#نقدمقاله ✅ مقاله «نظام مسائل و فناوریهای کاربرد هوش مصنوعی در اجتهاد» به تبیین قدرت و سرعت عملکردی هوش مصنوعی نسبت به هوش انسانی پرداخته و عرصه های کاربرد آن در فرآیند اجتهاد را توضیح میدهد. 🔹این مقاله از زوایای مختلفی مورد انتقاد اساسی است. در چند شماره به نقد #هوش‌مصنوعی‌دراجتهاد خواهیم پرداخت. @alfigh_alosul

#نقدمقاله_1 ✅مقدمه 1⃣ به موضوع هوش مصنوعی از زوایای مختلفی می‌توان پرداخت؛ اول؛ زاویه #تکنولوژیکی که اتفاقاً زاویه غالب در بیان آثار و ثمرات آن است. از این منظر، مطالعه #تاریخچه‌هوش‌مصنوعی و سیر نظریات مختلفی که درباره قدرت عملکردی آن داده شده است، روایت‌های ضعیف و قوی که از آن مطرح می‌شود، آمال و غایاتی که برای هوش مصنوعی تصویر می‌شود، ضروری می‌نماید. 2⃣ دوم؛ زاویه فلسفی به هوش مصنوعی که از آن به #فلسفه‌هوش‌مصنوعی تعبیر می‌شود. در این منظر، فلسفه‌های مختلفی با این موضوع درگیر می‌شود؛ فلسفه ذهن، فلسفه تکنولوژی، فلسفه اطلاعات، فلسفه علوم کامپیوتری و.... ورود از منظر فلسفی به هوش مصنوعی در جهان غرب بسیار پیش از این شروع شده است و منتقدین جدی و مخالفین پروپاقرصی وجود دارند که، قابلیتهایی را که تکنیسین‌ها برای هوش مصنوعی برمی‌شمارند زیر سؤال می‌برند. توجه به ابعاد تکنولوژیک هوش مصنوعی بدون نظر انداختن به مبانی فلسفی آن، بدون مطالعه نظریات فلسفی منتقدین در این زمینه، کاستی و نقصانی جدی در زمینه #موضوع‌شناسی هوش مصنوعی است. 3⃣ سوم؛ زاویه علمی به هوش مصنوعی که برخی از علوم مرتبط با ذهن و کامپیوتر با آن مرتبط می‌گردد، مانند؛ علم روان‌شناسی که به مطالعه تجربی ذهن و فرآیند ادراکی انسان می‌پردازد. مطالعه نظریات روان شناسان و دیدگاه آنان درباره هوش مصنوعی و مقایسه آن با هوش انسانی ضروری می‌نماید. البته، در این مطالعه باید به مبانی علم روان‌شناسی توجه نمود که دانشی برخاسته از جهان‌بینی غربی الحادی است. ↩ نتیجه اولیه اینکه؛ موضوع‌شناسی هوش مصنوعی می‌طلبد که مطالعات پیرامونی آن شامل ابعاد تکنولوژیکی، فلسفی و روان‌شناختی آن باشد. روشن است که این مطالعات تمرکز بر موضوع هوش‌مصنوعی دارد و از مطالعه جامعه‌شناسی هوش مصنوعی فارغ اسات، و آن مواد مطالعاتی نیز از دنیای غرب تأمین می‌شود و این مطالعات را نمی‌توان مطالعات اسلامی هوش مصنوعی دانست. 🔹سؤال؛ آیا موضوع‌شناسی که از هوش مصنوعی صورت می‌گیرد، همه ابعاد آن را - حتی در بستر مطالعات غربی آن- ملاحظه نموده است؟ یا اینکه فقط به بعد تکنولوژیکی آن اکتفا کرده و مجذوب قدرت و سرعت آن گشته و از تأمل در سایر ابعاد و زوایای آن منصرف شده است؟ 🔹اگر بخواهیم، هوش‌مصنوعی را در منطق #موضوع‌شناسی‌اسلامی مورد بررسی قرار دهیم چه مطالعاتی نیاز است؟ آیا به گزارشی که دانشمندان غربی از حقیقت هوش مصنوعی، کاربردها و کارکردهای آن ارائه می‌دهند اکتفا نماییم؟ آیا در این گزارش به اینکه کارشناس صالح و عادلی، این موضوع را می‌شناساند اکتفا نموده و عنان اجتهاد و تفقه را در اختیار آن بگذاریم؟ @alfigh_alosul

#نقدمقاله_2 ✅نقد موضوع‌شناسی هوش مصنوعی 1⃣ پاره ای از این نقد در مطلب پیشین آمده است. گفته شد که، متأسفانه در موضوع‌شناسی هوش مصنوعی به همان ابعاد تکنولوژیک آن اکتفا شده و قدرت کاربردی آن در عرصه اجتهاد برجسته شده است. یعنی به همان مطالعات غربی پیرامون هوش مصنوعی که بیشتر از دامنه بحث تکنیکی آن است و شامل مطالعات انتقادی فلسفی می شود، هم پرداخته نشده است. البته شاید در این مقاله، مجال چنین موضوع شناسی نباشد و مناسبتی هم نباشد که طرح بشود، اما این نقد وارد است که، اگر چنین مطالعاتی صورت می‌گرفت، نویسنده محترم با شگفت‌زدگی با هوش مصنوعی مواجهه پیدا نمی‌کرد و شاید اصلاً دست به قلم نمی‌شد که اندر مزایای آن در عرصه اجتهاد بنگارد. خلاصه اینکه؛ شناخت نویسنده از حقیقت هوش مصنوعی #ناقص است و تمام حقیقت هوش مصنوعی هم بعد تکنیکی آن فقط نیست، و همین نقص در موضوع‌شناسی، کافی است که چنین تجویزی برای به کارگیری هوش‌مصنوعی در اجتهاد معتبر نباشد. 2⃣ آیا به صرف اینکه، کارشناس موضوع، عادل و صالح باشد کفایت می‌کند که سخن او مورد پذیرش قرار بگیرد؟ در حالیکه #تعارض میان اقوال کارشناسان درباره یک موضوع واحد وجود دارد و در موضوع هوش مصنوعی هم منتقدینی وجود دارند که کارشناس موضوع هم هستند، چرا شما در شناخت این موضوع فقط جانب موافقین و مدافعین را گرفته‌اید؟ آیا این موضوع‌شناسی حجیت دارد؟ 3⃣ نقدی که می‌خواهم عرض کنم، ناظر بر #متدشناخت‌موضوع است که، البته این نقد نه تنها به نویسنده محترم بلکه به شیوه متداول موضوع‌شناسی در عرصه فقه و اجتهاد وارد است. با تأسف فراوان باید گفت؛ آنچه در روش شناخت موضوع، غلبه داشت ارجاع آن به فهم عرفی از موضوعات عرفی بود. حال که #عرف‌خاص یا #عرف‌متخصص مورد قبول اساتید هم قرار گرفته است، هیچ مواجهه #نقادانه‌ای با موضوع‌شناسی متخصصین فن صورت نمی‌گیرد. ضمن آنکه؛ نباید در مواجهه با کارشناس موضوع، فقط به احراز عدالت او اکتفا نمود بلکه باید با تدوین #نظام‌مسائل و سؤالاتی، ابعاد موضوع را شکافت تا او در پاسخ‌هایی که می‌دهد میزان عمق و همه جانبه‌نگریش به دست آید. و اگر فقیه ذهن خود را در اختیار کارشناس قرار دهد، حتی کارشناس عادل هم می‌تواند به دلیل آنکه یک جانبه‌نگر و تکنیکی صرف به موضوع نگاه می‌کند، فقیه را در فرآیند استنباط دچار انحراف کند. پس لازم است که، فقیه با نظام سؤالاتی که خود به نحو کلی دارد، ابعاد موضوع را همه جانبه‌نگرانه مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد. لازم به ذکر است که، این چنین بررسی #پرسش‌گرانه‌ای از ناحیه فقیه ملازم با این نیست که او ورود تخصصی در موضوع کند، بلکه او باید کلیاتی در اختیار داشته باشد که بتواند با پرسش‌های خود اشراف به موضوع پیدا کند، حتی به صورت کلی. 4⃣ در ادامه نقد روش شناخت و تکمیل آن عرض می‌کنم که؛ نقص عمده در موضوع‌شناسی به روش شناخت موضوع از ناحیه کارشناسان موضوع بازگشت می‌کند و تصحیح این روش شناخت نیز در مباحث #علم‌دینی صورت می‌گیرد. یعنی ذیل سرفصل علم دینی است که، از روش علم، فلسفه علم، معیار دینی بودن علم صحبت می شود. با طرح مبانی مختلفی که در عرصه علم دینی صورت گرفته است، نمی‌توان نظر کارشناس موضوع را کافی برای موضوع‌شناسی دانست. آیا تکنولوژی #خنثی و بی‌جهت است؟ یا اینکه #جهتدار است؟ نویسنده محترم مقاله، آیا او جانب خنثی‌بودن تکنولوژی را گرفته است یا جهتداری آن را؟ فارغ از ادله‌ای که ارائه می کند، آیا اصلاً به این موضوع توجه کرده است؟ اگر توجه نکرده باشد، پس موضوع شناسی او ناقص صورت گرفته است. @alfigh_alosul

•| نقد به‌کارگیری ناهشیارانه |• 🔸آنچه که پیداست، عدم #هشیاری در مواجهه با هوش‌مصنوعی در عرصه اجتهاد است؛ ۱‌.زیرا فقط به بعد #تکنولوژیک آن توجه و از سایر ابعاد #غفلت شده است. ۲. زیرا در #موضوع‌شناسی آن به نظرات #منتقدین توجهی نشده است. ۳. زیرا در مرحله موضوع‌شناسی به مبانی #علم‌دینی توجهی نشده و با فقدان اتخاذ مبنا در آن مرحله، حکم به جواز استفاده از هوش مصنوعی در عرصه اجتهاد داده‌اند. @alfigh_alosul

#مقاله ✅ پیام به کنگره جهانی هزاره شیخ مفید 📝حضرت آیت‌الله‌خامنه‌ای(مدظله العالی) 🔹این متن برای کسانی که علاقمند به مطالعات حدیثی، تاریخ علمی شیعه، تاریخ فقه هستند بسیار مفید می‌باشد. @alfigh_alosul

#بازنشر 💥به مناسبت روز بزرگداشت #شیخ‌مفید (اعلی‌الله‌مقامه‌الشریف)

#نقدمقاله_3 ✅ به این عبارت از مقاله مذکور توجه کنید: «آنچه امروزه مهم به نظر می‌رسد، این است که باتوجه به سرعت شگفت آور تولید علم و دستیابی بشر به فناوریهای نوین، سیستم‌ها، ماشین‌ها، ربات‌ها و گجت‌های هوشمندی با «دقت»، «سرعت» و «قدرتی» بسیار بالاتر از دقت، سرعت و قدرت ذهن بشر طراحی شده‌اند که می‌توانند به جمع‌آوری اطلاعات و تحلیل آنها در حوزه استنباط و #صدور احکام شرعی بپردازند؛ ماشین‌ها و ربات‌هایی که مجهز به فناوری «هوش مصنوعی» هستند و عملکردی شبیه به عملکرد هوش و ذهن انسان دارند.» 🔸این عبارت گویای آن است که، نویسنده با #اعجاب از قدرت هوش مصنوعی، ابایی از این ندارد که، استقراء اطلاعات، تحلیل و اصدار حکم را به هوش مصنوعی واگذار نماید. زیرا به نظر او آنچه که مجتهد در این فرآیند سه گانه لازم دارد، #هوش و ذهن اوست و روشن است که هوش مصنوعی در این ویژگی از هوش انسانی بسیار قوی‌تر است. پس اگر اینگونه تعبیر شود که، این مقاله در مقام تجویز #فقیه‌مصنوعی است، چندان بیراه نیست. ✅ به عبارت دیگری دقت کنید: «فناوری هوش مصنوعی در نوع عملکرد انفعالی خود، علمکردی صرفاً «واکنش‌گرا» دارد و اتفاقات و فعل و انفعالات پیرامون خود و تقاضاهایی را که از او می‌شود درک می‌کند و سپس با جستجو در داده‌های از قبل پیش‌بینی شده، به تحلیل آنها می‌پردازد و بهترین واکنش را در قبال اتفاق خارجی برمی‌گزیند، اما این فناوری در نوع عملکرد فعال خود، عملکردی «خودآگاه» دارد؛ به گونه‌ای که افزون بر قابلیت‌های نوع اول، دارای احساساتی شبیه به احساسات انسان و نیز قابلیت درک احساسات و حالات دیگران است» 🔸 آنچه در این عبارت آمده است، انعکاسی است از تحقیقات موجود در هوش مصنوعی دنیا و خرده‌ای بر نویسنده نیست. هم اکنون سودای دستیابی به #انسان‌مصنوعی در بشرغربی وجود دارد که از طریق هوش مصنوعی به آن دست یابد. اما سخن بر سر این است که، اولاً؛ آیا به لحاظ فلسفی تطبیق قوه ادراکی انسان باهوش مصنوعی امکان‌پذیر است؟ و آیا نویسنده این مسئله فلسفی را حل نموده است؟ ثانیاً؛ آیا موضوع حجیت شرعی همانا #هوش‌انسان است که، با دستیابی به هوش مصنوعی این موضوع محقق شده و حجیت پیدا کرده باشد؟ یا اینکه، آنچه که حجت است علم و یقین مجتهد است که، منتجه تعامل دو بعد وجودی انسان (قلب و ذهن) اوست نه فقط محصول ذهن و قدرت محاسباتی او باشد؟ با بیان این نکته، می‌خواهیم به مبنایی در حوزه #هستی‌شناسی‌معرفت اشاره نماییم که، معرفت انسانی محصول چه فرآیندی است؟ آیا نویسنده به این مبنا تفطن دارد؟ ادامه دارد... @alfigh_alosul

•| هوش مصنوعی و اجتهاد |• ۱. در داستان هوش مصنوعی با دو واقعیت روبروییم؛ #تقلیل ادراک انسان در مقیاس هوش، #ارتقاء محاسبات ماشین در مقیاس انسان. ۲. با این تقلیل و ارتقاء، و از آنجا ‌که همه هویت انسان هوش اوست، پس تولید #انسان‌مصنوعی متوقع خواهد بود. ۳. اگر #علم مجتهد را در مقیاس هوش تعریف کنیم، قدرت هوش ماشین که از هوش مجتهد بیشتر است، پس #فتاوای ماشین حجیت دارد و فتاوای مجتهد حجت نیست و این یعنی تولید #مجتهدمصنوعی. @alfigh_alosul

#اطلاعیه 🔹 دوست‌داران حضرت آیت الله مصباح یزدی حفظه الله مکرراً جویای وضعیت سلامتی ایشان شدند. 🤲 باتوجه به شدت یافتن بیماری این یاور راستین انقلاب و رهبری، از جمیع علما، فضلا، شاگردان، دوستان و عموم ولایتمداران و علاقمندان به ایشان تقاضا داریم با توسل به ذیل عنایت ائمه اطهار علیهم السلام برای شفای عاجل و کامل ایشان دعا کنند. 🔺متن اطلاعیه دفتر معظم‌له @alfigh_alosul

✅ درباره اجماع 📝 محمد متقیان ♻ چکیده «میزان استفاده از کلمه «اجماع» و ترکیب­ های دیگر آن، در کتب فقهی و اصولی فراوان است. دسته­ بندی این حجم که بالاتر از صدهزار استعمال را شامل می ­شود، کار یک گروه تحقیقاتی است. اما این مسیر صعب، سبب ­نمی شود که، مسئله اجماع مورد پژوهش و کاوش قرار نگیرد. در یک کار پژوهشی پیرامون «اجماع مدرکی» به بررسی اجماعات مورد ادعا و استناد فقها از شیخ صدوق تا فیض کاشانی پرداختم که شامل 9000 فیش تحقیقاتی می­ گشت. گزارش اولیه ­ای از این حجم استعمالات به دست آمد که آن را تقدیم می ­کنم و در نهایت جمع­ بندی مختصری پیرامون «حجیت اجماع مدرکی» نیز انجام شده است. این گزارش و جمع ­بندی، یک #مقاله تلقی نمی­ شود بلکه صورت­ برداری از یک پژوهش است که، به نظرم آمد برای فضلای محقق کارآمد باشد و البته نیاز به تکمیل و افزایش اطلاعات و گزارش و تغییر کیفی جمع­ بندی نهایی نیز دارد. 👇👇 http://monir110.blogfa.com/post/1/ @alfigh_alosul