمت جاری خواهد شد.

📢#‌فقه #کتاب_الطهارة #فصل_في_وجوب_تجهیز_المیت 📅۱۴ / اسفند ماه/ ۱۴۰۲ 💠جلسه۹۴ 📚موضوع جلسه : 1️⃣سید معتقد است که اگر ولی میت از تجهیز میت امتناع ورزید و به دیگران نیز اذن نداد پس حاکم شرع موظف است که او را بر یکی از دو امر اجبار نماید. 2️⃣دلیلی بر جعل ولایت از طرف شارع مقدس برای حاکم شرع نسبت به اجبار ولی ممتنع وجود ندارد؛ هم دلیل روایت ابو خدیجه تمام نیست و هم دلیل حسبه در اینجا ناتمام است.

📢 #‌اصول #المقصد_السابع #الاصول_العملیة #اصالة_البرائة #المقام_الثانی #الجهة_الرابعة (تنبیهات برائت) تنبیه چهارم (شبهه مفهومیه) 📅 ۱۴ / اسفند ماه/ ۱۴۰۲ 💠جلسه ۹۴ 📚موضوع جلسه : 1️⃣شبهه مفهومیه گاهی در موضوع تکلیف رخ می دهد مانند: «اکرم زیدا» وقتی زید مردَّد بین زید بن عمرو و زید بن بکر است و گاهی در متعلق تکلیف رخ می دهد مانند: «اکرم العالم» وقتی عالم مردَّد بین اقل و اکثر است؛ اقلّ آن عالمان صاحب علوم نظری و اکثر آن عبارتست از عالمان نظری و عملی و گاهی شبهه در دال بر تکلیف مانند هیئت امر است؛ مجتهد نمی داند که صیغه امر دال بر طلب وجوبی تنهاست یا دال بر جامع بین طلب وجوبی و ندبی است. 2️⃣اگر در موضوع تکلیفی که تکلیف نسبت به آن انحلالی است شبهه مفهومیه وجود داشته است نسبت به فرد مشکوک اصل برائت جاری می شود؛ مثلا در خطاب «اکرم العالم» وقتی در شمول عنوان عالم نسبت به صاحب فنّ مانند نجار شک می شود اصل برائت از وجوب اکرام نجار جاری می شود.