پلورالیسم و چندوجهی بودن قرآن
🔹اینکه قرآن چندوجهی و دارای بطن است، مسئلهای مسلم است.
🔸 ولی باید توجه داشت که وجوه قرآن با یکدیگر در تعارض و ناسازگاری نیستند، بلکه در امتداد همدیگر معنا مییابند.
🔺به عبارت دیگر رابطهای طولی دارند
❗️در حالی که در پلورالیسم و نظریاتی که معتقدند قرائات مختلف از هستی، قرائتهای مختلف از دین و... میتوانند همگی با هم صحیح باشند، رابطهای عرضی میان این قرائتها برقرار است به گونهای گاه دو نظریه با یکدیگر ناسازگاری آشکار دارند.
▪️به عنوان مثال نمیتوان هم قائل به این شد که پیامبر پس از خود جانشینی برای خود تعیین کرده و هم قائل به آن شد که پیامبر امتش را بدون جانشین رها کرده است.
🔺در واقع نمیتوان این دو را تنها دو قرائت از دین در نظر گرفت که هر کدام در جای خود میتوانند درست باشند؛ بلکه قطعا یک کدام از این دو قرائت چالشمند و دچار اشکال است.
#پلورالیسم
🌱اندیشه رضوان؛
پایگاه تخصصی تحلیل و بررسی اندیشههای تمدنی
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
۹ اردیبهشت ۱۴۰۳
غرب و ایدئولوژی
🔹نگرش مدرن غرب همواره در صدد محکوم کردن ایدئولوژی است.
🔺#مدرنیته معتقد است ایدئولوژیها (چه دینی و چه غیردینی) مانع از #آزادی عمل افراد است و در نهایت منجر به #خشونت اجتماعی میشود.
🔸به همین دلیل #لیبرالیسم با شعار آزادی، دین را به حاشیه میراند و در آغوش سکولاریسم آرام میگیرد.
📌اما در عین حال باید دانست اگر ایدئولوژی را به معنای «طرز فکر» بدانیم که در نهایت ساختاری برای رفتار بشر تعیین میکند، باید خود غرب را نیز تمدنی ایدئولوژیک دانست.
🔸در واقع #لیبرالیسم، #سکولاریسم، #پلورالیسم و دیگر ایسمهای فعال در تمدن مدرن غرب، همگی طرز فکرهایی هستند که غرب تمام جامعه خود را بر محور آن استوار کرده است
📍نمونهاش این است که اگر کسی بخواهد با اینها مخالفت کند، با خشونت مواجه خواهد شد.
#تمدن_غرب
🌱اندیشه رضوان؛
پایگاه تخصصی تحلیل و بررسی اندیشههای تمدنی
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۳
هر کسی یک نظری داره!
🔹بارها تاکنون به گوشمان خورده است که «هر کسی یک نظری دارد».
🔸این جمله میتواند به عنوان یکی از شعارهای ملموس #پلورالیسم در جامعه کنونی است.
🔺معمولا هم وقتی این را میشنویم که طرف مقابلمان در گفتگو در مقابل منطق ما قانع شده است، ولی میخواهد از حقیقت فرار کند!
❗️ناگفته پیداست که این جمله چقدر لغزنده است...
✅ اگر مقصود از اینکه «هر کسی، نظری دارد!» احترام عملی و گفتگوی محترمانه است، بسیار عالی است
♦️ ولی اگر مقصود این است که هر دیدگاهی، حتی بیمنطقترین دیدگاهها هم پذیرفتنی باشد، فاقد اعتبار است!
🌱اندیشه رضوان؛
پایگاه تخصصی تحلیل و بررسی اندیشههای تمدنی
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۳
انگیزه روانی پلورالیسم
🔸یکی از علتهای گرایش به #پلورالیسم انگیزههای روانی است.
🔹مثلاً جوان امروزی وقتی کثرت ادیان و فرقهها را میبیند این سؤال برایش ایجاد میشود که واقعاً از میان این همه، تنها دینی خاص (اسلام) یا مذهبی خاص (شیعه) حق است و بقیه یک سره باطل و پوچ؟
🔺طبیعتا بسیار بعید به نظر میرسد.
🔻اینجاست که گرایش به #کثرت_گرایی دینی رخ میدهد.
🔺ولی باید دانست که وقتی از حقانیت اسلام سخن گفته میشود، اصلا مقصود این نیست که دیگر اندیشهها کاملا غلط هستند.
بلکه دیگر ادیان ابراهیمی نیز از جانب همان خداست؛ هرچند بعدها تحریف شدند
🔸در واقع همین تحریف، زمینه التقاط، انحراف، خطا و اشتباه شده است ولی این به معنای آن نیست که همه گزارهها و آموزههای آن دین یک سره غلط باشد.
📌به عبارت دیگر، اصول اندیشه اسلامی با اصول اندیشه دیگر ادیان تحریف شده سازگار نیست و نمیتوان همه آنها را حقیقت دانست چراکه قطعا با یکدیگر در تضاد یا تناقض خواهند بود. پس قطعا یکی از آنها با حقیقت منطبق هستند و نمیتواند همگی آنها حق باشند (اینجا پلورالیسم معنا ندارد و نادرست است)
▪️ولی این به معنای آن نیست که آن ادیان در برخی از آموزهها و مفاهیم جزئی هم هیچ بهرهای از حقیقت نداشته باشند؛ بلکه ممکن است در برخی تعالیم با هم همسو باشند!
🌱اندیشه رضوان؛
پایگاه تخصصی تحلیل و بررسی اندیشههای تمدنی
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۳
تاریخمندی و پلورالیسم
🔹تاریخمندی قرآن و دین، از جمله اندیشههایی است که ارتباط نزدیکی با پلورالیسم دارد.
🔸اگر ادیان محصول زمان و زمانه خودشان باشند، دیگر هیچ دینی خاصیت جهانشمولی و فرازمانی نخواهد داشت.
اینجاست که یا باید دین را حذف و انکار کرد
🔺 یا اینکه اگر دین حذف شدنی نباشد، اطلاق، فراگیری و جهانشمولی آن انکار میشود.
📌در این صورت کثرتگرایی دینی و پلورالیسم به رسمیت شناخته میشود.
▪️نه فقط پلورالیسم در نجات؛ بلکه حتی پلورالیسم در صدق و حقانیت!
#دین_و_تاریخ
#پلورالیسم
#هرمنوتیک
🌱اندیشه رضوان؛
پایگاه تخصصی تحلیل و بررسی اندیشههای تمدنی
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
۶ خرداد ۱۴۰۳
دکتر سید حسن حسینی
🔹 معاون فرهنگی و استاد گروه فلسفه علم دانشگاه صنعتی شریف
🔹 معاون سابق آموزشی این دانشگاه
🔹 معاونت جذب و شناسایی بنیاد ملی نخبگان
🔺او همچنین در گذشته ریاست دانشگاه صدا و سیما را برعهده داشته است.
🔸وی استاد مدعو دانشگاه ایندیانا نیز میباشد.
📌 او در حوزه فلسفه اسلامی، فلسفه دین و فلسفه رسانه مطالعات و پژوهشهای گسترده داشته است.
📚 او رساله دکتری خویش را نزد سیدحسن نصر در واشنگتن به پایان رسانیده است و مدتی نیز جان هیک را نیز درک کرده است.
(نگاهی اجمالی به سوابق سید حسن حسینی)
#اندیشمندان
#پلورالیسم
🌱اندیشه رضوان؛
پایگاه تخصصی تحلیل و بررسی اندیشههای تمدنی
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
۶ خرداد ۱۴۰۳
تفاوت پلورالیسم سیاسی و دینی
🔹پلورالیسم سیاسی تنها در حوزههای غیربنیادین کارآمد است. در مسائلی که چندان نیاز به دقت منطقی نداریم. مسائلی که میتوانند چندوجهی باشند و هر یک از افراد بشر به خاطر توجه به بعدی از آن حقیقت، در کنار همدیگر زندگی مسالمتآمیزی داشته باشد.
🔸اما پلورالیسم فلسفی و دینی برخلاف پلورالیسم سیاسی قبل از آنکه به همزیستی مسالمت آمیز در زندگی سیاسی و یا اجتماعی تأکید داشته باشد، بر تکثر باورها و عقاید تأکید دارد.
#پلورالیسم
#کثرت_گرایی
🌱اندیشه رضوان؛
پایگاه تخصصی تحلیل و بررسی اندیشههای تمدنی
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
۱۲ خرداد ۱۴۰۳
چرا سخن از پلورالیسم مهم است؟
🔹بسیاری از مسائلی که امروزه بخشی از چالشهای عقیدتی جوانان را تشکیل میدهد، ناظر به همین «ایسم» هاست
🔺 از جمله پلورالیسم؛ ایدهای که عملاً میخواهد همه ادیان بلکه فرقهها و عرفانهای نوظهور را نیز به عنوان یکی از مسیرهای حقیقت جلوه دهد.
🔸چالشها و پرسشهایی از جمله:
▪️ واقعا فقط مسلمانان به بهشت میروند؟
▪️ چرا فکر می کنید کسی که مثل ما فکر نمیکند، جهنمی است؟ هر کسی نظری دارد.
▪️ مگر عقیده هر کسی محترم نیست؟!
▪️ آیا خدا این همه کافر را به جهنم میبرد و فقط یک عده اقلیت در جهان را به بهشت میبرد؟
#پلورالیسم
#کثرت_گرایی
🌱اندیشه رضوان؛
پایگاه تخصصی تحلیل و بررسی اندیشههای تمدنی
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
۱۲ خرداد ۱۴۰۳
پلورالیسم نجات در ادبیات دینی
🔺پلورالیسم نجات به معنای این است که نجات فقط مخصوص اهالی یک دین خاص نیست بلکه گاهی ممکن است فردی یا افرادی از دین دیگر یا گرایشهای غیر دینی نیز اهل نجات باشند.
🔹از این افراد در ادبیات دینی، با نام مستضعف یاد میشود.
🔸کسانی که یا ندای حقیقت به آنها نرسیده است یا به خاطر شرایط زیستی یا محیطی یا رسانهای مانعی از دریافت ندای حقیقت دارند.
#پلورالیسم
#کثرت_گرایی
🌱اندیشه رضوان؛
پایگاه تخصصی تحلیل و بررسی اندیشههای تمدنی
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
۱۲ خرداد ۱۴۰۳
انگیزههاو دغدغههای درست پلورالیسم
🔹اگرچه برخی عرصههای پلورالیسم دچار چالش است ولی زمینهها و انگیزههای نظریهپردازان آن، اموری درست و به جا بوده است
1️⃣مبارزه با نژادپرستی
2️⃣گشادهرویی با پیروان باورها و ادیان دیگر
و... از جمله این امورات است
🔺اینها امور درستی است که در خود اسلام نیز به آنها توصیه داریم
▪️ولی این انگیزهها و دغدغهها آرام آرام تبدیل به پلورالیسم و کثرتگرایی (در حقانیت و صدق) شد.
📌انگیزه درست ولی نظریهای چالشبرانگیز
#پلورالیسم
#کثرت_گرایی
🌱اندیشه رضوان؛
پایگاه تخصصی تحلیل و بررسی اندیشههای تمدنی
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
۱۴ خرداد ۱۴۰۳
امتداد پلورالیسم
🔹 #پلورالیسم یکی از مفاهیم بنیادین مدرن است
🔸 این ایده اگرچه در ابتدا برای تحقق زندگی مسالمت آمیز و با این هدف مطرح میشود
🔺 ولی خواسته یا ناخواسته منجر به پررنگتر شدن تکثرهای فکری و دینی میشود
▪️عملا منجر به استحاله فرهنگی، از بین رفتن ارزشهای دینی و از بین رفتن باب گفتگو میشود
🔸مثلا برونداد اجتماعی پلورالیسم به ویژه در نسل جوان این است که «هر کسی نظری دارد» و «باید به نظرات همدیگر احترام گذاشت»
🔹این جمله مهمترین تکنیک ناخودآگاه برای فرار از گفتگوی علمی است
🔺کاربردی ترین تکنیک برای دوری از هنجارهای اجتماعی و کاهش جامعهپذیری است
📌این درست است که باید به نظرات همدیگر احترام گذاشت
ولی این به معنای آن نیست که هر کسی هر نظری داشت، لزوما نظرش صادق و درست است
امکان ندارد که دو نظریه متضاد یا متناقض، هر دو درست باشند
🌱اندیشه رضوان؛
پایگاه تخصصی تحلیل و بررسی اندیشههای تمدنی
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
۱۴ خرداد ۱۴۰۳
فهرست مطالب اصلی اندیشه رضوان بر اساس کلیدواژگان
معرفت شناسی، فلسفه علم، ذهن و هرمنوتیک
#شکاکیت
#پوزیتیویسم
#تجربه_گرایی
#علم_و_دین
#عقل_و_دین
#عقلانیت
#دین_و_تاریخ
#هرمنوتیک
هستیشناسی
#خداشناسی
#آتئیسم
#فلسفه
#انسان_شناسی
اندیشههای کلامی و الهیات
#حسن_و_قبح
#امامت
#نبوت
#عصمت
#مهدویت
#خاستگاه_دین
#شر
#اعجاز_قرآن
مکاتب فکری (ism ها)
#سکولاریسم
(فهرست مطالب مربوط به سکولاریسم را از اینجا دنبال کنید)
#پوزیتیویسم
#پروتستانیسم
#اومانیسم
#سوبژکتیویته
#انسان_محوری
#انسانیت
#انسان_شناسی
#لیبرالیسم
#دموکراسی
#تکنوکراسی
#سوسیالیسم
#ناسیونالیسم
#ملی_گرایی
#کاپیتالیسم یا #سرمایه_داری
#پلورالیسم (#کثرت_گرایی)
حکمت عملی
#عدالت
#مشروعیت
#مقبولیت
#فلسفه_سیاسی / #فلسفه_سیاست
#فلسفه_اخلاق
#اخلاق
#سودگرایی
#مردمسالاری_دینی
حقوق بشر
#حقوق_زنان
#فمنیسم
#فمینیسم
#عدالت
#آزادی
#صلح
#خشونت
جامعه و تمدن
#تمدن_اسلامی
#تمدن_غرب
#مدرنیته
#دین_و_تاریخ
#دین_و_دنیا
#دین_و_پیشرفت
#دین_و_تکنولوژی
#علم_دینی
#علوم_انسانی_اسلامی
#تکنولوژی (#فناوری)
تاریخ تمدن
#نهضت_اصلاح_دینی
#عصر_روشنگری
تاریخ اسلام
#امام_حسین
#غدیر
روششناسی علوم
#پدیدارشناسی
#تاریخی_نگری
مسائل دینی
#فایده_عبادت
#ایمان_و_عمل
گاهی نیز در قالب #پرونده_ویژه نگاهی به مناسبتهای مهم خواهیم داشت
و در قالب #اندیشمندان به متفکران مختلف و آراء آنها اشاره خواهیم داشت
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
۱۴ خرداد ۱۴۰۳