سعی شد که یک دوره فقه شیعه بر اساس کتاب «شرائع الاسلام مرحوم محقق حلی» با بیان اجمالی ادله‌ی فتاوا، نکات اصولی و بعضاً مسائل رجالی مطرح گردد. ⬆️ فایل زیپ جلسات در کانال تلگرامی «نردبان فقاهت» قرار داده شده است. @Nardebane_feghahat

🌹 تمَّ بحمد الله و منّه و فضله و توفيقه إتمام تسجيل دروس «كتاب الطهارة» من شرائع الإسلام يحسن جداً بعد هذا الكتاب دراسة «کتاب الصلاة» و سيشرع على بركة الله «كتاب الصلاة» إن شاءالله تعالی ◾️ مجموع دروس کتاب الطهارة 88 درس ✔️ و نسأل الله القبول بحق مولانا علی بن موسی الرضا (علیه‌السلام) والحمد لله ربِّ العالمين‌. السبت - ١٤ ذوالقعده ١٤٤٤ ✍ رضا الحسینی @Nardebane_feghahat

✔️ بسمه تعالى. سأشرع بتدريس كتاب شرائع الإسلام (کتاب الصلاة) للمحقق الحلي (قدس سره) و من الله التوفيق. ✍ رضا الحسینی السبت - ١٤ ذوالقعده ١٤٤٤ ⬇️⬇️⬇️⬇️ #فقه @Nardebane_feghahat

✔️ فایل کتاب «شرائع الاسلام جلد اول» #فقه @Nardebane_feghahat

✔️ تدریس کتابِ فقهی «شرائع الإسلام- محقق حلی- شروع کتاب الصلاة» 89 🔸 و فی زوجته تردّد! 🔹 تردّدات شرایع بسیار مهم است 🔸 معنای لغوی صلاة را برخی «دعا» و برخی «عطف» دانسته‌اند 🔹 روایاتی در باب اهمیتِ صلاة 🔸 تعداد نمازهای واجب و مستحب 🔹 باید در سند روایاتی که درصدد تشویق به نماز جمعه یا نماز جماعت هست، دقت کنیم 🔸 اقوال مختلف در مورد نماز جمعه 🔹 کلام صاحب جواهر در مورد نماز جمعه! 🔸 چرا برخی از فقها نماز‌های واجب را ۹تا و برخی ۷تا و برخی۶تا و برخی ۵تا دانسته‌اند؟ 🔹 برخی فرموده‌اند که «صلاة الأموات» أشبه است به معنای لغوی تا معنای اصطلاحی 🔸 هزار رکعت نماز در ۷ ساعت (مرحوم علامه امینی) 🔹 نمازشب بر پیغمبراکرم(صلی الله علیه و آله) واجب بود 🔸 اشکالاتی بر روایتِ تخفیف‌گرفتن 🔹 پیامبر(صلی‌الله علیه‌و آله) در معراج درباره نماز‌های واجب 🔸 گاهی یک کنترل خشم، یک ظلم‌نکردن انسان را هزار سال جلو می‌اندازد #فقه #تدریس_شرایع @Nardebane_feghahat

✔️ تدریس کتابِ فقهی «شرائع الإسلام- محقق حلی- کتاب الصلاة- جلسه دوم» 90 🔹 محقق اصفهانی در «نهایة الدرایة» معنای لغویِ صلاة را عطف دانسته 🔸 صلاة، حقیقت شرعیه یا حقیقت متشرعیه؟ 🔹 ماجرای رؤیای کاشف الغطاء و اعلمیّت محقق حلی(ره) 🔸 مرحوم بجنوردی اصرار داشته‌اند که اعلم علما «مرحوم نائینی» بوده است 🔹 برخی قائل بودند که اعلم علمای عصر غیبت «مرحوم آیت الله خویی» بوده و در عینِ حال، در همان زمان خودشان رساله‌ داده‌ بودند 🔸 عظمت شیخ اسدالله شوشتری (صاحب مقابس) 🔸 مرحوم آیت الله تبریزی(ره) در عرفیات خیلی قوی بوده 🔹 «مرحوم شریعت اصفهانی» اهل شیراز بوده، لکن چون همسرشان از اصفهان بوده، این‌طور معروف شده‌اند 🔸 لفظ «کوفی» 🔹 پنج قول در مورد نماز جمعه در عصر غیبت وجود دارد 🔸 چرا برخی از فقها بحث «صلاة الأموات» را در باب طهارت ذکر کرده‌اند؟ 🔹 نماز مرحوم مرعشی نجفی و مرحوم بهجت 🔸 نقل ماجرایی از مرحوم ابراهیم امینی (امام‌جمعه أسبق قم) در مورد امام خمینی 🔹 وجوب طمأنینه در نماز دلیل دارد یا خیر؟! 🔸 توضیحی پیرامون عنوان «حَضَر» 🔹 اگر سفر مشقّت نداشته باشد، باز هم نماز مسافر شکسته خواهد بود؟ #فقه #تدریس_شرایع @Nardebane_feghahat

✔️ تدریس کتابِ فقهی «شرائع الإسلام- محقق حلی- کتاب الصلاة- جلسه سوم» 91 🔸 افزوده‌شدن نماز به شکرانه ولادت حسنین(علیهما السلام) 🔹 نکته‌ای ادبی پیرامون نگارشِ «محمد ابن الحنفیة» 🔸 تعداد نوافل 🔹 بررسی روایتِ که موسی بن عمران به پیغمبر (صلی‌الله علیه و آله) پیشنهاد داد که برای نمازهای امّت از خداوند تخفیف بگیرد 🔸 «صلاة إحدی و خمسین» از علائم مؤمن است 🔹 علت اختلاف در تعداد نوافل در روایات چیست؟ 🔸 نافله مغرب بر نماز غفیله مقدم است 🔹 نافله مقدم است یا تسبیحات فاطمه زهرا (سلام الله علیها) 🔸 کدامیک از نوافل در سفر ساقط است؟ 🔹 سقوط نوافل در سفر به نحو «رخصت» است یا «عزیمت»؟ 🔸 آیا نافله عشا در سفر ساقط می‌شود؟ (بحث اصولی) 🔸ابوحنیفه نماز وتر را سه رکعت دانسته است 🔹 چرا نماز وتر در برخی روایات سه رکعتی و در برخی روایات یک رکعتی معرفی شده؟ 🔸 ابن ادریس معتقد است که مخیّر هستیم که نماز وتر را سه رکعت بخوانیم یا یک رکعت 🔹 کیفیتِ صلاة الأعرابی 🔸 نمازِ شبِ عید غدیر #فقه #تدریس_شرایع @Nardebane_feghahat

✔️ تدریس کتابِ فقهی «شرائع الإسلام- محقق حلی- کتاب الصلاة- جلسه چهارم» 92  🔹 «میقات» اسم زمان، اسم مکان، مصدر میمی 🔸 «میقات» در اصل «مِوْقات» بوده است 🔹 واجبِ موقت و غیر موقت 🔸 واجب موسّع و مضیّق 🔹 وقت نماز ظهر و عصر 🔸 وقت مختصّ و وقت مشترک 🔹 «وقت مختص» ممکن است برای افرادِ مختلف، تفاوت داشته باشد 🔸 «غروب» در عبارات فقها 🔹 «استتار قرص» یا «ذهاب حمره مشرقیه» 🔸 منظور از «العشاء الآخرة» و «عشائین» چیست؟ 🔹 طریقه محاسبه نیمه‌شبِ شرعی (نظر مشهور و نظر مرحوم آیت الله خویی) 🔸 به فجر کاذب، کلمه «ذنب السرحان» اطلاق شده است 🔹 صاحب حدائق قائل به «وحدت افق» ‌می‌باشد، زیرا ایشان قائل به مسطّح‌بودنِ زمین بوده است 🔸 مرحوم خویی بر خلاف صاحب حدائق، قائل به «کرویّة الأرض» بوده است 🔹 مشکلِ روایات طبی #فقه #تدریس_شرایع @Nardebane_feghahat

✔️ تدریس کتابِ فقهی «شرائع الإسلام- محقق حلی- کتاب الصلاة- جلسه پنجم» 93 🔸 تشخیصِ وقتِ زوال 🔹 کدامیک از علما قائل به «استتار قرص» هستند؟ 🔸 کدامیک از علما قائل به «استتار حمره مشرقیه» هستند؟ 🔹 تشخیصِ احتیاط وجوبی از احتیاط استحبابی 🔸 برخی علمای نجف هنگام «استتار قرص» افطار می‌کردند 🔹 مرجح دلالی و مرجح جهتی #فقه #تدریس_شرایع @Nardebane_feghahat

✔️ تدریس کتابِ فقهی «شرائع الإسلام- محقق حلی- کتاب الصلاة- جلسه ششم» 94 🔸 معیارهای دیگر وقتِ زوال 🔹 وقت نماز از نطر سایر علما 🔸 توضیحی پیرامون نیمه‌شب شرعی 🔹 مقصود از «ثلث اللیل» 🔸 نتیجه‌گیری مرحوم محقق حلی 🔹 نقل کلامی از آیت الله سید محمد زنجانی #فقه #تدریس_شرایع @Nardebane_feghahat

✔️ تدریس کتابِ فقهی «شرائع الإسلام- محقق حلی- کتاب الصلاة- جلسه هفتم» 95 🔹 برخی جمع بین الصلاتین را افضل می‌دانند و برخی فصل صلاتین را 🔸 وقتِ نوافلِ یومیه 🔹 مخفّفه‌خواندنِ نماز به چه معناست؟ 🔸 تحقّق رکعت به اکمال سجودِ آن است، نه به سربرداشتنِ از سجده 🔹 قاعده «من أدرک رکعة...» 🔸 تقیّد آیت الله سید جواد خامنه‌ای و آیت الله سید احمد زنجانی (رحمة الله علیهما) به خواندنِ نوافل 🔹 کلام آیت الله شبیری در مورد خواندن نوافل 🔸 نوافلِ روز جمعه 🔹 خوب است «نافله عشا» به عنوان آخرین نافله قرار داده شود #فقه #تدریس_شرایع @Nardebane_feghahat

✔️ تدریس کتابِ فقهی «شرائع الإسلام- محقق حلی- کتاب الصلاة- جلسه هشتم» 96 🔹 «صلاة اللیل» بر ما مستحب و بر پیغمبر (صلی‌الله‌علیه وآله) واجب است 🔸 وقت نماز شب از منتصف اللیل شروع می‌شود 🔹 طریقه محاسبه نیمه‌شب شرعی؟ 🔸 منظور از «منتصف اللیل» در بحث مذکور، نیمه‌شب شرعی است، نه نیمه‌شب عرفی! 🔹 چند دسته می‌توانند نمازشب را بعد از نماز مغرب و عشا بخوانند 🔸 نظر آیت الله سیستانی در مورد وقتِ نمازشب 🔹 هرچه صلاة اللیل أقرب به فجر باشد، افضل است 🔸 قضا خواندنِ نافله‌شب بهتر است از آنکه قبل از نیمه‌شبِ شرعی خوانده شود 🔹 «رطوبت رأس» کنایه از «ثقل نوم» است 🔸 فجر دوم «فجر صادق» است و فجر اول، «فجر کاذب و وهمی» است 🔹 اکمال رکعت به چیست؟ 🔸 اگر ۴ رکعت نافله شب خواند و وقت اذان صبح رسید، تکلیف چیست؟ آیا نافله را ادامه دهد یا خیر؟ 🔹 لا قُربَةَ بالنَّوافِلِ إذا أضَرَّت بالفَرائضِ 🔸 نمازها را در چه وقتی میتوانیم قضا کنیم؟ 🔹 مصیبتِ اکبر برای ولدِ اکبر «قضا کردن نماز‌های پدر» است! 🔸 نوافل (نمازهای مستحبی) را هنگام وقت فضیله می‌توانیم قضا کنیم؟ (نظر صاحب شرایع و نظر صاحب مدارک؟) #فقه #تدریس_شرایع @Nardebane_feghahat

✔️ تدریس کتابِ فقهی «شرائع الإسلام- محقق حلی- کتاب الصلاة- جلسه نهم» 97 🔹 اگر بعد از دخول وقت، عذری برای خواندن نماز رخ داد (مانند حیض یا جنون ادواری) آیا بعد از برطرف شدن آن عذر، باید نماز را خواند؟ 🔸 قاعده «القضاء فرع الأدا» 🔹 حکمِ جعلی و حکمِ فعلی 🔸 مشهورِ قدما طهارتی را «مبیح للصلوة» می‌دانند که بعد از دخول وقت باشد، خلافاً للمتأخرین 🔹 قید «طهارت» در عبارت مرحوم محقق حلی، یا به جهت همین فتوای قدما است یا قید غالبی می‌باشد 🔸 چرا در کلام محقق(ره) فقط قید طهارت آمده، و سخنی از قیدِ قبله و طهارت لباس مصلی و... نیست؟ 🔹 «علی الأظهر» اشاره به نظر ابن‌جنید، سید مرتضی و ابن‌بابویه دارد 🔸 اگر قبل از وقت نماز، عذری (مثلا حیض و جنون) داشت و در پایان وقت آن مانع برطرف شد، در چه صورتی باید نماز را بجا آورد؟ 🔹 «سعد بن طریف» و «مفضل بن صالح» #فقه #تدریس_شرایع @Nardebane_feghahat

✔️ تدریس کتابِ فقهی «شرائع الإسلام- محقق حلی- کتاب الصلاة- جلسه دهم» 98 🔸 آیا «عبادات صبی» شرعی است یا مجرّد تمرین می‌باشد؟ 🔹 قدما «عبادات صبی» را «تمرینی» می‌دانستند، اما مشهورِ متأخرین قائل به «شرعیّت» هستند 🔹 اگر صبی در وسط نماز -بما لا یبطل الصلاة- به بلوغ برسد، وظیفه‌اش چیست؟ 🔸 بیان برخی ثمراتِ بحثِ «عبادات صبی» 🔹 ادلّه شرعیتِ عبادتِ صبی 🔸 نظر آیت الله مددی پیرامون ابراهیم بن هاشم 🔹 الأمر بالأمر (بحث اصولی) 🔸 آیت الله خویی(ره) قائل به شرعیّت عباداتِ صبی است، زیرا الأمر بالأمر أمرٌ 🔹 محقق حلی(ره) قائل به تمرینی‌بودنِ عبادتِ صبی است 🔸 امتثالِ «مأمور به» مقتضی اجزاء است 🔹 فرض‌های عجیب در مورد شکیّات نماز! 🔸 مراد از «علی الأشبه» #فقه #تدریس_شرایع @Nardebane_feghahat

✔️ تدریس کتابِ فقهی «شرائع الإسلام- محقق حلی- کتاب الصلاة- جلسه یازدهم» 99 🔹 إذا تعذّر العلم قام الظنّ مقامه 🔸 مقدّمات انسداد 🔹 انسداد کشفی و انسداد حکومتی 🔸 نقل ماجرایی از مرحوم آیت الله بجنوردی(ره) 🔹 میرزای قمی، مرحوم آیت الله سید محسن حکیم، مرحوم آیت الله سید محمد روحانی از قائلین به انسداد بوده‌اند 🔸 بحث انسداد در اجتهاد بسیار مهم است 🔹 فتاوایِ فقیهی که انسدادی است با فقیهی که قائل به انسداد نیست، تفاوت پیدا می‌کند 🔸 تصوّر غلطی که در مورد انسدادیّون وجود دارد! 🔹 سنخِ احتیاط در مسائل اصولی، کلامی، فقهی با هم متفاوت است و از این مسأله بسیار مهم در بحثِ انسداد بحث ‌می‌شود 🔸 خسارت بزرگی است که از خواندنِ مبحث انسداد غافل شویم 🔹 نظر بزرگانی مانند مرحوم علامه طباطبایی و امام خمینی در مورد بحث انسداد 🔸 سه مبحثِ مهم است که فقط در انسداد خوانده می‌شد: الف) تراکم ظنون ب) خبر واحد مظنون الصدور ج) حجیّت خبر واحد در اعتقادات 🔹 مبحث انسداد بسیار ارزشمند است و قابلِ قیمت‌گذاری نیست 🔸 بحثِ ما پیرامون صحت یا بطلانِ قولِ به انسداد نیست، بلکه منظور خواندن این بحث است #فقه #تدریس_شرایع @Nardebane_feghahat

✔️ تدریس کتابِ فقهی «شرائع الإسلام- محقق حلی- کتاب الصلاة- جلسه دوازدهم» 100 #فقه #تدریس_شرایع @Nardebane_feghahat

✔️ تدریس کتابِ فقهی «شرائع الإسلام- محقق حلی- کتاب الصلاة- جلسه سیزدهم» 101 #فقه #تدریس_شرایع @Nardebane_feghahat

✔️ تدریس کتابِ فقهی «شرائع الإسلام- محقق حلی- کتاب الصلاة- جلسه چهاردهم» 102 🔹 بحثِ «قبله» 🔸 نکته‌ای ادبی پیرامون روایتِ «إنَّ للّه حُرُماتٍ ثَلاثًا لَيسَ مِثلَهُنَّ شَيءٌ» 🔹 کعبه قبله‌ی مسجدالحرام است، و مسجد‌الحرام قبله اهل حرم است، و قبله کسانی که خارج از مکه هستند، «حرم» است 🔹 مزدلفه و منا داخل در حرم است، ولی عرفات خارج از محدوده‌ی حرم است 🔸 برخی قبله را بنای کعبه دانسته‌اند و برخی جهت کعبه را 🔹 اگر کسی خواست در داخلِ کعبه نماز بخواند، به کدام سمت نماز بخواند؟ 🔸 خواندنِ نماز فریضه در جوفِ کعبه کراهت دارد و کراهت در آن به معنایِ قلّت ثواب است 🔹 چرا برخی خواندن نماز فریضه داخل کعبه را حرام دانسته‌اند؟ 🔸 نماز خواندن بر پشت‌بامِ کعبه چه حکمی دارد؟ به کدام سمت نماز بخواند؟ (نظر شیخ طوسی در کتاب مبسوط و خلاف چیست؟) 🔹 برخی گفته‌اند که اگر بر پشتِ‌بامِ کعبه خواست نماز بخواند، به پشت بخوابد و رو به بیت المعمور که در آسمان چهارم یا هفتم است، نماز بخواند 🔸 ما جهت کعبه را ملاک می‌دانیم، نه حیطان و جُدران را #فقه #تدریس_شرایع @Nardebane_feghahat

✔️ تدریس کتابِ فقهی «شرائع الإسلام- محقق حلی- کتاب الصلاة- جلسه پانزدهم» 103 🔸 مسائلی پیرامون «قبله» #فقه #تدریس_شرایع @Nardebane_feghahat

✔️ تدریس کتابِ فقهی «شرائع الإسلام- محقق حلی- کتاب الصلاة- جلسه شانزدهم» 104 🔸 چگونه علم به جهت قبله حاصل می‌شود؟ (فرمایشات مرحوم صاحب حدائق) 🔹 «معاینه، شیاع، خبر محفوف به قرائن، محراب معصوم» راه‌های علم به جهت قبله است 🔸 محراب پیغمبر (صلی‌‌الله‌علیه‌و‌آله) و محراب مسجد کوفه 🔹 توضیحی پیرامون محراب مسجد بصره 🔸 محراب مسجد مدائن و محرابی در سامرا 🔹 اذا تعذّر العلم قام الظنّ مقامه 🔸 امارات مفید ظنّ درباره جهت قبله 🔹 قبر معصوم و جهت قبله 🔸 ریاح و منازل القمر (در تشخیص جهت قبله) 🔹 برخی معتقدند که اگر کافر در مورد جهت قبله خبری داد، نمی‌توان اعتماد کرد، به دلیل آیه نبأ (وقتی خبر فاسق قابل اعتماد نیست، در مورد کافر به طریق أولی) 🔸 محقق حلی معتقد است که مناط، افاده ظنّ است، ولو ظن از کلامِ کافر حاصل شده باشد #فقه #تدریس_شرایع @Nardebane_feghahat

✔️ تدریس کتابِ فقهی «شرائع الإسلام- محقق حلی- کتاب الصلاة- جلسه هفدهم» 105 #فقه #تدریس_شرایع @Nardebane_feghahat

✔️ تدریس کتابِ فقهی «شرائع الإسلام- محقق حلی- کتاب الصلاة- جلسه هجدهم» 106 🔸 شرایط لباس مصلی 🔹 میته چیست؟ 🔸 نکته‌ای ادبی پیرامون «لا یجوز الصلاة» 🔹 لو وُصلیه یا وَصلیه؟! 🔸 آیا «دباغی» مطهّر جلد است؟! 🔹 بررسی فروعات فقهی دیگر در لباس مصلی #فقه #تدریس_شرایع @Nardebane_feghahat

✔️ تدریس کتابِ فقهی «شرائع الإسلام- محقق حلی- کتاب الصلاة- جلسه نوزدهم» 107 #فقه #تدریس_شرایع @Nardebane_feghahat