✳️ تجدد وتحجر در اندیشه شهید مطهری
🎙 استاد محمدجواد برهانی
✂️ برش هایی از متن:
🔻 یکی از چالشهای مهم انسان با مقوله دین که مخصوصا در دوران مدرن و با پیدایش سبکهای مختلف زندگی، به آن توجه شده، تغییرات حاصلشده در زندگی و فرهنگ جوامع است که غبار کهنگی به چهره ادیان سنتی میپاشد. ظهور رنسانس در عالم مسیحیت، راه حل این چالش را در اصلاح ساختار اصلی دین معرفی کرده و پروژه «اصلاحات دینی» را رقم زد. رویکرد این پروژه و طرفداران آن این بود که اولا انسان هیچ ذات و خصلت ثابتی نداشته و تمام احکام مربوط به آن مدام در حال تغییر است؛ ثانیا ادیان سنتی به دلیل وجود قوانین ثابت، توان همراهی با تغییرات زندگی انسان را نداشتهاند.
🔻 از این رو مُصلحان دینی باید تلاش کنند تا علاوه بر بهروزرسانی مسائل و قوانین دینی، پای دین را از حوزههای اجتماعی که بیشترین تغیر را در خود شاهد هستند، بیرون بکشند. این سوغاتی غربی است که به مرور زمان به جوامع مختلف صادر شده و از حدودا صدسال پیش به جهان اسلام نیز سرایت کرد. یکی از افرادی که با قدرت در مقابل این جریان ایستادگی کرد، استاد شهید، مرتضی مطهری(ره) بود. ایشان همچون روشنفکران، ریشه عقبماندگی جهان اسلام در زمانه معاصر را دینی توصیف میکرد اما برخلاف آنان این مقوله را نه به اصل دین بلکه به دینداری مردم مسلمان مربوط میساخت.
🔻 از منظر این استاد وارسته، امروزه تفکر دینی و خوانش انسان از دین، در اسارت دو مقوله تحجر و تجدد قرار گرفته و پای پرواز و رشد را از او گرفته است. از این رو به نظر ایشان مشکل نه در اصل دین بلکه در تفکر و خوانش دینداران از دین است که راه حل آن چیزی جز اصلاحگری عملی نیست؛ البته ایشان برای جداکردن پروژه کاری خود از روشنفکران، واژه «احیاء تفکر دینی» را به جای »اصلاح دین» قرار میداد.
🔻 شهید مطهری را میتوان از معدود روحانیون و مجتهدین معاصری دانست که بی پروا و با لحنی تند، نسبت به خرافات رایج در سبک زندگی دینی مردم ایران سخن گفته و با متحجرین به مبارزه میپردازد. این حرکت احیاگرانه آنقدر سنگین بوده که امروزه برخی از روشنفکران با استناد به حملات استاد مطهری به برخی از مظاهر دینداری، ایشان را در مقابل اندیشمندان دینی و انقلابی قرار داده و از بیانات ایشان برای حمله و تمسخر مناسک دینی بهره می گیرند؛ غافل از آنکه شهید بیشتر از متحجرین، با متجددین زمانه خود سر جنگ داشته و عمر خود را تا حد زیادی صرف مبارزه با افکار سکولاریستی و مارکسیستی کرده است.
🔻 نشریه دیدهبان اندیشه وابسته به موسسه فرهنگی ـ رسانهای شناخت، به مقتضای رسالت تبیینگرایانه خود در شماره سی و هشتم (اردیبهشتماه ۱۴۰۱) به منظور ارائه فهمی عمیق از پروژه احیاگری استاد مطهری، محورهای: «واژهشناسی اصلاحات دینی و تفاوت آن با پروژه احیاگری»، «مقدمات پروژه احیاگری دینی شهید مطهری»، «مدل اختصاصی احیاگری دینی شهید مطهری»، «تفاوت مدل احیاگری شهید با مدل اصلاحات دینی روشنفکری» را مورد بررسی قرار میدهد.
👇🏻 جهت مطالعه کامل این مطلب به لینک زیر مراجعه فرمایید:
https://andishehma.com/tajadod-va-tahajor-dar-andishe-shahid-motahari/
#اندیشه
#تجدد
#تحجر
#شهید_مطهری
🌐 تهیه شده توسط تیم اندیشه ما
🖇 مارا در شبکه های اجتماعی همراهی کنید 🙏🏻:
ایتا:
https://eitaa.com/andishema
تلگرام:
https://t.me/andishemaa
✳️ آسیب نابرابريهاي ناموجه به تعادلهاي اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي
🎙 استاد فرشاد مومنی
✂️ برش هایی از متن:
🔸 ابتدا بايد عنوان کنم سوءتفاهم و اختلافات بايد به حداقل برسد و با برانگيختن يک عزم فراگير ملي و برنامهاي عالمانه به سمت حداقلسازي آسيبها حرکت کرد. ما در عرصه مديريت نظام مالي بيشتر شاهد روزمرگي، ضعف بنيه انديشهاي و بيبرنامگي در تشخيص اولويتها هستيم اما بر اساس آموزههاي قرآني مسلمانان نبايد مأيوس شوند و ياس ساقط کننده تلاشهاي انسان نيست. ما بهطور مشخص براي سال 1401 دامن زدن به مباحث بنيادي انديشهاي را حياتي تشخيص دادهايم زيرا با يک دسته خطاهايي در سند بودجه دولت مواجه هستيم و از طرف ديگر سالجاري برنامه ميانمدت هفتم کشور است. ايده محوري در تحليلهاي سطح توسعه ميتواند نقطه عزيمت برونرفت از خطاهاي انديشهاي باشد. اگر در برابر اين پرسش قرار بگيريم که براي سنجش اعتبار توسعهاي تخصيص منابع، بايد چه ملاکهايي را مدنظر قرار بدهيم، پاسخ اين است که هر تصميم يا تخصيص منابع را ميتوان با چند کنترل متغيري سنجيد. رابطه مردم با حاکميت يکي از اين متغيرهاست. يعني تصميمگيران بايد بدانند هر سياستي که اتخاذ ميکنند رابطه مردم با آنها را کاهش ميدهد يا نه و اگر کاهش ميدهد بايد از اتخاذ چنين تصميمي پرهيز کنند. آنها نبايد فکر کنند اگر از کار اشتباه برگردند زير سؤال ميروند. ماجراي ارز ترجيحي تنها يکي از اين نمونههاست. در نهادهاي فرادست در نظام تصميمگيري کشور کارشناسان امين و پاکدامني بايد بهروشني ميگفتند بهتبع هر تصميم کليدي خود، چه بازتابي از رابطه مردم و حاکميت مشاهده ميکنند. متغير دوم وضعيت بنيه توليد ملي است. کساني که برنامه يکساله يعني بودجه و برنامه ميانمدت 5 ساله را تدوين ميکنند بايد با گزارشهاي کارشناسانه بگويند پيامد اين جهتگيريهاي سياستي بر سرنوشت بنيه توليد کشور چيست. آيا انگيزههاي کسب مهارتهاي سطح بالاتر را ميبرد يا نه؟ رکن سوم تحليلهاي سطح توسعه رابطه تصميمها با مشارکت سياسي و اقتصادي آحاد مردم با سرنوشت خود است. مشارکت ميتواند واقعي و با کارکرد باشد يعني مردم در سرنوشت سياسي و اقتصادي خود سهم بايسته داشته باشند. چهارمين متغير کنترلي سياستهاي توسعهاي فساد است. هيچ تعرضي به امنيت حقوق مالکيت شکنندگيآورتر از فساد نيست. بنابراين تصميم گيران بايد کساني که آنها را به شوکدرماني تشويق ميکنند مجبور کنند گزارشي از وضعيت فساد ارائه کنند. متغير کنترلي پنجم متغير نابرابريهاي ناموجه است؛ يعني نابرابريهايي که خارج از توان و اراده افراد به آنها تحميل ميشود و ريشه در فرآيندهاي تصميمگيريهاي اساسي کشور دارد. آگاهيبخشترين مساله در اين زمينه اين است که سه عنصر، بقا و بالندگي انسانها را تضمين ميکند و ويژگي هر سه آنها اين است که از مقياس برخوردارند يعني قابل احاله شدن به افراد و گروهها نيستند و جزو مسئوليتهاي دولت است. اين سه عنصر نظام حقوقي، نظام مهار نابرابريهاي ناموجه و نظام برقراري نظم و امنيت است.
🔸 يکي از موضوعاتي که در شرايط کنوني مشهود است نابرابريهاي اقتصادي است که در جامعه وجود دارد. دولت عنوان ميکند اقداماتي که در راستاي اقتصادي انجام ميدهد براي کاهش نابرابريهاي اقتصادي و اجتماعي است. آيا در واقع چنين اتفاقي رخداده است؟
👇🏻 جهت مطالعه کامل این مطلب به لینک زیر مراجعه فرمایید:
https://andishehma.com/asib-nabarabari-taadol-eqtesadi/
#آسیب
#اجتماعی
#اقتصادی
#تعادل
#فرهنگی
#نابرابری
#ناموجه
#فرشاد_مومنی
🌐 تهیه شده توسط تیم اندیشه ما
🖇 مارا در شبکه های اجتماعی همراهی کنید 🙏🏻:
ایتا:
https://eitaa.com/andishema
تلگرام:
https://t.me/andishemaa
✳️ حکمرانی دانش برای جهتدهیِ تحقیقات اسلامی به سوی مسائل فضای مجازی
🎙 استاد محمدحسین ملکزاده
✂️ برش هایی از متن:
🔸 در ابتدای امر درخواست دارم مفهوم حکمرانی دانش را کمی توضیح دهید.
🔸 ملکزاده: حکمرانی دانش، به معنای تدبیر عام و سیاستگذاری کلان برای فضای علم است. در حکمرانی جاری در فضای علم، تلاش میشود که با سیاستگذاریها و ریلگذاریهای مناسب و بهرهگیری از همه ابزارهای نرم و سخت، فرایندهای تولید و توزیع علم به صورتی مدیریت و جهتدهی گردد که دانش مورد نیاز شخصیتهای حقیقی و حقوقیِ مختلف در حوزههای گوناگون معرفتی، به میزان مورد نیاز، در زمانی مناسب، به بهترین شکل و با حداقل هزینه، در اختیار آنان قرار گیرد.
🔸 در حکمرانی فضای علم و مدیریت دانش، اصلاح ساختارها، فرایندها و رویههای اداری، از اولویت برخوردار است.
🔸 طراحی و بهکارگیری الگوهای حکمرانی و راهبری مناسب از سوی خطمشیگذاران علم میتواند تحولات مثبتِ شگرفی در فضای علم، چه در عرصه تولید، چه توزیع و چه مصرف آن به وجود آورد.
🔸 حکمرانی چه ضرورتی دارد؟
🔸 ملکزاده: برای هدایت، جهتدهی و سوق دادنِ تحقیقات اسلامی به سوی مسأله یا مسائلی خاص، همچون مسائل فضای مجازی، چارهای جز بهرهگیری از امکانات و ابزارهای حکمرانی دانش و مدیریت فضای علم نیست؛ هم برای سیاستگذاری، هم برای تنظیم و هم برای تسهیل.
🔸 اما پیش از هر چیز باید شناخت دقیقی از تحقیقات اسلامی، ابزار و روش آن و اشخاص دارای صلاحیت برای پرداختن به چنین تحقیقاتی داشته باشیم تا بدانیم این حکمرانی در چه فضایی و ناظر به چه شخصیتهایی باید اِعمال گردد. از این رو، در این گفتگو تمرکز اصلی بحث خود را بر این بخش، یعنی تلاش برای یافتن تصویر و تصور درستی از تحقیق و محقق اسلامی میگذارم.
🔸 در خور ذکر است که در اینجا سخن از حکمرانی به مفهوم عامّ آن است، ولی در صورت تمرکز بر «حکمرانی اجتهادی» اندکی مسیر بحث متفاوت میگردید.
👇🏻 جهت مطالعه کامل این مطلب به لینک زیر مراجعه فرمایید:
https://andishehma.com/hokmrani-danesh-jahatdehi-tahqiqat/
#اسلامی
#تحقیقات
#جهت_دهی
#حکمرانی
#دانش
#فضای_مجازی
#محمدحسین_ملک_زاده
🌐 تهیه شده توسط تیم اندیشه ما
🖇 مارا در شبکه های اجتماعی همراهی کنید 🙏🏻:
ایتا:
https://eitaa.com/andishema
تلگرام:
https://t.me/andishemaa
✳️ جای خالی بحث از قرآن و سنت در کتابهای فقه و اصول
🎙 استاد محمدعلی مهدویراد
✂️ برش هایی از متن:
🔺 متاسفانه ما در تبیین جایگاه سنت در تفسیر قرآن تسامح داشتیم و به این مسئله توجه جدی نکردیم. حتی در مورد خود واژه سنت و تعریف سنت تسامح شده است و تعریف دقیقی از سنت وجود ندارد. چیز عجیبی که در فرهنگ ما هست این است که اصلا به تعریف توجه نمیشود.
🔺 سنت را تعریف نکردهاند
🔺 یکی از فضلای اهل سنت کتاب نوشته و سعی کرده نوع نگاه مذاهب اهل سنت را به سنت در گذرگاه تاریخ نشان دهد که در حد مذاهب اسلامی کار بسیار خوبی است. ایشان هم تصریح کرده است که در بسیاری از کتابهای فقهی، سنت را تعریف نکردند. شما کتابهای اصولی خودمان را ببینید بحثی از تعریف سنت ندارند.
🔺 با اینکه همه علما گفتند مبانی فهم دین؛ قرآن، سنت، عقل و اجماع است ولی نه از قرآن بحث جدی کردند و نه از سنت. کجا بحث کردند سنت چیست و چه کارکردی دارد؟ کجا بحث کردند وحی چیست، چه تلقی از قرآن داریم و چقدر میشود از قرآن حکم استنباط کرد؟ این موضوعات مورد بحث قرار نگرفته است. متاسفانه سوالهای بسیار مهم و قابل طرح برایمان مطرح نشده است و چون مطرح نشده ابعادش باز نشده است. علمای ما در تفکر بینظیر هستند اما اگر این سوالات را برایشان مطرح میکردند دنیا یک طور دیگر میشد.
🔺 بعضی از این مباحث در روایات تفسیری امام رضا(ع) آمده است. امام در ضمن اینکه آیات را تفسیر میکند چگونگی تفسیر را هم به ما یاد میدهد، یعنی سفرهای باز نمیکند که من از آن سیر بخورم و بروم بلکه امام تلاش میکنند آشپزی را به ما یاد بدهند. در ذیل آیه معروف صله رحم «وَالَّذِينَ يَنْقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِنْ بَعْدِ مِيثَاقِهِ وَيَقْطَعُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ وَيُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ أُولَئِكَ لَهُمُ اللَّعْنَةُ وَلَهُمْ سُوءُ الدَّارِ» یک بندهخدایی از امام سوال کرد؛ مراد از صله رحم چیست. حضرت فرمودند معنایش همراهی، همدلی و همگامی با ماست و قطع رحم یعنی بریدن از ما. شنونده از شنیدن این سخن جا خورد. بعد حضرت فرمودند فلانی، مثل کسانی نباش که میگویند همین است و جز این نیست، یعنی فکرت را باز کن.
👇🏻 جهت مطالعه کامل این مطلب به لینک زیر مراجعه فرمایید:
https://andishehma.com/jaye-khali-bahs-as-qouran-dar-ketab-haye-feqh/
#سنت
#اصول
#فقه
#قرآن
#مهدوی_راد
🌐 تهیه شده توسط تیم اندیشه ما
🖇 مارا در شبکه های اجتماعی همراهی کنید 🙏🏻:
ایتا:
https://eitaa.com/andishema
تلگرام:
https://t.me/andishemaa
🏴 پیام تسلیت آیت الله محقق_داماد در پی رحلت شادروان احمد مهدویدامغانی
▪️ انا لله واناالیه راجعون
▪️ باکمال تاسف وتالم بدینوسیله رحلت دانشمند والامقام ادیب فرزانه شادروان دکتر احمد مهدوی دامغانی طاب ثراه را به اطلاع عموم میرساند .
▪️ اینجانب این ضایعه اسفناک را به عموم ارباب ادب ،دانش وفضیلت وبیت شریف و عموم بستگان بخصوص فرزندان و برادر بزرگوارشان تسلیت عرض میکنم.
▪️ برای روح بلند آن مفضال ارجمند رضوان واسعه حق متعال وبرای عموم بستگان سوگوارصبر جمیل واجر جزیل خواهانم .
سید مصطفی محقق داماد
۲۷خرداد۱۴۰۱
👇🏻 جهت مطالعه کامل این مطلب به لینک زیر مراجعه فرمایید:
https://andishehma.com/tasliat-mohaqeq-damad-rehlat-mahdavi-damqani/
#پیام_تسلیت
#تسلیت
#مرحوم_مهدوی_دامغانی
#مصطفی_محقق_داماد
🌐 تهیه شده توسط تیم اندیشه ما
🖇 مارا در شبکه های اجتماعی همراهی کنید 🙏🏻:
ایتا:
https://eitaa.com/andishema
تلگرام:
https://t.me/andishemaa
✳️ عوامل دین گریزی
🎙 استاد غلامحسین ابراهیمی دینانی
✂️ برش هایی از متن:
🔹 نشریه صفیر حیات موضوع محور است، موضوع این شماره هم «دین گریزی» است که بحث روز نیز می باشد. در ابتدا حضرت عالی بفرمایید چه تعریفی از دین و دینداری دارید تا به دین گریزی بپردازیم؟
🔹 سئوال خوبی است. آقایان علما دینداری را فطری می دانند که البته غلط هم نمی گویند من ابتدا فطری بودن را تعریف می کنم. انسان وقتی به دنیا می آید و چشمش به جهان گشوده می شود مواجه با یک موجوداتی می شود. چون انسان بالذات عاقل است. اهل اندیشه است و در مورد موجوداتی که با آنها مواجه می شود می اندیشد. وقتی درباره موجودات می اندیشد درباره مبدأ آنها نیز می اندیشد. که آیا این موجودات همیشه بوده اند یا پیدا شده اند. وقتی درباره خود موجودات و مبدأ آنها اندیشید درباره سرانجام آنها نیز می اندیشد. که آیا این موجودات ابدی هستند یا فناپذیر؟ این خصلت اندیشه آدمی است. در این اندیشیدن ـ که بالضروره هر کسی می اندیشد ـ وقتی که چشمش به جهان گشوده و با موجودات گوناگون آن مثل شجر و حجر و دریا و صحرا روبرو شد، هم به خود موجودات می اندیشد و هم به آغاز آنها که آغاز اینها کجا بوده و هم به فرجامشان.
🔹 اندیشیدن در آغاز و انجام کار، عقل آدمی است، وقتی می خواهد به آغاز عالم بیاندیشد مشکل پیدا می کند که مطالب مهمی می یابد. هر آن چه را فکر می کند آغاز عالم است می بیند خود آن هم آغاز دارد. مثلاً امروزه می گویند آغاز عالم، بیگ بنگ است؛ خوب ذهن چون سئوال کننده است می پرسد آغاز بیگ بنگ چیست؟ مثل اینکه در مورد بچه می گوییم پدرش او را به وجود آورده و پدرش را جدّ او؛ این سئوال پایان ندارد. برای پاسخ به این سئوال های عجیب و غریب ناچار به مبدئی می رسد که او نباید مولود چیزی باشد و آغاز هم نداشته باشد که همان خداوند است. پس می تواند با فکر به خدا برسد. در پایان هم همین طور است که پایان کجا است؟ یک وقت است که هیچ چیز نباشد و فقط نیستی است، این کجا و چه وقت است؟ دوباره به خدا می رسد. این را که بعد از سال ها فکر عمیق به آن می رسد می بیند که در قرآن کریم آمده است: «هو الاول و الآخر و الظاهر و الباطن»، این بهترین جوابی است که انسان با عقل خویش به آن می رسد؛ پس این اندیشیدن است. بعد به ادیان که مراجعه می کند می بیند که ادیان هم همین را گفته اند. پیامبران الاهی از وجود خداوند صحبت کرده اند و از روز معاد. خداوند این عالم را آفریده، آغاز هستی است و پایان هم به دست او است. پس می بیند آن چه که در عقلش بوده در نقل و کتب آسمانی هم هست. بنابراین از این طریق کم کم به سراغ انبیا و کتاب های آسمانی می رود. این علت توجه به دین است، از آن طرف هم از نظر تاریخی پیامبرانی آمده اند البته در مورد تعدادشان صحبت نمی کنیم. از حضرت آدم تا پیامبر ما حضرت ختمی مرتبت پیامبرانی همچون نوح، ابراهیم، موسی و عیسی(ع) آمده اند و کتابهایی هم مثل تورات، انجیل و قرآن آورده اند که در دست هستند. انسان وقتی به این کتاب ها رجوع می کند می بیند که حرف های خوب و عقل پسندی در آن کتاب ها هست، حرف هایی که به سختی با عقل خود به آنها می رسید یا نمی رسید در این کتاب ها زیباتر و بهتر بیان شده است. پس می فهمد که این انبیا از جانب خداوند آمده اند و حرفهای خوبی دارند و در نتیجه ایمان می آورد. علت توجه انسان به دین این است که در درونش یک دغدغه ای هست، فکر می کند و به آغاز و انجام هستی می اندیشد، و می خواهد به این دو برسد. عقل می گوید که آغاز و انجامی هست و می بیند که کتاب های آسمانی بهتر این دو را بیان کرده اند. این علت جذب شدن انسان به دین و پیامبران می شود.
👇🏻 جهت مطالعه کامل این مطلب به لینک زیر مراجعه فرمایید:
https://andishehma.com/avamel-din-gorizi/
#عوامل
#دین_گریزی
#غلامحسین_ابراهیم_دینانی
🌐 تهیه شده توسط تیم اندیشه ما
🖇 مارا در شبکه های اجتماعی همراهی کنید 🙏🏻:
ایتا:
https://eitaa.com/andishema
تلگرام:
https://t.me/andishemaa
✳️ دین و دین گریزی
🎙 استاد مقصود فراستخواه
✂️ برش هایی از متن:
🔺 درست است. دین به جای این که بیاید به طور افقی با ساحت های دیگر مراوده و مبادله و داد و ستد افقی داشته باشد: «فَذَکِّرْ إِنَّما أَنْتَ مُذَکِّرٌ * لَسْتَ عَلَیْهِمْ بِمُصَیْطِرٍ»، یعنی این دین افقی است؛ مراوده عمودی و نگاه در بالا دارد. این که به پیامبر می گوید حرص نخور، در قرآن می گوید تو خیلی حرص می خوری، من اگر می خواستم همه را مؤمن می آفریدم. طرح الهی این است که مؤمن و کافر وجود دارند، تو تبلیغ کن و برو، قرار نیست تو زیادی بخواهی همه مسلمان شوند. حتّی در قرآن می فرماید: آیا تو می خواهی همه ایمان بیاورند؟ اگر خدا می خواست، خودش این کار را راحت انجام می داد، طوری انسان ها را می آفرید که همه ایمان بیاورند.
🔺 پس در واقع در این عالم طرح الهی این است که همه یکسان فکر نمی کنند، همیشه اختلاف وجود دارد. «وَ ما عَلَى الرَّسُولِ إِلاَّ الْبَلاغُ الْمُبینُ». اگر یک چنین حالتی باشد دین آزادمنشانه ای خواهیم داشت و عقلایی به آن اقبال می کنند، که متأسّفانه نیست بین ما و این مسئله نهادینه نشده، یک حالتی شده که دین عمودی شده است، همان که فرمودید. یعنی هم تقابل و هم سیطره. به جای این که نهادی در کنار نهادهای دیگر باشد، نهادی مافوق نهادهای مدنی و مدیریتی و آکادمیک و فرهنگی جامعه شده است. به نظر من دین هر چه افقی شود بسیار گسترش پیدا می کند، تحوّل پیدا می کند، با جامعه همراهی می کند و به جامعه تعالی می دهد. چون چیزی برای خود دارد، در دین هم یک ظرفیّت هایی وجود دارد که در معرفت های دیگر نیست. این بحثی که وجود دارد و می گویند جوامع جدید تفکیک یافتگی پیدا کرده اند. یعنی چه؟ یعنی تخصصّی شده اند. در جوامع نهادهای مختلفی وجود دارد که تفکیک یافته اند. دین هم باید تفکیک پیدا کند؛ تفکیک دین از دولت. حضرت عالی و بنده یک دینی داریم و از آن دین عدالت خواهی را الهام می گیریم. اشکالی ندارد که من از دین خود عدالت خواهی را الهام می گیرم و دنبال عدالت می روم، حتّی دعوت به عدالت می کنم، امّا نه به این معنا که به نام این دین بر مردم حکومت بکنم. بلکه من از دین خود برای آزادی خواهی، برای عدالت خواهی، برای اخلاق برای امور مدنی و اجتماعی و فرهنگی و زیست محیطی و هر چیز دیگری استفاده می کنم و پیام دین را هم تبلیغ می کنم اما آزادمنشانه با احترام به دیگران و غیر دینداران و مخالفان و حتی آنها که از دین درک دیگری به دست می دهند. … همان طور که در عرایض قبلی عرض کردم به هر حال بخشی از گروه های اجتماعی به نحوی به مباحث دینی رجوع می کنند، چون یک نیازهای عجیبی در بشر وجود دارد که نمی خواهد همه چیز را عقلانی توضیح دهد. به دنبال یک چیزهایی، یک حقایق ماورایی است، نیازهای خاصّی دارد، آرامش می خواهد، می خواهد شجاعت داشته باشد، می خواهد دل او محکم شود، معنا می خواهد. می خواهد از احساس پوچی که دنیای امروز را فرا گرفته است عبور کند. می خواهد جستجوی معنا کند. اگر ما روابط آزادمنشانه ی افقی داشته باشیم طبعاً می تواند اعتباری که در خور دین است، به معنای صحیح کلمه، به آن بدهد.
🔺 به یک نظر اشاره کردید که بشر به دین نگاه می کند و از آن طرف نیازهای خود را هم بررسی می کند، می بیند آیا این دین می تواند نیازهای او را برآورده کند یا نه؟ آن وقت به آن دین متمایل می شود؛ ولی ما در طول تاریخ دیده ایم، الآن هم بشری که در قرن بیستم است یک سری نیازها دارد و می خواهد به هر نوعی این نیازها را اشباع کند. مثال خیلی ساده همجنس گرایی است، که می خواهد شهوت خود را از این طریق تخلیه کند. با اوامر و نواهی دین در این باره روبرو می شود. ما اگر بیاییم این جا بگوییم در تقابل است ـ که واقعاً هست ـ با این تقابل چه می کنید؟
👇🏻 جهت مطالعه کامل این مطلب به لینک زیر مراجعه فرمایید:
https://andishehma.com/din-va-dingorizi/
#دین
#دین_گریزی
#مقصود_فراستخواه
🌐 تهیه شده توسط تیم اندیشه ما
🖇 مارا در شبکه های اجتماعی همراهی کنید 🙏🏻:
ایتا:
https://eitaa.com/andishema
تلگرام:
https://t.me/andishemaa
✳️ تأملی در دین داری و دین گریزی فیلسوفان
🎙 استاد عباس ایزدپناه
✂️ برش هایی از متن:
🔹 فلسفه با تمامی شاخه های پایه ای و مضاف خود عهده دار شناخت و کشف حقایق بنیادین یا متافیزیک علوم و امور است. بنابراین، این رشته از دانش نمی تواند از دین بیگانه باشد چنانکه با هیچ دانش یا ارزشی بیگانه نیست، زیرا که مادر دانش ها است یا به تعبیر روشن تر، ریشه های درخت دانش و ارزش و فرهنگ و تمدن را مورد واکاوی عقلی و تحلیلی قرار می دهد. با این همه، گروهی از متفکران دینی و غیر دینی بر این باورند که فلسفه و فیلسوفان آسیب و آفت دین و دین داری باید تلقی شوند، و یا دست کم باید میان دین و فلسفه تفکیک صورت گیرد و هر دو نه یار شاطر یکدیگرند و نه بار خاطر. نظریه افراطی دیگر این است که فیلسوفان همیشه دین دار بودند و دین گریزی در میان آنان هرگز پایه و اساسی نداشته است.
🔹 این مقاله فشرده، درصدد است پرسش اساسی یاد شده را در سه زیر بخش زیر به بررسی بگذارد: 1. نگاهی به جایگاه فلسفه و فیلسوفان در هندسه معرفت و فرهنگ 2. فلسفه های تعامل گرا و تقابل مدار 3. مسئله دین داری و دین گریزی فیلسوفان .
🔹 1. نگاهی به جایگاه فلسفه و فیلسوفان در هندسه معرفت و فرهنگ
🔹 فلسفه به عنوان مادر علوم در قلمرو معرفت شناخته می شود و فیلسوفان به عنوان بنیاد شناسان و مبناکاوان فرهنگ و تمدن بشری. برای درک و فهم نسبتاً دقیق تر این مدعا باید نگاهی به جغرافیای دانش و فرهنگ داشته باشیم و گستره فلسفه و فعالیت فیلسوفان را نیز بهتر بشناسیم تا جایگاه فلسفه و فیلسوفان روشن شود.
🔹 اگر علوم و فرهنگ و تمدن را به دیده کلی تر و ریشه ای مورد واکاوی قرار دهیم خواهیم دید که فلسفه پایه ای ترین دانش ها و فرهنگ انسانی است. پس از آن علم کلام و عرفان قرار دارد که درباره مبانی اعتقادی دینی و خدا و تجلیات او به بحث می پردازد. پس از دو دانش یاد شده علوم تجربی و انسانی قرار دارند که پدیده های طبیعی و انسانی را مورد بررسی قرار می دهند. تکنولوژی و هنر دو محصول علوم و گرایش های متعالی آدمی هستند. حاصل نهایی این فرایند طولی با تمامی شرایط جبری و اختیاری عرضی خود، تحقق فرهنگ و تمدن بشری است.
👇🏻 جهت مطالعه کامل این مطلب به لینک زیر مراجعه فرمایید:
https://andishehma.com/tamoli-dar-din-dari-va-din-gorizi/
#دین
#دین_گریزی
#دینداری
#فیلسوفان
#عباس_ایزدپناه
🌐 تهیه شده توسط تیم اندیشه ما
🖇 مارا در شبکه های اجتماعی همراهی کنید 🙏🏻:
ایتا:
https://eitaa.com/andishema
تلگرام:
https://t.me/andishemaa
✳️ دین گریزی هیستریک، دین گزینی هیستریک
🎙 استاد عمادالدین باقی
چکیده:
🔹 این مقاله در سه فاز شناخت مسئله، توصیف، تعلیل و تبیین به رشد گرایش ها وجوبش های دینی و شبه دینی اخیر می پردازد. روش مطالعه، میدانی و کتابخانه ای است. مقاله به توصیف و طبقه بندی گرایش ها و نحوه مواجهه با آنها می پردازد و بیان می دارد که نظام رسمی با نُه گرایش عمده مواجه است:
1ـ فِرَق اسلامی
2ـ گرایش های عرفانی و همچنین عرفان های نوظهور
3ـ مسیحیان آزاد
4ـ وهابیت
5ـ بهاییت
6ـ بودیسم
7ـ کمونیسم
8ـ قشری گری مذهبی یا اسلامی
9ـ سکولاریسم.
🔹 درباره وضعیت هر یک از آنها بر اساس داده های رسمی، گزارشی کوتاه ارائه شده و برخورد قضایی که شیوه غالب رویارویی با گرایش به این دین ها و شبه دین ها بوده بیان شده است. همچنین توضیح داده می شود اگر همه این گرایش ها در بیرون از حاکمیت قرار دارند اما گرایش هشتم (قشری گری مذهبی یا اسلامی) در درون حکومت و در بیرون از آن و حتی در مقابل حکومت، در درون گفتمان رسمی و بیرون از آن حضور داشته و از زمینه های مذهبی و سنتی جامعه ارتزاق کرده و رشد آسان تری داشته است.
🔹 موضع نویسنده در این بحث، داوری و ارزیابی ماهوی درباره ادیان و فرقه ها نیست، و صرفاً تمرکزی بر جنبه جامعه شناختی مسئله و علل و دلایل گرایش به انواع فرقه ها و مذاهب دارد.
🔹 تئوری نویسنده «خلاء هنجاری و ارزشی» است از اینرو به بیان شباهت ها و تفاوت های نظریه آنومی دور کیم و نظریه خلاء هنجاری خویش می پردازد. تئوری دوم نویسنده عبارت است از وابستگی اعتبار و منزلت اضلاع سه گانه مذهب، روحانیت و اخلاق به یکدیگر در جامعه سنتی و جامعه در حال گذار.
🔹 تئوری سوم نیز متعلق به پارسونز درباره تعادل خرده نظام ها است که ضمن نقد آن، مورد بهره برداری قرار می گیرد.
🔹 دین گریزی هیستریک، تئوری پایه در تبیین مسئله است و پدیده جنبش ها و گرایش های مذهبی جدید در ایران را ذیل مفهوم «دین گریزی هیستریک» تحلیل می نماید، نقطه مقابل دین گریزی هیستریک نیز مفهوم دیگری است تحت عنوان «دین گزینی هیستریک».
🔹 در پایان به پیش بینی وضعیت آینده می پردازد و جنبش های فکری و مذهبی پیش گفته را مهم ترین چالش های پیش روی ایران آینده می داند.
🔹 مفاهیم کلیدی: دین گریزی هیستریک، دین گزینی هیستریک، جنبش های دینی، جنبش های شبه دینی، خلاء هنجاری، آنومی.
🔹 موضوع اعلام شده «بررسی جامعه شناختی رشد گرایش ها وجوبش های دینی و شبه دینی اخیر» است. من ضمن اینکه در متن نوشته شده سخنرانی ام به این موضوع وفادار بوده ام اما ترجیح می دهم در ابتدا عنوان تازه ای یا به عبارت دیگر عنوان دقیق تری به آن ببخشم که منعکس کننده محور اصلی بحث و نتیجه هم باشد: «دین گریزی هیستریک». این گفتار در واقع توسعه بحث هایی است که پیشتر در برخی کتاب هایم تشریح شده اند. اکنون در سه فاز «شناخت مسئله»، «توصیف»، «تعلیل و تبیین» به آن می پردازم:
🔹 بیان مسئله و تحلیل مسئله: در دو سه سال اخیر با اخبار و گزارش های رسمی و غیر رسمی فراوانی در زمینه گرایش به فرق و مذاهب مختلف مواجه شده ایم. شکل رسمی آن در گفتگوهای مسئولان امنیتی و سیاسی کشور و مطبوعات دولتی منعکس شده و شکل غیر رسمی آن مشاهدات ما است. برای مثال ما در انجمن دفاع از حقوق زندانیان مراجعات چندی از پیروان اهل حق و نومسیحیان و دیگران داشتیم که به این واسطه آشنایی مستقیم و عینی تر و جزیی تری با موضوع به دست می آمد.
👇🏻 جهت مطالعه کامل این مطلب به لینک زیر مراجعه فرمایید:
https://andishehma.com/baresi-jame-shenakhti/
#دین
#دین_گریزی
#رشد
#حقوق_بشر
#پژوهشگر
#گرایش
#جامعه
#عمادالدین_باقی
🌐 تهیه شده توسط تیم اندیشه ما
🖇 مارا در شبکه های اجتماعی همراهی کنید 🙏🏻:
ایتا:
https://eitaa.com/andishema
تلگرام:
https://t.me/andishemaa
◾️ همسر مکرمه حضرت آیتالله استادی به رحمت ایزدی پیوست
◼️ انالله و انا الیه راجعون
◼️ همسر مکرمه حضرت آیتالله استادی به رحمت ایزدی پیوست.
◼️ رحلت این بانوی مؤمنه را خدمت بازماندگان بویژه ایه الله استادی تسلیت می گوییم
🔳 پایگاه اندیشه ما
https://andishehma.com/payame-tasliat-be-hamsar-ayatollah-ostadi/
#پیام_تسلیت
#تسلیت
#آیت_الله_استادی
🌐 تهیه شده توسط تیم اندیشه ما
🖇 مارا در شبکه های اجتماعی همراهی کنید 🙏🏻:
ایتا:
https://eitaa.com/andishema
تلگرام:
https://t.me/andishemaa
✳️ دین از درون تا برون
🎙 استاد محمد حسین ارجمندنیا
چکیده:
🔹 دین عصاره حیات معنوی بشر است و سبک زندگی انسان را نشان می دهد لذا نقش و حضوری حداکثری در حیات آدمی ایفا می کند.
🔹 در این پژوهش ابتدا به بررسی دین از درون می پردازیم و معنی و مفهوم و حقیقت آن را بیان می کنیم و نشان می دهیم دین از ویژگی های وجودی انسان است و شاکله ساز آدمی است که موجب امنیت معنوی و روانی او می گردد. سپس به دین از برون می پردازیم و خوانش های کلان از دین را تبیین می کنیم و نشان می دهیم دین عنصری تمدن ساز و نهادی رئیسی در جامعه مدنی است. پس از آن اشاره ای به ویژگی های دین پایا می کنیم و نشان می دهیم دینی پایا است که سه ویژگی عقلانیت، گفتگوی نقادانه و عدالت در آن نهادینه شده باشد که در عین پویایی، پایا نیز باشد و در پایان حلقه اتصال دین از درون تا برون را مبرهن می کنیم و نتیجه می گیریم که باید همپوشانی کمینه در درون با پیشینه در برون صورت پذیرد که دین پایا شود.
👇🏻 جهت مطالعه کامل این مطلب به لینک زیر مراجعه فرمایید:
https://andishehma.com/din-az-daron-ta-boron/
#دین
#درون
#برون
#محمدحسین_ارجمندنیا
🌐 تهیه شده توسط تیم اندیشه ما
🖇 مارا در شبکه های اجتماعی همراهی کنید 🙏🏻:
ایتا:
https://eitaa.com/andishema
تلگرام:
https://t.me/andishemaa
✳️ دین گرایی در قرآن
🎙 استاد محمد جواد نجفی
✂️ برش هایی از متن:
🔸 از ریشه های دین گرایی که اینک گفتمان بالنده روزگار ماست، در قرآن کریم، به گونه هایی بازتاب داشته است ریشه های دین گرایی در قرآن را می توان در سه زمینه واکاوی کرد:
1. شیوه های دعوت
2. دگرگون سازی نگرش
3. رفتارهای ویژه.
🔸 گسترش شگرف آئین اسلام در شبه جزیره عربستان، زان پس در گستره جهان، پدیده ای تاریخی است که از سویه های گوناگون می توان به آن نگریست. امید است در این نوشتار پرتوی از آیات قرآن کریم که روشنگر رازهای شکوفایی و دین گرایی مردم و گسترش چشمگیر یکتاپرستی است، افشانده شود.
از یک نگاه می توان آیات را در سه دسته، بخش بندی کرد:
الف) سازکار و شیوه های فراخوان قرآن کریم
ب) دگرگون سازی نگرش مردم به هستی و زوایای زندگی
ج) و سرانجام رفتار والای پیامبر و یاران او با دیگران.
الف. سازوکار و شیوه های فراخوان قرآن کریم
🔸 قرآن کریم در آیاتی چند به شیوه های فراخوان مردم به آئین پاک یکتا پرستی پرداخته است. آموزه های بسیاری از روش های فراخواندن مردم به پیروی از کیش ناب یزدان پرستی، در قرآن می توان یافت:
1/1. «ادْعُ إِلى سَبِيلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَ الْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَ جادِلْهُمْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ»؛ با فرزانگى و اندرزى نيكو به راه پروردگارت بخوان و با بهترين شیوه با آنها گفتگو كن
👇🏻 جهت مطالعه کامل این مطلب به لینک زیر مراجعه فرمایید:
https://andishehma.com/din-garaii-qouran/
#دین
#دین_گرایی
#قرآن
#محمدجواد_نجفی
🌐 تهیه شده توسط تیم اندیشه ما
🖇 مارا در شبکه های اجتماعی همراهی کنید 🙏🏻:
ایتا:
https://eitaa.com/andishema
تلگرام:
https://t.me/andishemaa