آیا #حقیقت قابل دست یابی است؟
✍️✍️✍️ #یادداشت_تخصصی
✅پرسش: آیا همه معارف و باورهای بشری برساخت ذهن ما هستند و هیچ بهره ای از حقیقت ندارند؟
🔶از کجا معلوم است آنچه در حوزه فکر و #اندیشه و اعمال و بایدهای رفتاری داریم ساخته فکر بشر نباشد؟ انسان دوست دارد اینچنین فکر کند! هر اندیشه ای که شکل گرفته است یا هر رفتاری که از انسان سر می زند همه اش ایده هایی انسانی و #برساخت های فکری اوست. انسان دوست دارد اینچنین بیندیشد! #تفلسف کند! چون برای ادامه حیاتش به این همه نظام های فکری و اجتماعی و رفتاری نیاز دارد. همه #نظامهای_اجتماعی و رفتاری برساختی بیش نیستند و چه دلیلی بر تبعیت از آنها وجود دارد؟ واقعیتی در کار نیست! تمام نظام های فکری و تمام نظام های رفتاری و اجتماعی، ایده های بشری و ساخته اویند، دلیلش هم تفاوت اندیشهها و تفاوت آداب و رسوم در مناطق جغرافیایی مختلف است، اگر شرایط دیگری پیش می آمد نظام فکری و نظام رفتاری متفاوتی حاصل میشود!
📄پاسخ را از زبان استاد محمد #فنایی_اشکوری میخوانیم:
✅پاسخ: شما در اینجا چند باور را مطرح و درباره آنها داوری کردید، از جمله گفتید: 1همه اندیشه ها ساخته فکر بشر است. 2انسان دوست دارد چنین بیندیشد. 3همه نظام های اجتماعی برساختی بیش نیست. 4 واقعیتی درکار نیست.
🔹آیا آنچه گفتید حقیقت است یا ساخته محض ذهن شما؟ اگر ساخته ذهن شماست پس این دعاوی طبق نظر شما همه بی اعتبارند و از هیچ واقعیتی حکایت نمی کنند. یعنی خود این ادعا خودش را ابطال می کند و نیازی به ابطال دیگر ندارد. به عبارت دیگر، طبق نظر شما همه این ادعاها که گفتید باطل است، چون برساخت فکر شماست، نه بیان حقیقت. چون این دعاوی باطل هستند نمی توانند مبطل چیز دیگری باشند و اشکالی را متوجه اندیشه های دیگر کنند.
🔹اگر آنچه گفتید بیان حقیقت است نه برساخت ذهن شما، باز هم سخن شما خودش را ابطال می کند، چون مدعای شما این است که همه افکار برساخت ذهن هستند و حقیقتی را کشف نمی کنند. حال اگر بگویید اینها که گفتم حقیقت بود، مدعای خود را ابطال کرده اید و نیازی به ابطال دیگر ندارد. پس چاره ای نداریم جز اینکه برای فکر بشر فی الجمله خاصیت کاشفیت و حاکویت قائل باشیم، هرچند می دانیم که بسیاری از افکار و عقاید بشری باطل هستند.
🔹خاصیت فکر کشف حقیقت و حکایت از واقع است، منتها گاه در این کشف و حکایت کامیاب می شود و گاه ناکام می ماند. بنا بر این، باورهای موجود بشری مجموعه ای از باورهای درست و نادرست است. آسان ترین کار در مواجهه با این مجموعه این است که بگوییم همه اش باطل است. اما به همان اندازه که این داوری آسان است به همان اندازه بی اعتبار است. همینطور است اگر همه افکار و باورها را درست بدانیم، با اینکه در میان آنها عقاید متناقض و باطل فراوان است. لذا برای داوری و تشخیص درست از نادرست و صواب و از خطا باز ناچاریم به تفکر رو بیاوریم و با معیارهای عقلانی به ارزیابی صحت و سقم باورها بپردازیم، که البته کار دشواری است. به همین جهت است که به تعبیر شما همه نظام های اجتماعی و رفتاری حق نیستند.
🔹پرسیده اید چه دلیلی بر تبعیت از چنین نظام هایی وجود دارد؟ پاسخ این است که هیچ دلیلی بر تبعیت از نظام های اجتماعی و رفتاری باطل و مشکوک وجودندارد، بلکه نباید از چنین نظام هایی تبعیت کرد و باید برای شناخت نظام اعتقادی و رفتاری صحیح کوشید و حقیقت را یافت و آنگاه از آن تبعیت کرد.
باید افزود که معرفت ذومراتب است. و آنچه گفتیم هرگز به معنای تأیید رئالیسم خام نیست. ذهن آدمی صرفا آیینه منفعلی نیست که همیشه بیرون را آن گونه که هست نشان دهد. ذهن انسان بسیار فعال است. ما بسیاری از واقعیات را آن گونه می فهمیم که دستگاه ادراکی ما اقتضا دارد. مثلا ادراکات حسی ما محدودیت های بسیاری دارند و هرگز نمی توانیم ادعا کنیم که آنچه در نتیجه ادراک حسی ما حاصل می شود عینا طابق النعل بالنعل مطابق با واقع است. ادراک حاصل از احساس، تابع تعامل جهاز ادراک ما با همه عوامل بیرونی مؤثر در ادراک است، نه صرفا منعکس کننده کامل و بی طرف بیرون. در انواع داوری ها از جمله داوری های اعتقادی و ارزشی انواع تمایلات، تعصبات، پیشداوری ها، چارچوب های ذهنی، علایق و منافع و حب و بغض ها اثرگذار است. نوعی نسبیت در شناخت گریز ناپذیر است، اما نسبیت در شناخت غیر از نسبیت حقیقت است. نسبیت باطل نسبیت حقیقت است، نه نسبیت و ذو مراتب بودن و مشروط بودن معرفت و متأثر بودنش از عوامل مختلف. این امر منافاتی با امکان و وجود معرفت یقینی ندارد. ما به رغم محدودیت های شناختی، شناخت های یقینی بالفعل بسیاری داریم و تحصیل یقین در مواردی ممکن است.
🔻ادامه در پست بعدی...👇
📚 کانال اندیشگان
@andishgan
اندیشگان
آیا #حقیقت قابل دست یابی است؟ ✍️✍️✍️ #یادداشت_تخصصی ✅پرسش: آیا همه معارف و باورهای بشری برساخت ذهن
آیا #حقیقت قابل دست یابی است؟
🔺... ادامه پست قبلی:
🔹یقینی بودن تصدیق منافاتی با اجمال و ابهام در تصورات ندارد. معرفت تصوری ذومراتب و ذووجوه است. مثلا یقین داریم که انسان موجود است، اما با این حال ممکن است درباره چیستی انسان ابهامات بسیاری داشته باشیم و دیدگاه های متنوعی وجود داشته باشد. بالاتر از این، خداباوران یقین به وجود خدا دارند اما حقیقت و ذات خدا بر احدی معلوم نیست. هستی بسیاری از چیزها آشکار و یقینی است، اما چیستی آنها مبهم است. پس معرفت مطلق تصدیقی با معرفت نسبی تصوری قابل جمع است.
🔹علم ما هم از نظر کمیت محدود است و هم از نظر کیفیت ضعیف است. علم ما اندک و من وراء حجاب است. بسیاری از دانسته های ما آمیخته به خطا است. بعضی علم های ما علم نُما و جهل و برساخت ذهن ماست. إِنۡ هِيَ إِلَّآ أَسمَآءٞ سَمَّيتُمُوهَآ أَنتُمۡ وَءَابَآؤُكُم مَّآ أَنزَلَ اللَّهُ بِهَا مِن سُلاطَٰنٍۚ إِن يَتَّبِعُونَ إِلَّا ٱلظَّنَّ وَمَا تَهوَى ٱلأَنفُسُ (النجم/23). بااین حال استعداد و امکان رشد و توسعه معرفت را داریم و همیشه باید برای تحصیل آن بکوشیم و برای رسیدن به معرفت حقیقی در قد و قواره وجودمان امیدوار باشیم. نتیجه این نوع معرفت شناسی تواضع معرفتی است، نه شکاکیت و لاادری گری (agnosticism).
🔹اعتقاد به وحی و ضرورت پیروی از دین حق برای رسیدن به رستگاری و سعادت، برای همین است که نظام های فکری بشری، محدود هستند و مصون از خطا نیستند؛ لذا نمی توان صرفا با اتکا به یافته های بشری به سعادت نهایی رسید. گرچه اصل حقانیت دین و اصول کلی آن را باید با عقل احراز کرد، اما پس از این خطوط کلی، تعلیمات تفصیلی دینِ حق راه سعادت را به ما نشان می دهد. بنا بر این از نگاه دینی برای نیل به سعادت تنها اتکای به عقل و تجربۀ بشری کافی نیست، بلکه همراهی عقل و وحی و امداد عقل به وحی لازم است. وحی به کمک عقل می آید تا خلأ معرفتی بشر را جبران کند. وظیفۀ معرفتی ما استفاده حداکثری از نور عقل و چراغ وحی است.
📚 کانال اندیشگان
@andishgan
33.42M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
🕯 ای مادر .. تو بود و نبودم
ای مادر .. تمام وجودم...
🌱 سلام یا زهراء...
🖼 کانال اندیشگان
عضو شوید👈
https://eitaa.com/joinchat/3893887279C7b5cd95191
✍داشتم یادداشتی از حمید کثیری میخوندم که «مبدأ سالها» مهم هستند، اینکه نوروز باشد یا رمضان، شب یلدا باشد یا شب قدر، از این جهت که شروعی است برای یک سال جدید مهم است.
اینکه میتوانی در انتهای سال برگردی و پشت سرت را نگاه کنی که چه کارهایی کرده ای که لایق تشکر بودند و چه کارهایی که محتاج عذرخواهی.
اینکه تصمیم بگیری سال پیش رو خوبی هایت را ادامه دهی بلکه بیشترش کنی و اشتباهاتت را تکرار نکنی...
خوبی هایی مثل شاد کردن دل دیگران، توجه به هدفت و آینده ات، رسیدگی به خانواده ات، مهربان بودن با اطرافیان، بندگی خدا به معنای واقعی کلمه...
اشتباهاتی مثل معامله های نادرست، دروغ گفتن برای به دست آوردن چیزی که فکر میکردی به نفعت است، عصبانی شدن، فحش دادن پشت فرمان ماشین، دو رویی با اطرافیان و ...
پ.ن: به نظرم وقتی بناست سرنوشت سال در شب قدر نوشته شود، چه بهتر که مبدأ هر سال مان را شب قدر قرار دهیم...
بعضی ها را میشناسم که سال خمسی شان هم همان روزهاست، روزهایی که میخواهی حسابت با خودت و امامت و خدایت صاف صاف باشد.
سال خوبی برای همه آرزومندم.
رحیل
📚 کانال اندیشگان
@andishgan
✍دو وظیفه ی امام نسبت به مکتب و جامعه
📃 #امام دو شغل دارد: یکی مربوط به #مکتب، یکی مربوط به #جامعه. امام دو بال دارد که با این دو بال در آفاق محیط #امامت پرواز میکند؛ یکی مربوط به #فکر، یکی مربوط به #عمل؛ یکی مربوط به ذهن، یکی مربوط به واقعیت؛ یکی این است که قرآن را در دست بگیرد دیگر این است که زمام #جامعهی_اسلامی را قبضه کند.
📄این دو کار به عهده ی امام است. اگر یک وقتی دشمنهای دین دشمنهای انسانیت، قدرتهای ظالم و آن کسانی که میخواهند همه چیز را از دست اهلش بگیرند و به خود اختصاص دهند معارضه کردند، مخالفت کردند و
نگذاشتند که امام این دو وظیفه ی خود را انجام دهد امام باید بیامان تلاش کند، مبارزه کند، کوشش کند تا بلکه بتواند این دو منصب الهی را باز قبضه کند و راهی را که خدای متعال برای
او معین کرده است ادامه دهد.
📚 آیت الله #سید_علی_خامنهای؛ #کتاب #همرزمان_حسین علیه السلام: گفتار چهارم؛ #انسان_۲۵۰_ساله مبارز، ص۹۴
📣کانال اندیشگان
https://eitaa.com/joinchat/3893887279C7b5cd95191
اندیشگان
🔆 این چند روز پایانی! 🔺مرحوم #شیخ_صدوق در کتاب شریف "عیوناخبار الرضا" روایت می کند که #امام_رضا عل
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
نمایش در ایتا
به نظر شما حق انتخاب داشتن خوبه یا بد؟
اگر نسبی هست، تا چه حدش خوبه و تا چه حدی بد؟
برای پاسخ به این سوال، متن پایینی رو بخونین
👇👇👇👇👇👇
پارادوکس انتخاب
📌چه در هنگام خرید، سفارش قهوه، انتخاب یک حرفه ی درازمدت، ثبت نام در دانشگاه، انتخاب یک پزشک، چه در تک تک تصمیمات روزمره، از کوچک تا بزرگ، انتخاب به یک امر پیچیده تبدیل شده و علت آن فراوانی در هم شکنندهی انتخاب هایی است که در طول روز به ما تحمیل می شود. معمولا چنین تصور می شود که انتخاب بیشتر یعنی داشتن گزینه های بهتر و رضایت بیشتر. اما مراقب انتخاب های اضافه باشید؛ بار اضافی انتخاب، باعث می شود که شما تصمیمات خود را حتی پیش از اعمال آن زیر سوال برده، توقعاتتان به طرز غیرواقع بینانه ای بالا برود و برای تک تک شکست هایتان، خود را سرزنش نمایید.
📌بری شوارتز (Barry Schwartz) استاد دانشگاه سوارثمور آمریکا در این کتاب شرح میدهد که چرا برخلاف تصور رایج، بسیاری از انسانها با وجود امکانات وسیع، انتخابهای فراوان و گزینههای جذابی که در اختیار دارند، زندگیشان پر دغدغه و ناشاد است و کمتر احساس خوشبختی میکنند. شوارتز با ترکیب تحقیقات کنونی در علوم اجتماعی ، پیشنهاد می کند که حذف انتخاب ها می تواند استرس ، اضطراب و مشغله زندگی ما را تا حد زیادی کاهش دهد. وی یازده گام عملی در مورد چگونگی محدود کردن انتخاب ها به تعداد قابل کنترل، تمرکز روی موارد مهم و نادیده گرفتن باقی موارد ارائه می دهد که در نهایت رضایت بیشتری را از انتخاب کردن فراهم می کند.
📌شوارتز در تناقض انتخاب ایدههای جسورانهاش را به شیوهای کاربردی، بسیار شفاف و به دور از کلی گوییهای مرسوم بیان میکند، تا جایی که تعدادی از از مطرحترین شخصیتهای علم روانشناسی کتاب وی را ستودهاند و دنیل کانمن، برنده جایزه نوبل سال ۲۰۰۲ آن را کلید «خرسند زیستن» در دنیای مدرن و پیچیده امروز خواندهاست.
🎙میتوانید سخنرانی TED بری شوارتز را که در آن خلاصهای از این کتاب ارائه میدهد همراه با زیرنویس فارسی در اینجا ببینید.
#معرفی_کتاب
@CogniPlus
@andishgan
#پست_تخصصی
آیا دغدغه #حقیقت در #علم مهم است؟ غفلت از آن چه پیامدهایی در پی دارد؟ارتباط حقیقت و #فرهنگ چیست؟
✍ استاد حمید #پارسانیا:
🔻 غفلت از #هویت_شناختاری_علم به افول دغدغه حقیقت در سطح فرهنگ عمومی و جامعه علمی منجر میگردد و این مسئله به نوبه خود عوامل اقتصادی را به عنوان عوامل برتر وجودی در می آورد. جامعه ای که نگاه دنیوی و پراگماتیستی به علم دارد، در برنامه های اجتماعی خود رویکردی فناورانه به علم خواهد داشت و این رویکرد برنامهریزیهای علمی را در حاشیه برنامه های مدرن توسعه قرار میدهد.
🔻 نمونه های بارز حاشیه نشینی #علم نسبت به #توسعه_اقتصادی را در #برنامه_چهارم_توسعه #جمهوری_اسلامی_ایران و همچنین در پیش نویسهای #نقشه_جامع_علمی_کشور میتوان دید. غلبه رویکرد اقتصادی به علم در برنامه چهارم توسعه تا آنجا بود که فصل چهارم این برنامه که مربوط به علوم بود، با عنوان توسعه دانایی محور معرفتی شد.
🟥 پ ن: یک نظریه علمی چگونه شکل میگیرد؟ ارتباط آن با مبانی چگونه است؟ آیا فرهنگ عمومی در شکل گیری یک نظریه تاثیر گذار است؟ علم و فرهنگِ رقیب چه تاثیری در نظریه دارد؟
👈پاسخ این سوالات و بیشتر را در مقاله: «نظریه و فرهنگ: روش شناسی بنیادین تکوین نظریه های علمی» از استاد حمید پارسانیا بخوانید.
📚 کانال اندیشگان
https://eitaa.com/joinchat/3893887279C7b5cd95191
اندیشگان
✍دو وظیفه ی امام نسبت به مکتب و جامعه 📃 #امام دو شغل دارد: یکی مربوط به #مکتب، یکی مربوط به #جامع
📌رهبر انقلاب خطاب به علما و طلاب:
🔻اگر انبيا فقط احکام میگفتند، کسی با آنها دشمنی نمیکرد
#رهبر_انقلاب:
🔹انبيا كارشان مسئلهگويى فقط نبود. اگر انبيا فقط به اين اكتفا ميكردند كه حلال و حرامى را براى مردم بيان كنند، اينكه مشكلى وجود نداشت؛ كسى با اينها درنمىافتاد.
🔹در اين آيات شريفهاى كه اين قارى محترم با صوت خوش و با تجويد خوب در اينجا تلاوت كردند: « اَلَّذِينَ يُبَلِّغُونَ رِسٰالاٰتِ اللّٰهِ وَ يَخْشَوْنَهُ وَ لاٰ يَخْشَوْنَ أَحَداً إِلاَّ اللّٰهَ » ؛ اين چه تبليغى است كه خشيت از مردم در او مندرج است كه انسان بايد از مردم نترسد در حال اين تبليغ؟
🔹اگر فقط بيان چند حكم شرعى بود كه ترس موردى نداشت كه خداى متعال تمجيد كند كه از مردم نميترسند؛ از غير خدا نميترسند.
🔹اين تجربههاى دشوارى كه انبياى الهى در طول عمر مبارك خودشان متحمّل شدند، براى كى بود؟ چهكار ميكردند؟ « وَ كَأَيِّنْ مِنْ نَبِيٍّ قٰاتَلَ مَعَهُ رِبِّيُّونَ كَثِيرٌ فَمٰا وَهَنُوا لِمٰا أَصٰابَهُمْ فِي سَبِيلِ اللّٰهِ وَ مٰا ضَعُفُوا وَ مَا اسْتَكٰانُوا » ؛ چى بود اين رسالتى كه بايد برايش جنگيد؟ بايد جنود الله را براى او بسيج كرد، پيش برد؛ فقط گفتن چند جملهى حلال و حرام و گفتن چند مسئله است؟!
🔹انبيا براى اقامهى حق، براى اقامهى عدل، براى مبارزهى با ظلم، براى مبارزهى با فساد قيام كردند، براى شكستن طاغوتها قيام كردند. طاغوت آن بتى نيست كه به فلان ديوار يا در آن زمان به كعبه آويزان ميكردند؛ او كه چيزى نيست كه طغيان بخواهد بكند. طاغوت آن انسان طغيانگرى است كه به پشتوانهى آن بت، بت وجود خود را بر مردم تحميل ميكند.
🔹طاغوت، فرعون است؛ « إِنَّ فِرْعَوْنَ عَلاٰ فِي الْأَرْضِ وَ جَعَلَ أَهْلَهٰا شِيَعاً يَسْتَضْعِفُ طٰائِفَةً مِنْهُمْ » ؛ اين، طاغوت است. با اينها جنگيدند، با اينها مبارزه كردند، جان خودشان را كف دست گذاشتند، در مقابل ظلم ساكت ننشستند، در مقابل زورگويى ساكت ننشستند، در مقابل اضلال مردم سكوت نكردند. انبيا، اينند.
🚩 بیانات در ديدار روحانيّون و طلّاب، ۱۳۸۸/۰۲/۲۳
📍 کانال اندیشگان
@andishgan