✳️ ماهیت احکام امضایی در تشریع اسلامی 🎙 استاد ابوالقاسم علیدوست ✂️ برش هایی از متن: 🔹 به گزارش روابط عمومی «سایت اندیشه ما» به نقل از شبکه اجتهاد، ایة الله ابو القاسم علیدوست در گفتگوی اختصاصی، با خبر نگار شبکه اجتهاد به پرسش های در مورد ماهیت احکام امضایی در تشریع اسلامی پاسخ داده اند که متن آن خدمت دین پژوهان گرامی تقدیم می گردد: 🔹 احکام امضائی بخش عمده‌ای از احکام شرعی هستند که پیش از آمدن تشریع الهی در بین عرف عقلا در جریان بوده‌اند و آنجا که موافق مصالحى بوده یا با اصلاحات اندکی مورد تائید شارع قرار گرفته و وارد دستگاه قانونی شرع شده‌اند. برخی نواعتزالیان در خصوص این احکام معتقدند؛ به دلیل اینکه این احکام مربوط به عرف زمان تشریع است، با از بین رفتن آن عرف، این احکام نیز از بین رفته‌اند. یا نیز برخی حقوقدان معاصر مدعی شدند امضائیات در دامنه شریعت به مطلوب و تحمیلی تقسیم می‌شوند. ماهیت احکام امضایی و نیز دیدگاه‌های فوق مورد مداقه و نقد استاد ابوالقاسم علیدوست قرار گرفته است. 🔹 اجتهاد: گفته می‌شود ماهیت احکام امضایی بنای عقلا است و اگر بنای عقلا در طول زمان تغییر کند، آیا احکام امضایی هم می‌تواند تغییر کند؟ علیدوست: وقتی حکمی بین عقلا امضا می‌شود ما لسان امضا را کشف می‌کنیم که به‌عنوان یک حکم ابدی امضا می‌شود، مثلاً «احل الله البیع» یا «النکاح سنتی» حکم امضایی در عقلا بوده است، اما وقتی امضا شده، به‌عنوان یک حکم شرعی بیان می‌شود؛ اگر فرض کنید بشر زمانی در اثر هر چیزی به اینجا رسید که مرد با مرد ازدواج کند و زن با زن، نمی‌توانیم بگوییم این حکم برداشته شود. جهت مطالعه کامل این مطلب به لینک زیر مراجعه فرمایید: https://andishehma.com/mahiyat-ahkam-emzaii-dar-tashri-eslam/ #احکام #اسلام #شریعت #ابوالقاسم_علیدوست 🌐 تهیه شده توسط تیم اندیشه ما 🖇 مارا در شبکه های اجتماعی همراهی کنید 🙏🏻: ایتا: https://eitaa.com/andishemaa تلگرام: https://t.me/andishemaa اینستاگرام: https://www.instagram.com/andishemaa

✳️ به بهانه تحولات اخیر در برنامه‌های درسی حوزه‌های علمیه ( ادب تحول ) 🎙استاد ابوالقاسم علیدوست ✂️ برش هایی از متن: 🔸 به گزارش روابط عمومی سایت اندیشه ما، به نقل از شبکه اجتهاد آیة الله ابو القاسم علیدوست در مصاحبه ای با شبکه اجتهاد در مورد آسیب های ناشی از باز نگری در متون درسی سطوح عالی حوزه علیمه وحذف وتقطیع کتاب های اصلی سطوح( مکاسب، رسائل وکفایه) وعدم جایگرین مناسب آن به پرسش های زیر پاسخ داده است. 🔸 شبکه اجتهاد: قبل از ورود به اصل بحث به مناسبت تحولات اخیر در برنامه‌های درسی حوزه‌های علمیه، یادکرد از نکاتی ضروری می‌نماید: ۱. تحوّل در هر امری به تحوّل مثبت و منفی تقسیم می‌شود. ایجاد تحوّل آدابی دارد که اگر آن آداب رعایت نگردد، ارتجاعی مضّر به‌حساب می‌آید. در ادامه به بخشی از این آداب با محوریت ایجاد تحول در برنامه‌های درسی حوزه اشاره می‌شود. ۲. گفت‌وگوی منطقی، منصفانه و مؤدّب، پس از ایجاد هر تحوّل مصداق }إِضْرِبُوا بَعْضَ الرّأی بِبَعْضٍ{ است که می‌تواند بسیار مفید باشد، چنان که مباحثات فاقد این ارکان کمال، راه به جایی نمی‌برد و مایه دلسردی و نا‌امیدیِ ناموجّه خواهد بود. ۳. در ادامه این نوشته، ممکن است برخی حرکت‌ها، کتاب‌ها و درس‌ها مورد ملاحظه و نقد واقع شود. نقد این پدیده‌ها را هرگزِ! هرگز! نباید نقد صاحبان این پدیده‌ها و قصور یا تقصیر علمی یا سوءِ‌نیت ایشان به‌حساب آورد. اینجانب از طریق این نوشته محبّت و احترام خود را به این افراد ابراز می‌دارم و پیشاپیش از جنابشان عذرخواهم. این نوشته بنابر نقد هیچ فرد یا نهادی ندارد و نباید داشته باشد. جهت مطالعه کامل این مطلب به لینک زیر مراجعه فرمایید: https://andishehma.com/adab-tahavol/ #ابوالقاسم_علیدوست #تحول #حوزه_علمیه #برنامه_درسی 🌐 تهیه شده توسط تیم اندیشه ما 🖇 مارا در شبکه های اجتماعی همراهی کنید 🙏🏻: ایتا: https://eitaa.com/andishemaa تلگرام: https://t.me/andishemaa اینستاگرام: https://www.instagram.com/andishemaa

✳️ پاسخ آیة الله ابوالقاسم علیدوست به منتقدان بیانیه «ادب تحول» 🎙استاد ابوالقاسم علیدوست ✂️ برش هایی از متن: 🔸 به گزارش روابط عمومی «سایت اندیشه ما»آیه الله ابو القاسم علیدوست در مورد طرح تغییر و تحول نظام آموزشی حوزه های علمیه چند روز قبل، بیانیه‌‌ایی با عنوان «ادب تحول» منتشر نمود که این بیانیه مورد نقد برخی از فضلای حوزه علمیه قرار گرفت آیة الله علیدوست درپاسخ منتقدان بیانیه دوم را منتشر نموده است که تقدیم می گردد: 🔸 «وَلَا تَقْفُ مَا لَیْسَ لَکَ بِهِ عِلْمٌ إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ کُلُّ أُولَٰئِکَ کَانَ عَنْهُ مَسْئُولًا»چند روز قبل، بیانیه‌‌ای از اینجانب با عنوان «ادب تحول» منتشر شد. در ضمنِ آن بیانیه، طرح خاصی که بنابر اجرای آن در سال تحصیلی جدید در حوزه است، مورد نقد قرار گرفت. البته بر حفظ حرمت ارائه دهندگان طرح، شورای عالی حوزه‌ها‌ی علمیه، مدیریت محترم حوزه و موافقان آن تأکید شد. چنان‌که بر جایگزینی حلقه ثالثه از شهید بزرگوار سید محمدباقر صدر به‌جای کفایه الاصول – هرچند به‌عنوان بدل تخییری – نقدی وارد و بر زمان کوتاه تألیف این کتاب (به‌عنوان یک اماره و نه دلیل) انگشت حساسیت گذاشته شد. 🔸 جدا از موافقت موافقان بیانیه، نقد‌ها‌یی وارد شد. بیشترین نقد‌ها‌ بر قسمت اخیر آن بود. ناقدان به دو گروه تقسیم شدند: ۱. تعداد معدودی بنا را بر ناسزاگویی گذاشتند. گرچه بسیار محدود بودند لکن جنس ناسزاگویی به دلیل زشتی آشکاری که دارد، پررنگ جلوه می‌کند. این‌جانب گلایه از برخی بزرگ‌ترهای این گروه دارم که چرا ابتدایی‌ترین مسائل اخلاقی را در نقد دیگران مراعات نمی‌کنند؟! به‌راستی این‌که گفته شود: «فلانی (از بزرگان و پیشکسوتان حوزه که حق استادی بر بسیاری از حوزویان دارد) انگشت کوچک فلانی‌ نمی‌شود» چه مجوز شرعی دارد؟! یک انسان حق دارد کسی را بزرگ بشمارد لکن نه به قیمت تنقیص دیگران. وقتی بزرگ‌تری این را‌ می‌گوید…جوان‌تری‌ می‌گوید: ناخن گرفته فلانی بر فلانی ارزش بیشتری دارد! جهت مطالعه کامل این مطلب به لینک زیر مراجعه فرمایید: https://andishehma.com/paspkh-ayatollah-alidost-be-montaqedan-adab-tahavol/ #ادب_تحول #منتقدان #ابوالقاسم_علیدوست 🌐 تهیه شده توسط تیم اندیشه ما 🖇 مارا در شبکه های اجتماعی همراهی کنید 🙏🏻: ایتا: https://eitaa.com/andishemaa تلگرام: https://t.me/andishemaa اینستاگرام: https://www.instagram.com/andishemaa

🔶 طرح اصلاح محدوده کتب درسی و آموزش حوزه های علمیه»: امضاء هیچ مرجع تقلیدی پشت این کار نیست. 🎙 استاد ابوالقاسم علیدوست ✂️ برش هایی از متن: 🔹 خبرنگار سایت اندیشه ما به نقل از جماران: رئیس انجمن فقه و حقوق اسلامی حوزه علمیه با تشریح جزئیات «طرح اصلاح محدوده کتب درسی و آموزش حوزه های علمیه»، تأکید کرد: امضای هیچ مرجع تقلیدی هم پشت این کار نیست. حتی برخی از اساتید محترم، مخالفت برخی از مراجع را نقل کرده اند. از دوستان ثقه و مورد اعتماد ما این مطلب را نقل کرده اند. اما آنچه مسلم است اینکه بسیاری از اساتید در جریان کار نبوده اند. 🔹 نظر شما در مورد «طرح اصلاح محدوده کتب درسی و آموزش حوزه های علمیه» چیست؟ آنچه صاحبان طرح مطرح می کنند این است که طلاب با متون موجود مشکلاتی دارند. اولا، به همه محدوده نمی رسند و خیلی از محدوده ها می ماند. دوم، خوب است برخی مسائل که در این کتاب ها نیست و در کتاب های دیگر وجود دارد را بخوانند و آشنا شوند. باید بتوان در چهار سال سطوح عالی را جمع کرد و طلاب را به درس خارج رساند، آنچه در رسائل و مکاسب هست، بخشی مطالب لازم، علمی و فنی است اما زوائد قابل حذفی هم وجود دارد. 🔹 برای اینکه این دغدغه ها عملی شود، نسبت به رسائل و مکاسب تقطیع انجام داده اند و حدود صد مورد از «فرایض الاصول» را حذف کرده اند. من در یادداشت اول نوشتم که حدود 35 درصد از مکاسب و 45 درصد، یعنی نزدیک به نصف، از رسائل حذف کرده اند. در کفایه بدل اختیاری گذاشته اند که «حلقات» باشد، بعضی از کتاب ها را مثل «الفائق» یا «الشخص الاعتباری» را اضافه کرده اند که خوانده شود. این حاصل و فشرده طرح است اما چون طرح جلوی چشم فضلا هست، خودشان می دانند و من نمی خواهم بگویم گزارش من کامل است. 🔹 در مقابل، بدون اینکه احدی مخالف تحول باشد اما چون تحول دو قسم «متکامل» و «غیر متکامل» است، دغدغه هایی نسبت به آنچه که بیان شد دارند که من در برخی از یادداشت ها و مصاحبه ها گفته ام. یکی از آنها این است که شاید آنگونه که طلبه ها مرتبط با تراث و خواندن رسائل و مکاسب و کفایه به نحو صحیح می شدند، دیگر حاصل نمی شود. البته همان زمان هم مشکلاتی بود و هست اما الآن برخی دغدغه ها می گوید این وضعیت تشدید شده و در واقع یک بحران است که طلبه نمی تواند راحت ارتباط با تراث داشته باشد. 🔹آنچه گفته می شد اینها به محدوده نمی رسند، گفته می شود الآن هم نمی رسند. اگر آن موقع نگاه واقعی نبوده الآن هم همین طور است. اینکه ما برخی کتاب هایی که محور گفت و گو است، مثل «کفایه الاصول» را حذف کنیم و به جای آن «حلقات» بگذاریم که من در یکی از یادداشت ها فکر می کنم نقدهایی را وارد کردم و تازه برای بخش اندکی از حلقات بوده، این جایگزینی رو به کمال نیست؛ هرچند کتاب فخیم و قابل استفاده و مطالعه است. 🔻 جهت مطالعه کامل این مطلب به لینک زیر مراجعه فرمایید: https://andishehma.com/tarh-eslah-mahdode-kotob-darsi-emza-hich-marjaii-ra-nadarad/ #تغییر_متون_درسی #حوزه_علمیه #مرجع_تقلید #امضاء #ابوالقاسم_علیدوست 🌐 تهیه شده توسط تیم اندیشه ما 🖇 مارا در شبکه های اجتماعی همراهی کنید 🙏🏻: ایتا: https://eitaa.com/andishemaa تلگرام: https://t.me/andishemaa اینستاگرام: https://www.instagram.com/andishemaa

✅ درس خارج مقتل‌خوانی در واقع لوث‌ کردن درس خارج است/ خروجی درس خارج باید اجتهاد باشد/ درس خارج بیش از ۱۰ سال بی‌معناست 🎙 استاد ابوالقاسم علیدوست ✂️ برش هایی از متن: 🔸 استاد درس خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، با بیان اینکه نباید عنوان درس خارج را با طرح مباحثی مانند فقه مقتل‌خوانی لوث کنیم، گفت: اینکه کسی که ۳۰ سال درس خارج برود و مجتهد نشود یا خودش مشکل دارد یا استادش یا هر دو؛ وگرنه درس خارج بیش از ده تا دوازده سال زمان لازم ندارد. 🔸 به گزارش خبرنگار «سایت اندیشه ما» به نقل از شبکه اجتهاد آیة الله ، ابوالقاسم علیدوست، در نشست علمی «بایسته‌های ورود به درس خارج» در مدرسه علمیه امام کاظم(ع) قم با بیان اینکه در حوزه دو مرحله سطح و خارج وجود دارد، اظهار کرد: الان دو درس خارج در حوزه داریم؛ یکی خارج فقه و اصول و دیگری دروس خارج غیرفقه و اصول مانند خارج تفسیر و خارج کلام، ولی گاهی دروسی مانند درس خارج مقتل‌خوانی و … را در حوزه راه‌ می‌اندازند که در واقع لوث‌ کردن درس خارج است. الان در حوزه نجف فقط خارج فقه و اصول وجود دارد و نباید خیلی دایره را مانند نجف تنگ کنیم و نه مانند حوزه قم بدون حد و مرز باشد. البته دروسی چون خارج تفسیر، خارج حدیث، خارج کلام هم در حوزه لازم است و باعث سست‌‍ شدن درس خارج نیست. 🔺 خروجی درس خارج باید اجتهاد باشد 🔸 علیدوست با اشاره به هدف درس خارج، تصریح کرد: باید برایند و نتیجه درس خارج، اجتهاد باشد، یعنی اگر درس خارجی وجود داشته باشد که انسان به اجتهاد نرسد یا فاعلیت فاعل یا قابلیت قابل، دچار اشکال بوده است. البته منظورم از اجتهاد به معنای عام است. اجتهاد خاص، در فقه و اصول و مجتهد شدن است، ولی خروجی اجتهاد عام، مفسر مجتهد، متکلم مجتهد و فیلسوف مجتهد است و ما امروز به اجتهاد به این معنا نیاز داریم. 🔸 استاد درس خارج حوزه علمیه با بیان اینکه اجتهاد ملکه کشف و مدیریت ادله است، اظهار کرد: کسی که ادله را بیابد و نتواند به خصوص در تعارضات مدیریت کند مجتهد نیست. آیات قرآن گاهی در تناقض ظاهری هستند و روایاتی داریم که متضاد هستند و مجتهد باید این ادله‌ها را مدیریت کند. مثلا در روایت داریم که هر کسی محبت علی(ع) را داشته باشد سر تا پای او گناه هم باشد اهل نجات است. بنده بعد از چندین ساعت مطالعه ده‌ها روایت و آیه در این زمینه به این نتیجه رسیدم که ما نه ده دلیل بلکه ده گروه دلیل داریم و باید از بین آنها نتیجه درست را برای اثبات این مسئله بیابیم. 🔺 فرایند لازم برای رسیدن به اجتهاد 🔸 علیدوست با اشاره به فرایند لازم برای رسیدن به اجتهاد، گفت: دانش‌افزایی در درس خارج یکی از مهمترین مراحل در این فرایند است و آشنایی با تراث و قدرت پیدا کردن برای ارتباط با تراث هم از دیگر مراحل در فرایند اجتهاد است. یکی از مشکلات عمده ما طلاب این است که قدرت ارتباط با تراث را نداریم؛ ممکن نیست کسی در رشته‌ای بخواهد عالم شود، ولی نتواند با تراث و میراث علمی گذشتگان ارتباط برقرار نکند، مثلا کسی در تفسیر دکتری گرفته است، ولی نمی‌تواند مجمع‌البیان و کشاف و المیزان را به صورت عمیق بفهمد یا در فقه کسی درس خارج می‌رود، ولی نمی‌تواند جواهر و آثار شهید اول و ثانی را مطالعه کند. 🔺 جهت مطالعه کامل این مطلب به لینک زیر مراجعه فرمایید: https://andishehma.com/dars-kharj-alidost/ #اجتهاد #درس_خارج #مقتل_خوانی #ابوالقاسم_علیدوست 🌐 تهیه شده توسط تیم اندیشه ما 🖇 مارا در شبکه های اجتماعی همراهی کنید 🙏🏻: ایتا: https://eitaa.com/andishemaa تلگرام: https://t.me/andishemaa اینستاگرام: https://www.instagram.com/andishemaa

✅ فقه تبیین‌کننده نظامات اجتماعی 🎙استاد ابوالقاسم علیدوست ✂️ برش هایی از متن: 🔸به نظر بنده، باید به صورت جدی از این عنوان ابهام‌زدایی شود زیرا این عنوان برخی خطرات را همراه خود دارد؛ کلمه نظام‌ساز وصف فقه است و نه فلسفه. چنانچه منظور از فقه هم شریعت و احکام نیست بلکه دانش کاشف شریعت است یعنی همین فقهی که در حوزه هست و یا باید باشد. 🔸 وی افزود: من مقداری روی کلمه نظام‌ساز حساس هستم و باید روی آن تاکید کنیم؛ این واژه خیلی به کار می‌رود و پربسامد است ولی معانی مختلفی از آن استعمال می‌شود و وقتی ترکیب نظام‌ساز درست می‌شود، کلمه «ساز» هم ابهامی برای آن ایجاد می‌کند لذا باید مراد از نظام و نطام‌ساز به خوبی تبیین شود. 🔸 استاد درس خارج حوزه علمیه گفت: گاهی مراد ما از فقه نظام‌ساز، فقه دارای ساختار منظم و حساب‌شده است ولی گاهی فقه نظام‌ساز گفته می‌شود ولی مراد، فقه تبیین‌کننده قواعد اجتماعی است و باید این مرز تبیین شود؛ یعنی فقهی که ناظر به رفتارهای اجتماعی جامعه است و براساس آن قواعدی را کشف می‌کند یعنی فقه تبیین‌کننده نظامات اجتماعی. 🔻 «همه‌دان‌ها» بار سنگین بر دوش فقه نگذارند 🔸علیدوست تصریح کرد: گاهی به اینجا می‌رسد که فقه طراحی نظامات اجتماعی و اجرایی می‌کند؛ راحت صحبت کنم، ما چند نفر در کشور داریم که در تمام فنون و مهارت‌ها و علوم و مدیریت‌ها تخصص دارند و رسانه هم در حد وسیع در اختیار آنان است و وقتی بحث رسالت فقه می‌شود طوری سخن می‌گویند که گویی قرار است فقه جزئیات برنامه‌ها و اجراها را هم مشخص کند و مثلا می‌گویند اگر دنیا خلق پول و چک دارد حوزه چه کرده است؟ 🔺 جهت مطالعه کامل این مطلب به لینک زیر مراجعه فرمایید: https://andishehma.com/feghh-taiin-konnade-nezam-ejtamaii/ #فقه #نظام_اجتماعی #ابوالقاسم_علیدوست 🌐 تهیه شده توسط تیم اندیشه ما 🖇 مارا در شبکه های اجتماعی همراهی کنید 🙏🏻: ایتا: https://eitaa.com/andishemaa تلگرام: https://t.me/andishemaa اینستاگرام: https://www.instagram.com/andishemaa

❇️ حجاب و عفاف فقط برای زنان نیست؛ زنان و مردان باید رعایت کنند/ جامعه باید به صورت خودجوش به این مرحله برسد 🎙 آیت الله مکارم شیرازی ✂️ برش هایی از متن: 🔸 «سایت اندیشه ما» به نقل از پایگاه خبری جماران: رئیس انجمن فقه و حقوق اسلامی حوزه علمیه گفت: حجاب و عفاف فقط برای زنان نیست بلکه زنان و مردان باید عفاف و حجاب را رعایت کنند، «لتقوم الجامعه بالعفاف» و «لتقوم الجامعه»، یعنی جامعه به صورت خودجوش به این مرحله برسد و جامعه فاطمی، و الگو گرفته از حضرت فاطمه زهرا(س) شود.​ مشروح گفت و گوی خبرنگار جماران با آیت الله ابوالقاسم علیدوست، رئیس انجمن فقه و حقوق اسلامی حوزه علمیه، در پی می آید: 🔸 با عرض تبریک سالروز ولادت حضرت زهرا(س)، از دیدگاه شما پیامبر و اهل بیت علیهم السلام چرا و چگونه می‌توانند برای مسلمانان الگو باشند؟ 🔸 میلاد پربرکت بانو را نه فقط برای مسلمانان بلکه برای جهان انسان، نه برای فقط دوران خود بلکه همه دوران‌ها تبریک عرض می‌کنم. 🔸 به تعبیر برخی روایات مسئله‌ی برخی از انسان‌ها، مسئلۀ شمس و قمر است. خاصیت شمس و قمر این است که هیچ وقت کهنه و مشمول مرور زمان نمی‌شوند، و نفع‌شان را به همگان می‌رسانند. انسان بهترین منظره مثل پارک یا اثر باستانی را چند مرتبه نگاه کند برای مرتبه بعد، می‌گوید رفتم و دیدم، یعنی انسان احساس می‌کند با دیدن آنها دیگر نشاطی پیدا نمی‌کند، انسان شبانه‌روز خورشید و ماه را در وسط آسمان می‌بیند اما هیچ‌وقت احساس نمی‌کند که تکراری است، عادی شده است و از ماه و قمر خسته نمی‌شویم. 🔸 امام باقر(ع) در ذیل آیۀ «وَ الشَّمْسِ وَ ضُحاها وَ الْقَمَرِ إِذا تَلاها» فرمودند: شمس رسول الله، و قمر امیرالمؤمنین علیهم السلام است که پشت سر پیامبر(ص) قرار می‌گیرد و به خلافت می‌رسد. گاهی فکر می‌کردم چه تناسبی بین شمس و رسول خدا، و ماه و امیرالمومنین علیهم السلام وجود دارد که در نهایت به همین نکته‌ای که عرض کردم، رسیدم. یعنی انسان‌هایی وجود دارند که خالد هستند و برای الگو دادن هیچ وقت کهنه نمی‌شوند. همیشه قابلیت اقتدا را دارند تا انسان‌ها به آنها اقتدا کنند. زن، مرد و اهل هر کیش و آئینی باشند می‌توانند به آنها اقتدا کنند. ما معتقدیم وجود ذوات مقدسی مثل پیامبران، پیامبر عظیم الشان و ائمه معصومین، فاطمه زهرا سلام الله علیهم و حتی برخی صالحان و مصلحان، برای همه زمان‌ها و مکان‌ها الگو هستند و فیض آنها فیضِ جاری و ساری است. خورشید هیچ وقت شاغول نمی‌اندازد که من بر این جمعیت می‌تابم، بر جمعیت دیگر نمی‌تابم، ماه هم همین طور است، ماه انسان‌ها را تقسیم نمی‌کند و دیوار نمی‌گذارد. ماه و خورشید فیض خود را به دستور و اراده الهی برای همه جاری می‌کنند. بنابراین رفتار و سیره پیامبر و ائمه علیهم السلام برای ما، جوانان، بانوان، دختران برای انسان ـ تعبیر من بیشتر روی انسان است ـ آموزنده است. 🔸 از دیدگاه حضرتعالی حضرت زهرا(س) در ابعاد مختلف به ویژه مسائل اجتماعی چگونه می‌تواند برای زنان الگو باشد؟ 🔸 حضرت فاطمه زهرا(س) زندگی کوتاه اما پر برکتی داشت. صدیقه طاهره(س) حدود هجده سال عمر کرد و بالاترین سنی که درباره ایشان گفته شده 25 یا 26 سال است و من ندیدم کسی بیشتر از این قائل باشد. اگر ایشان سه برابر بیشتر از این مقدار عمر می‌کرد مسلماً برکات زیادی برای مسلمانان داشت، اما در همین عمر کوتاه می‌بینیم که حضرت زهرا(س) الگوست و در آثار وجودی توانست برای همه انسان‌ها الگو باشد. 🔺 جهت مطالعه کامل این مطلب به لینک زیر مراجعه فرمایید: https://andishehma.com/hejab-efaf-faghat-baraye-zanan-nist/ #جامعه #حجاب #ابوالقاسم_علیدوست 🖇 مارا در شبکه های اجتماعی همراهی کنید 🙏🏻: ایتا: https://eitaa.com/andishemaa تلگرام: https://t.me/andishemaa اینستاگرام: https://www.instagram.com/andishemaa

❇️ آینده‌پژوهی یکی از علوم جدید و میان‌رشته‌ای است که جزو علوم و فناوری‌های نرم طبقه‌بندی می‌شود. آینده‌پژوهی را علم و هنر کشف و شکل بخشیدن آینده تعریف کرده‌اند. 🎙 آیت الله ابوالقاسم علیدوست ✂️ برش هایی از متن: 🔸 «اندیشه ما» به نقل از شبکه اجتهاد، آینده‌پژوهی یکی از علوم جدید و میان‌رشته‌ای است که جزو علوم و فناوری‌های نرم طبقه‌بندی می‌شود. آینده‌پژوهی را علم و هنر کشف و شکل بخشیدن آینده تعریف کرده‌اند. از طرفی تغییرات در جهان به‌قدری وسیع است که همگام شدن با آن کاری بسیار سخت و دشوار است و ضرورت دارد که در هر زمینه‌ای از قبل به آینده توجه داشته باشیم تا برای رویارویی با آن برنامه‌ریزی کنیم. از طرف دیگر، علم فقه بخشی از هویت خویش را از گذشته می‌گیرد. این نگاه به‌گذشته در بعضی مواقع موجب گذشته‌گرایی و دوری از زمان حال و آینده می‌شود و بعضاً فقه را در موضع انفعال قرار می‌دهد. 🔸 از آنجایی آینده‌پژوهی فقهی ضرورتی انکارناپذیر است، نشست علمی «آینده‌پژوهی فقه و پیشران‌های توسعه و تعمیق آن» با حضور استاد ابوالقاسم علیدوست در مؤسسه پژوهشی دانشوران مشهد با حضور اساتید و فضلای حوزه برگزار شد تا ترسیمی از وضعیت موجود و آینده فقه صورت پذیرد و بلکه تصمیم‌گیران حوزه فقه با تغییرات آینده مواجهه پیش‌دستانه‌ای داشته باشند. 🔸 استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم در این نشست علمی ابتدا از «نهادینه کردن ظرفیت‌های نهفته در منابع فقه» در سه‌گانه «فقه و عقل، فقه و عرف، فقه و مصلحت» و کتاب «فقه و حقوق قراردادها ادله عام قرآنی و عام روایی» سخن گفت و از انتشار کتاب جدید خود با عنوان «روش‌شناسی اجتهاد» خبر داد. سپس به تبیین موضوع اصلی که آینده‌پژوهی فقه بود، پرداخت و حاضران را به برخی پیشران‌های توسعه، تعمیق و تهذیب فقه توجه داد. آنچه می‌خوانید گزارشی از ارائه استاد علیدوست، عضو جامعه مدرسین و هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی است. 🔻 نهادینه کردن ظرفیت‌های نهفته در منابع فقه 🔸 در این سال‌ها برنامه‌ای را دنبال می‌کردم که ظرفیت‌های نهفته در منابع فقه را نهادینه و کشف کنم و با سه‌گانه «فقه و عقل، فقه و عرف و فقه و مصلحت» این خط را دنبال کردم. با «فقه و عقل» از کارایی عقل در چارچوب و انضباط فقهی صحبت کردم؛ در «فقه عرف» از چیستی و کارایی‌های آن و از «فقه و مصلحت» که مفاهیمی گسترده‌ای ازجمله عدم مفسده، مقاصد، عدالت و حکمت را نمایندگی می‌کند؛ و در آثار انضباط فقهی خط قرمز ما بوده است. 🔻 کتاب «فقه و حقوق قراردادها ادله عام قرآنی و عام روایی» 🔸 سپس دیدم در فقه معاملات کتاب مسئله‌محور زیاد داریم مثل کتاب البیع شیخ اعظم که مسئله محور است. همچین قواعد فقهی که از قرن‌ها قبل از شهید اول تا نراقی و بجنوردی و دیگران کار شده است. ولی کار روی اسناد خالی بود، تلاشی که سند محور باشد و منجر به تألیف دو کتاب «فقه و حقوق قراردادها ادله عام قرآنی» و «فقه و حقوق قراردادها ادله عام روایی» شد. 🔸 فقیهان گفت‌وگو از معاملات را عموماً در دو قالب به سامان رسانده‌اند. اول در قالب بیان مسائل خرد و فقهی معاملات؛ دوم در قالب ارائه قواعد و ضوابط عام فقهی. تحقیق یادشده گونه‌ای دیگر از مباحث لازم در اطراف معاملات را به منصه ظهور رساند و آن گفت‌وگو از ادله عام قراردادها بود که ادله عام قرآنی قراردادها را با نگاه فقهی و حقوقی مورد گفت‌وگو قرار داد و نیز بحث از ادله عام روایی قراردادها، با همین سبک و سیاق صورت گرفت. 🔸 این کار نه در شیعه و نه در اهل سنت سابقه دارد. بیش از ۲۰ سال از دوران درس مکاسب یادداشت‌برداری شده تا درس خارج فقه آیت‌الله وحید خراسانی که از محضر ایشان به‌صورت خصوصی هم استفاده نمودم و سپس ۱۰ سال روی آن کار کردم. این دو اثر در راستای ظرفیت شناسی اسناد، به پنج آیه و هفت روایت عام پرداخته است. البته مرحوم آقای منتظری در ۱۰۰صفحه و مرحوم آقای تبریزی هم در یک صفحه به بحث «أَوفوا بِالعُقود» می‌پردازند و این بزرگان هم خلأ این بحث را حس کرده بودند. اگر فضلایی بانشاط و فرصت کافی این خط و بحث‌های سند محور را دنبال نمایند، بسیار جای کار دارد ...... 🔺 جهت مطالعه کامل این مطلب به لینک زیر مراجعه فرمایید: https://andishehma.com/ayandeh-pajohi-elm/ #آینده_پژوهی #فناوری #ابوالقاسم_علیدوست 🖇 مارا در شبکه های اجتماعی همراهی کنید 🙏🏻: ایتا: https://eitaa.com/andishemaa تلگرام: https://t.me/andishemaa اینستاگرام: https://www.instagram.com/andishemaa

❇️ رفتار پیامبر(ص) و امیرالمومنین (ع) و نیز رفتار حاکمان صالح در ارتباط با مردم، برخورد با حسن ظن و خوش گمانی و رفع نیاز و احتیاجات آنهاست اما در برخورد با کارگزاران، اصل بر سختگیری است. 🎙 استاد ابوالقاسم علیدوست ✂️ برش هایی از متن: 🔻 اما در برخورد با کارگزاران، اصل بر سختگیری است در گفت وگو با شفقنا اظهار داشت: آموزش برای حاکمان اختصاص به ماه مبارک رمضان ندارد چنانکه آموختن از ماه رمضان اختصاص به حاکمان ندارد و همه انسان ها باید از ظرفیت ماه مبارک رمضان استفاده کنند. 🔸 وی ادامه داد: در ماه مبارک رمضان سه ظرفیت بسیار بزرگ داریم؛ یکی قرآن است که گرچه به ماه مبارک رمضان اختصاص ندارد اما چون در این ماه و شب قدر نازل شده است، پیوند وثیق با ماه رمضان دارد. اگر قرآن را یک ظرفیت رمضان حساب کنیم باید همه انسان ها مخصوصا حاکمان از این ظرفیت استفاده کنند؛ یعنی اگر قرآن می فرماید :«اوفوا بالعقود»، «اوفوا بالعهد»، « وَلا یَجرِمَنَّکُم شَنَآنُ قَومٍ عَلىٰ أَلّا تَعدِلُوا ۚ اعدِلوا» باید از این ظرفیت هم در ارتباطشان با مردم، هم در ارتباطشان با دنیا و حتی در ارتباطشان با خودشان استفاده کنند. 🔸 وی ظرفیت دوم ماه مبارک رمضان را «روزه» ذکر کرد و گفت: روزه یک خودداری محض نیست بلکه وسیله ای برای ساخته شدن است؛ درواقع به ما یاد دادند از گزینه «روزه» برای مسیر تقوا استفاده کنید؛ «لعلکم تتقون». کسی که روزه می گیرد نباید ظلم کند، در عزل و نصب ها تنها شایسته سالاری باید میزان باشد، اگر تصمیمی می گیرد برای همه مردم بگیرد و عدالت را رعایت کند. 🔸 وی سومین ظرفیت ماه مبارک رمضان را «شب قدر» دانست و افزود: شب قدر ما می تواند همه شب های ما باشد. شب قدر انسان های ورزیده و نفیس فقط شب نوزدهم یا شب بیست و یکم یا شب بیست و سوم ماه مبارک رمضان نیست، هرشب مسئول و غیرمسئول باید شب قدر و اندازه گیری باشد. همه باید خود را در این شب ها محاسبه کنند و ببینند کجای کار هستند. کارشان الهی است یا غیرالهی، موفق بودند یا نبودند، تنها هم قاضی نروند خوشحال برگردند بلکه دائم با فرهیختگان و ورزیدگان مرتبط باشند و اگر اشتباه می روند اصلاح کنند. اصلا کاری را قبول نکنند که بخواهند اشتباه بروند. واقعا متاسفم که در روزهای گذشته جابجایی هایی در دولت انجام گرفت؛ بزرگان و اعزّه چرا می آورید که باید اینگونه نتیجه بگیرید؟ گاهی گفته می شود که نمی دانستیم! اما خیلی موارد، دلسوزان و صالحان و ورزیدگان از ابتدا پیش بینی می کنند، چرا شما نمی بینید؟ چیزی که دیگران در دیوار می بینند چرا شما در آینه نمی بینید؟ مگر کشور عرصه آزمون و خطاست؟ مگر بادام و گردو است که یک روز دست این و روز دیگر دست آن باشد؟ به نظر می رسد شب قدر می تواند شب اندازه گیری، شب محاسبه، شب مراقبه و شب تفکر باشد ....... 🔺 جهت مطالعه کامل این مطلب به لینک زیر مراجعه فرمایید: https://andishehma.com/raftar-payambar-na-kargozaran-asli-sakhtgi-ast/ #امیرالمومنین #پیامبر #حاکمان #رفتار #مردم #ابوالقاسم_علیدوست 🖇 مارا در شبکه های اجتماعی همراهی کنید 🙏🏻: ایتا: https://eitaa.com/andishemaa تلگرام: https://t.me/andishemaa اینستاگرام: https://www.instagram.com/andishemaa

❇️ ماه مبارک رمضان و سه ظرفیت بزرگ/ رفتار امام علی (ع) براساس مصلحت و اقتضای عقل حسابگر بود 🎙 استاد سید جواد ورعی ✂️ برش هایی از متن: 🔻 «اندیشه ما» به نقل از شفقنا- استاد درس خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم گفت: رفتار پیامبر(ص) و امیرالمومنین (ع) و نیز رفتار حاکمان صالح در ارتباط با مردم، برخورد با حسن ظن و خوش گمانی و رفع نیاز و احتیاجات آنهاست اما در برخورد با کارگزاران، اصل بر سختگیری است. 🔸 آیت الله ابوالقاسم علیدوست اظهار داشت: آموزش برای حاکمان اختصاص به ماه مبارک رمضان ندارد چنانکه آموختن از ماه رمضان اختصاص به حاکمان ندارد و همه انسان ها باید از ظرفیت ماه مبارک رمضان استفاده کنند. 🔸 وی ادامه داد: در ماه مبارک رمضان سه ظرفیت بسیار بزرگ داریم؛ یکی قرآن است که گرچه به ماه مبارک رمضان اختصاص ندارد اما چون در این ماه و شب قدر نازل شده است، پیوند وثیق با ماه رمضان دارد. اگر قرآن را یک ظرفیت رمضان حساب کنیم باید همه انسان ها مخصوصا حاکمان از این ظرفیت استفاده کنند؛ یعنی اگر قرآن می فرماید :«اوفوا بالعقود»، «اوفوا بالعهد»، « وَلا یَجرِمَنَّکُم شَنَآنُ قَومٍ عَلىٰ أَلّا تَعدِلُوا ۚ اعدِلوا» باید از این ظرفیت هم در ارتباطشان با مردم، هم در ارتباطشان با دنیا و حتی در ارتباطشان با خودشان استفاده کنند. 🔸 وی ظرفیت دوم ماه مبارک رمضان را «روزه» ذکر کرد و گفت: روزه یک خودداری محض نیست بلکه وسیله ای برای ساخته شدن است؛ درواقع به ما یاد دادند از گزینه «روزه» برای مسیر تقوا استفاده کنید؛ «لعلکم تتقون». کسی که روزه می گیرد نباید ظلم کند، در عزل و نصب ها تنها شایسته سالاری باید میزان باشد، اگر تصمیمی می گیرد برای همه مردم بگیرد و عدالت را رعایت کند. 🔸 وی سومین ظرفیت ماه مبارک رمضان را «شب قدر» دانست و افزود: شب قدر ما می تواند همه شب های ما باشد. شب قدر انسان های ورزیده و نفیس فقط شب نوزدهم یا شب بیست و یکم یا شب بیست و سوم ماه مبارک رمضان نیست، هرشب مسئول و غیرمسئول باید شب قدر و اندازه گیری باشد. همه باید خود را در این شب ها محاسبه کنند و ببینند کجای کار هستند. کارشان الهی است یا غیرالهی، موفق بودند یا نبودند، تنها هم قاضی نروند خوشحال برگردند بلکه دائم با فرهیختگان و ورزیدگان مرتبط باشند و اگر اشتباه می روند اصلاح کنند. اصلا کاری را قبول نکنند که بخواهند اشتباه بروند. واقعا متاسفم که در روزهای گذشته جابجایی هایی در دولت انجام گرفت؛ بزرگان و اعزّه چرا می آورید که باید اینگونه نتیجه بگیرید؟ گاهی گفته می شود که نمی دانستیم! اما خیلی موارد، دلسوزان و صالحان و ورزیدگان از ابتدا پیش بینی می کنند، چرا شما نمی بینید؟ چیزی که دیگران در دیوار می بینند چرا شما در آینه نمی بینید؟ مگر کشور عرصه آزمون و خطاست؟ مگر بادام و گردو است که یک روز دست این و روز دیگر دست آن باشد؟ به نظر می رسد شب قدر می تواند شب اندازه گیری، شب محاسبه، شب مراقبه و شب تفکر باشد. 🔸 وی درباره سیره پیامبر اکرم (ص) و امام علی (ع) در برخورد با کارگزاران اظهار داشت: رفتار پیامبر(ص) و امیرالمومنین (ع) و نیز رفتار حاکمان صالح در ارتباط با مردم، برخورد با حسن ظن و خوش گمانی و رفع نیاز و احتیاجات آنهاست و اصلا عدالت اینگونه معنا می شود. در برخورد با کارگزاران، اصل بر سختگیری است. حضرت امیر(ع) اجازه نمی دهند که کار کارگزاران حمل بر بهترین وجه شود بااینکه در دستوراتشان دارند که کار مردم و برادران دینی را تا می توانید توجیه کنید؛ «ضَعْ أَمْرَ أَخِیکَ عَلَى أَحْسَنِهِ حَتَّى یَأْتِیَکَ مَا یَغْلِبُکَ مِنْهُ وَ لاَ تَظُنَّنَّ بِکَلِمَهٍ خَرَجَتْ مِنْ أَخِیکَ سُوءاً وَ أَنْتَ تَجِدُ لَهَا فِی اَلْخَیْرِ مَحْمِلاً؛ هر کاربرادر دینى خود را به بهترین وجه آن حمل کن، تا کارى کند که راه توجیه را بر تو ببندد، و هیچ گاه بسخنى که از (دهان) برادرت بیرون آید گمان بد مبر، در صورتى که براى آن سخن محمل خوبى مى ‌یابى». اما وقتی پای مسئولان می آید، می فرماید که «برای اینها مراقب بگمار و کار اینها را کنترل کن». و رفتار و سیره پیامبر(ص) و امیرالمومنین (ع) اینگونه است که وقتی کسی را بر مسئولیتی می گماردند، سعی می کردند بهترین را انتخاب کنند اما این بدان معنا نیست که مراقب هم نگمارند ...... 🔺 جهت مطالعه کامل این مطلب به لینک زیر مراجعه فرمایید: https://andishehma.com/mah-mobarak-ramezan-va-zarfiyatbozorg/ #امام_علی #عقل #ماه_رمضان #ابوالقاسم_علیدوست 🖇 مارا در شبکه های اجتماعی همراهی کنید 🙏🏻: ایتا: https://eitaa.com/andishemaa تلگرام: https://t.me/andishemaa اینستاگرام: https://www.instagram.com/andishemaa

❇️ حجاب یک ضرورت شرعی است؛ باید درباره آن بحث و گفت‌وگو شودو موضع حاکمیت درباره حجاب و بی‌حجابی گاهی یکدست باشد. 🎙 آیت الله ابوالقاسم علیدوست ✂️ برش هایی از متن: ♦️ به عنوان یک طلبه احساس می‌کنم که باید روی اعتقاد مردم خیلی حساب کرد. اشتباه نشود نمی‌گویم که جامعه یله و رها باشد، متأسفانه یله و رها بودن مفاسدی دارد؛ عرض من این است که برای یک بار هم که شده عقلا را دعوت کنیم، اندیشمندان را بخواهیم تا برای موضوع حجاب طرح بدهند و به لوازم کار دقت کنیم. 🔸 به گزارش «اندیشه ما» به نقل از شبکه اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست معتقد است که حجاب یک معروف و لازم شرعی است اما باید درباره ضرورت حجاب بحث و گفت و گو شود و موضع حاکمیت درباره حجاب و بی‌حجابی گاهی یکدست باشد. وی بیان داشت آقایی که می‌گوید «دشمن روی حجاب و ولایت فقیه دست گذاشته است و اگر حجاب را بردارد، ولایت فقیه هم می‌‌رود»، آیا این شخص با این سخن خدمت می‌کند؟ 🔸 استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم با اشاره به موضوع نهی از منکر در خصوص حجاب، گفت:‌ اگر به هر دلیلی، ولو سوگمندانهْ ناموجه، نهی از منکر نه تنها پیشگیری نکند بلکه عوارض دیگری ایجاد کند؛ مثل اینکه عده‌ای را روی دنده لج بیندازد یا احساس کنند که باید مخالفت کنند، لذا خود این حرکت باعث ترویج عدم حجاب و برهنگی شود. اینجا جایی است که فقهای ما می‌فرمایند ما دیگر نهی از منکر نداریم. مشروح گفت‌وگوی «جماران» با عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم بدون دخل و تصرفی در پی‌ می‌آید: 🔸 مطلع هستید که این روزها موضوع حجاب در جامعه داغ است. نظر حضرتعالی در خصوص برخوردهای تند با بی‌حجابی که گاه باعث دو قطبی شدن جامعه‌ می‌شود، چیست؟ همچنین برای حل این مشکل چه راهکاری ارائه می‌کنید؟ 🔸 علیدوست: من سؤال شما را مقداری تغییر می‌دهم و سعی می‌کنم آن را از جهت‌دار بودن در بیاورم. بگوییم «برخوردهایی که می‌شود و ممکن است برخی عوارض داشته باشد»؛ به نظرم اگر اینگونه باشد، راحت‌تر‌‌ می‌توانیم جلو برویم. 🔸 شکی نیست که حجاب یک معروف و لازم شرعی است. متأسفانه گاهی گفته می‌شود: حجاب ریشه قرآنی ندارد، در حالی که این سخن اشتباه است. درباره حجاب آیه «وَ لْیَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلى‌ جُیُوبِهِن‌» و آیاتی از این قبیل در قرآن وجود دارد. لذا حجاب ریشه قرآنی و روایی دارد که مورد اتفاق همه فقها است و شیعه و غیر شیعه حجاب را یک واجب شرعی می‌دانند. خواهران محترم و حتی آقایان باید حجاب را رعایت کنند، چون حجاب دو سویه است و مردان هم باید حجاب داشته باشند که البته برای آنان تفاوت می‌کند. 🔸 پس اولین نکته این است که حجاب یک ضرورت شرعی است. منتها بحثی که گاهی در محافل وجود دارد و به جامعه کشیده می‌شود، این است که آیا حاکمیت می‌تواند زنان را به حجاب اجبار کند؟ یعنی حاکمیت حجاب را اول قانونی کرده و پس از آن، اجبار بر اجرا کند یا نه؟ بعضی معتقدند بله، چون عدم حجاب، منکر شرعی است و حاکمیت موظف است جلو منکر شرعی را بگیرد. تا اینجا این استدلال موجه می‌نماید، اما به تعبیر ما طلبه‌ها یک «استدراک»ی دارد و استدراک این است که اگر به هر دلیلی، ولو سوگمندانهْ ناموجه، نهی از منکر نه تنها پیشگیری نکند بلکه عوارض دیگری ایجاد کند؛ مثل اینکه عده‌ای را روی دنده لج بیندازد یا احساس کنند که باید مخالفت کنند، لذا خود این حرکت باعث ترویج عدم حجاب و برهنگی شود. اینجا جایی است که فقهای ما می‌فرمایند ما دیگر نهی از منکر نداریم ........ 🔺 جهت مطالعه کامل این مطلب به لینک زیر مراجعه فرمایید: https://andishehma.com/hejab-yek-zarorat-sharii-ast/ #حجاب #ضرورت #ابوالقاسم_علیدوست 🖇 مارا در شبکه های اجتماعی همراهی کنید 🙏🏻: ایتا: https://eitaa.com/andishemaa تلگرام: https://t.me/andishemaa اینستاگرام: https://www.instagram.com/andishemaa

❇️ رابطه فقه و شریعت رابطه کاشف و مکشوف است. 🎙 آیت الله ابوالقاسم علیدوست ✂️ برش هایی از متن: 🔻 به گزارش اندیشه ما به نقل از ایکنا، نشست «مفاهیم فقه و شریعت، ادوار فقه و مهمترین مکاتب فقهی» امروز یکشنبه ۲۱ خردادماه از سوی دانشگاه مفید برگزار شد. 🔸 آیت‌الله ابوالقاسم علیدوست، استاد درس خارج حوزه علمیه قم، در این نشست سخنرانی کرد که در ادامه گزیده سخنان وی را می‌خوانید: 🔸 ابتدا لازم است به رابطه فقه با شریعت اشاره کنم که رابطه کاشف و مکشوف است در حالی‌که خیلی اوقات این دو به جای همدیگر به کار می‌روند اما باید توجه داشته باشیم اینها با هم رابطه عینیت ندارند. فقه، چه به معنای اجتهاد و چه به معنای دانش فقه در کنار دانش اصول و ... می‌خواهد کشف شریعت کند و شریعت هم تبدیل به مکشوف شود. شریعت به بخشی از اعتبارات دین همانند اخلاق، تاریخ و سنت و آن بخش از محرمات و مباحات و احکام وضعی گفته می‌شود لذا به همین دلیل است که می‌گوئیم رابطه فقه و شریعت رابطه کاشف و مکشوف است. البته اگر شریعت را اعتبارات واقعی الهی در نظر بگیریم ممکن است فقه گاهی به خطا و اکثرا هم به صواب برود. 🔻 ادوار فقه در اسلام لازم است به ظرفیت‌های فقه توجه کنیم چون ظرفیت‌های زیادی در آن نهفته شده است و می‌‌تواند به سوالات ما پاسخ بدهد و تا می‌توانیم باید از فقهِ عذر، یعنی فقه اصول عملیه فاصله گرفته و به سمت فقه کشف برویم. همچنین ما یک اجتهاد به معنی اخص و یک اجتهاد به معنی اعم داریم و معتقدیم این فقه در فهم همه گزاره‌های دینی مورد نیاز است بنابراین اگر کسی واقعاً بخواهد فهمنده دین باشد باید از این روش یعنی اجتهاد به معنی اعم استفاده کند. 🔸 درباره ادوار فقه لازم است اشاره کنم که منظور از ادوار این است که فقه را به عنوان زمان‌های مختلف در نظر بگیریم. در اینجا با روش و متُد، کاری نداریم بلکه مثلا وضعیت فقه در دوران حضور پیامبر گرامی اسلام(ع) در مکه، دوران حضور پیامبر در مدینه، عصر حضور، عصر غیبت و دوران معاصر بررسی می‌کنیم. ما در دوره حضور پیامبر در مکه، هیچ دانش فقه و عملیات استنباط فقهی نداریم و هیچ گزارشی در این مورد صورت نگرفته است اما در دوران پیامبر(ص) در مدینه، گزارشاتی از استنباطات یا زمینه‌های استنباط اصحاب داریم و مثلاً ماجرای معاذ وقتی می‌خواهد عازم یمن شود از جمله این موارد است. ماجرا از این قرار است که پیامبر اسلام به معاذ گفت در آنجا بر چه اساس قضاوت می‌‌کنی؟ معاذ گفت بر اساس کتاب الله، پیامبر گفت اگر به کتاب خدا دسترسی نداشتی؟ گفت به سنت رسول الله حکم می‌کنم. پیامبر گفت اگر به آن هم دسترسی نداشتی؟ گفت دست به اجتهاد می‌زنم. از این دست گزارشات زیاد وجود دارد که بنده در کتابی که در این زمینه نوشته‌ام به آنها اشاره کرده‌ام. 🔸 تفاوت اجتهاد و نظریه در عصر حضور، برخی مخصوصا در محیط شیعه گفته‌اند که اصلا اجتهادی نداشته‌ایم در حالی‌که آثاری داریم که همان زمان، اصحاب اجتهاداتی با اشاره ائمه(ع) داشته‌اند. شکی نیست کار راویان ما عمدتاً روایت بوده است اما اینگونه نیست که تعقلی نداشته باشند چراکه این را تهمتی از جانب برخی غیرمنصفان می‌دانیم. البته بدون تردید دامنه اجتهاد و فقه به معنای دانش استنباط، همانند اهل سنت گسترده نبوده است. در عصر حضور، وارد روش‌ها و مکتب می‌شویم و حتی برخی کسانی‌که ادوار فقه را نوشته‌اند به سمت روش‌ها و مکاتب فقهی کشیده شده‌اند ..... 🔺 جهت مطالعه کامل این مطلب به لینک زیر مراجعه فرمایید: https://andishehma.com/rabete-figh-va-shariyat-kashef-va-makshof-ast/ #شریعت #فقه #ابوالقاسم_علیدوست 🖇 مارا در شبکه های اجتماعی همراهی کنید 🙏🏻: ایتا: https://eitaa.com/andishemaa تلگرام: https://t.me/andishemaa اینستاگرام: https://www.instagram.com/andishemaa