#فایل_تصویری 🔹 اولین همایش بین‌المللی مطالعات میان‌رشته‌ای قرآن 🔹 ارائه دهنده:آقای دکتر احمد پاکتچی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی 🔹 موضوع: نسبت معنا و مفهوم و نقش آن در مطالعات میان‌رشته‌ای قرآن کریم 🔹 زمان: پنج شنبه ۱۲ اسفند ۱۴۰۰ 🆔 @OstadPakatchi

#اطلاع_رسانی 🔹 برگزاری سی ‌و نهمین نشست انجمن علمی ادیان و عرفان واحد علوم و تحقیقات 🔹 عنوان: «آگاهی‌های مربوط به ادیان ایران باستان در قرآن کریم» 🔹 با حضور: دکتر احمد پاکتچی 🔹 زمان: پنجشنبه، ۲۹ اردیبهشت‌ ماه، ساعت ۲۱. 🌀‌ پخش: بصورت لایو از صفحهٔ اینستاگرام انجمن علمی ادیان و عرفان واحد علوم و تحقیقات: https://www.instagram.com/p/Cdq15uhqqHG/?igshid=MDJmNzVkMjY= 🆔 @OstadPakatchi

#یک_نکته 🌀 ابن مقفع و جایگاه مهم او در تاریخ و ادبیات عرب 🔹ابْنِ مُقَفَّع، ساويرس، مورخ و متكلم مسيحی مصر در سدۀ ۴ق / ۱۰م. وی از نخستين نويسندگان قبطی است كه آثار خود را به زبان عربی نوشته است. با وجود شهرت و تأثير عميق او در فرهنگ مسيحی مشرق زمين، منابع گوناگون آگاهی چندانی دربارۀ زندگی وی نداده‌اند. آنچه از يادداشتهای پراكنده در ميان نسخه‌های خطی به دست می‌آيد، در اين حد است كه او پيش از آنكه به زیّ روحانيان درآيد، به دبيری اشتغال داشت و «ابوبِشر» خوانده می‌شد. چندی بعد شغل دبيری را رها كرده به رهبانيت گرويد و در صومعه‌های مصر به عبادت و فراگيری تعاليم كليسای يعقوبی روی آورد. وی به تدريج مراتب ترقی را در كليسا پيمود تا اينكه از جانب بطريق اسكندريه به عنوان اسقفِ اُشْمونَين (شهری در مصر عليا) برگزيده شد (نك‍ : دوسلان، 10؛ مينگانا، II / 150؛ گراف، «تاريخ[۲]»، II / 300). در برخی منابع گفته شده كه وی توسط بطريق مَقّاری (۹۳۲-۹۵۲م) بدين سمت منصوب شد (EI2)، ولی نمی‌توان در اين باره با اطمينان سخن گفت. 🔹در روايات مربوط به مناظرات دينی در آغاز خلافت فاطمی مصر، همواره نام ابن مقفع به عنوان نمايندۀ قبطيان ديده می‌شود. روايتهای پراكنده دال بر اينكه بطريق افرام او را به عنوان سخنگوی خود در مجلس مناظره پذيرفته، يا اينكه بطريق فيلوتئوس از او خواسته است تا بر پاسخی كه خود نوشته بوده، مهر تأييد زند، از قدر و منزلت او در كليسای يعقوبی اسكندريه حكايت دارد. اين روايات در كنار عنايت ويژه‌ای كه خليفۀ فاطمی نسبت به وی، به عنوان يك عالم توانا در مذهب خود داشته و او را به مجالس مناظرۀ خود می‌خوانده است، بيان كنندۀ اين واقعيت است كه او در اين دوره تنها يك اسقف در شهری دور از مركز چون اشمونين نبوده است. 🔹دانستن چند زبان كارآمد از عواملی است كه نبايد تأثير آن را در موفقيت ابن مقفع ناديده گرفت. تسلط بر ادبيات زبان قبطی ــ كه زبان مادريش بود ــ و آشنايی وی با زبان يونانی او را با ميراث فرهنگی هم‌كيشان خود پيوند می‌داد و تبحرش در ادب عربی او را قادر می‌ساخت تا ضمن استفاده از منابع عربی، آثار خود را در قالب اين زبانِ نو پذيرفته بيافريند، زيرا كه در نيمۀ دوم سدۀ ۴ق / ۱۰م هنوز زبان متداول مسيحيان مصر، زبان قبطی بود (نك‍ : مقدسی، ۲۰۳؛ در مورد دقت او در كاربرد زبان عربی، نك‍ : گوئيدی، 117). ابن مقفع با آثاری كه به زبان عربی تأليف نمود، در واقع دوره‌ای را در ادبيات قبطيان آغاز كرد كه ادامۀ آن به تدريج زبان قبطی را به فراموشی سپرد. اين نه بدان معناست كه شخص ابن مقفع عامل اين دگرگونی بوده باشد، بلكه وی برجسته‌ترين فرد از نخستين مؤلفان قبطی است كه تحت تأثير نفوذ روزافزون زبان عربی، آن را به جای قبطی به عنوان ابزار نگارش به كار گرفتند (نك‍ : گراف، همان، II / 295-300). 🔹آثار ابن مقفع از حيث محتوا نيز در ادبيات عربی ـ قبطی جايگاه ويژه‌ای دارند، به طوری كه تاريخ او برای بطريقان اسكندريه، به عنوان تاريخ رسمی كليسای قبطی يعقوبی پذيرفته شده و ديگر آثار او در مورد اعتقادات و آداب كليسايی تأثير قابل ملاحظه‌ای در فرهنگ مسيحی مصر و حتی سرزمين مجاور گذارده است. چنانكه شخصيتهای سرشناس قبطیِ دوره‌های بعد، چون ابواسحاق ابن عسال و ابوالبركات ابن كبر اين دسته آثار او را مورد توجه قرار داده‌اند (نك‍ : همان، 439؛II / 410، نيز مينگانا، II / 149-150). 🔹وی همچنين در دفاع از باورهای يعقوبی خود و نقض عقايد مخالفان مسيحی خويش از نسطوری و ملكايی رديه‌هايی پرداخته كه از آن ميان به خصوص بايد به رديۀ او بر اسقف نسطوری دمشق، ايليا (نك‍ : گراف، همان، II / ۱۳۴-۱۳۵) و رديۀ وی بر سعيد بن بطريق، عالم ملكايی اهل مصر (همو، «فهرست[۵]»، شم‍ 114(10)) اشاره كرد. البته آثار او نيز به نوبۀ خود مورد رد و نقض مخالفان قرار گرفته است (مثلاً نك‍ : همو، «تاريخ»، II / 209,II / 137). ترجمۀ آثار او به زبانهای حبشی، سريانی و لاتين در سده‌های متقدم نيز خود نشان می‌دهد كه آثار وی در سرزمينهای مجاور نيز رواج داشته است. 🌀 منبع: دبا (مدخل ابن مقفع) 🆔 @OstadPakatchi

#فایل_صوتی #سخنرانی 🔹 سی ‌و نهمین نشست انجمن علمی ادیان و عرفان واحد علوم و تحقیقات 🔹 عنوان: «آگاهی‌های مربوط به ادیان ایران باستان در قرآن کریم» 🔹 با حضور: دکتر احمد پاکتچی 🔹 زمان: پنجشنبه، ۲۹ اردیبهشت‌ ماه 🆔 @OstadPakatchi

#یک_نکته 🌀 مردگرایی یا زن‌گرایی در روال‌های کشف روش تفسیری 🔹 یکی از پیش‌زمینه‌های مبنایی، مردگرایی یا زن‌گرایی و یا ایدئولوژی کلان ماسکلیسم (مذکرگرایی) و فمنیسم است. یک شخص ممکن است جنسیت اولی را زن ببیند و مرد را جنسیت ثانوی تلقی کند و یا جنسیت اولی را جنسیت مرد بداند وجنسیت زن را ثانوی تلقی کند و یا ممکن است اساساً به تقدم هیچکدام از دو جنسیت باور نداشته باشد. این‌که کدام یک از این سه رویکرد به عنوان پیش‌زمینه وجود داشته باشد می‌تواند کاملاً تعیین کننده‌ باشد. این موضوع را می‌توان در آیاتی مانند «وَ خَلَقَ مِنْها زَوْجَها» (اعراف/7، 189)، «الرِّجالُ قَوّامُونَ عَلَى النِّساءِ» (نساء/4، 34)» و ... دنبال کرد. به عنوان نمونه نگاه خانم فاطمه مرنیسی با مفسران عصرکلاسیک بسیار متفاوت است. 🔹 نمونه دیگر درباره مخاطب آیه «هنَّ لباسٌ لکم وانتم لباسٌ لهنَّ» (بقره/2، 187) است که گویا مخاطب این آیه مردها هستند چون هرگاه درباره زن‌ها صحبت می‌شود از ضمایر «هن و لهن» و هرگاه راجع به مردها صحبت می‌شود از ضمایر «لکم و انتم» استفاده می‌شود. نوع رویکردی که یک مفسر می‌تواند به این آیه داشته باشد می‌تواند یک جهت مردانه و یا زنانه داشته باشد. گاهی این جهت‌های زنانه پنهان هستند و نباید تصور کرد که همیشه جهت زنانه آن است که بگوید جنسیت زن اولی است بلکه گاه ویژگی‌های یک جنس در اولویت قرار می‌گیرد مثلاً ویژگی جنس زن این است که عاطفه در اولویت قرار گیرد و ویژگی جنس مرد این است که عقلانیت در اولویت قرار دارد و عاطفه برای او ثانوی است. این‌که کدام از این‌ها مبنا قرار گرفته‌اند، می‌تواند در این برخورد کاملاً تأثیرگذار باشد مثلاً بنده اعتقاد جازم دارم که فمنیسم را می‌توان به روشنی در تفسیر کنزالعرفان بانوی اصفهانی (د. 1362ش) مشاهده کرد. به عبارت دیگر پیش‌زمینه‌ فمنیستی در جایگاه‌های مختلف این تفسیر دیده می‌شود. لازمه این‌که پیش‌زمینه‌ فمنیستی وجود داشته باشد این نیست که مفسر زن باشد زیرا به روشنی می‌توان نمونه‌های غلبه‌ پیش‌زمینه‌ فمینستی را در تفسیر ابن عربی (د. 638ق) نشان داد. 🌀 منبع: مقاله «روال‌های کشف روش تفسیری» 🆔 @OstadPakatchi

#معرفی_کتاب 🔹 اثر جدید دکتر پاکتچی تحت عنوان «نظریۀ هنر و زیبایی شناسی از دیدگاه شيخ نجم الدین کبری» توسط مؤسسۀ تألیف، ترجمه و نشر آثار هنری فرهنگستان هنر به خامه طبع آراسته شد. 🆔 @OstadPakatchi