علم تجربی
🔹اگرچه #تجربه و استقراء (نمونهبرداری) در زندگی روزمره و نیز کشف قوانین طبیعت کارآمد است ولی نباید از آن انتظار داشت که بتواند نسبت به موجودات غیبی و ابعاد غیرمادی جهان اظهار نظر کند. یعنی اگر آنطور که تجربه گرایی افراطی میگوید که تجربه نمیتواند وجود موجودات غیرمادی مثل #خدا را اثبات کند، باید دانست که نفی هم نخواهد کرد.
🔺پس این انتظار که «اگر علم خدا را اثبات نکرده، پس یعنی وجود ندارد» نادرست و غیرمنطقی است؛ دقیقا مثل ماهیگیری که چون شبکه تور ماهیگیری اش اندازهای مشخص دارد، اگر ماهیهای کوچکتر را نمیتواند صید کند، نمیتواند بگوید که دریا ماهی ندارد.
❗️این برخلاف آن چیزی است که امروزه برخی زیستشناسان و فیزیکدانان به جوان ما میآموزند
🌱 اندیشۀ رضوان 📎 ایتا I سایت I تلگرام
اسلام ایرانیان؛ فتح ایران
🔸 عهدنامهها و پیماننامههایى که امراء مسلمین با غیر مسلمانها بستند در متن تاریخ مضبوط است؛
🔺مثلا این پیماننامهاى است که فلان غیرمسلمان در مقابل جزیه مورد حمایت مسلمین قرار مىگیرد؛ مسلمین موظف هستند که عهدهدار حفظ مال و جان و ناموس آنها باشند و حتى عهدهدار حفظ معابد آنها باشند.
🔸 بنابراین مسئله #فتح_ایران در صدر اسلام، مبارزه با کیش زردشت نبوده است
🔺فقط برداشتن یک حکومت بود و جانشین شدن حکومت دیگرى به جاى آن، که به نصّ تاریخ، حکومت بعدى از نظر رفاه رعیت و مساوات، با حکومت قبلى قابل مقایسه نبوده است (بگذریم از بنىامیه، که آنها هم از ساسانىها بدتر نبودند). دولتى رفت دولتى آمد و آزادى کامل هم به مذهب آنها داد.
▪️ چرا تا قرن چهارم آتشکدههاى زردشتى در ایران وجود داشت؟ چون مسلمین به آنها کارى نداشتند.
🔹این خود ایرانیها بودند که تدریجآ فوج فوج از کیش زردشت دست برداشتند و مسلمان شدند. ما از اوایل قرن پنجم هجرى به بعد (با اینکه از آن به بعد دیگر حکومت عربى وجود نداشت و این خود ایرانیها بودند که حکومت مىکردند) مىبینیم هرچه زمان گذشته است معارف اسلامى با روح ایرانى آمیزش بیشترى پیدا کرده است.
مرتضی مطهری، اسلام و مسئله ملیت، ص79
🌱 اندیشۀ رضوان 📎 ایتا I سایت I تلگرام
دانشمندان مسلمان
نمونه بارزی برای همسویی اسلام و علم تجربی
🔹اگرچه در دنیای مسیحی و تمدن کنونی غرب، نوعی تقابل میان علم و دین وجود دارد ولی در تمدن اسلامی چنین چیزی نیست. نمونه بارز این مطلب، وجود دانشمندان مختلف در تمدن اسلامی است.
🔺یکی از علمای اسلامی مردی است به نام ابن الهیثم که یک ریاضیدان و فیزیکدان فوق العادهای میباشد.
🔹مخصوصاً درباره نور مطالعات عجیبی کرده است که اروپاییها بسیاری از عقایدشان درباره نور را به اقرار خودشان از این مرد گرفتهاند. کتاب المناظر ابن الهیثم اکنون در دست است.
🔸یکی از دانشمندان بزرگ اروپایی راجر بیکن است که از معاریف نوابغ اروپاست و در حدود قرن دوازدهم میلادی میزیسته است.
🔺این مرد از حوزه اندلس اسلامی استفاده کرده است و همه چیز خود را مدیون ابن الهیثم میداند. ویل دورانت در کتاب تاریخ تمدن و همچنین گوستاولوبون در تمدن اسلام و عرب از قول خود راجر بیکن مینویسد که این مرد با صراحت میگوید: استاد اصلی من در این علم #ابن_الهیثم است و من از کتابهای او استفاده کردهام. البته بعدها مبحث نور را خیلیها پیش بردهاند.
در اثر شناختن نور و کیفیات نور، بشر مسئله عکس و عکسبرداری و فیلمبرداری را آموخته است.
مرتضی مطهری، اسلام و نیازهای زمان، ج 1، ص32
🌱 اندیشۀ رضوان 📎 ایتا I سایت I تلگرام
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
اسلام یا مسلمین؟
🔸این کلیپ یک مناظره کوچک است درباره اینکه انحطاط جوامع مسلمان در عرصههای مختلف به خاطر ناکارآمدی اسلام است یا ناکارآمدی مسلمین؟!
🔹این خیلی مهم است که هر کسی در شبکه تعاملات خود، این نکته را همواره گوشزد کند که بحرانهای جوامع اسلامی در طول تاریخ، ناشی از دوری از اسلام است.
📌اتفاقا راهکار پیشرفت جوامع مسلمان، #بازیابی_هویت_دینی است.
همان دغدغهای که #سید_جمال_الدین_اسدآبادی ها داشتند و برای آن جنگیدند.
🌱 اندیشۀ رضوان 📎 ایتا I سایت I تلگرام
شفاعت، راهکاری برای اصلاح
🔹شفاعت از موضوعات مهم دینی است که در آیات مختلف قرآن بدان پرداخته شده است.
🔸 بخشی از این آیات شفاعت کردن و شفاعت شدن را نفی و انکار میکند اما بخشی دیگر، آن را تأیید میکند.
🔺باید توجه داشت که هر کدام از این آیات ناظر به یک جنبه است.
🔻به نظر میرسد آیاتی مثل «وَ اتَّقُوا يَوْمَاً لا تَجْزى نَفْسٌ عَنْ نَفْس شَيْئاً وَ لا يُقْبَلُ مِنْها شَفاعَةٌ وَ لا يُؤْخَذُ مِنْها عَدْلٌ وَ لا هُمْ يُنْصَرُونَ» که #شفاعت را انکار میکند، بیشتر در صدد آن است که قرائت تخدیری و انحرافی از شفاعت را ردّ کند.
♦️همان قرائتی که به بهانه شفاعت شدن، انجام هرگونه ظلم، جنایت، گناه و ... را اجازه میدهد و با شفاعت، خود را آرام ساخته و از آن به عنوان یک مخدّر استفاده میکند.
این قرائت از شفاعت از نگاه قرآن، باطل است
📍اساساً باور به شفاعت اصلاح گر است
یعنی قرار است با ناامیدی پس از خطاهای گذشته مقابله کند و با امیدبخشی فرایند اصلاح و تغییر مثبت را آغاز کند چراکه ناامیدی ابتدای غرق شدن در باتلاق خطاهاست
📌باور به شفاعت قرار است با این ناامیدی مبارزه کند تا اصلاح آغاز شود نه آنکه خودش مخدری باشد برای ترویج اباحهگری و بیبندوباری
🌱 اندیشۀ رضوان 📎 ایتا I سایت I تلگرام
کرکگور و مسئله ایمان
🔹سورن #کرکگور (یا #کیرکگارد) فیلسوف مسیحی دانمارکی است که تأثیر بسزایی در فلسفه #اگزیستانسیالیسم گذاشت.
🔺یکی از شاخصههای فلسفه او #ایمان_گرایی است به این معنا که او الهیاتی بر مبنای ایمان بنیان نهاده که ارتباطی با #عقلانیت، #معرفت و #شناخت ندارد.
🔸او باور دارد که ایمان نوعی سرسپردگی است که عقلانی نیست چراکه اساساً وحی عقلانی نیست.
او حتی معتقد نیست که وحی فراتر از عقل است بلکه معتقد به تضاد عقل و وحی است.
❓ به نظر شما امتداد اجتماعی این نگاه چیست؟
‼️ بر اساس نگره کرکگور، اساساً آیا الهیات منطقی و عقلانی معنا دارد؟
⁉️ آیا آموزش دین و الهیات، در سطوح ابتدایی تا آموزش عالی بر محور اندیشه شکل میگیرد یا اساساً متون آموزشی که در صدد ایجاد معرفت و شناخت هستند، نباید ارتباطی با الهیات و دین داشته باشد؟
حال این نگره را با نگره فیلسوفان مسلمان مقایسه کنید که عمیقا به دنبال ارائه قرائتهای عقلانی از دین هستند تا در پی آن شناخت و معرفت را با ایمان پیوند زنند.
🌱 اندیشۀ رضوان 📎 ایتا I سایت I تلگرام
کرکگور حق دارد!
♦️ #کرکگور در مسئله ایمان، باوری به عقلانی بودن و معرفتزا بودن ایمان ندارد. به همین دلیل او #ایمان_گرا است.
📍 اینکه این اندیشه چه مقدار درست است یا غلط است، یک مسئله است که سابقا به آن اشاره شد؛ ولی اینکه کرکگور چرا این چنین باوری دارد، مسئلهای دیگر است.
🔹به نظر میرسد اتمسفری که کرکگور در آن تنفس کرده اقتضایی جز ایمانگرایی ندارد.
🔺#مسیحیت تحریف شده آن هم مسیحیت پس از مدرنیته نسخهای از ایمان را ارائه داده که در تضاد با عقل است.
🔸اینجا اگر هر کدام از ما به جای کرکگور بودیم، همین را می گفتیم که دین ، وحی، ایمان و الهیات هیچ ربطی به عقل و معرفت و شناخت ندارد.
‼️این را نمی گویم تا بگویم سخن کرکگور درست است. می خواهم بگویم مشکل از کرکگور نیست.
📌مشکل از این است که ظاهرا او اسلام را ندیده و تصورش از دین و الهیات، فقط مسیحیت تحریف شده است.
🌱 برخلاف فیلسوفان مسلمان که اسلام را دیدهاند؛ لذا همواره از عقلانی بودن و معرفتزا بودن دین و الهیات دفاع و با قرائتهای دیگر مقابله میکنند.
🌱 اندیشۀ رضوان 📎 ایتا I سایت I تلگرام
May 11
فمنیسم؛ قرائتی مردانه از زن
🔹 #فمنیسم جنبشی است که به دنبال ایجاد برابری جنسیتی میان زنان و مردان است با این شعار که باید کاری کرد که زن به درجهای از حقوق، امتیازات و ... برسد که در طراز مردها قرار گیرد.
❓ حال سوال این است که آیا پیشفرض فمنیسم، برتری مرد نیست؟!
⁉️ یعنی چنین نیست که فمنیسم خودش پذیرفته است که مرد برتر است و باید زن را به آن جایگاه برتر که مرد دارد رسانید؟
📌 با این اوصاف، آیا فمنیسم به #زن، زنانگی و مسئله #جنسیت از منظر یک زن مینگرد یا بیشتر قرائتی مردانه از آن دارد؟
🔸 به نظر میرسد فمنیسم این اصل را در درون خودش پذیرفته که مرد جنسیتی برتر و اصل است که باید زن را به آن رساند.
✅ زن، زن است و زنانگی دارد. مرد هم مرد است. نه این از آن برتر است نه آن از این. آری در انسانیت و حقوق انسانی با یکدیگر برابر هستند ولی هر کدام گرایشها و اقتضائات مخصوص به خود را دارند که اساسا مقایسه آنها با یکدیگر غلط است.
چه زن را مرد کنیم و چه مرد را زن کنیم، هر دو غلط است.
🌱 اندیشۀ رضوان 📎 ایتا I سایت I تلگرام
ما کیستیم؟
🌱اندیشه رضوان، مجموعهای نخبگانی است که با بهرهگیری از اساتید و فرهیختگان، سعی دارد تا چالشها، پرسشها و مسائل دینی را تحلیل و بررسی کند.
🔹 اندیشه رضوان در مجموع سعی دارد فعالیتی #نخبگانی داشته باشد.
📌بر این اساس از شما فرهیخته گرامی دعوت میکنیم تا اندیشهها و تحلیلهای خود در مسائل دینی را با ما به اشتراک بگذارید.
📝همچنین گروه اندیشه رضوان صمیمانه منتظر هر گونه انتقاد، پیشنهاد و دیدگاه های خیرخواهانه شما فرهیختگان میباشد.
مدیر کانال:
@Andisheh_rezvan
فهرست مطالب ما رو میتونید از طریق سنجاق کانال دنبال کنید
🌱اندیشه رضوان📎 ایتا | سایت | تلگرام
May 11
#آتئیسم
#خدا
#خداباوری
🔻این تصویری از نگاه آتئیستها به رابطه #دین_و_عقل و تعارض میان آنهاست.
🔹 این تصویر بیشتر مبتنی بر نارسایی مفاهیم دینی حتی عقلگریزی آنها در جهان مسیحیت و غرب کنونی است. (برای نمونه از اینجا به پیامهای گذشته درباره ایمانگرایی کرکگور مراجعه کنید)
📌در حالی که در اسلام، تأکید بسیاری بر تفکر، عقلانیت ومبارزه با تقلید کورکورانه وجود دارد.
🌱اندیشه رضوان📎 ایتا | سایت | تلگرام
📌بخش مهمی از تعالیم اسلام برای آبادانی دنیاست؛ برخلاف ادیان تحریف شدهای که دین را فقط برای آخرت میخواهند.
🔹به قول ماکس وبر، اتفاقا آموزههای دینی درباره زهد و دوری از اسراف، از جمله تعالیمی است که باعث افزایش بهرهوری و نهایتا رشد سرمایه و آبادی میشود.
#دین_و_دنیا
🌱اندیشه رضوان📎 ایتا | سایت | تلگرام
#معرفی_کتاب
دفاع تبیینی از خداباوری
🔹امروزه که علم تجربی و روش استقرایی به رشد و شکوفایی رسیده است، گاهی گمان میشود که یافتههای علمی در تعارض با خداباوری میباشند.
📍با این حال #سوئینبرن از جمله فیلسوفانی است که معتقد است نه تنها با روش تجربی و استقرایی نمیتوان دین و خداباوری را محکوم کرد بلکه اتفاقا میتوان با این روش از خداباوری دفاع کرد.
📗 کتاب دفاع تبیینی از خداباوری، کتابی است که بر اساس دیدگاههای سوئینبرن نگاشته شده است.
📌 مطالعه این کتاب از آن جهت اهمیت و جذابیت دارد، که عموم مردم مخصوصا جوانان، اهمیت ویژهای برای یافتههای علمی قائل هستند و روش تجربی و استقرایی را ملموستر میدانند.
#خداباوری
#آتئیسم
#علم_و_دین
#تجربه_گرایی
🌱اندیشه رضوان📎 ایتا | سایت | تلگرام
اسلام و مسئله شهادت زنان
♦️ یکی از چالشهایی که در عصر حاضر به آموزههای حقوقی اسلام وارد میشود، مسئله #شهادت دادن زن است. اینکه چرا در برخی موارد، اسلام شهادت یک زن را معتبر نمیداند؟
⁉️ ولی سوال این است که آیا واقعا اعتبار ندادن به شهادت زن به معنا بیارزشی زن است؟
🔹 بالاخره احتمال این وجود ندارد که زنانگی زن، عواطف و لطافتش، او را تحت تأثیر قرار دهد و در نتیجه در فهم او از صحنه جرم و شهادت او اختلال ایجاد شود؟!
🔸شاید در مردان هم این احتمال باشد، ولی قطعا کمتر است چون روحیه مردانه کمتر تحت تأثیر عواطف است.
📌به همین دلیل اسلام شهادت زن را رد نمی کند ولی برای دستیابی به حقیقت و کم کردن احتمال خطا، شهادت زن را نیازمند مکمل (یک زن دیگر) میداند.
#حقوق_زنان
🌱اندیشه رضوان📎 ایتا | سایت | تلگرام
اسلام و مسئله شهادت زنان (2)
در مسئله #شهادت زنان یک جنبه این است که ممکن است عواطف زن در فرایند شهادت دادن اختلال ایجاد کند، در نتیجه نیازمند مکمل است تا احتمال صدق بیشتر شود.
یک جنبه دیگر این است که اتفاقا اسلام با این کار از زن حمایت کرده است.
چه بخواهیم و چه نخواهیم، معمولا محکوم از شاهد بغض و کینه به دل میگیرد و ممکن است با دروغگو خواندن شاهد در جامعه، آسیبهای روحی، روانی و اجتماعی را برای او فراهم آورد که اتفاقا ضربه آن به زنان سهمگینتر است.
حال اگر در دادگاه چند نفر شهادت داده باشند، دیگر احتمال راستگویی آنها بیشتر است و امکان تبلیغات منفی علیه آنان کمتر میشود؛ در نتیجه در جامعه از حمایت اجتماعی بیشتری برخوردار خواهد بود و کمتر در معرض آسیب اجتماعی و روانی قرار خواهند گرفت.
#حقوق_زنان
🌱اندیشه رضوان📎 ایتا | سایت | تلگرام
یک پرسش بزرگ
چرا #فمنیسم که مدافع #تساوی_حقوق_زن_و_مرد است، مدافع تساوی تکالیف و وظایف زن و مرد نیست؟!
مثلا چرا از این دفاع نمیکند که همانطور که مردان باید مهریه بدهند، زنان هم باید مهریه بدهند؟!
🌱اندیشه رضوان📎 ایتا | سایت | تلگرام
#معرفی_کتاب
ما نفسیم یا بدن؟
کتابی از ریچارد #سوئینبرن که به چالش مهم و بنیادین در حوزه #نفس و #روح اشاره دارد.
اینکه آیا انسان بدن تنها است یا غیر از بدن، بُعدی به نام نفس یا همان روح را هم دارد؟
این مسئله تأثیرات مستقیمی در مسئله معاد و زندگی پس از مرگ دارد. علاوه بر این تأثیرات دیگری در هستیشناسی و نیز در نظام اخلاق، حقوق و سیاست و... دارد.
از اینرو از اهمیت ویژهای برخوردار است.
سوئینبرن در این کتاب به خوبی به نظریات مختلف اشاره کرده و حتی به اندیشههای ابنسینا و ملاصدرا در جهان اسلام نیز توجه داشته و حتی آنها را بر نگاههای برخی از اندیشمدان غربی برتری داده است.
#معاد
#نفس
#روح
#مادیگرایی
#فیزیکالیسم
🌱اندیشه رضوان📎 ایتا | سایت | تلگرام
رابطۀ روح و جسم
📝 شهید مطهری درباۀ رابطۀ امور روحی با مسائل مادی (مثل ترشح غدد یا فعالیتهای عصبی) بدن میگوید:
🔸 دانشمندان روحی از راه عدم انطباق خواص امور روحی بر خواص عمومی ماده اثبات میکنند که امور روحی (همانها که حضورا به آنها آگاه هستیم) مادی نیست، پس نمیتواند بر فعالیتهای عصبی منطبق شود، پس فعالیتهای عصبی مقدمه پیدایش یک سلسله امور #غیر_مادی است نه عین آنها.
🔸 ایشان در نقد دانشمندان مادی اضافه میکند که آنان، بهجای پرداختن و اثبات اینکه آنچه ما درک میکنیم عین همان فعالیتهای عصبی است، به بسط همان مطالب مادی پرداخته و گمان میکنند که کسانی که روح و امور روحی را مجرد میدانند از این مطالب آگاهی ندارد و اگر آگاهی پیدا کنند داعی برای عقیده به #تجرد_روح نخواهند داشت.
#نفس
#روح
#مادیگرایی
#تجرد
#فیزیکالیسم
#نورون
#نوروساینس
#علوم_شناختی
📚 اصول فلسفه و روش رئالیسم ج ۲ ص۹۹
🌱اندیشه رضوان📎 ایتا | سایت | تلگرام
اسلام، ایران و علم
🔹ابوموسی جابر بن حیان کیمیاگر برجستهٔ ایرانی را «پدر علم #شیمی» نامیدهاند و در این زمینه تاثیر فراوانی بر کیمیاگران و شیمی دانهای جهان گذاشته است.
🔸او در زمینههای کیمیاگری، نجوم، پزشکی، فلسفه و #فیزیک به دستاوردهای بزرگی رسید. از این قبیل میتوان به برخی از وسایل آزمایشگاهی که وی اختراع کرده است، مانند «انبیق» و «قرع» اشاره کرد.
🔻کشف مواد شیمیایی بسیاری مانند نیتریک اسید، سیتریک اسید (جوهر لیمو)، تیزاب (از جمله اندک موادی است که طلا را در خود حل میکند)، استیک اسید (جوهر سرکه) و معرفی کردن فرایندهای تقطیر و تبلور که هر دوی آنها به عنوان پایههای اصلی شیمی امروزی به شمار میآیند، از دستاوردهای علمی جابربنحیان است.
🔺او همچنین یافتههای دیگری درباره روشهای استخراج و خالص سازی طلا ، جلوگیری از زنگ زدن آهن ، حکاکی روی طلا، رنگرزی و نم ناپذیر کردن پارچهها و تجزیه مواد شیمیایی ارائه داد. از جمله اختراعهای دیگر او، قلم نوری است. قلمی که جوهر آن در تاریکی نیز نور میدهد.
💡برخی از منابع او را شاگرد امام جعفر صادق علیه السلام معرفی میکنند.
#دانشمندان_مسلمان
#تاریخ_علم
#علم_و_دین
🌱اندیشه رضوان📎 ایتا | سایت | تلگرام