🔻 محوریت حجاب در قیام گوهرشاد به روایت اسناد وزارت خارجه آمریکا 🔹هورنی بروک، وزیرمختار #آمریکا در تهران طی تلگرام شماره ( ۱۶۰۵ / ۸۹۱,۰۰ )، مورخ ۱۸ ژوئیه ۱۹۳۵ نوشته است: «شورش ۸ ژوئیه در #مشهد که در اعتراض به کلاه فرنگی و پیشنهاد #کشف_حجاب صورت گرفت به مرگ چندین مأمور پلیس انجامید و در نهایت برای برقراری نظم از نیروهای نظامی کمک خواسته شد . تا به امروز که اعلامیه وزارت داخله ایران شایعات را تأیید کرد، سانسور شدید مانع از تأیید اخبار واصله بود. حکم شاه برای پوشیدن کلاه فرنگی به شدت اجرا می شود. هنوز حکم رسمی برای کشف حجاب صادر نشده است. شورشی در تهران صورت نگرفته و دولت کاملاً کنترل اوضاع مشهد را در دست دارد.» این متن نشان می دهد که در #قیام_گوهرشاد موضوع حجاب محور توجه قرار داشته و هم قریب الوقوع بودن حکم کشف حجاب، امری آشکار بوده است. 🔸 روایت آمریکایی‌ها از این #قتل_عام نکات در خور توجه دیگری نیز دارد. در تلگرامی دیگر، هورنی بروک شرح گفتگوهایش با دکتر دونالدسن، از مبلغان آمریکایی، را که روز ۲۰ ژوئیه وارد تهران شده بود چنین گزارش می دهد: «شورش صبح روز ۱۲ ژوئیه شروع شد [...] نیروهای کمکی پلیس به صحنه شتافتند و تلاش های نافرجامشان برای متفرق کردن جمعیت تا پایان روز منجر به کشته و مجروح شدن چند نفر شد. استاندار خراسان اوایل صبح روز بعد تلگرامی برای #شاه فرستاد و از او کسب تکلیف کرد و در پاسخ تلگرامی دریافت کرد به این مضمون که همه نیروهای نظامی موجود را به کمک بگیرید و جمعیت ر ا به زور متفرق کنید، حتی اگر این امر مستلزم ویران کردن #حرم باشد . به محض دریافت این تلگرام متن آن را برای آشوبگرانی که هر لحظه تعدادشان زیادتر می شد خواندند . تا بعد از ظهر روز ۱۴ ژوئیه جمعیت حاضر در حرم و اطراف آن به بیش از ۱۰ هزار نفرمی رسید. 🔹نیروهای نظامی مشهد چندان منظم نبودند و برخی از آنها از فرمان افسران مافوق برای شلیک به مردم سرپیچی کردند . یکی از آنها #خودکشی کرد و بعداً چندین افسر به اتهام ناتوانی در مطیع کردن افراد زیردست خود بازداشت شدند. به همین دلیل به سرعت پانصد نظامی کادر را از شهر مجاور به مشهد آوردند و همین نیرو بود که بعداً به روی جمعیت حاضر در حرم آتش گشود و بالاخره آنها را متفرق ساخت . مجموعاً بیش از #دو_هزار نیروی نظامی در این درگیری شرکت داشتند . ابتدا با تفنگ و تیربار به سوی مسجد آتش گشودند که صدمه جدی ولی قابل جبرانی به مسجد وارد کرد . ابتدا به بالای سر جمعیت شلیک می شدولی به تدریج لوله ها پایین تر آمد و تلفات هولناکی به جای گذاشت.»( منبع: کتاب رضاشاه و بریتانیا (بر اساس اسناد وزارت خارجه آمریکا) تالیف محمدقلی مجد) 🔹🔹🔹 Bonyadtarikhbook.ir 🔸🔸🔸 @Bonyadtarikh بنیاد تاریخ‌پژوهی و دانشنامه انقلاب اسلامی-قم.

پیام امام در پی قیام مردم تبریز / 1 خاطرۀ بسیار أسف انگیز قم هنوز ما‏‎ ‎‏را در رنج داشت که فاجعۀ بسیار ناگوار تبریز پیش آمد 🔻#صحیفه_خوانی | 8 اسفند بسم الله الرحمن الرحیم‏ ‏‎ ‎‏19 ربیع الاول 98‏ ‏🔹سلام بر اهالی #شجاع و #متدین #آذربایجان عزیز! درود بر مردان برومند و جوانان‏ #غیرتمند #تبریز! درود بر مردانی که در مقابل دودمان بسیار خطرناک #پهلوی #قیام کردند و با‏‎ ‎‏فریاد « #مرگ_بر_شاه » خط بطلان بر جزافه‌گویی‌های او کشیدند! زنده باشند مردم #مجاهد‏‎ ‎‏عزیز #تبریز، که با #نهضت عظیم خود مشت محکم بر دهان یاوه گویانی زدند که با بوق‌های‏‎ ‎‏تبلیغاتی #انقلاب خونین #استعمار را که ملت شریف ایران با آن صد درصد مخالف است‏‎ ‎‏«انقلاب سفید شاه و ملت» می‌نامند و این #نوکر_اجانب و خودباخته مستعمِرین‏‎ را‏‎ ‎‏نجات دهندۀ کشور می شمارند.‏ 🔸‏مردَکی نجات‌دهنده کشور است که مخازن بزرگ ثروت این #ملت_مظلوم را دو دستی‏‎ ‎‏تقدیم اجانب نموده، و آن پول ناچیز را که می‌گیرد تقدیم می کند و در مقابل،‏‎ ‎‏آهن‌پاره‌هایی می‌گیرد که هیچ دردی از ملت دوا نمی کند! آن شخصی نجات‌دهنده‏‎ ‎‏است که با #مصونیت دادن #اتباع اجانب، کشور را از #حیثیت ساقط و به شکل مستعمره‎‏عقب افتاده درآورده است! مردَکی حافظ آزادی ملت است که در سرتاسر کشور، احدی‏‎ ‎‏را حق یک کلمه حق‌گویی و انتقاد نمی دهد و پلیس ننگینش بر سر این ملت مظلوم‏‎ ‎‏سایه افکنده! شاهی عدالت گستر است که در هر چند گاهی، با #قتل_عام، ملتی را به عزا‏‎ ‎‏می نشاند!‏ 🔹من نمی دانم با چه زبانی به اهالی محترم #تبریز و به مادران داغدیده و پدران مصیبت‏‎ ‎‏کشیده #تسلیت بگویم؛ با چه بیان این قتل عام‌های پی درپی را محکوم کنم. من از مقدار‏‎ ‎‏جنایات و عدد مقتولین و مجروحین اطلاع صحیح ندارم ولی از بوق‌های تبلیغاتی معلوم‏‎ ‎‏می‌شود که جنایت‌ها بیش از تصور ما است. با این وصف، شاه افراد پلیس را که به قتل عام به‏‎ ‎‏دلخواه او دست نزده اند به #محاکمه می خواهد بکشد. خاطرۀ بسیار اسف‌انگیز #قم هنوز ما‏‎ ‎‏را در رنج داشت که #فاجعه بسیار ناگوار #تبریز پیش آمد که هر مسلمی را رنج داد و ما را به‏ #‎سوگ نشاند.‏ 🔸من به شما #اهالی_معظم #آذربایجان نوید می دهم، نوید #پیروزی_نهایی. شما‏‎# ‎‏آذربایجانیان_غیور بودید که در صدر #مشروطیت برای کوبیدن #استبداد و خاتمه دادن به‏‎ ‎‏خودکامگی و خودسری #سلاطین_جور بپا خاستید و #فداکاری کردید. #استبداد محمدرضا‏‎ ‎‏خان#پهلوی و پدر روسیاهش روی سلاطین مستبد را سفید کرد. تاریخ ایران به یاد ندارد‏‎ ‎‏این چنین #سفاکی و قتل عام پی درپی را که به دست این #یاغی #سفاک انجام می گیرد. تاریخ‏‎ ‎‏#مشروطیت به یاد ندارد این چنین مجلس سنا و شورا را که اهالی محترم متدین #آذربایجان‏‎ ‎‏را مشتی اوباش و بی دین معرفی کنند؛ از مجلسی که دست نشاندۀ #شاه است بیش از این‏‎ ‎‏توقع نیست. اکنون بعد از آن همه #کشتار و #جنایات تبریز و آن همه خون‌خواری‌های شاه، مشتی‏‎ ‎‏سازمانی‏‎ را با کارگران مجبور با سرنیزه، در گوشه و کنار کشور به راه انداخته تا با عربده‏‎ ‎‏کشیدن و به نفع دستگاه جنایت و خیانت تظاهرات به راه انداختن، می‌خواهند لکه‌های‏‎ ‎‏ننگ را از سر و صورت این #مستبد_خونخوار شستشو کنند؛ غافل از آنکه با آب زمزم و‏‎ ‎‏کوثر هم محو نخواهد شد. تاریخ، رنجهای ملت و ستمکاری و جنایات این پدر و پسر را‏‎ ‎‏ضبط کرده و در فرصتی منتشر خواهد کرد.‏ @Bonyadtarikh بنیاد تاریخ‌پژوهی و دانشنامه انقلاب اسلامی-قم.