خارج فقه85- مکاسب محرمه- نوع دوم- بخش هشتم.rar
46.7M
💠 #خارج_فقه85_مکاسب_نوع دوم از مکاسب محرمه- بخش هشتم
💢 استاد علیدوست
🔆 خارج فقه مکاسب محرمه: نوع دوم مکاسب محرمه: مکاسبی که حرمتش به واسطه مقصدش است
♻️ تعداد جلسات : 10 (71-80)
✅سال تحصیلی: 85
💠💠💠💠💠
#استاد_علیدوست
#خارج_فقه
#مکاسب_محرمه
#نوع_دوم_مکاسب_محرمه
#خارج_فقه85
✅ کانال دروس استاد علیدوست
📚 @alidost_fiqh
دروس و دیدگاه های استاد علیدوست
#نوآوری_های_استاد 🔻نوآوری_های استاد در کتاب #فقه_و_عقل (6) 🔘کشف و مدیریت کاربست های عقل: 🔻 2- #ک
#نوآوری_های_استاد
🔻نوآوری_های استاد در کتاب #فقه_و_عقل (7)
🔘کشف و مدیریت کاربست های عقل:
🔻 2- #کاربرد_غیر_استقلالی:
🔹1-2- کارائی آلی و تفسیری: در این کاربست عقل به عنوان خادم در خدمت دیگر منابع و ادله قرار دارد و به تثبیت، رد، تفسیر، تخصیص، تقیید و یا تعمیم آنها میپردازد.
🔻در تعارض احتمالی آنها به سود یک طرف حکم میدهد، سند را تصحیح یا رد میکند، از ادله مفهوم میگیرد و سرانجام به صغرا و کبرائی که به خود او تعلق ندارد، قیاس پدید میآورد و فقیه را در استنباط احکام یاری میدهد.
🔻 به عنوان نمونه عقل در مواجهه با برخی از ادله که عامنما یا خاص نما هستند، به تفسیر آنها میپردازد و روشن می سازد که عام مورد نظر در واقع خاص بوده و یا آن چیزی که در بدو امر گمان عام بودن آن میرفته، خاص بوده است. کارگشائی این کاربرد بیشتر در دو جا نمایان میشود: تعارض بین ادله و مفهوم گیری از ادله.
🔹استاد این مباحث را با مثالهائی عینی طرح، تبیین و اثبات نموده است. به عنوان نمونه در موضوع «فروش سلاح به دشمن» سه دسته روایت وجود دارد. دستهای از روایات دال بر حرمت، داستهای دیگر دال بر جواز و گروه سومی از آنها نیز قائل به تفصیل شده و حرمت را مقید به زمان جنگ و جواز را مقید به زمان صلح نمودهاند.
🔻مرحوم شیخ انصاری دسته سوم را قرینهای برای دو دسته دیگر قرار میدهد و شهید اول را که حکم به «عدم جواز فروش صلاح به کفار در صورت تقویت آنان» داده است را متهم به اجتهاد در مقابل نص مینماید!
🔹استاد علیدوست در اینجا مسئله را بدینگونه و با استفاده از استدلالات عقلی حل میکند که شهید اول این نصوص را با توجه به مسلّمات درک عقل و همچنین مسلّمات خود شرع تفسیر کرده است. بدین بیان که: روایت دال بر جواز مطلق، آیا واقعاً مطلقا جایز میداند، ولو به قیمت تضعیف مسلمانان و تقویت کفر!؟ یا روایتی که حکم به جواز فروش سلاح در زمان صلح میکند، این جواز مطلقا جاری است ولو اینکه دشمنان سلاحها را خریداری و ذخیره کنند تا در موقعیت مناسب بر علیه مسلمین استفاده کنند؟!
سپس استاد به موارد کارآئی این کاربرد از عقل به طور تفصیلی و با مثالهای عینی میپردازد. اثبات شرع و شارع توسط عقل، استفاده از آن در اثبات یا عدم اثبات حجیت قطع، خبر واحد و ...، تفسیر سایر ادله (تفسیر روایات، تعمیم و تخصیص برخی از ادله و ...)، کاربرد عقل در تعارض ادله، نقش عقل در تصحیح یا رد اسناد روایات، استفاده از عقل در مفهوم گیری از ادله و استفاده از عقل در تشکیل قیاس از جمله کاربردهای این قسم از کاربستهای غیر استقلالی عقل به شمار آمده است.
#نوآوری_های_استاد
#فقه_و_عقل
✅ کانال دروس استاد علیدوست
📚 @alidost_fiqh
خارج فقه۸۵- مکاسب محرمه- نوع دوم- بخش نهم.rar
45.32M
💠 #خارج_فقه۸۵_مکاسب_نوع دوم از مکاسب محرمه- بخش نهم
💢 استاد علیدوست
🔆 خارج فقه مکاسب محرمه: نوع دوم مکاسب محرمه: مکاسبی که حرمتش به واسطه مقصدش است
♻️ تعداد جلسات : ۱۰ (۸۱-۹۰)
✅سال تحصیلی۸۵
💠💠💠💠💠
#استاد_علیدوست
#خارج_فقه
#مکاسب_محرمه
#نوع_دوم_مکاسب_محرمه
#خارج_فقه۸۵
✅ کانال دروس استاد علیدوست
📚 @alidost_fiqh
خارج فقه ۸۵- مکاسب محرمه- نوع دوم- بخش دهم.rar
45.55M
💠 #خارج_فقه۸۵_مکاسب_نوع دوم از مکاسب محرمه- بخش دهم
💢 استاد علیدوست
🔆 خارج فقه مکاسب محرمه: نوع دوم مکاسب محرمه: مکاسبی که حرمتش به واسطه مقصدش است
♻️ تعداد جلسات : ۱۰ (۹۱-۱۰۰)
✅سال تحصیلی۸۵
💠💠💠💠💠
#استاد_علیدوست
#خارج_فقه
#مکاسب_محرمه
#نوع_دوم_مکاسب_محرمه
#خارج_فقه۸۵
✅ کانال دروس استاد علیدوست
📚 @alidost_fiqh
خارج فقه ۸۵- مکاسب محرمه- نوع دوم- بخش یازدهم.rar
45.23M
💠 #خارج_فقه۸۵_مکاسب_نوع دوم از مکاسب محرمه- بخش یازدهم
💢 استاد علیدوست
🔆 خارج فقه مکاسب محرمه: نوع دوم مکاسب محرمه: مکاسبی که حرمتش به واسطه مقصدش است
♻️ تعداد جلسات : ۱۰ (۱۰۱-۱۱۰)
✅سال تحصیلی۸۵
💠💠💠💠💠
#استاد_علیدوست
#خارج_فقه
#مکاسب_محرمه
#نوع_دوم_مکاسب_محرمه
#خارج_فقه۸۵
✅ کانال دروس استاد علیدوست
📚 @alidost_fiqh
هدایت شده از دروس و دیدگاه های استاد علیدوست
خارج فقه ۸۵- مکاسب محرمه- نوع دوم- بخش دوازدهم.rar
36.29M
💠 #خارج_فقه۸۵_مکاسب_نوع دوم از مکاسب محرمه- بخش دوازدهم
💢 استاد علیدوست
🔆 خارج فقه مکاسب محرمه: نوع دوم مکاسب محرمه: مکاسبی که حرمتش به واسطه مقصدش است
♻️ تعداد جلسات : ۸ (۱۱۱-۱۱۸)
✅سال تحصیلی۸۵
💠💠💠💠💠
#استاد_علیدوست
#خارج_فقه
#مکاسب_محرمه
#نوع_دوم_مکاسب_محرمه
#خارج_فقه۸۵
✅ کانال دروس استاد علیدوست
📚 @alidost_fiqh
#دیدار_دلپپذیر
✅ دیدار آیت الله علیدوست و آیت الله میرباقری
🔹 حضرت آیت الله ابوالقاسم علیدوست در حاشیه نشست روششناسی اجتهاد که پنجشنبه؛ ۱۳ دیماه ۹۷ در فرهنگستان علوم اسلامی برگزار گردید با آیت الله سید محمد مهدی میرباقری دیدار و گفتگو کرد. در این دیدار پیرامون مباحث «فقه نظام» گفتگو شد.
🔹 پ.ن. دلپذیری این دیدار، برای دوستداران و شاگردان هر دو بزورگوار، به مراتب بیشتر از حلاوت آن برای خود اساتید بوده است...
✅ کانال دروس استاد علیدوست
📚 @alidost_fiqh
#نشست_علمی
🔹روششناسیفقهواجتهاد
این نشست توسط فرهنگستان علوم اسلامی برگزار گردید و استاد علیدوست در این نشست پیرامون #روش_شناسی_اجتهاد سخنران نمودند.
متن این نشست در چند پست تقدیم خواهد شد.
صورت نشست نیز به محض دستیابی به آن، در کانال قرار خواهد گرفت. ان شاء الله.
💠 لینک بخش های چهارگانه ایننشست علمی در کانال دروس استاد علیدوست:
1️⃣ لینک بخش اول: https://eitaa.com/alidost_fiqh/159
2️⃣ لینک بخش دوم: https://eitaa.com/alidost_fiqh/161
3️⃣ لینک بخش سوم: https://eitaa.com/alidost_fiqh/165
4️⃣ لینک بخش چهارم: https://eitaa.com/alidost_fiqh/166
#نشست_علمی
#روش_شناسی_اجتهاد
#استاد_علیدوست
✅ کانال دروس استاد علیدوست
📚 @alidost_fiqh
دروس و دیدگاه های استاد علیدوست
#نشست_علمی 🔹روششناسیفقهواجتهاد این نشست توسط فرهنگستان علوم اسلامی برگزار گردید و استاد علیدوست
#نشست_علمی
🔹روششناسیفقهواجتهاد(بخش اول)
☘️استاد علیدوست
🔻با بررسی هایی که در مورد استنادهای شیخ اعظم در کتاب مکاسب می کنیم می بینیم شیخ در مکاسب بحث را شروع می کند بعد آن را بسط می دهد نظرات دیگران را بررسی می کند بعد یک دفعه بحث را با عبارت « انصاف این است» عوض می کند.
«انصاف »هم در فقه جز ادله اربعه نیست نکته مهی که در اینجا باید توجه کنیم این است که روش و منهج بحث کردن شیخ را کشف کنیم تا به آن چارچوب فکری مرحوم شیخ برسیم.
برخی از محشین مورد توجه در مکاسب مثل آقای ایروانی این اعتراض را به مرحوم شیخ وارد کرده اند که مرحوم شیخ در بحث هایی که در مکاسب انجام داده است بعد از آوردن ادله طرفین فتوای خودش را در مورد آن موضوع هم داده است اما بعد با عبارت «لکن» متوقف می شود. این نوع بحث کردن طبق چه روش و چه منهجی است؟
اگر بخواهیم پیشینه روش شناسی فقه و اجتهاد را مورد بررسی قرار دهیم در سال های ۱۳۵۹ و ۱۳۶۰ اصلا بحث از روش شناسی میان فقها رواج نبود و حتی گفتمانش هم مطرح نبود اما در اواخر دهه ۶۰، ۷۰ و ۸۰ بحث از فلسفه فقه، فلسفه فلسفه فقه مطرح شد و کم کم در میان فقها اوج گرفت.
آنچه در روش شناسی فقه و اجتهاد باید مد نظر قرار گیرد این است که هر متخصص در فقه نمی تواند در مورد روششناسی فقه و اجتهاد نظر دهد به خاطر اینکه کسانی که متمرکز و ممحض در این بخش نیستند ورود آنها در موضوع روش شناسی اشتباه است.
🔹- تعریف روش شناسی
روش شناسی به چارچوب فکری ای که پشت عملیات یک محقق قراردارد، گفته می می شود. مثلا روش شناسی اجتهادی شیخ انصاری، مبتنی بر آن چارچوب فکری است که اجتهاد وی طبق آن شکل گرفته است.
لاتر متوفی قرن بیستم یکی از متفکران غرب به مدل، چارچوب و روشی که از آن مدل به دست می آید اشاره کرده است. اما اینها بیشتر خودِ روش است. ما باید دنبال شناخت این روش باشیم که در واقع این، می شود روش شناسی. پس تعریف دقیق تر همین است که روش شناسی یعنی شناخت رفتارها.
اگر بخواهیم به صورت تفصیلی در مورد روش شناسی بحث کنیم در واقع به دو تعریف می رسیم: ۱ ـ استراتژی، برنامه کار، نقشه راه، چارچوب فکری محقق در بستر آن جایی که می خواهد مطالعه کند اما عنوان چارچوب فکری بهترین عنوان است. این تعریف شامل مدل نظری، پارادایم ها را هم شامل می شود.
۲ ـ رفتار بیرونی؛ یعنی روش مورد استفاده در تحقیق که نشان دهنده چارچوب فکری محقق است. با بررسی هایی که در این مورد انجام شده متفکران غرب از جمله «لاتر» به این دو تعریف اشاره کرده است.
🔹- تعریف اجتهاد
روش شناسی مضاف الیه می خواهد. مضاف الیه آن در بحث ما، اجتهاد است یعنی رفتار فقیه وقتی در خدمت اسناد است. اجتهاد فرایندی است عملیاتی که توسط فقیه صورت می گیرد در وقتی که در خدمت ادله است و انگیزه اش کشف هنجارهای شرعی است. روش شناسی وقتی به اجتهاد اضافه می شود باز باید اضافه شود مثل اجتهاد اخباری ها یا اجتهاد اصولیون.
ممکن است که در ادامه بگوییم اجتهاد امامیه، اجتهاد شیخ انصاری، مِتُد محمدبن ادریس در عراق؛ بنابراین ممکن است که مکان هم اضافه شود. در روش شناسی نمی توانیم زیاد وارد جزئیات شویم. البته این امکان وجود دارد و اگر نیاز بود، وارد جزئیات می شویم.
بهتر این است که مضاف الیه را مقطع بگیریم به خاطر اینکه بعضی از علما در یک مقطع یک متد و روش استباط داشتند و در مقطع دیگری متد و روش خود را عوض می کردند.
به عنوان مثال محمد بن ادریس شافعی در عراق که سکونت داشت یک متد استنباط داشت وقتی که عازم مصر شد متد قبلی خود را تغییر داده و روش جدیدی را در مصر پیش گرفت؛ یا شیخ انصاری در بحث ولایت فقیه و حکم قاضی در مکاسب نگاه حداقلی دارد اما در کتاب قضاء نگاه حداکثری دارد.
#نشست_علمی
#روش_شناسی_اجتهاد
#استاد_علیدوست
✅ کانال دروس استاد علیدوست
📚 @alidost_fiqh
دروس و دیدگاه های استاد علیدوست
#نشست_علمی 🔹روششناسیفقهواجتهاد(بخش اول) ☘️استاد علیدوست 🔻با بررسی هایی که در مورد استنادهای شیخ
#نشست_علمی
🔹روششناسیفقهواجتهاد(بخش دوم)
☘️استاد علیدوست
🔹- انواع روش شناسی
روش شناسی به دو صورت انجام می شود:
۱ـ هستی شناسانه: یعنی یک موردی را انتخاب کرده و در مورد آن تحلیل می کنیم و به عبارت دیگر توصیفی نگاه می کنیم، در این نگاه بررسی هنجارشناسانه صورت نمی گیرد. کتاب روش شناسی اجتهاد ابن ادریس که توسط یکی از مستشرقین نوشته شده است از این مقوله است.
۲ ـ هنجارشناسانه: در این نگاه علاوه بر اینکه نگاه تحلیلی و توصیفی صورت می گیرد، نقد و بررسی هم می شود و در آخر کار پیشنهاد هم داده می شود.
در روش شناسی درست است که گاهی در یک فرد هم تقسیم می شود اما هر رفتاری یا اختلافی منجر نمی شود که ما بحثی به نام روش شناسی درست کنیم. مثلا در اصول راجع به اینکه شرط، لقب، وصف و… مفهوم دارد یا نه؟ بحث است. آیا می شود گفت که ما در این زمینه سه روش در اجتهاد داریم؟ نه نمی شود. بله ما سه تا نظر داریم اما سه تا نظر اجتهادی نیست.
روش باید به گونه ای باشد که مثل یک لباس سرتاسری در تمام اصول باشد؛ مثل روش اصولی ها با اخباری ها. اجتهاد شیخ حر و صاحب حدائق که در زمره اخباری های معتدل هستند با آقای نائینی فرق دارد. اما باید حرف های نو امروزه گفته شود.
ما در خود اصولی ها به دو روش کلان برمی خوریم: ۱ ـ فقه صناعت که صناعت محور، مدرسه ای، ریاضی، صغرایی، کبرایی است؛ این نگاه در تیم آقای خوئی وجود دارد که یک فقه منظم، راحت و قابل پیش بینی دارند. ۲ ـ روش تجمیع ظنون که به آن فقه قناعت میگویند.
🔻- در فقه نظامات باید سراغ مقاصد و نصوص رفت
آقای خوئی در اجتهاد خود دنبال صغری و کبری و نتیجه و دنبال روایت معتبر است؛ اگر روایت معتبر نبود دنبال اصول عملیه می روند. لذا در این روش، شهرتی که حجت نباشد به درد نمی خورد؛ اینها شهرت را جابر ضعف سند نمی دانند. در متد ایشان، خبر ثقه حجت است نه خبرموثوق. بنابراین اینها قائل به فقه نظامات هم نیستند.
به نظر بنده ما در فقه نظامات باید سراغ مقاصد و نصوص مبین مقاصد برویم؛ برخی قائلند که مقاصد، فقه را نابود می کند. بنابراین اجتهاد گروه اول، اجتهاد سلولی و اتمیک است. به خاطر همین، این گروه، اصول عملیه را چاق می کنند.
🔻- فقه نظامات را میتوان از مکاسب هم استخراج کرد
اما روش دوم تجمیع ظنون است؛ اجتهاد این افراد، منضبط است اما مولفه هایی در نظر می گیرد که در نگاه اول، اینها معتبر نیست. این افراد دنبال علم اند. اگر نشد «خیرالطرق المیسره». بنابراین به اطمینان هم تمسک می کنند. ممکن است که مطلبی را بگوید اما قانع کننده نباشد. لذا مطالب او، تک تک، ظن است اما از مجموع آن به اطمینان می رسد.
ما به دو صورت می توانیم به مکاسب نگاه کنیم؛ یک نگاه بالفعل و دیگری نگاه ظرفیتی. به نظر ما از مکاسب می توان فقه نظامات را هم درآورد. ابتدای بحث ما فلسفه روش شناسی اجتهاد بود که تعریف کردیم. اما این موردهایی که مثال زدیم خود روش شناسی بود.
بعد از بیان مقدمات مشخص شد که در فقه خودمان دو نوع اجتهاد داریم؛ ۱ ـ اجتهاد اتمیک ۲٫اجتهاد سیستماتیک. آیا طبق اجتهاد اول، نظامی هم وجود دارد؟ مثلا نظام معاملی؟ اگر هست آیا استنباطات اتمیک ما را تحت تاثیر قرار می دهد؟
مثلا رسیدیم به اینکه تجارت باطل نباید باشد. «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تَأْکُلُوا أَمْوالَکُمْ بَیْنَکُمْ بِالْباطِلِ إِلاّ أَنْ تَکُونَ تِجارَهً عَنْ تَراضٍ مِنْکُمْ وَ لا تَقْتُلُوا أَنْفُسَکُمْ إِنَّ اللّهَ کانَ بِکُمْ رَحِیماً» بلکه مال آکله باطل است. اگر رسیدیم به اینکه در اسلام ، مال آکله باطله، اشکال دارد، این آثاری دارد.
ما یک سری نصوصی داریم به نام نصوص مبین احکام. همچنین نصوص دیگری داریم که مبیِّن مقاصد است مثل «لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَیِّنَاتِ وَأَنْزَلْنَا مَعَهُمُ الْکِتَابَ وَالْمِیزَانَ لِیَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ وَأَنْزَلْنَا الْحَدِیدَ فِیهِ بَأْسٌ شَدِیدٌ وَمَنَافِعُ لِلنَّاسِ وَلِیَعْلَمَ اللَّهُ مَنْ یَنْصُرُهُ وَرُسُلَهُ بِالْغَیْبِ إِنَّ اللَّهَ قَوِیٌّ عَزِیزٌ، هُوَ الَّذِی بَعَثَ فِی الْأُمِّیِّینَ رَسُولًا مِنْهُمْ یَتْلُو عَلَیْهِمْ آیَاتِهِ وَیُزَکِّیهِمْ وَیُعَلِّمُهُمُ الْکِتَابَ وَالْحِکْمَهَ وَإِنْ کَانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِی ضَلَالٍ مُبِینٍ».
این نصوص مبین مقاصد چه نقشی در اجتهاد دارد؟ آیا اصل است یا نه؟ بحث اسم گرایی، ابزار گرایی، کارکرد گرایی که دو روش است و با اقتضائیات مختلف است.
#نشست_علمی
#روش_شناسی_اجتهاد
#استاد_علیدوست
✅ کانال دروس استاد علیدوست
📚 @alidost_fiqh