🍁تفسیر آیه1⃣ سوره #الشرح در تفسیرالمیزان
🔰الم نشرح لك صدرك1⃣
🔸راغب گفته: كلمه #شرح در اصل لغت به معناى باز كردن گوشت و امثال آن است، وقتى گفته مى شود:
شرحت اللحم معنايش اين است كه گوشت باز شد، و #شرحت_اللحم معنايش اين است كه من گوشت را باز كردم، و از جمله موارد استعمالش #شرح_صدر است، كه معنايش باز شدن و گستردگى سينه به نور الهى و سكينتى از ناحيه خدا و روحى از او است، و در قرآن فرموده:
(الم نشرح لك صدرك ) و نيز فرموده:
(فمن شرح اللّه صدره ).
🔸ترتب آيات سه گانه اول سوره كه مضمون هر يك مترتب بر آيه قبل است، و سپس تعليل آنها به آيه (فان مع العسر يسرا) كه از ظاهرش بر مى آيد كه با وضع رسول خدا صلى اللّه عليه و آله و سلم در اوائل بعثتش و اواخر آن منطبق باشد، و سپس تكرار اين تعليل و نيز تفريع دو آيه آخر سوره بر ما قبل همه شاهد بر آنند كه مراد از شرح صدر رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم) گستردگى و وسعت نظر وى است، به طورى كه ظرفيت تلقى وحى را داشته باشد، و نيز نيروى تبليغ آن و تحمل ناملايماتى را كه در اين راه مى بيند داشته باشد، و به عبارتى ديگر نفس شريف آن جناب را طورى نيرومند كند كه نهايت درجه استعداد را براى قبول افاضات الهى پيدا كند
___________________________
🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇
@all_mizan1001
https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a
#زکات_فطریه
همراهان کانال
با توجه به شناسایی و در ارتباط بودن مستمر با ساکنین چند روستای مرزی در استان #خراسان_شمالی که به شدت به کمک های شما عزیزان نیازمند می باشند، خادم کانال می تواند زکات فطریه شما عزیزان به دست این نیازمندان برساند
خادم کانال جعفری
شماره کارت حقیر جهت واریز #زکات_فطریه شما عزیزان:
5892101308157268
🍁تفسیر آیه2⃣ و 3⃣ سوره #الشرح در تفسیرالمیزان
🔰و وضعنا عنك وزرك2⃣
🔰الذى انقض ظهرك3⃣
🔸كلمه #وزر به معناى بار سنگين است، و #انقاض_ظهر به معناى شكستن پشت كسى است، شكستنى كه صدايش به گوش برسد، آنطور كه از تخت و كرسى و امثال آن وقتى كسى روى آن مى نشيند، و يا چيز سنگينى روى آن مى گذارند صدا برمى خيزد، و مراد از #انقاض_ظهر غالبا معناى لغوى آن نيست،
(چون كسى پشت كسى را آنطور نمى شكند كه صداى تخت و كرسى كند)، بلكه منظور #ظهور آثار سنگينى وزر بر آدمى است، ظهورى بالغ.
و #وضع_وزر به معناى از بين بردن آن سنگينى است، كه رسول خدا صلى اللّه عليه و آله و سلم احساسش مى كرد، و جمله #و_وضعناعنك_وزرك عطف است بر جمله #الم_نشرح...، چون معنايش (قد شرحنا لك صدرك ) است، در نتيجه معناى دو جمله چنين مى شود:
محققا ما سينه ات را گشوديم، و سنگينى هايى كه بر دوشت بود برداشتيم.
وجوه مختلف در باره مراد از #وضع_وزر از آن حضرت و مراد از وضع وزر رسول خدا صلى اللّه عليه و آله و سلم- به طورى كه از سياق بر مى آيد، و قبلا هم اشاره كرديم - اين است كه دعوت آن جناب را انفاذ و مجاهداتش در راه خدا را امضا نمود، به اين معنا كه اسباب پيشرفت دعوتش را فراهم كرد، چون رسالت و دعوت و فروعات آن ثقلى بود كه به دنبالش #شرح صدر بر آن جناب تحميل نمود.
🔸ولى بعضى از مفسرين گفته اند:
وضع وزر، اشاره است به داستانى كه در روايات آمده كه در ايام كودكيش دو تا فرشته بر آن جناب نازل شدند، و سينه اش را شكافته قلبش را در آوردند، و دوباره در جايش قرار دادند، كه روايتش به زودى از نظر خواننده خواهد گذشت.
بعضى ديگر گفته اند:
منظور از وزر، اعمالى است كه قبل از بعثت از آن جناب سر زده بود.
🔸و بعضى گفته اند:
منظور غفلتش از شرايع و امثال آن است كه آگاه شدن بدان جز با وحى صورت نمى گيرد، و بيان هر شريعتى را بايد آن جناب بخواهد، تا پاسخش از راه وحى برسد.
🔸بعضى ديگر گفته اند:
منظور تحير آن جناب است در اينكه آيا رسالت الهى را آنطور كه بايد انجام داده ام يا نه.
🔸بعضى هم گفته اند:
منظور وحى و سنگينى آن است، چون در اوائل بعثت گرفتن وحى بر او دشوار بوده.
🔸بعضى گفته اند:
منظور رنجى است كه آن جناب از گمراهى قومش و دشمنيشان با آن جناب مى برده، و وى از ارشادشان عاجز مى شده.
🔸و بعضى گفته اند:
منظور رنجى است كه از تعدى دشمن در آزار آن جناب مى برده.
🔸بعضى ديگر گفته اند:
مراد اندوهى است كه از مرگ عمويش ابو طالب و مرگ همسرش خديجه در دل داشته.
🔸بعضى ديگر گفته اند:
كلمه وزر به معناى معصيت است، و رفع و زر به معناى عصمت است.
🔸بعضى گفته اند:
منظور از وزر گناه امت آن جناب است، و قهرا مراد از وضع وزر آمرزش آن گناهان است.
و اين وجوهى كه نقل شد بعضى ها سخيف و بعضى ديگرش ضعيف است و با سياق سازگار نيست، بعضى ها به عنوان #قيل - گفته شده نقل شده، و بعضى ديگرش به صورت احتمال ذكر شده است.
___________________________
🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇
@all_mizan1001
https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a
🍁تفسیر آیه4⃣ سوره #الشرح در تفسیرالمیزان
🔰و رفعنا لك ذكرك4⃣
#رفع_ذكر به معناى بلند آوازه كردن كسى است، به طورى كه نامش و گفتگويش از همه نامها و همه خاطره ها بلندتر باشد، و خداى تعالى نام آن حضرت را چنين كرد (همه جا سخن از آن حضرت بود)، و يكى از #مصاديق رفع ذكر آن جناب اين است كه خداى تعالى نام او را #قرين نام خود كرد، و در نتيجه در مسأله #شهادتين كه اساس دين خدا است نام او قرين نام پروردگارش قرار گرفت، و بر هر مسلمانى واجب كرد كه در هر روز در نمازهاى پنجگانه واجب نام آن جناب را با نام خداى تعالى به زبان جارى سازد، و لطفى كه در آيه مورد بحث بكار رفته از نظر خواننده دور نماند، و آن اين است كه:
بعد از كلمه #وضع در آيه سابق كلمه #رفع را كه درست مقابل آن است آورد.
توضيح مفاد آيه:
فانّ مع العسر يسرا و ردّ سخنى از زمخشرى در اين باره.
___________________________
🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇
@all_mizan1001
https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a
🍁تفسیر آیه5⃣ سوره #الشرح تفسیرالمیزان
🔰فان مع العسر يسرا5⃣
🔸بعيد نيست اين آيه تعليل مطالب گذشته يعنى وضع وزر و رفع ذكر باشد، چون رسالتى كه خداى تعالى بر آن جناب تحميل كرده، و دستور داد مردم را به سوى آن دعوت كند سنگين ترين بارى است كه بر يك #بشر تحميل شود، و معلوم است كه با قبول اين مسووليت كار بر آن جناب دشوار شده، و همچنين تكذيبى كه قومش نسبت به دعوتش نموده و #استخفافى كه به آن جناب كردند، و اصرارى كه در محو نام او مى ورزيدند، همه براى آن جناب دشوارى روى دشوارى بوده، و خداى تعالى در آيه قبلى فرمود:
🔸 ما اين دشوارى ها را از دوش تو برداشتيم، و معلوم است كه اين عمل خداى تعالى مانند همه اعمالش بر طبق سنتى بوده كه در عالم به جريان انداخته، و آن اين است كه هميشه بعد از هر دشوارى #سهولتى پديد مى آورد، و به همين جهت مطلب دو آيه قبل را تعليل كرده به اينكه اگر از تو وضع وزر كرديم، و اگر نامت را بلند ساختيم، براى اين بود كه سنت ما بر اين جارى شده كه بعد از عسر، يسر بفرستيم، و بنابر اين احتمال لام در كلمه #العسر لام جنس خواهد بود، نه لام استغراق، مى خواهد بفرمايد جنس #عسر اين طور است كه به دنبالش #يسر مى آيد، نه تمامى فرد فرد عسرها، و بعيد هم نيست كه يسر يا عسر از مصاديق سنتى ديگر باشد، و آن سنت تحول حوادث و تقلب احوال و بى دوامى همه شوون زندگى دنيا است.
و از زمخشرى حكايت شده كه در كشاف گفته: حرف #فاء در جمله (فان مع العسر...) فاى #فصيحه است، و زمينه كلام زمينه تسليت دادن و دلخوش كردن رسول خدا صلى اللّه عليه و آله و سلم به وسيله وعده اى جميل است.
🔸وى مى گويد:
مشركين رسول خدا صلى اللّه عليه و آله و سلم و مؤمنين را سرزنش مى كردند به اينكه مرد مى فقيرند، چيزى از مال دنيا ندارند، به حدى اين زخم زبان اوج گرفت كه به دل شريف آن حضرت افتاد كه نكند اسلام نياوردن مردم و تحقيرشان از مؤمنين به خاطر همين تهى دستى مؤمنين است، و خداى تعالى براى دفع اين احتمال نعمت هاى بزرگى را كه به آن جناب ارزانى داشته بود به رخش كشيد، آنگاه اضافه كرد:
(فان مع العسر يسرا) گويا فهماند اين ما بوديم كه به تو داديم آنچه كه خودت مى دانى، پس از فضل خدا ماءيوس نباش، و بدانكه بعد از سختى ها گشايشى براى شما خواهد بود.
🔸و ظاهر گفتار وى اين است كه لام در #العسر را لام عهد گرفته، نه لام جنس، و مراد از يسر هم غنيمت هايى است كه خداى تعالى در سالهاى بعد نصيب مؤمنين كرده.
🔸ليكن ما اين حرف را قبول نداريم، براى اينكه ذهن شريف رسول خدا صلى اللّه عليه و آله و سلم اجل از آن است كه از حال كفار و علت كفرشان بى خبر باشد، و نداند كه علت اصلى آن استكبار از حق است، و خلاصه خدا را كوچك تر از آن مى دانند كه دعوت پيامبرش را بپذيرند، به #شهادت اينكه اين كفار بعد از ظهور شوكت اسلام و پولدار شدن مؤمنين هم ايمان نياوردند، و خداى تعالى پيامبرش را از اميدوارى به ايمان آوردن اكثر آنان نهى و نوميد كرده، هم در آيات سوره يس كه در مكه يعنى در ايام فقر مؤمنين نازل شده فرموده :
(لقد حق القول على اكثرهم فهم لا يومنون... و سواء عليهم ءانذرتهم ام لم تنذرهم لا يومنون)، و هم در سوره بقره كه در مدينه يعنى در روزگار خوش مؤمنين نازل شده فرموده:
(ان الذين كفروا سواء عليهم ءانذرتهم ام لم تنذرهم لا يومنون).
🔸و اگر ما يسر بعد از عسر را حمل كنيم بر شوكت اسلام و رفعتش بعد از دوران سختى، و سوره را هم از سوره هاى مكى بگيريم، خيلى مورد اشكال واقع نمى شود.
🔸مفاد تكرار جمله:
(انّ مع العسر يسرا) و چند وجه درباره امر (فاذا فرغت فانصب...) به پيامبر (صلى الله عليه و آله)
___________________________
🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇
@all_mizan1001
https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a
🍁تفسیر آیه6⃣ سوره #الشرح در تفسیرالمیزان
🔰ان مع العسر يسرا6⃣
🔸اين جمله تأكيد آيه قبل و تثبيت آن است.
ولى بعضى گفته اند:
جمله اى است استينافى و مفسرين گفته اند:
اين دو آيه دلالت دارد بر اينكه با يك عسر دو يسر هست، و اين گفتار ناشى از يك قاعده اى است كه مى گويد:
كلمه اى كه الف و لام بر سر دارد و به اصطلاح معرفه است، اگر در كلامى تكرار شود، منظور از آن همان كلمه اول است، و هر دو كلمه يك چيز را مى رسانند، ولى اگر نكره باشد دومى معنا و منظورى غير منظور اولى را افاده مى كند، مثلا اگر بگويى:
(اذا اكتسبت الدرهم - ي: درهما - فانفق الدرهم) معنايش اين است كه وقتى درهمى - يك درهم - كاسبى كردى، همان درهم را خرج كن، و اما اگر بگويى (اذا اكتسبت درهما فانفق درهما) معنايش اين است كه اگر درهمى را كسب كردى، درهمى را خرج كن، و در اين جمله منظور اين است كه درهمى را خرج كن، ليكن اين قاعده كليت ندارد.
🔸تنوينى كه در كلمه #يسرا است به قول بعضى براى بزرگداشت يسر است، و مى فهماند با هر عسر، يسرى گرانقدر مى آيد، ولى به نظر ما تنوين تنويع است، و مى خواهد بفرمايد با هر دشوارى نوعى گشايش هست، و منظور از كلمه #مع-با واقع شدن يسر به دنبال عسر است، نه اينكه منظور از معيت اين باشد كه يسر و عسر در زمان واحد تحقق مى يابد.
___________________________
🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇
@all_mizan1001
https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a
🍁تفسیر آیات 7⃣ و 8⃣ سوره #الشرح در تفسیرالمیزان
🔰فاذا فرغت فانصب7⃣
🔰و الى ربك فارغب8⃣
🔸اين آيه خطاب به رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم) است، و مطلبش به خاطر اينكه حرف #فاء در آغازش آمده نتيجه گيرى از بيان آيات قبل است، كه سخن از تحميل رسالت و دعوت بر آن جناب داشت، و منت هاى خدا را بر او كه شرح صدرش داده، وزر را از او برداشت، و نامش را بلند آوازه كرد، بر مى شمرد، و در آخر، همه اينها را از باب يسر بعد از عسر دانست و بنابر اين، معنايش اين مى شود:
حال كه معلوم شد هر #عسرى كه تصور شود بعدش #يسر مى آيد، و زمام عسر و يسر تنها به دست خدا است و لا غير، پس هر گاه از انجام آنچه بر تو واجب شده فارغ شدى نفس خود را در راه خدا يعنى عبادت و دعا خسته كن، و در آن رغبت نشان بده، تا خدا بر تو منت نهاده راحتى كه دنبال اين تعب است و يسرى كه دنبال اين عسر است، به تو روزى فرمايد.
🔸بعضى از مفسرين گفته اند:
مراد اين است كه هرگاه از واجباتت فارغ شدى، به نمازهاى مستحب بايست.
🔸بعضى ديگر گفته اند:
معنايش اين است كه هر گاه از نماز فارغ شدى به دعا بپرداز.
🔸ليكن صاحبان اين دو قول بر روى بعضى از مصاديق انگشت گذاشته اند، و نمى توانند بگويند آيه تنها در اين معنا نازل شده.
🔸بعضى ديگر گفته اند:
معنايش اين است كه هر گاه از جنگ فارغ شدى، در عبادت بكوش .
🔸و بعضى گفته اند:
مراد اين است كه هر گاه از دنيايت فارغ شدى به آخرتت بپرداز، و بعضى وجوه ديگرى ذكر كرده اند كه وجوهى ضعيف است.
___________________________
🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇
@all_mizan1001
https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a
#بحث_روايتى سوره #الشرح از تفسير شریف المیزان
🔸(رواياتى متضمن تمثيلى حاكى از شكافته شدن سينه پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) و تبديل و تبديل قلب او و رواياتى ديگر درذيل آيات گذشته)
🔸در الدر المنثور است كه عبد اللّه بن احمد در كتاب #زوائد_الزهد، از ابى بن كعب روايت كرده كه گفت:
ابو هريره از رسول خدا صلى اللّه عليه و آله و سلم پرسيد اولين چيزى كه از امر نبوت ديدى چه بود؟
رسول خدا صلى اللّه عليه و آله و سلم خود را جمع و جور كرد و نشست، و فرمود:
اى ابو هريره #خوب سؤالى كردى، من در صحرا بودم در حالى كه بيست سال و چند ماه از عمرم گذشته بود، ناگهان از بالاى سرم سخنى شنيدم، به بالا نظر كردم مردى را ديدم كه از مردى ديگر مى پرسيد، آيا اين همان است آنگاه هر دو به طرفم آمدند، با چهره هايى كه نظير آن را هرگز در خلق نديده بودم، و ارواحى كه در خلق هيچ چنين چيرهايى نديده بودم، و نيز جامه هايى كه در خلق بر تن احدى نديده بودم، آن دو نفر نزديك من مى آمدند، و آنقدر جلو آمدند كه هر كدام يك بازوى مرا گرفت، ولى من احساس تماس دست آنها با بازويم را نمى كردم.
🔸در اين حال يكى به ديگرى گفت بخوابانش و او بدون فشار و يا كشيدن مرا خوابانيد، پس يكى به ديگرى گفت:
سينه اش را بشكاف، پس آن ديگرى سينه ام را گرفت آن را شكافت، و تا آنجا كه خودم مى ديدم خونى و دردى مشاهده نكردم، پس آن ديگرى به وى گفت:
كينه و حسد را در آور، و او چيزى بشكل لخته خون در آورده بيرون انداخت، باز آن ديگرى گفت راءفت و رحمت را در جاى آن بگذار، و او چيزى به شكل نقره در همانجاى دلم گذاشت، آنگاه انگشت ابهام دست راستم را تكان داد و گفت برو به سلامت. من برگشتم در حالى كه احساس كردم كه نسبت به اطفال #رقت، و نسبت به بزرگسالان #رحمت داشتم.
مؤلف: و در نقل بعضى از ناقلان - از قبيل نقلى كه در روح المعانى آمده - كه: (من ده ساله بودم ) بجاى (بيست سال و چند ماه ).
و در بعضى روايات آمده كه اين قصه در هنگام نزول سوره اقرا باسم ربك... واقع شده كه آنجناب #چهل ساله بوده.
🔸و در بعضى ديگر نظير آنچه در صحيح بخارى و مسلم و ترمذى و نسائى نقل شده آمده كه اين قصه در شب معراج اتفاق افتاده.
🔸و به هر حال بدون اشكال اين قصه جنبه تمثيل دارد، و دانشمندان اسلامى بحث هايى طولانى پيرامون مفاد اين روايات كرده اند كه همه اين بحث ها بر اساس اين پندار است كه جريان يك جريان مادى و يك برخورد مادى بوده، و به همين جهت وجوهى را ذكر كرده اند كه چون اصل و اساس بحث باطل بود از نقل آن وجوه خوددارى كرديم.
و در همان كتاب است كه ابو يعلى، ابن جرير، ابن منذر، ابن ابى حاتم، ابن حبان ، ابن مردويه، و ابو نعيم (در كتاب دلائل )، همگى از ابى سعيد خدرى از رسول خدا صلى اللّه عليه و آله و سلم بروايت كرده اند كه فرمود:
جبرئيل نزد من آمد و گفت: پروردگارت مى فرمايد: هيچ مى دانى چگونه نامت را بلند آواز كردم؟ عرضه داشتم خدا بهتر مى داند.
گفت پروردگارت مى فرمايد: از اين راه كه هر و در همان كتاب است كه عبد الرزاق، ابن جرير، حاكم و بيهقى، از حسن روايت كرده اند كه گفت رسول خدا صلى اللّه عليه و آله و سلم روزى خوشحال و خندان از خانه بيرون مى آمد و مى فرمود:
هرگز يك #عسر حريف دو #يسر نمى شود، (ان مع العسر يسرا)، (ان مع العسر يسرا).
و در مجمع البيان در ذيل آيه (فاذا فرغت فانصب و الى ربك فارغب ) مى گويد معنايش اين است كه وقتى از نماز واجب بپرداختى، برخيز و در برابر پروردگارت به دعا بايست، و با رغبت از او درخواست كن. آنگاه صاحب مجمع البيان مى گويد: اين معنا از امام باقر و امام صادق (عليهما السلم) نقل شده.
___________________________
🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇
@all_mizan1001
https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a
#تفسیرالمیزان اثر ماندگار علامه طباطبایی ره
#ابتدای سوره #ناس
https://eitaa.com/all_mizan/14
#ابتدای سوره #فلق
https://eitaa.com/all_mizan/28
#ابتدای سوره #توحید
https://eitaa.com/all_mizan/38
#ابتدای سوره #مسد
https://eitaa.com/all_mizan/62
#ابتدای سوره #نصر
https://eitaa.com/all_mizan/75
#ابتدای سوره #کافرون
https://eitaa.com/all_mizan/109
#ابتدای سوره #الکوثر
https://eitaa.com/all_mizan/127
#ابتدای سوره #ماعون
https://eitaa.com/all_mizan/146
#ابتدای سوره #قریش
https://eitaa.com/all_mizan/165
#ابتدای سوره #فیل
https://eitaa.com/all_mizan/186
#ابتدای سوره #عصر
https://eitaa.com/all_mizan/234
#ابتدای سوره #تکاثر
https://eitaa.com/all_mizan1001/21
#ابتدای سوره #القارعه
https://eitaa.com/all_mizan1001/37
#ابتدای سوره #العادیات
https://eitaa.com/all_mizan1001/55
#ابتدای سوره #الزالزال
https://eitaa.com/all_mizan1001/78
#ابتدای سوره #البینه
https://eitaa.com/all_mizan1001/92
#ابتدای سوره #القدر
https://eitaa.com/all_mizan1001/108
#ابتدای سوره #العلق
https://eitaa.com/all_mizan1001/125
#ابتدای سوره #التین
https://eitaa.com/all_mizan1001/147
#ابتدای سوره #الشرح
https://eitaa.com/all_mizan1001/157
بسم الله الرحمن الرحیم
روزه و ختم قرآن استیجاری شما در این کانال پذیرفته میشود
آدرس کانال
@samad1100
ترجمه آيات سوره #الضحی از تفسير شریف المیزان
🌺به نام خداوند بخشنده بخشايشگر.
🔸سوگند به روز در آن هنگام كه نور خورشيد گسترده مى شود1⃣
🔸و سوگند به شب هنگام كه سكونت و آرامش مى بخشد2⃣
🔸كه پروردگارت نو روحى را از تو قطع نكرده و 🔸تو را مورد خشم قرار نداده است3⃣
🔸و مسلما آخرت براى تو از دنيا بهتر است4⃣
🔸و پروردگارت به زودى عطايى مى كند كه راضى شوى5⃣
🔸آيا نبود كه تو را يتيم يافت و سپس پنا داده ؟6⃣
🔸و آيا نبود كه راه به جايى نمى بردى قدم به قدم هدايتت كرد؟7⃣
🔸و تهى دستت يافت پس بى نيازت نمود8⃣
🔸حال كه چنين است پس هيچ يتيمى را از روى قهر خوار مشمار9⃣
🔸و هيچ سائلى را مرنجان🔟
🔸و نعمت پروردگارت را با رفتار و گفتارت بازگو كن1⃣1⃣
_______________________
🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇
@all_mizan1001
https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a
🔰بيان آيات سوره #الضحی در تفسیرالمیزان
🔸بعضى گفته اند:
چند روزى به رسول خدا صلى اللّه عليه و آله و سلم وحى نشد، به طورى كه مردم گفتند خدا با او وداع كرده، در پاسخشان اين سوره نازل شد و خداى تعالى به اين وسيله آن حضرت را شاد كرد، و در سوره مورد بحث، هم احتمال مكى بودن هست و هم مدنى بودن.
_______________________
🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇
@all_mizan1001
https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a
🍁تفسیر آیات 1⃣ و 2⃣ سوره #الضحی در تفسير شریف المیزان
🔰والضحى1⃣
🔰و الليل اذا سجى2⃣
🔸اين دو آيه سوگند به ضحى و به ليل است، و كلمه #ضحى به طورى كه در مفردات آمده به معناى گسترده شدن نور خورشيد است.
ولى بعدها آن زمانى را كه نور خورشيد گسترده مى شود نيز ضحى ناميدند، و مصدر #سجو كه فعل سجى مشتق از آن است، وقتى در كلمه ليل استعمال مى شود، معناى سكونت و آرامش شب را مى دهد، پس #سجوالليل آن هنگامى است كه ظلمت شب همه جا را فرا گيرد
_______________________
🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇
@all_mizan1001
https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a
🍁تفسیر آیه3⃣ سوره #الضحی در تفسیرالمیزان
🔰ما ودعك ربك و ما قلى3⃣
🔸 #توديع كه مصدر فعل #ودع است به معناى ترك است، و كلمه #قلى -به كسره قاف - به معناى بغض و يا شدت بغض است، و اين آيه جواب دو سوگند اول سوره است، و مناسبت نور روز با مسأله وحى، و تاريكى شب با انقطاع وحى بر كسى پوشيده نيست.
_______________________
🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇
@all_mizan1001
https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a
🍁تفسیر آیه4⃣ سوره #الضحی در تفسیرالمیزان
🔰و للاخره خير لك من الاولى4⃣
🔸اين آيه در معناى ترقى دادن مطلب نسبت به مفاد آيه قبل است، و مفاد آيه قبلى موقف كرامت و عنايت الهى را براى رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم) اثبات مى كرد، در اين آيه مى فرمايد تازه زندگى دنياى تو با آن كرامت و بزرگى كه دارى ، و با آن عنايتى كه خداى تعالى به تو دارد در برابر زندگى آخرتت چيزى نيست، و زندگى آخرت تو از دنيايت بهتر است.
_______________________
🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇
@all_mizan1001
https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a
🍁تفسیر آیه5⃣ سوره #الضحی در تفسیرالمیزان
🔰و لسوف يعطيك ربك فترضى5⃣
🔸اين آيه شريفه آيه قبل را تثبيت مى كند و مى فرمايد:
در زندگى آخرت خداى تعالى آنقدر به تو عطا مى كند تا راضى شوى، هم عطاى خدا را مطلق آورده، و هم رضايت رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم) را.
🔸ولى بعضى از مفسرين گفته اند:
اين آيه ناظر است به هر دو زندگى رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم)، هم به زندگى دنيائى اش، و هم به زندگى آخرتيش.
🔸مقصود از اينكه خطاب به پيامبر (صلى الله عليه و آله) فرمود خدا تو را #يتيم و #ضالّ يافت و چند وجه در اين باره.
_______________________
🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇
@all_mizan1001
https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a
🍁تفسیر آیه6⃣ سوره #الضحی در تفسیرالمیزان
🔰الم يجدك يتيما فاوى6⃣
🔸اين آيه و دو آيه بعدش به بعضى از نعمت هاى بزرگى اشاره مى كند كه خداى تعالى به آن جناب انعام كرده بود، آرى رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم) هنوز در شكم مادر بود كه پدرش از دنيا رفت، و دو سال بود كه مادرش درگذشت، و هشت ساله بود كه كفيل و سرپرستش و جدش عبد المطلب از دنيا رفت، كه از آن به بعد در تحت تكفل عمويش ابو طالب قرار گرفت.
بعضى گفته اند:
🔸 مراد از يتيم در اين آيه پدر مرده نيست، بلكه منظور بى نظير بودن است همچنان كه در بى نظير را هم در يتيم مى گويند، و معناى اين آيه اين است كه:
مگر نبود كه خدا تو را فردى بى نظير از بين مردم دانست، و در نتيجه مردم را دور تو جمع كرد؟
_______________________
🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇
@all_mizan1001
https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a
🍁تفسیر آیه7⃣ سوره #الضحی در تفسیرالمیزان
🔰و وجدك ضالا فهدى7⃣
🔸مراد از #ضلال در اينجا گمراهى نيست بلكه مراد عدم هدايت است، و منظور از هدايت نداشتن رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم)، حال خود آن جناب است، و يا صرفنظر از هدايت الهى مى خواهد بفرمايد اگر هدايت خدا نباشد تو و هيچ انسانى ديگر از پيش خود هدايت نداريد مگر به وسيله خداى سبحان، پس رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم) هم نفس شريفش با قطع نظر از هدايت خدا ضاله و بى راه بود، هر چند كه هيچ روزى از هدايت الهى جدا نبوده و از لحظه اى كه خلق شده بود ملازم با آن بود، در نتيجه آيه شريفه در معناى آيه زير است، كه مى فرمايد:
(ما كنت تدرى ما الكتاب و لا الايمان )، و از همين باب است كلام موسى كه بنا به حكايت قرآن كريم از آن جناب گفته بود:
(فعلتها اذا و انا من الضالين)، يعنى هنوز به هدايت رسالت اهتداء نشده بودم.
نقل اقوال مفسرين در مراد از ضلالت در آيه شريفه قريب به اين معنا گفتار بعضى از مفسرين است كه گفته اند:
مراد از ضلالت، از دست دادن علم است، همچنان كه در آيه (ان تضل احديهما فتذكر احديهما الاخرى)، ضلالت به اين معنا آمده، و مويدش آيه زير است كه مى فرمايد:
(و ان كنت من قبله لمن الغافلين).
بعضى ديگر گفته اند: معنايش اين است كه خدا تو را در بين مردم گمشده يافت، مردم تو را نمى شناختند، و قدرت را نمى دانستند، و او مردم را به سوى تو و اينكه چه كسى هستى دلالت و هدايت كرد.
بعضى ديگر گفته اند:
اين آيه به گم شدن رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم) در راه هوازن و مكه اشاره دارد، آن زمان كه رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم) در دامن حليمه سعديه دختر ابى ذويب بود، و حليمه به طورى كه در روايت آمده مى خواست وى را به جدش #عبدالمطلب برساند، در بين راه متوجه شد كه محمد (صلى اللّه عليه و آله و سلم) نيست.
🔸بعضى ديگر گفته اند:
اشاره است به آن واقعه اى كه در كودكى آن جناب رخ داد، و در دره هاى مكه گم شد.
و بعضى آيه را اشاره به داستان گم شدنش در راه شام دانسته اند كه با عمويش ابوطالب در كاروان ميسره غلام #خديجه به شام مى رفت، و در بين راه ناپديد شد.
و بعضى ديگر وجوه ديگرى ذكر كرده اند كه ضعفش براى هر خواننده اى روشن است.
_______________________
🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇
@all_mizan1001
https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a
🍁تفسیر آیه8⃣ سوره #الضحی در تفسیرالمیزان
🔰و وجدك عائلا فاغنى8⃣
🔸كلمه #عائل به معناى تهى دستى است كه از مال دنيا چيزى ندارد، و رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم) همينطور بود، و خداى تعالى او را بعد از ازدواج با خديجه دختر خويلد عليه السلم بى نياز كرد، و خديجه تمامى اموالش را با همه كثرتى كه داشت به آن جناب بخشيد.
تو يتيم بودى و درد يتيمى كشيده اى، پس بر يتيم قهر مكن. تهيدست بوده اى و طعم فقر چشيده اى، پس #سائل را از خود مران و...
ولى بعضى گفته اند: مراد از اغناء، استجابت دعاى آن حضرت است.
_______________________
🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇
@all_mizan1001
https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a
🍁تفسیر آیه9⃣ سوره #الضحی در تفسیرالمیزان
🔰فاما اليتيم فلا تقهر9⃣
🔸راغب مى گويد:
كلمه #قهر به معناى غلبه كردن بر كسى است، اما نه تنها غلبه كردن، بلكه غلبه توام با خوار كردن او، و قهر به يك يك اين دو معنا هم گفته مى شود.
_______________________
🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇
@all_mizan1001
https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a
🍁تفسیر آیه🔟 سوره #الضحی در تفسیرالمیزان
🔰و اما السائل فلا تنهر🔟
🔸كلمه #نهر كه مصدر فعل نهى #لا_تنهر است، به معناى زجر و رنجاندن با غلظت و خشونت است.
_______________________
🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇
@all_mizan1001
https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a
🍁تفسیر آیه1⃣1⃣ سوره #الضحی در تفسیرالمیزان
🔰و اما بنعمه ربك فحدث1⃣1⃣
🔸كلمه #تحديث كه مصدر فعل امر #حدث است، وقتى در نعمت بكار رود تحديث نعمت به معناى ذكر و ياد آورى و نشاندادن آن است، حال يا به زبان و يا به عمل، و اين عمل شكر نعمت است، و اوامر و نواهى اين چند آيه يعنى خوار نكردن يتيم، و نرنجاندن فقير، و نشاندادن نعمت، دستور به همه مردم است، هر چند كه خطاب متوجه به شخص رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم) شده.
🔸و اين آيات سه گانه به خاطر اينكه حرف #فاء در ابتداى آيه اولى در آمده نتيجه گيرى از آيه قبل است كه عنايات الهى نسبت به رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم) را مى شمرد، گويا فرموده: تو طعم ذلتى را كه يتيم مى چشد چشيده اى، و ذلت و شكسته شدن دل او را احساس كرده اى، پس هيچ يتيمى را خوار مشمار، و مال او را هم خوار مدار و در آن تجاوز مكن، و نيز تو تلخى گمراهى و احتياج به هدايت را، و تلخى فقر و تهى دستى را درك كرده اى، پس هيچ سائلى را كه از تو مى خواهد حاجتش را بر آورى از خود مران، حاجتش اگر هدايت است و اگر معاش است برآور، و تو طعم انعام خدا را بعد از فقر و تهى دستى چشيده اى، و ارزش جود و كرم و رحمت خدا را مى دانى، پس نعمت او را سپاس گوى، و همه جا نعمتش را يادآور شو، و از مردم پنهانش مدار.
در تفسير قمى در ذيل آيه #و_الضحى امام فرموده: ضحى به معناى بلند شدن نور خورشيد است، (و الليل اذا سجى ) يعنى شب در هنگامى كه همه جارا تاريك كند.
_______________________
🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇
@all_mizan1001
https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a
🍁 #بحث روايتى سوره #الضحی در تفسیرالمیزان
🔰بحث روايتى
رواياتى درباره نزول آيه:
و لسوف يعطيك ربّك فترضى
شفاعت، و معناى آيه:
و امّا بنعمة ربّك فحدث) و...
و در همان كتاب در معناى جمله (و ما قلى) فرموده: يعنى و تو را دشمن نداشت.
و سيوطى در الدر المنثور در ذيل آيه (و لسوف يعطيك ربك فترضى) از ابن ابى شيبه از ابن مسعود روايت آورده كه گفت:
رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم) فرمود: ما اهل بيتى هستيم كه خداى تعالى براى ما آخرت را بر دنيا برگزيد و ترجيح داد، و لذا فرمود: و لسوف يعطيك ربك فترضى.
🔸و در همان كتاب است كه عسكرى در كتاب #المواعظ و ابن لال و ابن نجار، از جابر بن عبد اللّه روايت كرده اند كه گفت:
روزى رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم) بر على و فاطمه وارد شد، ديد فاطمه مشغول دستاس كردن است، در حالى كه به جاى لباس، حله شتر بر خود افكنده، همين كه چشمش به او افتاد فرمود:
يا فاطمه بشتاب و تلخى دنيا را بچش براى فردا و نعيم آخرتش، دنبال اين جريان بود كه آيه (و لسوف يعطيك ربك فترضى ) نازل شد.
🔸مؤلف:
در اين روايت دو احتمال وجود دارد: يكى اينكه خواسته باشد بگويد آيه مذكور نخست به تنهايى بعد از آيات قبلش نازل شد، و بعدها بقيه آيات سوره به آن ملحق گرديد، دوم اينكه سوره همه اش يكباره نازل شد، و در خصوص اين داستان آيه مورد بحث دوباره نازل شده باشد.
و در همان كتاب است كه ابن منذر و ابن مردويه و ابو نعيم - در كتاب الحليه - از طريق حرب بن شريح روايت كرده اند كه گفت:
من به ابى جعفر محمد بن على بن الحسين (امام باقر (عليه السلام) گفتم:
به نظر شما اين شفاعتى كه اهل عراق بر سر زبانها دارند حق است؟ فرمود: آرى به خدا سوگند عمويم محمد بن حنفيه از على بن ابى طالب نقل كرد كه رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم) فرمود: آنقدر از امتم شفاعت مى كنم كه خداى تعالى خطاب مى كند اى محمد آيا راضى شدى؟ عرضه مى دارم:
بلى، پروردگارا راضى شدم.
آنگاه رو به من - حرب ابن شريح - كرد و فرمود: شما به اهل عراق مى گوييد: از تمامى آيات قرآن آيه اى كه بيش از همه اميد بخش است آيه زير است كه مى فرمايد:
(يا عبادى الذين اسرفوا على انفسهم لا تقنطوا من رحمة اللّه ان اللّه يغفر الذنوب جميعا - اى بندگانم كه بر خود ستم روا داشتيد، از رحمت خدا ماءيوس نشويد، كه خدا همه گناهان را مى آمرزد عرضه داشتم بله، ما اينطور معتقديم، فرمود : ليكن ما اهل بيت مى گوييم از همه آيات در كتاب خدا اميدبخش تر آيه (و لسوف يعطيك ربك فترضى) است، كه راجع به شفاعت است.
🔸و در تفسير برهان از ابن بابويه نقل كرده كه وى به سند خود از ابن جهم از حضرت رضا (عليه السلام) روايت كرده كه در مجلس مامون فرمود: خداى تعالى به پيامبر گراميش محمد (صلوات اللّه عليه ) فرموده :
الم يجدك يتيما فاوى.
يعنى تو يتيمى بودى خداى تعالى مردم را دور تو جمع كرد، (و وجدك ضالا) يعنى تو نزد قومت گم شده بودى، فهدى يعنى قوم تو را به سوى معرفت تو هدايت نمود، (و وجدك عائلا فاغنى ) يعنى تو را بى نياز كرد از اين راه كه دعايت را مستجاب نمود مامون چون اين تفسير را شنيد گفت : خدا در تو بركت دهد يا بن رسول اللّه (و يا خدا در تو بركت نهاده ).
و در همان كتاب از برقى نقل كرده كه او به سند خود از عمرو بن ابى نصر نقل كرده كه گفت:
مردى از اهل بصره برايم حديث كرد كه من حسين بن على (عليهما السلم) و عبد اللّه بن عمر را ديدم در خانه كعبه طواف مى كردند، از ابن عمر معناى آيه (واما بنعمه ربك فحدث ) را پرسيدم، گفت:
خداى تعالى به آن جناب دستور داده نعمت هاى خدا را حديث كند و به مردم بگويد.
آنگاه به حسين بن على عرض كردم منظور از آيه (و اما بنعمه ربك ف حدث ) چيست ؟ فرمود به آنجناب دستور داده كه نعمت دين را كه خدا به او انعام فرموده با مردم در ميان بگذارد.
و در الدر المنثور است كه بيهقى از حسن بن على روايت كرده كه در معناى آيه (و اما بنعمه ربك فحدث ) فرمود: هر وقت به چيزى رسيدى به برادران ايمانيت اطلاع بده.
🔸و در همان كتاب است كه ابو داوود از جابر بن عبد اللّه روايت كرده كه گفت:
رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم) فرمود: هر كس بانعمتى كه به او داده شده مورد آزمايش قرار گيرد و آن را به اطلاع مردم برساند شكرش را به جا آورده و هر كس آن را كتمان كند كفرانش نموده، و هر كس در اين باب بلوف بزند و خود را به چيزى كه ندارد و به او نداده اند بيارايد مثل كسى است كه جامه دروغ به تن كرده باشد.
_______________________
🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇
@all_mizan1001
https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a