#متن_درس در دو قالب pdf و word ▪️اعتبار اجمالی کتب مقاتل متأخره ▪️جلسه ۳ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ فهرست مطالب: • تفاوت اعتبار مقاتل متقدم و متأخر • اشکال مرحوم طریحی به کتب و نصوص رجالی • تنصیص ارباب رجال تنها منبع رجالی در نزد آیت‌الله خوئی • متعدد بودن مسلک‌های رجالی و اتقان مسلک وحید بهبهانی • مفتوح بودن باب اجتهاد و نظر در علم رجال • ممکن نبودنِ ارزیابیِ تراثِ مُسند با علم رجال مرسل • پاسخ محقق خوئی به ارسال علم رجال و حل آن از راه علم اجمالی • علمِ اجمالیِ مجامع با ابهام و علمِ اجمالیِ منافی ابهام • مقصود محقق خوئی از «علم اجمالی» در محل بحث • وفا‌دار نبودن محقق خوئی به لوازم علم اجمالی در دیگر علوم دینی • تأسیسِ علمِ رجال • وجود علم اجمالی اقوی در‌بارۀ مجامع روایی و مقاتل • منزلت رسالۀ حقوق حضرت امام سجاد • محصور نبودن منابع علم رجال در تنصیص • متبحر بودنِ مجلسیِ اول در رجال و مسلکِ رجالیِ ایشان @ayatollahsanad 🔺

#پرسش_فقهی #خمس ⚫️ملاک «گران‌قیمت بودن هدیه» در بحث خمس ❓سؤال با توجه به این‌که به هدایای گران‌قیمت خمس تعلق می‌گیرد، ملاک گران‌قیمتی در هدیه چیست؟ چگونه می‌توان فهمید که هدیه‌ای گران‌قیمت است و خمس دارد یا گران‌قیمت نیست و خمس ندارد؟ ⬇️ 🖊پاسخ 1. گران‌قیمتی هدیه به حسب وضعیت مالی و شأن و جایگاه اجتماعی هر شخص تعیین می‌شود و به حسب افراد متفاوت است [ممکن است هدیه‌ای نسبت به شخصی گران‌قیمت محسوب شود و خمس داشته باشد، ولی نسبت به شخص دیگری گران‌قیمت محسوب نشود و خمس نداشته باشد]. ملاک در تشخیص این است که آیا قیمت هدیه موجب تحول نسبی در زندگیِ معیشتی و اقتصادیِ فرد می‌شود یا نه! برای مثال، کسی که توانایی خرید خود‌رو ندارد، اگر یک خود‌رو یا مبلغ آن را هدیه بگیرد، این هدیه برای او گران‌قیمت محسوب می‌شود و خمس دارد یا اگر کار‌مند یا کار‌‌گری به اندازۀ چند ماه حقوق خود هدیه بگیرد، این هدیه گران‌قیمت است و خمس دارد. 2. اگر کسی با ملاکی که گذشت، هدیۀ ارزشمندی بگیرد و آن را تا پایانِ سالِ خمسی مصرف نکند، باید خمس آن را، از باب بخشی از سود ما‌زاد سال، بپردازد. 🔹 🌐 https://m-sanad.com/?faqs=با-توجه-به-اینکه-به-هدایای-گرانقیمت&lang=fa @ayatollahsanad 🔺

#پرسش_فقهی #فقه_بانک_ها ⚫️کار در بانک‌هایی که در رمز ارز‌ها (ارز‌های دیجیتال) سرمایه‌گذاری می‌کنند ❓سؤال کار در بانک‌هایی که در ارز‌های دیجیتال و رمز‌گذاری‌شده سرمایه‌گذاری می‌کنند چه حکمی دارد؟ یکی از وظایف کارمندان این بانک‌ها خرید و فروش رمز ارز برای بانک است. ⬇️ 🖊پاسخ 1. اگر بانک در کشور غیر‌اسلامی است و بیش‌تر مشتری‌های آن غیر‌مسلمان هستند، کار کردن در این بانک‌ها اشکالی ندارد. البته جوار کار کردن در این بانک‌ها با دو شرط یاد‌شده از این باب نیست که خرید و فروش رمز ارز و ارز‌های دیجیتال شرعاً جایز است و اشکالی ندارد، بلکه از باب الزام آن‌ها (غیر‌مسلمانان) به چیزی است که خودشان آن را قبول دارند و پذیرفته‌اند و به آن ملتزم‌اند. 2. اگر معاملۀ رمز ارز در جامعۀ اسلامی باشد، اعم از بانک یا مؤسسات مالی و اعتباری یا مؤسساتی که فقط برای این منظور (معاملۀ رمز ارز) پدید آمده‌است، ولی بیش‌تر مشتریان آن غیر‌مسلمان باشند، در این صورت نیز کار در آن بانک یا مؤسسه مالی و اعتباری و معاملۀ رمز ارز در آن جایز است. 🔹 🌐 https://m-sanad.com/?faqs=کار-در-بانکهایی-که-در-ارزهای-دیجیتا&lang=fa @ayatollahsanad 🔺

خدیجه کبری علیها السلام الگوی انقیاد و تسلیم مرجع عاليقدر حضرت آيت الله شيخ محمد سند (دام ظله)

#پرسش_وپاسخ #معاملات 🟢تبلیغِ محصولاتِ کمپانی‌هایی که تحتِ مالکیتِ دشمنانِ دین است ❓سؤال شخصی در برخی پیج‌ها و کانال‌های فیسبوک یا دیگر پیام‌رسان‌ها محصولات خود، مثلاً پوشاک و البسه، را تبلیغ می‌کند و برای قرار دادن تبلیغ در کانال و پیج، مبلغی را به صاحب پیج و کانال می‌پردازد. با توجه به این‌که شرکت‌ها و کمپانی‌هایی که شخص محصولاتشان را تبلیغ می‌کند و می‌فروشد، تحتِ مالکیتِ دشمنانِ دینِ اسلام است، آیا تبلیغ این شرکت‌ها و پرداخت هزینه برای این تبلیغ‌ها ترویج این شرکت‌ها و کمپانی‌ها محسوب نمی‌شود؟ با توجه به این‌که ما از محصولات این شرکت‌ها استفاده نمی‌کنیم، آیا تبلیغ و پرداخت هزینه برایِ تبلیغِ محصولاتِ آن‌ها اشکالی ندارد؟ ⬇️ 🖊پاسخ تبلیغ در بستر اَپ‌ها و پیام‌رسان‌ها یا در هر بستر دیگر ترویج آن‌ شرکت‌ها و کمپانی‌ها‌ست و اگر حاکم شرع از استفاده کردن محصولات این شرکت‌ها نهی کرده باشد، تبلیغ آن‌ها جایز نخواهد بود. تبلیغ کردن آن‌ها با پرهیز از استفادۀ آن‌ها ساز‌گار نیست. 🔹 🌐 https://m-sanad.com/?faqs=شخصی-در-برخی-پیجها-و-کانالهای-فیسبو&lang=fa @ayatollahsanad 🔺

#پرسش_فقهی #غسل 🟢خروج حَدَثِ اصغر در اثنای غسل ❓سؤال شخصی جنُب می‌شود و غسل جنابت به جا می‎آورد در اثنای غسل، از او حَدَثِ اصغر (چیزی که مبطل وضو است) از او صادر می‌شود. حکم غسل او چیست؟ ⬇️ 🖊پاسخ 1. [غسل جنابت حدث اکبر (چیزی که موجب غسل جنابت می‌شود) و حدث اصغر را معاً رفع می‌کند.] اگر در اثنای غسل جناب، از شخص حدث اصغر صادر شود، غسل رافعیتِ حدث اکبر را خواهد داشت، ولی رافعیتِ حدثِ اصغر را نه، [یعنی در فرض یاد‌شده، غسل جنابت حدث اکبر را رفع می‌کند و دیگر غسل جنابتی بر گردن شخص نخواهد بود، ولی حدث اصغر را رفع نمی‌کند و شخص برای کار‌هایی که به وضو نیاز دارد، باید وضو بگیرد.] 2. وقتی اثنای غسل جناب، حدث اصغر صادر شود، شخص بین دو کار مخیر است: الف. همان غسل را ادامه دهد و به پایان رساند و برای کار‌هایی که به وضو نیاز دارد، وضو بگیرد؛ ب. غسل را اعاده کند. در صورت دوم، غسل او رافع حدث اکبر و حدث اصغر معاً خواهد بود و لازم نیست برای نماز و امثال آن، وضو بگیرد. 🔹 🌐 https://m-sanad.com/?faqs=شخصی-جنُب-میشود-و-غسل-جنابت-به-جا-میآ&lang=fa @ayatollahsanad 🔺

#پرسش_وپاسخ #عقايد_شيعه 🟢 ولایت اهل‌بیت (علیهم‌السلام) و ولایت داشتنِ حضرتِ فاطمۀ زهرا (سلام‌الله‌علیها) ❓سؤال 1. برخی در ولایت داشتنِ حضرتِ فاطمۀ زهرا (سلام‌الله‌علیها) بر جان انسان‌ها اشکال می‌کنند و می‌گویند ولایت بر جان انسان‌ها مختص به امام است و حضرت فاطمه امام نبود. این افراد به حدیث غدیر استناد می‌کنند که در آن، ولایت فقط برای امیر‌المؤمنین (علیه‌السلام) مطرح شده‌است و حضرت فاطمۀ زهرا (سلام‌الله‌علیها) در آن حدیث ذکر نشده‌است. در حدیث غدیر آمده‌است: «من کنت مولاه فعليّ مولاه» و «مولا»یِ در این روایت همان امامت است. به سخن دیگر، ما فقط در‌مورد حضرت امیر‌المؤمنین (علیه‌السلام) و امامان معصوم بعد از ایشان نص داریم و در‌مورد حضرت فاطمۀ زهرا نصی وجود ندارد. امیر‌المؤمنین و امامان معصوم بعد از ایشان خلیفه و جانشین و وصی پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم) بوده و هستند در حالی که حضرت فاطمۀ زهرا (سلام‌الله‌علیها) خلیفه و جانشین و وصی پیامبر اکرم نبود، زیرا بر‌اساس روایات، خلفا و جانشینان پیامبر دواز‌ده نفر هستند. 2. شما حضرت فاطمۀ زهرا (سلام‌الله‌علیها) را صاحبِ ولایتِ بر جان‌ها می‌دانید و برای اثبات آن، به هم‌کفو بودن آن حضرت با حضرت امیر‌المؤمنین (علیهما‌السلام) استناد می‌کنید. آیا هم‌کفو بودن به ولایت داشتن بر جان‌ها دلالت دارد؟ با توجه به این‌که هم‌کفو بودن در منزلت و رتبه و شأن و مقام و جایگاه مطرح است و به همان اختصاص دارد و منصب را شامل نمی‌شود، چگونه می‌توان دلالت آن را مدعا تبیین کرد؟ ⬇️ 🖊پاسخ 1. نه‌تنها حضرت فاطمۀ زهرا (سلام‌الله‌علیها) ولایت دارد، بلکه ولایت ایشان مهیمنِ بر ولایت فرزندان معصومشان (یازده امام) است. این مسئله روشن است و اگر مستشکل به کتاب «مقامات فاطمة علیها السلام» مراجعه کند، این مطلب را می‌یابد و تصدیق می‌کند. 2. مستشکل می‌گوید معنای «ولایت» در محل بحث با معنای آن در «ولایت خویشاوندان پیامبر و اهل‌بیت ایشان» متفاوت است در حالی که این ادعا صحیح نیست. قرآن در بیش‌تر موارد از «امامت» با «ولایة‌القربی (ولایت خویشاوندان پیامبر و اهل‌بیت ایشان)» یاد می‌کند و قُرَبا و اهل‌بیت پیامبر (علیه‌و علیهم‌السلام) از پنج تن آل‌عبا شروع می‌شود و همۀ نُه امام معصوم از فرزندان حضرت ابا‌عبد‌الله را شامل می‌شود. 3. پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم) در اخبار و روایات متواتر از عترت و اهل‌بیت سخن گفته‌است و مطرح کردن عترت و اهل‌بیت سیرۀ پیامبر بوده‌است، همان‌طوری که در آیۀ تطهیر نیز سخن از «اهل‌بیت» است و «اهل‌بیت» عام است و حضرت فاطمۀ زهرا (سلام‌الله‌علیها) را نیز شامل می‌شود: «إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا؛ جز این نیست که همواره خدا می‌خواهد هر‌گونه پلیدی را از شما اهل‌بیت بر‌طرف نماید و شما را چنان‌که شایسته است [از همۀ گناهان و معاصی] پاک و پاکیزه گرداند». مستشکل حدیث غدیر را کامل نخوانده‌ یا توجه نکرده‌است تا بداند پیامبر این سیره را در حدیث متواتر غدیر نیز حفظ کرده‌است. در حدیث غدیر، پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم) فقط نامِ مبارکِ حضرتِ امیر‌المؤمنین را نیاورده‌است، بلکه اسامی چهار‌ده معصوم (علیهم‌السلام) را ذکر کرده‌است. پس با توجه به حدیث غدیر و این‌که نام چهار‌ده معصوم (علیهم‌السلام) در آن ذکر شده‌است، آیۀ شریفۀ «النَّبِيُّ أَوْلَىٰ بِالْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ؛ پیغمبر اولی و سزاوار‌تر به مؤمنان است از خود آن‌ها (یعنی مؤمنان باید حکم و اراده او را مقدم بر ارادۀ خود بدارند و از جان و مال در اطاعتش مضایقه نکنند)» بر قُرَبا و اهل‌بیت پیامبر نیز تطبیق می‌کند. 4. فدک مال حضرت فاطمۀ زهرا (سلام‌الله‌علیها) بود. از شأن نزول‌هایی که برای آیۀ فیء گفته شده‌است، همین مسئلۀ فدک است. این شأن نزول نه‌تنها مورد‌قبول شیعیان، بلکه مورد‌‌قبول اهل‌سنت نیز هست. البته با غض‌نظر از شأن نزول، نص آیه نیز بر این مسئله دلالت دارد. در این آیه، «وَلِذِي الْقُرْبَى» آمده‌است و «ذِي الْقُرْبَى» قطعاً حضرت فاطمۀ زهرا (سلام‌الله‌علیها) را شامل می‌شود: «مَا أَفَاءَ اللَّهُ عَلَى رَسُولِهِ مِنْ أَهْلِ الْقُرَى فَلِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَابْنِ السَّبِيلِ كَيْ لَا يَكُونَ دُولَةً بَيْنَ الْأَغْنِيَاءِ مِنْكُمْ وَمَا آتَاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ؛

ترجمه: آن‌چه خدا از [دارایی] ساکنان آن قریه‌ها عاید پیامبرش گردانید، از آنِ خدا و از آنِ پیامبر [او] و متعلق به خویشاوندان نزدیک [وی] و یتیمان و بینوایان و در‌راه‌ماندگان است تا میان توانگران شما دست به دست نگردد و آن‌چه را فرستاده [او] به شما داد آن را بگیرید و از آن‌چه شما را بازداشت باز‌ایستید و از خدا پروا بدارید که خدا سخت‌کیفر است (سورۀ مبارکۀ حشر، آیۀ شریفۀ 7). 5. منزلت و مرتبه در مراتب اصطفا و برگزیدگی مطرح است، نه در ابعاد دیگر. 6. پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم) به حضرت فاطمه وصیت کرد و به حضرت امیر‌المؤمنین (علیه‌السلام) امر کرد در مواردی که حضرت فاطمه نظری می‌دهد، سخن و نظر ایشان را بپذیرد. 7. این‌که گفته شود ما دوازده امام داریم، نه سیزده امام، صحیح نیست. «دوازده امام» به معنای حضر تعداد ائمه نیست. به سخن دیگر، دوازده امام بودن ائمه منافیِ امامتِ رسول‌الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم) نیست. در برخی نقل‌ها، دوازده امام آمده‌است. در برخی نقل‌ها، پنج تن آل عبا مطرح شده‌است، مانند آیۀ تطهیر و آیۀ مباهله. در برخی نقل‌ها، چهارده معصوم آمده‌است، مانند آیۀ مودت و در برخی نقل‌ها، نُه امام از فرزندان و نوادگانِ حضرتِ امام حسین (علیه‌السلام) آمده‌است. 🔹 🌐 https://m-sanad.com/?faqs=1-برخی-در-ولایت-داشتن-حضرتِ-فاطمۀ-زهرا&lang=fa @ayatollahsanad 🔺

🟢فراموش کردن شهادت ثالثه در تشهد نماز ❓سؤال: حکم کسی که شهادت ثالثه را در تشهد فراموش کند چیست، در صورتی که ... - بعد از نماز یادش بیاید و عمل مغایر با نماز انجام داده باشد. - بعد از تعقیبات نماز به یاد آورد. - بعد از سلام نماز به یاد آورد. - بعد از ذکر صلوات و اتمام تشهد به یاد آورد ؟ ⬇️ 🖊پاسخ: ١- شیخ طوسی در کتاب (خلاف) به رکن بودن صلوات بر پیامبر و اهل بیت علیهم السلام در تشهد فتوا داده است. همچنین شیخ طبرسی در (مؤتلف) و کیدری در (إصباح)، و ظاهر عبارت علامه هم تقریر فتوای شیخ طوسی است. ٢- مضاف بر این که صلوات بر پیامبر و اهل بیت علیهم السلام به نحو شهادت ثالثه و به صيغه تشهد است، چنانکه در روایات متعددی آمده است. ٣- مقتضای ادله‌ای که می‌گوید: قوام ماهیت تشهد به شهادت ثالثه است و تشهدی که به آن امر شده‌ایم شهادت‌های سه‌گانه است، این است که چنین تشهدی (در فرض سؤال) ناقص است. پس اگر عمداً آن را ترک کند باید قضای آن را به جا آورد و اگر سهواً آن را ترک کند احتیاطاً دوباره قضا کند. البته مواردی مثل تقیه از این حکم استثنا شده است، به شرط این‌که در نیت خود هنگام ذکر صلوات در تشهد، شهادت‌های سه‌گانه را قصد کند. ٤- اگر شهادت ثالثه را فراموش کند، و بعد از گفتن شهادتین و صلوات بر پیامبر و اهل بیت علیهم السلام به یاد آورد، باید ذکر شهادت ثالثه را در همان وقت به جا آورد. 🔹

#پرسش_فقهی #شهادت_ثالثه 🟢فراموش کردن شهادت ثالثه در تشهد نماز ❓سؤال: حکم کسی که شهادت ثالثه را در تشهد فراموش کند چیست، در صورتی که ... - بعد از نماز یادش بیاید و عمل مغایر با نماز انجام داده باشد. - بعد از تعقیبات نماز به یاد آورد. - بعد از سلام نماز به یاد آورد. - بعد از ذکر صلوات و اتمام تشهد به یاد آورد ؟ ⬇️ 🖊پاسخ: ١- شیخ طوسی در کتاب (خلاف) به رکن بودن صلوات بر پیامبر و اهل بیت علیهم السلام در تشهد فتوا داده است. همچنین شیخ طبرسی در (مؤتلف) و کیدری در (إصباح)، و ظاهر عبارت علامه هم تقریر فتوای شیخ طوسی است. ٢- مضاف بر این که صلوات بر پیامبر و اهل بیت علیهم السلام به نحو شهادت ثالثه و به صيغه تشهد است، چنانکه در روایات متعددی آمده است. ٣- مقتضای ادله‌ای که می‌گوید: قوام ماهیت تشهد به شهادت ثالثه است و تشهدی که به آن امر شده‌ایم شهادت‌های سه‌گانه است، این است که چنین تشهدی (در فرض سؤال) ناقص است. پس اگر عمداً آن را ترک کند باید قضای آن را به جا آورد و اگر سهواً آن را ترک کند احتیاطاً دوباره قضا کند. البته مواردی مثل تقیه از این حکم استثنا شده است، به شرط این‌که در نیت خود هنگام ذکر صلوات در تشهد، شهادت‌های سه‌گانه را قصد کند. ٤- اگر شهادت ثالثه را فراموش کند، و بعد از گفتن شهادتین و صلوات بر پیامبر و اهل بیت علیهم السلام به یاد آورد، باید ذکر شهادت ثالثه را در همان وقت به جا آورد. 🔹 🌐 https://m-sanad.com/?faqs=شخصی-شهادت-ثالثه-را-در-تشهد-نماز-نگفته&lang=fa @ayatollahsanad 🔺