📚بخشی از جزوهٔ چاپی دورۀ جامع ستارگان ویرایش متنوک (ویراست پنجم) را می‌توانید در این فایل ببینید (همراه با فهرست کامل). 🎁این جزوهٔ چاپی هدیۀ ما به شرکت‌کنندگان در دورۀ ستارگان ویرایش است و با پستِ رایگان ارسال می‌شود. @Matnook_com

«فرفوژه» یا «فرفورژه»؟ «فرفورژه» (fer forgé) واژه‌ای فرانسوی و به معنای «سازه‌های آهنی، مانند در و نرده و پنجره، با طرح‌‌های معمولاً هنری» است. «فرفورژه» (مانند برخی دیگر از وام‌واژه‌های فرانسوی) صورت نویسه‌گردانی‌شدۀ* fer forgé است (نه مطابق با تلفظ فرانسوی آن)، زیرا واج /ر/ در فرانسوی /غ/ تلفظ می‌شود. املای «فرفورژه» (با دو «ر») رایج‌تر و پربسامدتر از «فرفوژه» (با یک «ر») است. بنابراین دقیق‌تر و درست‌تر آن است که «فرفورژه» بنویسیم (هرچند در گفتار برای تلفظ آسان‌تر /فرفوژه/ می‌گویند). ★ «نویسه‌گردانی» (transliteration) فرایندی است که از رهگذر آن، حروف یک خط، به‌طور متناظر و یک‌به‌یک، با حروف خط دیگری نوشته می‌شود. برای نمونه، «شبدر» به حروف لاتینی به‌صورت šbdr نویسه‌گردانی می‌شود («نویسه» معادل فارسی «حرف» است). #واژه‌شناسی #املا_رسم‌الخط سید محمد بصام @Matnook_com www.matnook.com

#فارسی_چه_بدی_داشت_که_یک_بار_نگفتی! شاید شما هم دو واژۀ «اپیدمی» و «پاندمی» را شنیده یا دیده باشید. این روزها هم که بیماری‌های ویروسی (مانند آنفولانزا و کرونا) بیشتر است، گاهی این دو را می‌شنویم. «اپیدمی» و «پاندمی» دو اصطلاح پزشکی‌اند که فرهنگستان زبان و ادب فارسی برای آن‌ها معادل‌ فارسی تصویب کرده‌است. پس بهتر است همه‌جا از معادل‌ فارسی‌شان استفاده کنیم. épidémie / epidemy همه‌گیری: شیوع بیش از حد یک بیماری یا عارضه در جمعیتی معیّن epidemic همه‌گیر:‌ ویژگی آن دسته از بیماری‌ها که به‌طور ناگهانی در میان مردمان یک ناحیۀ خاص شایع شود. pandémie / pandemic دنیاگیر: ویژگی بیماری‌ای که در چند کشور همه‌گیر شده‌است و احتمال می‌رود تمام دنیا را آلوده کند. pandemicity دنیاگیری: حالت دنیاگیر بودن یک بیماری سید محمد بصام @Matnook_com www.matnook.com

الوعده وفا! عبارت «الوعده‌ وفا» معمولاً برای یادآوری قول‌وقرار دیگران به‌ کار می‌رود: «وقتی‌ که آمد، به او گفتم: الوعده وفا. ربابه را طلاق بده.» (صادق هدایت، سه قطره خون، ص ۱۶۲) «الوعده‌ وفا» تغییریافتۀ این حدیث امام علی است: «الکریمُ إذا وَعَدَ وَفیٰ.» (جوانمرد چون پیمان بندد، به‌ جای آرد.) #واژه‌شناسی سید محمد بصام @Matnook_com www.matnook.com

سلسله‌چالش‌های ویرایش گروه متنوک (۱) در این سلسله‌چالش‌ها تمرین ویرایش می‌کنیم و نکته‌های جدید و رایگان نگارش و ویرایش را با سبکی نوین به شما آموزش می‌دهیم. #تمرین_ویرایش سید محمد بصام @Matnook_com www.matnook.com

گفتاری‌نویسی «به» + ـ‌‌م، ـ‌‌ت، ـ‌‌ش، ـ‌‌مون، ـ‌‌تون، ـ‌‌شون در گفتاری‌نویسی، حرف اضافۀ «به» را در پیوند با ضمیرهای شخصی به دو صورت می‌توان نوشت: ۱) صورتِ مؤکدی که e در «به» را h تلفظ می‌کنیم و بنابراین «ه» را سرهم می‌نویسیم: بِهِم، بِهِت، بِهِش، بِهِمون، بِهِتون، بِهِشون. مثال برای behemun: «لطفاً خودتان را معرفی کنید. ما جناح راست هستیم. منتهیٰ توی خونه بِهِمون می‌گن اصول‌گرا، چپ‌ها بِهِمون می‌گن محافظه‌کار.» (ابراهیم نبوی، یک فنجان چای داغ، ص ۱۲۴) ۲) صورتِ نامؤکدی که e در «به» را همان e تلفظ می‌کنیم و بنابراین «ه» را با نیم‌فاصله می‌نویسیم: به‌م، به‌ت، به‌ش، به‌مون، به‌تون، به‌شون. مثال برای beš: «ننه‌حبیب انگشتر عقیق را دور انگشتش گردانید: سیدخانوم، نِشاسّه براش خوبه. [...] امشب هم وخت خواب، به خورندِ یه خشخاش، تریاک به‌ش بده.» (صادق هدایت، علویه خانم و ولنگاری، ص ۲۹) ببینید: شیوهٔ نگارش ضمیرهای شخصی پیوسته (۲). #گفتاری‌نویسی سید محمد بصام @Matnook_com www.matnook.com

گفتاری‌نویسی ماضی نقلی + ـ‌‌م، ـ‌‌ت، ـ‌‌ش، ـ‌‌مون، ـ‌‌تون، ـ‌‌شون او / آن را برده‌ام: برده‌مش او / آن را برده‌ای: بردیٖش او / آن را برده‌است: برده‌تش او / آن را برده‌ایم: بردیٖمش او / آن را برده‌اید: بردیٖدش / بردیٖنش او / آن را برده‌اند: برده‌نش ببینید: شیوۀ نگارش ضمیرهای شخصی پیوسته (۱). #گفتاری‌نویسی سید محمد بصام @Matnook_com www.matnook.com

🎵 Autumn was lost in the leaves... 🍂 🎹 فریبرز لاچینی @Matnook_com

سلسله‌چالش‌های ویرایش گروه متنوک (۲) در این سلسله‌چالش‌ها تمرین ویرایش می‌کنیم و نکته‌های جدید و رایگان نگارش و ویرایش را با سبکی نوین به شما آموزش می‌دهیم. #تمرین_ویرایش سید محمد بصام @Matnook_com www.matnook.com

«فیثاغورث» یا «فیثاغورس»؟ #املا_رسم‌الخط سید محمد بصام @Matnook_com www.matnook.com

انسان دو معلم دارد: آموزگار و روزگار. هرچه با شیرینی از اولی نیاموزی، دومی با تلخی به تو می‌آموزد؛ اولی به قیمت جانش، دومی به قیمت جانت! (لا ادری) هرکه را ایزدش لختی هوش داد روزگار او را بسنده اوستاد هرکه نامخت از گذشت روزگار نیز ناموزد ز هیچ آموزگار (رودکی) دو کتاب در شناخت آثار و احوال رودکی، به مناسبت چهارم دی‌ماه، زادروز وی: ۱) ابوالقاسم رادفر، کتابشناسی آثار رودکی، چاپ اول: تهران، مؤسسهٔ تحقیقات و توسعهٔ علوم انسانی، ۱۳۸۶، ۲۸۸ ص فهرست اجمالی: کتاب‌ها (ایرانی و غیرایرانی)؛ ترجمه‌ها، فرهنگ‌ها، تذکره‌ها، و پایان‌نامه‌ها؛ رودکی در کتاب‌های فارسی عمومی؛ مقاله‌ها (ایرانی و غیرایرانی)؛ رودکی‌شناسان (ایرانی و غیرایرانی)؛ اعلام و نمایۀ مقاله‌ها،‌ کتاب‌ها، روزنامه‌ها، و نشریه‌ها. ۲) ابوالقاسم رادفر، رودکی آن شاعر تیره‌چشم روشن‌بین، چاپ اول: تهران، مؤسسهٔ تحقیقات و توسعهٔ علوم انسانی، ۱۳۸۷، ۱۷۶ ص این کتاب دربردارندۀ چهارده مقاله است از: بدیع‌الزمان فروزانفر؛ جلال‌الدین همایی؛ سعید نفیسی؛ محمد معین؛ مهدی بیانی؛ عبدالحسین زرین‌کوب؛ غلامحسین یوسفی؛ هادی حائری؛ تاج‌الدین نورالدین مردانی؛ میرزا ملا احمد؛ روشن رحمانی؛ نصرالله امامی؛ اسماعیل شفق؛ داریوش ذوالفقاری. #ادبیات #کتاب_خوب_بخوانیم سید محمد بصام @Matnook_com www.matnook.com

وقتی «فیودور» را «فیودر» می‌نویسیم، مجبوریم یک ضمه هم بالای «د» بگذاریم که درست خوانده شود. سنت املایی فارسی در چنین واژه‌هایی ـ گذشته از تفاوت نظام آوایی دو زبان مبدأ و مقصد و مسئلۀ تلفظ ـ معمولاً این است که صدای /o/ را در خط با «و» می‌نویسیم. املای رایج این نام هم «فیودور» است. پس چرا بنویسیم «فیودر» که مجبور شویم ضمه بگذاریم؟ اگر این‌گونه باشد، باید «چخوف» را هم «چِخُف» بنویسیم و حرکت‌گذاری کنیم! باری،‌ دقیق‌ترین املای نام او به این صورت است: فئودور داستایفسکی. ببینید: شیوۀ نگارش اَعلام تاریخی و جغرافیایی. #املا_رسم‌الخط سید محمد بصام @Matnook_com www.matnook.com