بسم الله
به مناسبت فاطمیه س
🔵برشی از مرثیه فاطمی امیرالمومنین ع، شماره2
#خطبه_202 نهج البلاغه مرثیه ای است که امام علی ع پس از دفن حضرت زهرا س به صورت مناجاتی با پیامبر ص ایراد کرده اند، در این خطبه آمده است:
سَتُنَبِّئُكَ ابْنَتُكَ بِتَضَافُرِ أُمَّتِكَ عَلَى هَضْمِهَا
ای پیامبر، دخترت از همدستی امتت در ظلم [و غصب خشونت آمیز] به او به تو خبر خواهد داد.
امام (ع) در این جا برای بیان ظلمی که به همسرشان شده از #کلمه_هضم استفاده کردهاند، این کلمه را #راغب استعاره برای ظلم میداند و ظاهراً استعارهی گویا و موجزی است که به قول ابن سیدة، لغتپژوه بزرگ عرب، هر سه معنای "خشونت، ظلم و غصب" را همزمان افاده میکند.
🔹بنابراین کلمه هضم به معنای این است که هم ملک او را غصب کردند و هم با خودش رفتار خشنی داشتند!
🔸آن چه در این خطبه آمده همین است که کسانی به دختر پیامبر (ص) ستم کردهاند اما امام (ع) به خاطر #مصالح_جهان_اسلام اصراری به معرفی صریح آمران و مباشران این ستم نداشتهاند.
#مناسبتی، شماره14 #فاطمیه #ابن_سیده #لغت
@banahjolbalaghe
بسم الله
#بازیباییهای_نهج، شماره 18
🌾🍃🌻🌴🍃🌻🌴
« كَيْفَ يَكُونُ حَالُ مَنْ يَفْنَى بِبَقَائِهِ وَ يَسْقَمُ بِصِحَّتِهِ وَ ...ِ» #حکمت_115
فردی از حال حضرت پرسید. ایشان در پاسخ فرمودند: چگونه باشد حال كسى كه با هستى خود، در حال فنا است و با تندرستىاش بيمار مىشود و ...
🔷عنصر زیباشناختی:
باریک بینی شگرف در ایجاد رابطه میان اضداد و ارجاع امری به ضد خویش.
✍️توضیح عبارتِ «كَيْفَ يَكُونُ حَالُ مَنْ يَفْنَى بِبَقَائِه»⏬
یکی از اموری که مایه آرامش و خرسندی دنیوی انسان میشود، بقای عمر است و در مقابل چیزی که موجب نگرانی و دلشوره انسان است فنا است.
در حالیکه امام علیه السلام میخواهند به انسان بفهمانند با همان بقای خودش در حال نابودن شدن است درست مانند روشنایی شمع که چون وجود دارد، از بین میرود.
زیبایی این جمله به آن است که حضرت «خود ِ بودن» را «نابودی» قلمداد کردهاند نه حرکت به سوی آن را و به تعبیر دیگر به ما فهماندهاند وقتی بقاء روی دیگرش همان فنا است چرا از یکی بیزار و به دیگری مشتاق هستی؟
🔸استمراری که از فعل مضارع «یفنی» فهمیده می شود به تدریجی و مستمر بودن این فنا اشاره می کند و نشان میدهد که این «فنا شدن» به خاطر تدریجی و مستمر بودنش مورد غفلت قرار گرفته است.
#دنیا #فنا #بقا #میل_به_بقا #استمرار #فعل_مضارع
@banahjolbalaghe
بسم الله
#با_مترجمان_نهج، شماره 22
🌾🌺💐🌺🍃
🔵#کلمه_اعتراض_شماره 2
«فَسَجَدَ الْمَلائِكَةُ كُلُّهُمْ أَجْمَعُونَ إِلَّا إِبْلِيسَ اعْتَرَضَتْهُ الْحَمِيَّة» #خطبه_192
(ملائکه همگی سجده کردند جز ابلیس که خودخواهی مانعش شد)
فیروزآبادی در قاموس اصل معنای کلمه اعتراض را مانع شدن از چیزی دانسته است. به چوبی که در عرض نهر میایستاد و راه آب را میبست، عربها میگفتند: معترض.
در این حدیث هم حضرت میخواهند بفرمایند که آنچه مانع از سجده شیطان شد، تکبر و حمیتش بود. گویا این عبارت تفسیری است برای این آیه که "یا ابلیس ما منعک ان تسجد" (ای ابلیس، چه چیزی مانع از این شد که سجده کنی؟)
✏️تنها یک شارح دیدم که کلمه «اعترضته» را به معنای حائل شدن و مانع شدن گرفته باشد (#منهاج _الولاية في شرح نهج البلاغة، ج 2، ص939)
📢مترجمان چه کردهاند؟
🔹مترجمان غالبا «اعترضته الحمیة» را به معنای عارض شدن خودخواهی دانستهاند!
🔹یکی از آنان به معنای «رشک بردن» برگردانده است(!)
🔹یکی به معنای «اعراض کردن» برگردانده است (!)
🔹برخی اصلا این عبارت را ترجمه نکردهاند (!)
😲عجیبتر از اینها این است که یکی از مترجمان اصلا کلمه «حمیت» را به معنای حسادت برگردانده است (!)
@banahjolbalaghe
بسم الله
🎾مطلب ارسالی از سوی استاد سید مرتضی حسینی کمال آبادی؛⏬⏬
✍️استاد گرامی جناب آقای عشایری
در یادداشت اخیر کانال فخیم با نهج البلاغة از دلالت فعل مضارع بر استمرار بهره برده اید.
سالیانی پیش از بعض المشایخ شنیده بودم که این دلالت از فعل مضارع از مشهورات قم است!!
از آنجا که به وفور این اصل را شنیده بودم ، سخن استاد مرا کنجکاو کرد و درصدد جست و جو بر آمدم...
در آن سال در هیچ کتاب و تفسیر ادبی نیافتم که چنین ادعایی را مطرح کرده باشند، البته ایستاده بر قله ها را در نظر دارم.
حتی زمخشری در آیه ای برای استفاده استمرار کنار آمدن فعل مضارع با ماضی را دلیل می آورد تا استمرار را ثابت کند.
با وجود این در تفاسیری مانند تسنیم و نمونه از این اصل بهره برده شده است.
از کانال زیبایتان بهره مندم.
#یادداشتی_از_یک_خواننده ، شماره 15
..
..
بسم الله
جناب استاد سید مرتضی حسینی کمال آبادی
سلام علیکم
با سپاس از الطاف فراوانی که به کانال «با نهج البلاغه» داشته اید و دارید، درباره دلالت فعل مضارع بر استمرار؛
فعل مضارع را ارباب بلاغت دال بر استمرار میدانند اما این معنا را معنای وضعی فعل مضارع نمیدانند بلکه معتقدند فعل مضارع اگر همراه با قرینه باشد، بر استمرار دلالت میکند.
سپاس مجدد از همه الطافتان.
با نهج البلاغه
.. .. بسم الله جناب استاد سید مرتضی حسینی کمال آبادی سلام علیکم با سپاس از الطاف فراوانی که به کان
یادداشت جناب استاد سید محمدرضا طالبیان درباره دلالت فعل مضارع بر استمرار👇
#یادداشتی_از_یک_خواننده ، شماره 16
باسلام واحترام خدمت دوست گرامی جناب عشایری عزیز
راجع به اشکال دوست عزیزاقای سیدمرتضی حسینی خدمت ایشان عرض می کنم که یکی ازمعانی فعل مضارع درادبیات عرب "استمرارتجددی"(دربرابراستمرارثبوتی)است . بنگرید به شرح اشمونی جز اول صفحه9و نیزحاشیه صبان ذيل ان(چاپ انتشارات زاهدی)
بسم الله
#با_معارف_نهج، شماره 28
🌾🌴🍃🌻☘️🌛
🔵مسجد تراز اسلامی
وَ صَلُّوا بِهِمْ صَلَاةَ أَضْعَفِهِمْ وَ لَا تَكُونُوا فَتَّانِين (#نامه_52)
مانند ضعیفترینشان برای آنها نماز [جماعت] بخوانید و گمراه کنندهی [آنها] نشوید.
📢نکات:
1️⃣درباره اینکه امامان جماعت، نماز جماعت را زیاد طول ندهند (و نمازهای طولانی را برای تهجد شخصی خودشان وانهند) سفارشهای زیادی شده است اما آنچه این عبارت نهج البلاغه را متفاوت میکند این است که؛
امام جماعتی که نماز را طول بدهد و حال مأمومان ضعیفش را رعایت نکند، از منظر امام علی علیه السلام گمراه کننده مردم (فتّان) است و گمراه کنندگی مردم، مستند به او است!!😢
2️⃣چگونه نماز طولانی #امام_جماعت موجب گمراه شدن مأمومان میشود؟
به نظر میرسد نتیجه مستقیم طولانی شدن نماز، این است که مردم از مسجد و جماعت مؤمنان دور میشوند سپس "دوری از مسجد و جماعت مؤمنان" نیز موجب گمراهی میشود.
با توجه به این نکته، مسئولیت مسجدداران و مسجدبانان به مراتب سنگین میشود! واقعا آیا مساجد به گونهای هستند که پیوستن به آنها موجب هدایت و گسستن از آنها موجب گمراهی شود؟
3️⃣بر این اساس، #مسجد_تراز_اسلامی از منظر امیرالمومنین علیه السلام، مسجدی است که موجب #هدایت مسجدیان بشود آن هم به گونهای که این کارکرد هدایتگرانه در هیچ جای دیگری غیر از مسجد قابل جبران نباشد به طوریکه اگر کسی از مسجد برید دیگر هدایت نشود.
#کارکرد_مسجد
@banahjolbalaghe
با نهج البلاغه
باسلام واحترام خدمت دوست گرامی جناب عشایری عزیز راجع به اشکال دوست عزیزاقای سیدمرتضی حسینی خدمت ایشا
..
..
استاد سید مرتضی حسینی کمال آبادی درباره دلالت فعل مضارع بر استمرار توضیح زیر را ارائه کرده اند:⏬
✍️محضر اساتید محترم عرض می کنم که؛
نکته دقیقا اینجاست که آیا #فعل_مضارع به هیئت خود، دال بر #استمرار است، یا همراه با قرینه؟
اگر همراه با #قرینه شد، یعنی به خودی خود دال بر استمرار نیست، لذا دلالت استمرار بر فعل مضارع، نوعی مجاز می شود.
عملکرد ادیبان نیز چنین است که دلالت فعل مضارع بر استمرار را با تعیین قرینه در می یابند.
در مفهوم شناسی، انتساب معنای همراه با یک قرینه به یک لفظ مغالطه است، چنانکه ابن هشام تذکر داده است.
اما امروزه، چون اصلی مسلم مورد استفاده قرار می گیرد و برخی باحثان خود را بی نیاز از تبیین قرینه می دانند، انگار صرف فعل مضارع بودن، برای فهم کشف استمرار کافی است.
به نظرم امروزهاز این اصل استفاده های نادرستی می شود.
حال اگر استاد محترم، و دوست گرامیم آقای عشایری، قرینه در جمله ی یفنی ببقائه را نیز تبیین بفرمایند، متشکر می شویم.
برای پژوهش بیشتر این آدرس ها را هم می توان مراجعه کرد:
مغنی اللبیب، ج1، ص 148.
کشاف ج 3، ص 151
همان ج 4 ص 247.
مقاله ای را هم حامد عبدالقادر دارد به نام معانی الماضی و المضارع که بر خلاف عنوانش در این پیوند سخنی ندارد.
#یادداشتی_از_یک_خواننده ، شماره 17
بسم الله
#بازیباییهای_نهج، شماره 19
🌾🍃🌻🌴🍃🌻🌴
« كَيْفَ يَكُونُ حَالُ مَنْ يَفْنَى بِبَقَائِهِ وَ يَسْقَمُ بِصِحَّتِهِ وَ يُؤْتَى مِنْ مَأْمَنِهِ» #حکمت_115
فردی از حال حضرت پرسید. ایشان در پاسخ فرمودند: یعنی چگونه باشد حال كسى كه با هستى خود، در حال فنا است و با تندرستىاش بيمار مىشود و از پناهگاهش گرفته میشود.
🔷عنصر زیباشناختی:
باریک بینی شگرف در ایجاد رابطه میان اضداد و ارجاع امری به ضد خویش.
✍️توضیح عبارتِ «يَسْقَمُ بِصِحَّتِه»
تندرستی، مورد علاقه هر انسانی است حال آنکه انسان چون با صحت و سلامت زندگی میکند، در حال فرسودگی است و در نگاهی لطیف، سلامتی، همان فرسودگی است؛ به عبارت دیگر چون سلامت هستی باید نتیجه بگیری که در حال فرسوده شدن نیز هستی.
زیبایی این عبارت در بازگرداندن تندرستی به بیماری است که با ژرف نگری عجیبی به دست آمده است.
@banahjolbalaghe
بسم الله
#بازیباییهای_نهج، شماره 19
🌾🍃🌻🌴🍃🌻🌴
« كَيْفَ يَكُونُ حَالُ مَنْ يَفْنَى بِبَقَائِهِ وَ يَسْقَمُ بِصِحَّتِهِ وَ يُؤْتَى مِنْ مَأْمَنِهِ» #حکمت_115
فردی از حال حضرت پرسید. ایشان در پاسخ فرمودند: یعنی چگونه باشد حال كسى كه با هستى خود، در حال فنا است و با تندرستىاش بيمار مىشود و از پناهگاهش گرفته میشود.
🔷عنصر زیباشناختی:
باریک بینی شگرف در ایجاد رابطه میان اضداد و ارجاع امری به ضد خویش.
✍️توضیح عبارتِ «يَسْقَمُ بِصِحَّتِه»
تندرستی، مورد علاقه هر انسانی است حال آنکه انسان چون با صحت و سلامت زندگی میکند، در حال فرسودگی است و در نگاهی لطیف، سلامتی، همان فرسودگی است؛ به عبارت دیگر چون سلامت هستی باید نتیجه بگیری که در حال فرسوده شدن نیز هستی.
زیبایی این عبارت در بازگرداندن تندرستی به بیماری است که با ژرف نگری عجیبی به دست آمده است.
@banahjolbalaghe